چرا مرخصی‌های استعلاجی در سرزمین ژرمن‌ها بیشتر از سایر کشورهای توسعه یافته است؟
آلمـان، بیمــار اروپــا
حمیدرضا علی‌نیا روزنامه نگار
در میان کشورهای توسعه‌یافته، آلمان یکی از بالاترین نرخ‌های مرخصی استعلاجی را دارد. این کشور که با کمبود نیروی کار به دلایل جمعیتی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، اکنون با افت بهره‌وری نیز دست به گریبان شده است. بسیاری از سرمایه‌داران و مدیران اجرایی در آلمان طرفدار محدود کردن روزهای مرخصی استعلاجی هستند اما برخی نیز بر این باورند که افزایش فشار کاری بر نیروی کار نتیجه‌ای جز سلامتی کمتر برای کارکنان یا فرار از کار نخواهد داشت.
مدیران تجاری آلمان هشدار داده‌اند که سطوح بالای مرخصی استعلاجی به رقابت‌پذیری بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا آسیب می‌زند و مشکلات اقتصادی آن را تشدید می‌کند. طبق گفته شرکت تکنیکر کرانکنکاسه (Techniker Krankenkasse)، بزرگ‌ترین ارائه‌‌دهنده بیمه سلامت عمومی در آلمان، کارگران این کشور به‌طور متوسط 19.4 روز را به دلیل بیماری در سال 2023 از دست دادند.
به گفته تکنیکر، ارقام اولیه نشان می‌دهد که روند مرخصی‌های استعلاجی در مسیر صعودی خود قرار دارد و در آینده چالش‌ها را برای اقتصاد آلمان تشدید خواهد کرد. بر اساس نظر اقتصاددانان، بسیاری انتظار دارند برای دومین سال متوالی در سال 2024 اقتصاد آلمان کوچک‌تر شود.
در حالی که مقایسه داده‌ها از کشوری به کشور دیگر بسیار دشوار است، کریستوفر پرینز، کارشناس اشتغال در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)، می‌گوید: «آلمان در مورد مرخصی استعلاجی، قطعاً در میان کشورهایی با بیشترین روز مرخصی قرار دارد.» این مسئله در کنار قیمت‌های بالای انرژی، کمبود نیروی کار و بوروکراسی خفه‌کننده به بحث روز در مورد آینده مدل اقتصادی کشور در میان تولیدکنندگانی تبدیل شده که برای دهه‌ها رشد اقتصادی آلمان را هدایت می‌کردند.
می‌توان گفت فرهنگ جامعه اروپایی تا حدود زیادی به گریز از کار تمایل پیدا کرده است. پل نیدرشتاین، مالک و مدیر اجرایی شرکت گالوانیزه فولادی Coatinc، که حدود 600 کارمند در آلمان و 900 کارمند در کشورهای دیگر دنیا دارد، از عدم تمایل تمام و کمال، به‌ویژه در میان برخی از کارگران جوان‌تر و از کار گریزان برای درک فداکاری‌های لازم جهت حفظ رفاه و رقابت‌پذیری ابراز تأسف کرد. او می‌گوید: «بعد همه تعجب می‌کنند که چرا آلمان مرد بیمار اروپاست.» او نرخ بالای غیبت از کار در آلمان را نشانه نیروی کاری می‌داند که بیش از حد نازپرورده و بیش از حد خودمحور شده است.
تعداد روزهای مرخصی استعلاجی در آلمان از زمان همه‌گیری به‌شدت افزایش یافته است. مطالعه‌ای که در ژانویه توسط انجمن شرکت‌های داروسازی مبتنی بر تحقیقات آلمان (VFA)، که یک نهاد صنعتی است منتشر شد، نشان داد که اگر تعداد روزهای بیماری کارکنان بالاتر از میانگین فعلی کشور نبود، اقتصاد آلمان به جای کاهش 0.3 درصدی در سال گذشته 0.5 درصد رشد می‌کرد. کلاوس میکلسن، نویسنده این پژوهش گفت: «سطح بالای بیماری کمبود کارگران ماهر را تشدید می‌کند و حتی می‌تواند ناشی از خود این کمبود باشد.»
