اعتیاد یک بیماری روانی پیچیده‌ است که شناخت و درمان آن در قدم اول نیاز به مشاوره درمانی فرد معتاد و خانواده‌اش دارد. کمپ ترک اعتیاد، مکانی با برنامه درمانی برای ترک اعتیاد است که به افراد کمک می‌کند از وابستگی به مواد مخدر یا سایر اعتیادها رهایی یابند. این کمپ‌ها معمولاً تحت نظر متخصصان بهداشت روانی و ترک اعتیاد اداره می‌شوند و از روش‌های مختلفی برای کمک به افراد در فرار از اعتیاد استفاده می‌کنند. مرکز ترک اعتیاد «نگاه سبز» دارای مجوز سازمان بهزیستی در منطقه فردیس، با هدف ارائه خدمات تخصصی در زمینه ترک اعتیاد از سال 78 فعالیت خود را آغاز کرده است. این مرکز با تیم مجرب و متخصص خود، از جمله مشاوران متخصص در زمینه ترک اعتیاد، به افراد کمک می‌کند تا از اعتیاد خود فاصله بگیرند و کیفیت زندگی‌شان بهبود یابد. به‌طور متوسط ماهانه حدود 35-30 نفر در این مرکز، دوره‌های ترک اعتیاد را سپری می‌کنند. با سید مهدی سجادی، مددکار اورژانس اجتماعی و مدیر کمپ «نگاه سبز فردیس» به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

مهدی سجادی، مدیر این کمپ که به مدت 25 سال است در حوزه ترک اعتیاد فعالیت دارد در مورد نحوه پذیرش معتادان در این مرکز می‌گوید: «بیماران مختلف از 19 تا 55 ساله که کاملاً داوطلبانه تمایل به ترک دارند در این مرکز پذیرش می‌شوند و در مدت زمان 5 الی 21 روز در اینجا اقامت دارند.»
او فرایند درمان را پذیرش، سم‌زدایی، مددیاری و گروه‌درمانی روانشناسی و کلاس‌های مهارت‌های زندگی بیان می‌کند و می‌افزاید: «ما ذیل ماده ۱۵ هستیم. بیماران به همراه خانواده و با ارائه مدرک شناسایی به ما مراجعه می‌کنند. در ابتدای ورودشان، مصاحبه‌ای با آنان صورت می‌پذیرد مبنی بر اینکه آیا تمایل به قطع مصرف دارند یا خیر. در صورتی که تمایل داشته باشند توسط پزشک ویزیت می‌شوند و با نظارت مددکاران دوره درمانی را طی می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «بیماران پنج روز را در اتاق فیزیک سپری می‌کنند و در آنجا خماری پس می‌دهند و با تشخیص پزشک به آن‌ها دارو داده می‌شود. سپس تخت و وسایل شخصی در اختیارشان قرار می‌گیرد و می‌توانند از امکانات ورزشی چون تنیس، فوتبال دستی، بدن‌سازی و استخر بهره‌مند شوند. همچنین این مجموعه دارای اتاق‌های  VIP است و کسانی که نیاز به استفاده از گوشی و یا کامپیوتر دارند می‌توانند از اتاق‌های تک‌نفره و ویژه استفاده کنند.»
سجادی اضافه می‌کند: «جهت مشاوره‌های فردی، کلاس‌های مختلف با مددکار و روانشناس گذاشته می‌شود. کلاس‌های عمومی با بچه‌های NA (انجمن معتادان گمنام) و جلسات متعددی برگزار می‌شود و در مدت‌زمان اقامت‍‌شان در کلاس‌های مختلف شرکت می‌کنند. نهایتاً اکثریت آن‌ها را به NA  و برخی دیگر را به «کنگره 60» معرفی می‌کنیم.»
مشکلات و چالش‌های پیش‌ رو
مدیر مرکز ترک اعتیاد «نگاه سبز» می‌گوید: «یکی از مسائلی که با آن روبه‌رو هستیم مشکلات قانونی‌ است؛ چراکه پروتکل‌ها توسط افرادی وضع شده‌‌اند که هیچ سنخیت و آگاهی نسبت به مصرف مواد مخدر و ترک کردن معتادان ندارند و ما هم موظف به اجرای این پروتکل‌ها هستیم. در این پروتکل‌ها از ما خواسته می‌شود که امکاناتی در حد بیمارستانی داشته باشیم در صورتی که مجوزی که اداره بهزیستی به ما داده، با عنوان مرکز سم‌زدایی میان‌مدت است یعنی معتادان به صورت میان‌مدت در این مجموعه حضور می‌یابند و ما یک الگوی رفتاری جدید به آن‌ها آموزش می‌دهیم که بتوانند در جامعه زندگی کنند. همچنین در زمینه مالی در تنگنا قرار داریم. به هر حال پرسنلی که در این مرکز فعالیت می‌کنند حقوق قابل‌قبولی می‌خواهند در حالی که در توان ‌ما نیست.»

