شیوه مناسب عرضه خودرو در بورس کالا

مدیرعامل اسبق سایپا در گفت‌وگو با آتیه ‌نو تشریح کرد

شیوه مناسب عرضه خودرو در بورس کالا

رامین بیات روزنامه نگار

مذاکرات بر سر عرضه خودرو در بورس کالا همچنان ادامه دارد. در حالی که وزارت صمت و شورای رقابت معتقدند این کار محلی از اعراب ندارد اما وزارت اقتصاد و سازمان بورس مصرانه بر عرضه مجدد خودرو در بورس کالا تأکید می‌کنند. سید محمد اتابک، وزیر صمت درباره عرضه خودرو در بورس گفت: «این مسئله در هیچ کشوری انجام نمی‌شود. خودرو نظام خاص خود را دارد و روند ما مبتنی بر رقابت و خصوصی‌سازی است.»
او همچنین تأکید کرد واردات خودرو ادامه خواهد داشت و به میزان کافی، حتی به میزان چهار تا پنج برابر سال گذشته در حال انجام است. اتابک ابراز امیدواری کرد که این فرآیند رقابتی باشد و تولید خودروسازان داخلی نیز افزایش یابد. این درحالی است که سید شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: «نشنیدم آقای اتابک در خصوص عدم عرضه خودرو در بورس کالا صحبت کرده باشد.»