رؤسای شرکت تسلا، سازنده خودروهای برقی «ایلان ماسک» در آلمان، ماه سپتامبر با انجام بازدیدهای اعلام‌نشده از خانه کارمندان غایب از کارخانه‌ای در نزدیکی برلین، به دنبال مقابله با نرخ بالای بیماری بودند که البته نتیجه قابل‌توجهی از این کار نگرفتند. در حالی که تعداد کمی از مدیران آلمانی از چنین رویکرد بحث‌بر‌انگیزی حمایت می‌کنند، در بسیاری از شرکت‌ها نگرانی عمیقی در مورد روند مذکور وجود دارد.
اولا کالنیوس، مدیر اجرایی مرسدس بنز اخیراً ادعا کرد که غیبت به دلیل بیماری در این شرکت در خاک آلمان، با وجود شرایط یکسان کاری این شرکت در کشورهای دیگر، گاهی دو برابر بیشتر از سایر کشورهاست. او به خبرگزاری اشپیگل گفت: «به‌عنوان کارفرما، ما کارهای زیادی برای حمایت از کارکنان انجام می‌دهیم؛ از ایمنی شغلی و فرآیندهای کاری ارگونومیک گرفته تا توصیه‌های بهداشتی، واکسیناسیون آنفولانزا و آموزش تاب‌آوری در هنگام کار، اما برای دستیابی به پیشرفت در اینجا به همکاری دو طرف نیاز است.» داده‌های شرکت سلامت «تکنیکر» نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین تغییر، جدا از شدت‌یافتن مرخصی استعلاجی ناشی از کرونا و بیماری‌های تنفسی، افزایش شدید موارد سلامت روان از آغاز هزاره سوم است. همچنین انتقادهای فزاینده‌ای از قوانین دوران همه‌گیری وجود دارد که بیماران را قادر می‌سازد تا یادداشت‌های بیماری را از طریق تلفن و بدون معاینه حضوری، از پزشک دریافت کنند.
تأثیرات همه‌گیری بر قوانین مرخصی
کریستین لیندنر، وزیر دارایی آلمان، در ماه سپتامبر گفت: «ارتباطی بین مرخصی استعلاجی سالانه در آلمان و اجرای شیوه‌های دوران کرونا وجود دارد و خواستار لغو آن هستیم.» انجمن پزشکان عمومی آلمان نیز هفته قبل از موضع خود عقب‌نشینی کرد و گفت: «این اقدام در تلاش برای کاهش بوروکراسی در سیستم مراقبت‌های بهداشتی تقریباً ناموفق بوده است.» اما گرد رودرز، مالک یک تجارت خانوادگی 200 ساله که قطعات خودرو، هوانوردی و داروسازی را تأمین می‌کند معتقد است که برای کارگران بسیار آسان است که توسط یک پزشک مریض شوند. او پیشنهاد کرد: «سه روز اول غیبت به دلیل بیماری می‌تواند بدون پرداخت حقوق باشد. نمی‌خواهم مثل یک احمق به نظر بیایم اما اگر سه روز اول بدون حقوق باشد شاید کارکنان با دقت بیشتری سراغ مرخصی استعلاجی بروند.» البته درنظر گرفتن این نکته ضروری است که حتی قبل از همه‌گیری نیز، نرخ مرخصی استعلاجی در آلمان یکی از بالاترین‌ها در جهان توسعه‌یافته بود؛ مسئله‌ای که بسیاری آن را به دلیل فشار کاری مضاعف بر کارکنان آلمانی می‌دانند.»
داده‌های OECD در مورد غیبت از محل کار به دلیل بیماری، که از منابعی مانند وزارت‌خانه‌های بهداشت و بیمه‌های سلامت جمع‌آوری شده، نشان می‌دهد که نرخ مرخصی استعلاجی آلمان به‌عنوان بالاترین نرخ در گروه کشورهای پیشرفته با 22.4 روز در سال 2022 است (آخرین داده‌های قابل دسترس سال ۲۰۲۲ است.) البته نظرسنجی نیروی کار OECD که به گفته پرینز، مقایسه‌های بهتری را امکان‌پذیر می‌کند (چراکه توسط خود کارگران گزارش می‌شود)، آلمان را در رتبه هفتم قرار داده است. آلمان در این نظرسنجی دقیق‌تر پس از کشورهایی مانند نروژ، فنلاند، اسپانیا و فرانسه، با 6.8 درصد از ساعات کار از دست رفته در هفته به دلیل غیبت ناشی از بیماری در جایگاه هفتم کشورهای مذکور قرار دارد. با این حال در مقام مقایسه نظرسنجی OECD ارقامی را برای بریتانیا ارائه نکرده؛ جایی که قوانین حقوقی برای بیماری یکی از کم‌سخاوت‌ترین قوانین در جهان توسعه یافته است. غیبت به دلیل بیماری نیز از زمان همه‌گیری در بریتانیا افزایش یافته اما در سطح بسیار پایین‌تری نسبت به آلمان. آخرین داده‌های بریتانیا در این زمینه برای سال 2022 است و نرخ غیبت را 2.6 درصد نشان می‌دهد که از 2 درصد در سال 2019 افزایش قابل‌توجهی نداشته است.
مرخصی استعلاجی حق کارمندان
در مقایسه با بریتانیا که طبق قوانین آن تنها ۲۸ روز مرخصی استعلاجی با حقوق ممکن است، در آلمان همه کارمندان طبق قانون مستحق شش هفته مرخصی استعلاجی در سال با حقوق کامل هستند. اگر کارمندی در طول تعطیلات به بیماری مبتلا شد و یادداشت پزشک را برای اثبات آن تهیه کرد، حتی می‌تواند آن روزهای مرخصی را پس بگیرد و زمانی دیگر از آن استفاده کند.
پرینز می‌گوید: «سیاست‌های آلمان به‌خوبی طراحی شده و ما می‌خواهیم افرادی که بیمار هستند قادر به گرفتن مرخصی استعلاجی باشند. در واقع یک استدلال قوی برای طرح‌های مرخصی بیماری این است که مرخصی استعلاجی به بهره‌وری، سلامت و مشارکت در بازار کار کمک می‌کند.»
هانس یورگن اوربان، عضو هیئت‌مدیره بزرگ‌ترین اتحادیه صنفی صنعتی کشور (IG Metall)، معتقد است که سطح بالای مرخصی استعلاجی در یک شرکت باید به‌عنوان یک سیگنال هشدار تلقی شود که نشان‌دهنده فشارهای اساسی بر کارگران است. او بیان می‌کند: «هرکسی که از سطوح بالای غیبت شکایت می‌کند باید به دنبال دلایل اصلی آن در خود محل کار باشد.»
کاهش دستمزدها
کارگران آلمانی پس از همه‌گیری، ضمن تجربه شوک جهانی انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و همچنین تورم بالای پس از آن، ضربه بزرگی را به دستمزد واقعی خود احساس کردند. البته به‌رغم اقتصاد ضعیف آلمان، دستمزدها امسال به سرعت در حال افزایش است اما با توجه به تورم، هنوز دستمزدها پایین‌تر از سطح قبل از همه‌گیری باقی مانده است.
با وجود تورم که منجر به کاهش ارزش واقعی دستمزدها شده، آندریاس تاوتز، مدیر ارشد پزشکی گروه DHL یک شرکت چندملیتی آلمانی فعال در تحویل پستی و مدیریت زنجیره تأمین کالا، که حدود 600 هزار کارمند در سراسر جهان و 220 هزار کارمند در آلمان دارد، تأکید کرد: «آلمان هنوز یکی از پربازده‌ترین کشورها در جهان است.» با این حال از نظر رشد بهره‌وری، چشم‌انداز کمتر خوشایند بوده و در سال گذشته بهره‌وری کلی کاهش داشته است. نیدرشتاین از شرکت Coatinc در این‌باره معتقد است: «شرکت‌ها باید از خود انتقاد کنند و نرخ بالای بیماری می‌تواند نشان‌دهنده فرهنگ و رهبری ضعیف در مجموعه باشد.» او رهبری ضعیف را عامل افت بهره‌وری می‌داند و می‌افزاید: «کارگران هم مایل نیستند از فشار بالایی که به آن‌ها اعمال می‌کنند قدردانی کنند و به همین دلیل درک نمی‌کنند که در مکزیک یا ترکیه یا سایر کشورها در مقایسه با آلمان چه اتفاقی در حال رخ دادن است. آلمان باید تکبر را کنار بگذارد و فضای تجاری بین‌المللی را که ما با آن رقابت می‌کنیم در سیاست‌های خود لحاظ کند وگرنه، فشار کاری شدید بر نیروی کار چنین عواقبی را در‌بر خواهد داشت.»