تغییر الگوی مصرف از سنتی به صنعتی
به گفته سجادی، تعداد پذیرش معتادانی که موادمخدر صنعتی مصرف می‌کنند بیشتر از مصرف‌کنندگان سنتی است. او در این‌باره بیان می‌کند: «به ازای هر ۱۰ بیماری که پذیرش می‌کنیم یک نفر مصرف‌کننده موادمخدر سنتی و بقیه در واقع مصرف‌کننده موادمخدر صنعتی هستند. آمار اعتیاد به گل، شیشه و مواد روان‌گردان در بین جوانان و نوجوانان افزایش یافته است. مسئله‌ای که با آن روبه‌رو هستیم این است که سن پذیرش بیماران بر اساس پروتکل از 19 تا 55 سال است؛ به عبارت دیگر مراجعان زیر 19 سال یا بالای 55 سال نیز درخواست‌هایی برای حضور دارند اما به‌خاطر محدودیت‌های ابلاغی از پذیرش آنان ممانعت می‌شود. متأسفانه امکان هیچ درمانی برای این سنین وجود ندارد.»

مهارت‌آموزی و اشتغال‌زایی
مدیر مرکز غیردولتی ترک اعتیاد نگاه سبز می‌گوید: «مددجویانی که فاقد خانواده و شغل هستند را به توانمندسازی معرفی می‌کنیم. مهارت‌آموزی، خدمات مددکاری، روانشناسی و اشتغال‌زایی از جمله فعالیت‌های توانمندسازی محسوب می‌شود. در آنجا این افراد شب‌ها استراحت می‌کنند و روزها سر کار می‌روند. اگر کار هم نداشته باشند توانمندسازی برای آن‌ها کار پیدا می‌کند.»

هزینه‌های درمان
سجادی به هزینه‌های کمپ اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «ما از جمله مراکز غیردولتی بهزیستی محسوب می‌شویم و چون بازوان بهزیستی به حساب می‌آییم از حمایتش بی‌بهره نیستیم. به عبارتی افرادی که توانایی پرداخت هزینه درمان ندارند به بهزیستی فردیس مراجعه می‌کنند از آنجا به ما معرفی می‌شوند و سپس به این افراد یارانه تعلق می‌گیرد.» 
سجادی در صحبت‌های پایانی با بیان اینکه رفع معضل اعتیاد نیازمند همت و کار تخصصی است اضافه می‌کند: «امیدوارم روزی فرا برسد که مسئولان کشور نگاه خاصی به مصرف مواد‌مخدر و معضلاتی که در جامعه ایجاد می‌کند داشته باشند و متولیان این امر در زمره افراد کاردان و متخصص باشند؛ زیرا این یک کار واقعاً تخصصی‌ است و اگر معتاد نداشته باشیم حتماً جامعه بهتری خواهیم داشت.»