داد‌‌و‌ستد سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران
طبق داده‌های مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، تعداد کدهای صادر شده برای سرمایهگذاران خارجی در ۱۲ سال گذشته از ۱۳۷ کد در سال ۱۳۹۰ به 4862 کد تا پایان سال ۱۴۰۲ رسید.
از این تعداد، به تفکیک 1564 نفر مربوط به سهام‌داران حقوقی و 3298 نفر مربوط به سهام‌داران حقیقی خارجی بود. افغانستان با ۱۵۰۰سهام‌دار در صدر فهرست سرمایهگذاران خارجی بازار سرمایه ایران قرار دارد. این تعداد بالا نشان‌دهنده علاقه افغانستانی‌‌ها به سرمایه‌گذاری در ایران است و می‌تواند به دلیل نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی دو کشور باشد. پس از افغانستان، ایرانی‌های مقیم خارج با هزار سهام‌دار در جایگاه دوم هستند که نشان می‌دهد برخی از اتباع ایرانی مقیم خارج نیز به بازار سرمایه داخلی تمایل دارند. عراق با ۴۴۱ سهام‌دار در رتبه سوم قرار گرفته که بیانگر علاقه کشورهای همسایه به سرمایه‌گذاری در ایران است. همچنین، امارات با ۳۱۳ و ترکیه با ۱۹۶سهام‌دار در رده‌های بعدی قرار دارند. در مقابل، عمان و سوریه هرکدام با ۶۴ سهام‌دار کمترین تعداد سرمایهگذاران را دارند. گزارش حاضر نشان می‌دهد که بازار سرمایه به‌طور عمده مورد توجه سرمایهگذاران حقیقی از کشورهای همسایه قرار گرفته و این موضوع گامی مثبت در جهت جذب سرمایه خارجی تلقی می‌شود. با اصلاحات لازم در قوانین و ارائه بسترهای شفاف، می‌توان امیدوار بود که بورس در آینده به مقصد جذاب‌تری برای سرمایهگذاران خارجی تبدیل و از پتانسیل کامل خود بهره‌مند شود.
ارزش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بازار سرمایه
طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱، ارزش خرید و فروش سهام توسط سهام‌داران خارجی در بازار سرمایه شاهد تغییرات چشمگیری بود. این تغییرات، به‌ویژه در سال‌های پایانی این دوره، بازتابی از جذابیت بورس تهران است که توانسته نظر سرمایهگذاران خارجی را به خود جلب کند. در سال ۱۳۹۰، ارزش معاملات سهام اتباع خارجی در بازار سرمایه حدود 2۰۰ میلیارد تومان بود. این عدد در سال 1391 نیز تکرار شد. در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴، ارزش معاملات سرمایهگذاران خارجی به تدریج و با نوسانات کمی افزایش یافت و به 4۰۰ تا 5۰۰ میلیارد تومان رسید. در این دوره، رشد سرمایهگذاران چندان چشمگیر نبود و بورس تهران هنوز به‌عنوان یک بازار جذاب برای سرمایهگذاران خارجی مطرح نبود. این روند صعودی، اما آهسته تا سال ۱۳۹۷ ادامه یافت، به‌طوری که ارزش خرید و فروش سهام توسط سرمایهگذاران خارجی به حدود 1.400 میلیارد تومان رسید. اگرچه این اعداد نشان‌دهنده یک روند صعودی تدریجی است اما به‌طور کلی نوسانات کمی در این دوره وجود داشت و جذابیت بازار سرمایه ایران برای سرمایهگذاران خارجی هنوز در مراحل اولیه خود بود. این رقم در سال ۱۳۹۸ به حدود دو هزار میلیارد تومان ارتقا یافت. در سال 1399 اما، ارزش معاملات سهام توسط سهام‌داران خارجی به حدود 9.600 میلیارد تومان رسید که نسبت به سال‌های قبل یک جهش بزرگ محسوب می‌شود. این رشد چشمگیر احتمالاً به دلیل بهبود وضعیت بازار سرمایه و جذاب‌تر شدن سرمایه‌گذاری در ایران برای خارجی‌ها بود. این پروسه در سال 1400 مقداری کاهشی شد و به 6.5 هزار میلیارد تومان تنزل یافت. در ادامه و طی سال‌های 1401 و 1402، دوباره ارزش داد و ستد سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران با افزایش روبه‌رو شد و به مرز 10 هزار میلیارد تومان رسید. حال باید دید که در سال جاری آیا این روند صعودی نیز همچنان ادامه می‌یابد.
