چرا خبرنگاران ۲۰ ساله بازنشسته نمی‌شوند؟
آریا بهاروند کارشناس اشتغال
خبرنگاری، شغلی پرتنش و دشوار که هر روز خبرنگاران را در معرض استرس‌های روانی و جسمی فراوان قرار می‌دهد. قانونی که می‌گوید خبرنگارانی با ۲۰ سال سابقه می‌توانند زودتر بازنشسته شوند، همچنان در اجرا با چالش‌هایی روبه‌رو است. مدیرکل مستمری‌های سازمان تأمین‌اجتماعی، بنفشه محمودیان، در تازه‌ترین اظهارات خود به این موضوع پرداخته و علت اصلی این فاصله میان قانون و واقعیت را تشریح کرده است.
تعریف مشاغل سخت و زیان‌آور
محمودیان در گفتگو با تسنیم ابتدا توضیح داد که مشاغل سخت و زیان‌آور به آن دسته از کارها اطلاق می‌شود که فشارهای فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار از ظرفیت طبیعی جسم و روان فرد فراتر رفته و سلامت او را تهدید می‌کند. این فشارها به مرور منجر به بیماری‌های شغلی و آسیب‌های جسمی و روحی می‌شود.
قانون برای چنین مشاغلی، بازنشستگی زودهنگام را پیش‌بینی کرده و آنها را به دو گروه تقسیم می‌کند: گروه «الف» که با اقدامات ایمنی و بهداشتی می‌توان سختی آن را کاهش داد و گروه «ب» که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با تمهیدات هم همچنان سختی کار پابرجاست.
خبرنگاری در کجای این تقسیم‌بندی قرار دارد؟
خبرنگاری، طبق بند (۳) ماده (۱۱) آیین‌نامه اجرایی مشاغل سخت و زیان‌آور، به صراحت جزو مشاغل سخت و زیان‌آور دسته‌بندی شده است. محمودیان تأکید کرد که مشاغلی مانند سردبیر، عکاس خبری و مترجم نیز می‌توانند پس از تأیید در کمیته‌های استانی مشمول این قانون شوند. از طرفی، بازنشستگی برای خبرنگاران مشمول قانون کار، با داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه مستمر یا ۲۵ سال متناوب در این مشاغل بدون شرط سنی امکان‌پذیر است. همچنین برای هر سال کار در این مشاغل، ۱.۵ سال سابقه بیمه منظور می‌شود، امتیازی که کمتر حرفه‌ای از آن برخوردار است.
مشکل اصلی کجاست؟
با وجود شفافیت قانون، بسیاری از خبرنگاران با سابقه ۲۰ ساله از این مزایا بهره‌مند نمی‌شوند. محمودیان دلیل این موضوع را محدوده شمول قانون می‌داند. قانون مشاغل سخت و زیان‌آور تنها شامل کسانی است که تحت پوشش قانون کار باشند؛ یعنی قرارداد رسمی کارگری داشته باشند. اگر روابط کاری خبرنگار به گونه‌ای دیگر تنظیم شده باشد، امکان بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی سخت و زیان‌آور برای او میسر نیست.
بنابراین، حتی اگر سابقه کاری خبرنگار به اثبات برسد اما او مشمول قانون کار نباشد، نمی‌تواند از بازنشستگی ۲۰ ساله استفاده کند.
ضرورت ساماندهی و اصلاحات
این چالش‌ها بار دیگر نیاز به ساماندهی دقیق‌تر وضعیت حقوقی و بیمه‌ای خبرنگاران را نشان می‌دهد. خبرنگاری شغلی پرخطر است که فشارهای روانی و جسمی قابل توجهی بر فعالان آن وارد می‌کند. بنابراین، توجه به شرایط بیمه‌ای و قراردادی آنان، ضرورت اجتماعی و صنفی است.