منبع: فایننشیال تایمز
مدیران تجاری آلمان هشدار داده‌اند که سطوح بالای مرخصی استعلاجی به رقابت‌پذیری بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا آسیب می‌زند و مشکلات اقتصادی آن را تشدید می‌کند. طبق گفته شرکت تکنیکر کرانکنکاسه (Techniker Krankenkasse)، بزرگ‌ترین ارائه‌‌دهنده بیمه سلامت عمومی در آلمان، کارگران این کشور به‌طور متوسط 19.4 روز را به دلیل بیماری در سال 2023 از دست دادند.
به گفته تکنیکر، ارقام اولیه نشان می‌دهد که روند مرخصی‌های استعلاجی در مسیر صعودی خود قرار دارد و در آینده چالش‌ها را برای اقتصاد آلمان تشدید خواهد کرد. بر اساس نظر اقتصاددانان، بسیاری انتظار دارند برای دومین سال متوالی در سال 2024 اقتصاد آلمان کوچک‌تر شود.
در حالی که مقایسه داده‌ها از کشوری به کشور دیگر بسیار دشوار است، کریستوفر پرینز، کارشناس اشتغال در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)، می‌گوید: «آلمان در مورد مرخصی استعلاجی، قطعاً در میان کشورهایی با بیشترین روز مرخصی قرار دارد.» این مسئله در کنار قیمت‌های بالای انرژی، کمبود نیروی کار و بوروکراسی خفه‌کننده به بحث روز در مورد آینده مدل اقتصادی کشور در میان تولیدکنندگانی تبدیل شده که برای دهه‌ها رشد اقتصادی آلمان را هدایت می‌کردند.
می‌توان گفت فرهنگ جامعه اروپایی تا حدود زیادی به گریز از کار تمایل پیدا کرده است. پل نیدرشتاین، مالک و مدیر اجرایی شرکت گالوانیزه فولادی Coatinc، که حدود 600 کارمند در آلمان و 900 کارمند در کشورهای دیگر دنیا دارد، از عدم تمایل تمام و کمال، به‌ویژه در میان برخی از کارگران جوان‌تر و از کار گریزان برای درک فداکاری‌های لازم جهت حفظ رفاه و رقابت‌پذیری ابراز تأسف کرد. او می‌گوید: «بعد همه تعجب می‌کنند که چرا آلمان مرد بیمار اروپاست.» او نرخ بالای غیبت از کار در آلمان را نشانه نیروی کاری می‌داند که بیش از حد نازپرورده و بیش از حد خودمحور شده است.
تعداد روزهای مرخصی استعلاجی در آلمان از زمان همه‌گیری به‌شدت افزایش یافته است. مطالعه‌ای که در ژانویه توسط انجمن شرکت‌های داروسازی مبتنی بر تحقیقات آلمان (VFA)، که یک نهاد صنعتی است منتشر شد، نشان داد که اگر تعداد روزهای بیماری کارکنان بالاتر از میانگین فعلی کشور نبود، اقتصاد آلمان به جای کاهش 0.3 درصدی در سال گذشته 0.5 درصد رشد می‌کرد. کلاوس میکلسن، نویسنده این پژوهش گفت: «سطح بالای بیماری کمبود کارگران ماهر را تشدید می‌کند و حتی می‌تواند ناشی از خود این کمبود باشد.»
رؤسای شرکت تسلا، سازنده خودروهای برقی «ایلان ماسک» در آلمان، ماه سپتامبر با انجام بازدیدهای اعلام‌نشده از خانه کارمندان غایب از کارخانه‌ای در نزدیکی برلین، به دنبال مقابله با نرخ بالای بیماری بودند که البته نتیجه قابل‌توجهی از این کار نگرفتند. در حالی که تعداد کمی از مدیران آلمانی از چنین رویکرد بحث‌بر‌انگیزی حمایت می‌کنند، در بسیاری از شرکت‌ها نگرانی عمیقی در مورد روند مذکور وجود دارد.
اولا کالنیوس، مدیر اجرایی مرسدس بنز اخیراً ادعا کرد که غیبت به دلیل بیماری در این شرکت در خاک آلمان، با وجود شرایط یکسان کاری این شرکت در کشورهای دیگر، گاهی دو برابر بیشتر از سایر کشورهاست. او به خبرگزاری اشپیگل گفت: «به‌عنوان کارفرما، ما کارهای زیادی برای حمایت از کارکنان انجام می‌دهیم؛ از ایمنی شغلی و فرآیندهای کاری ارگونومیک گرفته تا توصیه‌های بهداشتی، واکسیناسیون آنفولانزا و آموزش تاب‌آوری در هنگام کار، اما برای دستیابی به پیشرفت در اینجا به همکاری دو طرف نیاز است.» داده‌های شرکت سلامت «تکنیکر» نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین تغییر، جدا از شدت‌یافتن مرخصی استعلاجی ناشی از کرونا و بیماری‌های تنفسی، افزایش شدید موارد سلامت روان از آغاز هزاره سوم است. همچنین انتقادهای فزاینده‌ای از قوانین دوران همه‌گیری وجود دارد که بیماران را قادر می‌سازد تا یادداشت‌های بیماری را از طریق تلفن و بدون معاینه حضوری، از پزشک دریافت کنند.
تأثیرات همه‌گیری بر قوانین مرخصی
کریستین لیندنر، وزیر دارایی آلمان، در ماه سپتامبر گفت: «ارتباطی بین مرخصی استعلاجی سالانه در آلمان و اجرای شیوه‌های دوران کرونا وجود دارد و خواستار لغو آن هستیم.» انجمن پزشکان عمومی آلمان نیز هفته قبل از موضع خود عقب‌نشینی کرد و گفت: «این اقدام در تلاش برای کاهش بوروکراسی در سیستم مراقبت‌های بهداشتی تقریباً ناموفق بوده است.» اما گرد رودرز، مالک یک تجارت خانوادگی 200 ساله که قطعات خودرو، هوانوردی و داروسازی را تأمین می‌کند معتقد است که برای کارگران بسیار آسان است که توسط یک پزشک مریض شوند. او پیشنهاد کرد: «سه روز اول غیبت به دلیل بیماری می‌تواند بدون پرداخت حقوق باشد. نمی‌خواهم مثل یک احمق به نظر بیایم اما اگر سه روز اول بدون حقوق باشد شاید کارکنان با دقت بیشتری سراغ مرخصی استعلاجی بروند.» البته درنظر گرفتن این نکته ضروری است که حتی قبل از همه‌گیری نیز، نرخ مرخصی استعلاجی در آلمان یکی از بالاترین‌ها در جهان توسعه‌یافته بود؛ مسئله‌ای که بسیاری آن را به دلیل فشار کاری مضاعف بر کارکنان آلمانی می‌دانند.»
داده‌های OECD در مورد غیبت از محل کار به دلیل بیماری، که از منابعی مانند وزارت‌خانه‌های بهداشت و بیمه‌های سلامت جمع‌آوری شده، نشان می‌دهد که نرخ مرخصی استعلاجی آلمان به‌عنوان بالاترین نرخ در گروه کشورهای پیشرفته با 22.4 روز در سال 2022 است (آخرین داده‌های قابل دسترس سال ۲۰۲۲ است.) البته نظرسنجی نیروی کار OECD که به گفته پرینز، مقایسه‌های بهتری را امکان‌پذیر می‌کند (چراکه توسط خود کارگران گزارش می‌شود)، آلمان را در رتبه هفتم قرار داده است. آلمان در این نظرسنجی دقیق‌تر پس از کشورهایی مانند نروژ، فنلاند، اسپانیا و فرانسه، با 6.8 درصد از ساعات کار از دست رفته در هفته به دلیل غیبت ناشی از بیماری در جایگاه هفتم کشورهای مذکور قرار دارد. با این حال در مقام مقایسه نظرسنجی OECD ارقامی را برای بریتانیا ارائه نکرده؛ جایی که قوانین حقوقی برای بیماری یکی از کم‌سخاوت‌ترین قوانین در جهان توسعه یافته است. غیبت به دلیل بیماری نیز از زمان همه‌گیری در بریتانیا افزایش یافته اما در سطح بسیار پایین‌تری نسبت به آلمان. آخرین داده‌های بریتانیا در این زمینه برای سال 2022 است و نرخ غیبت را 2.6 درصد نشان می‌دهد که از 2 درصد در سال 2019 افزایش قابل‌توجهی نداشته است.