مزایای حضور سرمایهگذاران خارجی در بورس
نوید جوکار، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با آتیه نو با اشاره به اینکه به دلیل نرخ تورم بالا دارایی‌های ریالی مانند سهام در ایران قادرند افزایش چشمگیری داشته باشند، گفت: «برای سرمایهگذاران خارجی که با ارزهای قوی‌تر وارد این بازار می‌شوند، این رشد می‌تواند بازدهی قابل‌توجهی ایجاد کند. از سویی، در مقایسه با بازارهای بین‌المللی، ارزش‌گذاری سهام شرکت‌های ایرانی نسبتاً پایین است. این امر به سرمایهگذاران خارجی فرصت می‌دهد که با هزینه کمتری، سهام شرکت‌های معتبر و با سابقه را خریداری کنند.
او افزود: «بورس تهران شامل شرکت‌های متنوعی از صنایع مختلف مانند نفت، گاز، پتروشیمی، معدن، فلزات، بانکداری و فناوری اطلاعات است. این تنوع، امکان مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی را برای سرمایهگذاران فراهم می‌آورد.»
جوکار ادامه داد: «بازارهای در حال توسعه مانند بورس تهران به دلیل رشد اقتصادی بالقوه و فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای افراد جذابیت دارند. هرچند این بازارها ریسک‌های خاص خود را دارند، اما بازدهی بالاتر می‌تواند آن را جبران کند.»
این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه دولت در سال‌های اخیر برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی تلاش کرده و محدودیت‌ها و مقررات را کاهش داده، توضیح داد: «این امر، ورود سرمایهگذاران خارجی به بازار سرمایه ایران را تسهیل کرد و جذابیت آن را افزایش داد. همچنین در صورت بهبود شرایط اقتصادی و رفع برخی محدودیت‌های بین‌المللی، بازار سهام این پتانسیل را داراست که افزایش قابل‌توجهی را تجربه کند. این پتانسیل صعود، یک فرصت بزرگ برای سرمایهگذاران خارجی به‌شمار می‌آید.»
جوکار با بیان اینکه ورود سرمایهگذاران خارجی به بورس تهران باعث افزایش نقدینگی و رشد حجم معاملات می‌شود گفت: «این مسئله به تقویت بازار و بالا رفتن ارزش سهام شرکت‌ها منجر می‌شود و در نتیجه، اعتماد سرمایهگذاران داخلی را به بازار تقویت می‌کند. از سویی سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند همچون منبعی برای تأمین مالی شرکت‌های داخلی و پروژه‌های بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. این تأمین مالی باعث توسعه شرکت‌ها، رونق تولید و اشتغال و بهبود عملکرد اقتصادی کشور می‌شود. حضور این عده، به‌ویژه در قالب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، برای انتقال دانش، فناوری و مهارت‌های مدیریتی به کشور اثربخش است. همچنین این انتقال دانش و تکنولوژی موجب بالا رفتن بهره‌وری و کارایی شرکت‌های ایرانی خواهد بود.»
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه با ورود سرمایه‌های خارجی به بورس تهران، تقاضا برای ریال افزایش می‌یابد، بیان کرد: «این مسئله به تثبیت و تقویت ارزش پول ملی کمک می‌کند و تأثیر مثبتی بر کنترل تورم و افزایش قدرت خرید مردم می‌گذارد. از طرفی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی به بازار سهام، وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی را کاهش و به دولت اجازه می‌دهد تا منابع درآمدی متنوع‌تری به‌دست آورد. این تنوع درآمدی، به پایداری بیشتر اقتصاد کشور در برابر نوسانات قیمت نفت کمک خواهد کرد.»
از این تعداد، به تفکیک 1564 نفر مربوط به سهام‌داران حقوقی و 3298 نفر مربوط به سهام‌داران حقیقی خارجی بود. افغانستان با ۱۵۰۰سهام‌دار در صدر فهرست سرمایهگذاران خارجی بازار سرمایه ایران قرار دارد. این تعداد بالا نشان‌دهنده علاقه افغانستانی‌‌ها به سرمایه‌گذاری در ایران است و می‌تواند به دلیل نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی دو کشور باشد. پس از افغانستان، ایرانی‌های مقیم خارج با هزار سهام‌دار در جایگاه دوم هستند که نشان می‌دهد برخی از اتباع ایرانی مقیم خارج نیز به بازار سرمایه داخلی تمایل دارند. عراق با ۴۴۱ سهام‌دار در رتبه سوم قرار گرفته که بیانگر علاقه کشورهای همسایه به سرمایه‌گذاری در ایران است. همچنین، امارات با ۳۱۳ و ترکیه با ۱۹۶سهام‌دار در رده‌های بعدی قرار دارند. در مقابل، عمان و سوریه هرکدام با ۶۴ سهام‌دار کمترین تعداد سرمایهگذاران را دارند. گزارش حاضر نشان می‌دهد که بازار سرمایه به‌طور عمده مورد توجه سرمایهگذاران حقیقی از کشورهای همسایه قرار گرفته و این موضوع گامی مثبت در جهت جذب سرمایه خارجی تلقی می‌شود. با اصلاحات لازم در قوانین و ارائه بسترهای شفاف، می‌توان امیدوار بود که بورس در آینده به مقصد جذاب‌تری برای سرمایهگذاران خارجی تبدیل و از پتانسیل کامل خود بهره‌مند شود.
ارزش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بازار سرمایه
طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱، ارزش خرید و فروش سهام توسط سهام‌داران خارجی در بازار سرمایه شاهد تغییرات چشمگیری بود. این تغییرات، به‌ویژه در سال‌های پایانی این دوره، بازتابی از جذابیت بورس تهران است که توانسته نظر سرمایهگذاران خارجی را به خود جلب کند. در سال ۱۳۹۰، ارزش معاملات سهام اتباع خارجی در بازار سرمایه حدود 2۰۰ میلیارد تومان بود. این عدد در سال 1391 نیز تکرار شد. در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴، ارزش معاملات سرمایهگذاران خارجی به تدریج و با نوسانات کمی افزایش یافت و به 4۰۰ تا 5۰۰ میلیارد تومان رسید. در این دوره، رشد سرمایهگذاران چندان چشمگیر نبود و بورس تهران هنوز به‌عنوان یک بازار جذاب برای سرمایهگذاران خارجی مطرح نبود. این روند صعودی، اما آهسته تا سال ۱۳۹۷ ادامه یافت، به‌طوری که ارزش خرید و فروش سهام توسط سرمایهگذاران خارجی به حدود 1.400 میلیارد تومان رسید. اگرچه این اعداد نشان‌دهنده یک روند صعودی تدریجی است اما به‌طور کلی نوسانات کمی در این دوره وجود داشت و جذابیت بازار سرمایه ایران برای سرمایهگذاران خارجی هنوز در مراحل اولیه خود بود. این رقم در سال ۱۳۹۸ به حدود دو هزار میلیارد تومان ارتقا یافت. در سال 1399 اما، ارزش معاملات سهام توسط سهام‌داران خارجی به حدود 9.600 میلیارد تومان رسید که نسبت به سال‌های قبل یک جهش بزرگ محسوب می‌شود. این رشد چشمگیر احتمالاً به دلیل بهبود وضعیت بازار سرمایه و جذاب‌تر شدن سرمایه‌گذاری در ایران برای خارجی‌ها بود. این پروسه در سال 1400 مقداری کاهشی شد و به 6.5 هزار میلیارد تومان تنزل یافت. در ادامه و طی سال‌های 1401 و 1402، دوباره ارزش داد و ستد سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران با افزایش روبه‌رو شد و به مرز 10 هزار میلیارد تومان رسید. حال باید دید که در سال جاری آیا این روند صعودی نیز همچنان ادامه می‌یابد.