اجرای صحیح قانون و شفاف‌سازی رویه‌ها می‌تواند حمایت از خبرنگاران را تضمین کند و زحمات آنها را در قالب قانونی منصفانه جبران نماید. سازمان‌های مسئول باید در همکاری با رسانه‌ها و تشکل‌های صنفی، گام‌های جدی در این زمینه بردارند تا خبرنگاران بتوانند با اطمینان خاطر بیشتری به کار خود ادامه دهند و در پایان دوره کاری، از حمایت‌های قانونی برخوردار شوند.
تعریف مشاغل سخت و زیان‌آور
محمودیان در گفتگو با تسنیم ابتدا توضیح داد که مشاغل سخت و زیان‌آور به آن دسته از کارها اطلاق می‌شود که فشارهای فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار از ظرفیت طبیعی جسم و روان فرد فراتر رفته و سلامت او را تهدید می‌کند. این فشارها به مرور منجر به بیماری‌های شغلی و آسیب‌های جسمی و روحی می‌شود.
قانون برای چنین مشاغلی، بازنشستگی زودهنگام را پیش‌بینی کرده و آنها را به دو گروه تقسیم می‌کند: گروه «الف» که با اقدامات ایمنی و بهداشتی می‌توان سختی آن را کاهش داد و گروه «ب» که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با تمهیدات هم همچنان سختی کار پابرجاست.
خبرنگاری در کجای این تقسیم‌بندی قرار دارد؟
خبرنگاری، طبق بند (۳) ماده (۱۱) آیین‌نامه اجرایی مشاغل سخت و زیان‌آور، به صراحت جزو مشاغل سخت و زیان‌آور دسته‌بندی شده است. محمودیان تأکید کرد که مشاغلی مانند سردبیر، عکاس خبری و مترجم نیز می‌توانند پس از تأیید در کمیته‌های استانی مشمول این قانون شوند. از طرفی، بازنشستگی برای خبرنگاران مشمول قانون کار، با داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه مستمر یا ۲۵ سال متناوب در این مشاغل بدون شرط سنی امکان‌پذیر است. همچنین برای هر سال کار در این مشاغل، ۱.۵ سال سابقه بیمه منظور می‌شود، امتیازی که کمتر حرفه‌ای از آن برخوردار است.
مشکل اصلی کجاست؟
با وجود شفافیت قانون، بسیاری از خبرنگاران با سابقه ۲۰ ساله از این مزایا بهره‌مند نمی‌شوند. محمودیان دلیل این موضوع را محدوده شمول قانون می‌داند. قانون مشاغل سخت و زیان‌آور تنها شامل کسانی است که تحت پوشش قانون کار باشند؛ یعنی قرارداد رسمی کارگری داشته باشند. اگر روابط کاری خبرنگار به گونه‌ای دیگر تنظیم شده باشد، امکان بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی سخت و زیان‌آور برای او میسر نیست.
بنابراین، حتی اگر سابقه کاری خبرنگار به اثبات برسد اما او مشمول قانون کار نباشد، نمی‌تواند از بازنشستگی ۲۰ ساله استفاده کند.
ضرورت ساماندهی و اصلاحات
این چالش‌ها بار دیگر نیاز به ساماندهی دقیق‌تر وضعیت حقوقی و بیمه‌ای خبرنگاران را نشان می‌دهد. خبرنگاری شغلی پرخطر است که فشارهای روانی و جسمی قابل توجهی بر فعالان آن وارد می‌کند. بنابراین، توجه به شرایط بیمه‌ای و قراردادی آنان، ضرورت اجتماعی و صنفی است.
اجرای صحیح قانون و شفاف‌سازی رویه‌ها می‌تواند حمایت از خبرنگاران را تضمین کند و زحمات آنها را در قالب قانونی منصفانه جبران نماید. سازمان‌های مسئول باید در همکاری با رسانه‌ها و تشکل‌های صنفی، گام‌های جدی در این زمینه بردارند تا خبرنگاران بتوانند با اطمینان خاطر بیشتری به کار خود ادامه دهند و در پایان دوره کاری، از حمایت‌های قانونی برخوردار شوند.
ارسال دیدگاه