مرخصی استعلاجی حق کارمندان
در مقایسه با بریتانیا که طبق قوانین آن تنها ۲۸ روز مرخصی استعلاجی با حقوق ممکن است، در آلمان همه کارمندان طبق قانون مستحق شش هفته مرخصی استعلاجی در سال با حقوق کامل هستند. اگر کارمندی در طول تعطیلات به بیماری مبتلا شد و یادداشت پزشک را برای اثبات آن تهیه کرد، حتی می‌تواند آن روزهای مرخصی را پس بگیرد و زمانی دیگر از آن استفاده کند.
پرینز می‌گوید: «سیاست‌های آلمان به‌خوبی طراحی شده و ما می‌خواهیم افرادی که بیمار هستند قادر به گرفتن مرخصی استعلاجی باشند. در واقع یک استدلال قوی برای طرح‌های مرخصی بیماری این است که مرخصی استعلاجی به بهره‌وری، سلامت و مشارکت در بازار کار کمک می‌کند.»
هانس یورگن اوربان، عضو هیئت‌مدیره بزرگ‌ترین اتحادیه صنفی صنعتی کشور (IG Metall)، معتقد است که سطح بالای مرخصی استعلاجی در یک شرکت باید به‌عنوان یک سیگنال هشدار تلقی شود که نشان‌دهنده فشارهای اساسی بر کارگران است. او بیان می‌کند: «هرکسی که از سطوح بالای غیبت شکایت می‌کند باید به دنبال دلایل اصلی آن در خود محل کار باشد.»
کاهش دستمزدها
کارگران آلمانی پس از همه‌گیری، ضمن تجربه شوک جهانی انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و همچنین تورم بالای پس از آن، ضربه بزرگی را به دستمزد واقعی خود احساس کردند. البته به‌رغم اقتصاد ضعیف آلمان، دستمزدها امسال به سرعت در حال افزایش است اما با توجه به تورم، هنوز دستمزدها پایین‌تر از سطح قبل از همه‌گیری باقی مانده است.
با وجود تورم که منجر به کاهش ارزش واقعی دستمزدها شده، آندریاس تاوتز، مدیر ارشد پزشکی گروه DHL یک شرکت چندملیتی آلمانی فعال در تحویل پستی و مدیریت زنجیره تأمین کالا، که حدود 600 هزار کارمند در سراسر جهان و 220 هزار کارمند در آلمان دارد، تأکید کرد: «آلمان هنوز یکی از پربازده‌ترین کشورها در جهان است.» با این حال از نظر رشد بهره‌وری، چشم‌انداز کمتر خوشایند بوده و در سال گذشته بهره‌وری کلی کاهش داشته است. نیدرشتاین از شرکت Coatinc در این‌باره معتقد است: «شرکت‌ها باید از خود انتقاد کنند و نرخ بالای بیماری می‌تواند نشان‌دهنده فرهنگ و رهبری ضعیف در مجموعه باشد.» او رهبری ضعیف را عامل افت بهره‌وری می‌داند و می‌افزاید: «کارگران هم مایل نیستند از فشار بالایی که به آن‌ها اعمال می‌کنند قدردانی کنند و به همین دلیل درک نمی‌کنند که در مکزیک یا ترکیه یا سایر کشورها در مقایسه با آلمان چه اتفاقی در حال رخ دادن است. آلمان باید تکبر را کنار بگذارد و فضای تجاری بین‌المللی را که ما با آن رقابت می‌کنیم در سیاست‌های خود لحاظ کند وگرنه، فشار کاری شدید بر نیروی کار چنین عواقبی را در‌بر خواهد داشت.»
منبع: فایننشیال تایمز
ارسال دیدگاه