مزایای حضور سرمایهگذاران خارجی در بورس
نوید جوکار، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با آتیه نو با اشاره به اینکه به دلیل نرخ تورم بالا دارایی‌های ریالی مانند سهام در ایران قادرند افزایش چشمگیری داشته باشند، گفت: «برای سرمایهگذاران خارجی که با ارزهای قوی‌تر وارد این بازار می‌شوند، این رشد می‌تواند بازدهی قابل‌توجهی ایجاد کند. از سویی، در مقایسه با بازارهای بین‌المللی، ارزش‌گذاری سهام شرکت‌های ایرانی نسبتاً پایین است. این امر به سرمایهگذاران خارجی فرصت می‌دهد که با هزینه کمتری، سهام شرکت‌های معتبر و با سابقه را خریداری کنند.
او افزود: «بورس تهران شامل شرکت‌های متنوعی از صنایع مختلف مانند نفت، گاز، پتروشیمی، معدن، فلزات، بانکداری و فناوری اطلاعات است. این تنوع، امکان مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی را برای سرمایهگذاران فراهم می‌آورد.»
جوکار ادامه داد: «بازارهای در حال توسعه مانند بورس تهران به دلیل رشد اقتصادی بالقوه و فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای افراد جذابیت دارند. هرچند این بازارها ریسک‌های خاص خود را دارند، اما بازدهی بالاتر می‌تواند آن را جبران کند.»
این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه دولت در سال‌های اخیر برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی تلاش کرده و محدودیت‌ها و مقررات را کاهش داده، توضیح داد: «این امر، ورود سرمایهگذاران خارجی به بازار سرمایه ایران را تسهیل کرد و جذابیت آن را افزایش داد. همچنین در صورت بهبود شرایط اقتصادی و رفع برخی محدودیت‌های بین‌المللی، بازار سهام این پتانسیل را داراست که افزایش قابل‌توجهی را تجربه کند. این پتانسیل صعود، یک فرصت بزرگ برای سرمایهگذاران خارجی به‌شمار می‌آید.»
جوکار با بیان اینکه ورود سرمایهگذاران خارجی به بورس تهران باعث افزایش نقدینگی و رشد حجم معاملات می‌شود گفت: «این مسئله به تقویت بازار و بالا رفتن ارزش سهام شرکت‌ها منجر می‌شود و در نتیجه، اعتماد سرمایهگذاران داخلی را به بازار تقویت می‌کند. از سویی سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند همچون منبعی برای تأمین مالی شرکت‌های داخلی و پروژه‌های بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. این تأمین مالی باعث توسعه شرکت‌ها، رونق تولید و اشتغال و بهبود عملکرد اقتصادی کشور می‌شود. حضور این عده، به‌ویژه در قالب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، برای انتقال دانش، فناوری و مهارت‌های مدیریتی به کشور اثربخش است. همچنین این انتقال دانش و تکنولوژی موجب بالا رفتن بهره‌وری و کارایی شرکت‌های ایرانی خواهد بود.»
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه با ورود سرمایه‌های خارجی به بورس تهران، تقاضا برای ریال افزایش می‌یابد، بیان کرد: «این مسئله به تثبیت و تقویت ارزش پول ملی کمک می‌کند و تأثیر مثبتی بر کنترل تورم و افزایش قدرت خرید مردم می‌گذارد. از طرفی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی به بازار سهام، وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی را کاهش و به دولت اجازه می‌دهد تا منابع درآمدی متنوع‌تری به‌دست آورد. این تنوع درآمدی، به پایداری بیشتر اقتصاد کشور در برابر نوسانات قیمت نفت کمک خواهد کرد.»
ارسال دیدگاه