پس از گذشت یک سال‌ونیم از زمان توقف خودرو در بورس کالا، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار طی اظهاراتی جدید درصدد برآمده تا اقداماتی را در جهت پذیرش مجدد خودرو‌های داخلی و وارداتی در بورس کالا انجام دهد.
حجت‌الله صیدی در این‌باره می‌گوید: «هزینه مبادله، یک مبحث مهم در اقتصاد است. بورس کالا به کاهش هزینه‌های مبادله کمک می‌کند. وقتی یک خودرو در کارخانه 500 میلیون تومان به فروش می‌رسد اما همان خودرو در بازار و برای مصرف‌کننده 800 میلیون تومان تمام می‌شود، یعنی با یک هزینه واسطه‌گری و نه هزینه معاملاتی مواجه هستیم که اینجا کارکرد بورس کالا می‌تواند کمک کننده باشد.»
او افزود: «در چنین شرایطی، با جدیت به دنبال عرضه خودروهای صفر کیلومتر داخلی و وارداتی در بورس کالا هستیم و در این خصوص رایزنی‌هایی نیز صورت گرفته است.» 
در مقابل سپهر دادجوی توکلی، سخنگوی شورای رقابت در واکنش به موضع حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس مبنی بر پیگیری برای عرضه مجدد خودرو در بورس کالا گفت: «بازار خودرو همچنان انحصاری بوده و باید دستورالعمل 54٣ که مُر قانون دارد، اجرا شود.»
او افزود: «شورای رقابت اگر خارج از این چارچوب تصمیمی نگیرد، خلاف قانون عمل کرده و این تخلف به حساب می‌آید. بنابراین با توجه به اینکه در حال حاضر بازار خودرو همچنان انحصاری بوده، دستورالعمل شورای رقابت لازم‌الاجراست و هیچ نکته اضافه‌ای مطرح نیست. تأکید شورا نیز بر اجرای قانون و دستورالعمل است.»
با وجود این اظهارات، عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی،در جدیدترین اظهارنظر خود، بر آمادگی وزارت اقتصاد برای عرضه خودرو در بورس تأکید کرد.
همتی گفت: «اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای این کار اعلام آمادگی کند، از نظر وزارت اقتصاد و سازمان بورس هیچ‌ مانعی سر راه این اقدام وجود ندارد. عرضه خودروهای سواری در بورس نیازمند هماهنگی وزارت صمت، سازمان بورس و شورای رقابت است.»
سایه‌روشن‌های عرضه خودرو در تالار نقره‌ای
سعید مدنی، مدیرعامل اسبق سایپا در گفت‌وگو با «آتیه ‌نو» با اشاره به اینکه قبلاً نیز خودرو در بورس کالا عرضه شده، گفت: «در این موضوع باید چند نکته را مدنظر قرار داد؛ در وهله اول، شیوه فعلی پیش‌فروش خودرو باعث نارضایتی هر دو طرف یعنی مصرف‌کننده و تولیدکننده شده و شرکت‌ها معتقدند که با قیمت درب کارخانه‌ای که خودروها را به مشتری تحویل می‌دهند، تولید آن‌ها با زیان همراه می‌شود. از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان واقعی نیز به دلیل محدودیت‌های موجود در سیستم پیش‌فروش قادر نیستند نیاز خود را تأمین کنند. در نتیجه مجبور می‌شوند خودرو را از بازار آزاد با قیمت بسیار گزاف و خیلی بیشتر از بهای کارخانه خریداری کنند.»
او افزود: «در وهله دوم، خودرو می‌تواند در بورس کالا کشف قیمت شود و این نرخ، مبنای فروش خودرو در حاشیه بازار به شمار آید. عرضه خودرو در بورس کالا یک راهکار کوتاه‌مدت محسوب می‌شود و برای بلندمدت کارایی نخواهد داشت.»
به گفته این کارشناس، باید این نکته را ذکر کرد که خودرو در هیچ کشوری در بورس عرضه نمی‌شود، بلکه خریدار به نمایشگاه و یا نمایندگی شرکت‌ها مراجعه می‌کند و خرید خود را انجام می‌دهد. در کشور ما نیز این روند ادامه دارد اما برای خروج از روند قیمت‌گذاری دستوری می‌توان کشف قیمت خودرو را در بورس انجام داد. 
مدنی با تأکید بر اینکه عرضه خودرو در بورس کالا فرآیند قابل‌توجهی به همراه دارد، اضافه کرد: «الزام داشتن کد بورسی و ثبت‌نام در کارگزاری و همچنین پروسه انجام معامله در بورس کالا از عهده همه مردم برنمی‌آید. طبیعتاً در چنین وضعیتی امکان دارد مصرف‌کننده واقعی نتواند از بورس خودرو بخرد و در این بین دلالان با ترفندهای تازه‌ای بورس را به قبضه خود درآورند.»
او ادامه داد: «در این شرایط باز هم مصرف‌کننده از بازار آزاد نیاز خود را برآورده می‌سازد که این مسئله، وضعیت دلالی را تشدید می‌کند. بنابراین راه‌حل نهایی برای سامان‌دهی بازار خودرو، عرضه این محصول در حاشیه بازار است، به‌طوری که فاصله قیمتی بین درب کارخانه و کف بازار از بین برود و بساط لاتاری خودرو نیز برچیده شود.» 
مدیرعامل اسبق شرکت سایپا توضیح داد: «با این حال برخی از شرکت‌های خودروساز به دلیل اینکه بخشی از سود حاصل از فاصله قیمت خودرو با عرضه در بورس کالا به جیب آن‌ها می‌رود، با این قضیه موافق هستتد اما با توجه به زیرساخت‌هایی که بورس در اختیار دارد و عدم توانایی همه مردم برای حضور در بورس، این مسئله در بلندمدت ادامه نخواهد یافت.»  مدنی با اشاره به اینکه صنعت خودرو از این امکان برخوردار است که در مقایسه با گذشته، از بازار سرمایه برای تأمین مالی بهره ببرد، یادآور شد: «یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که این صنعت با آن مواجه بوده، کمبود نقدینگی و نیاز به سرمایه در گردش است. در این زمینه، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بورس اوراق و بورس کالا می‌تواند راه‌حل‌های مؤثری ارائه دهد و به بهبود وضعیت مالی صنعت خودرو کمک کند.»
او با بیان اینکه خودروسازان قادرند از طریق انتشار اوراق مشارکت، صکوک و یا عرضه سهام شرکت‌های زیرمجموعه خود، منابع مالی مورد نیاز را جذب کنند، گفت: «بورس کالا نیز فضایی مناسب برای تأمین مواد اولیه فراهم می‌آورد. به علاوه، شفافیت بیشتر در فرآیندهای مالی و عملکرد شرکت‌های خودروسازی، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب و جذب سرمایه را تسهیل می‌کند.» 
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه