نیاز مهم امروز صنعت سیمان

تأمین پایدار انرژی

نیاز مهم امروز صنعت سیمان

علی‌اکبر الوندیان کارشناس صنعت سیمان

ناترازی انرژی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های صنعت سیمان طی چندسال اخیر بوده، به‌گونه‌ای که در طول یک‌سال فقط در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و شاید مهر، کارخانه‌های تولیدی با قطعی برق و گاز مواجه نبوده‌اند. در این زمینه پس از قطعی‌های مکرر برق در ماه‌های اخیر، زمزمه قطعی گاز از مهرماه نیز شنیده می‌شود. با ادامه این روند، کارخانه‌های سیمان به تولیدکنندگان فصلی تبدیل می‌شوند. در سال ۱۴۰۲ معادل ۷۶ میلیون تن تولید سیمان صورت گرفت که با توجه به ظرفیت تولید سالانه ۸۹ میلیون تنی در واقع ۱۳ میلیون تن عدم‌النفع تولید به دلیل ناترازی انرژی رقم خورد. از سویی پذیرش و عرضه سیمان کل کشور در بورس کالا کمک‌ شایانی به تولیدکنندگان سیمان کرد. با این رویداد همه‌چیز شفاف شد. تا قبل از سال ۱۴۰۰، سیمان با قیمت دستوری به فروش می‌رسید اما مردم مجبور بودند با چندبرابر قیمت کارخانه، سیمان را از دلالان و واسطه‌ها خریداری کنند. به محض ورود سیمان به بورس کالا، نرخ‌های دستوری کنار گذاشته شد و شرایط تولیدکنندگان نیز متفاوت شد و در این مسیر، کماکان برخی اصلاحات با همکاری بورس کالا در حال وقوع است. همچنین در بحث قیمت‌های پایه با برخی شرایط معاملات تکامل رویه‌ها صورت گرفت. این درحالی است که عدم عرضه محصولات تولیدی در بورس کالا منجر به لابی‌گری، رانت و غیره می‌شود. در سوی مقابل بورس کالا به سبب زیرساخت‌ها و ابزارهای معاملاتی شرایط عرضه و تقاضا را برای تمامی اشخاص به صورت یکسان فراهم می‌آورد. با این اقدام فاصله قیمتی محصولات تولیدی با بازار کاهش یافته و این امر سودآوری صنایع و مصرف‌کنندگان را میسر می‌سازد. این بازار به‌خاطر تعیین نرخ بر اساس عرضه و تقاضا بهترین محل برای کشف قیمت است. همچنین تنها راه کنترل نرخ محصولات افزایش تولید به‌حساب می‌آید. همان‌گونه که سیمان پیش از ورود به بورس کالا با چالش‌ها و معضلات فراوانی در بازار داخل مواجه بود، امروز در بحث صادرات چندین مشکل وجود دارد. در همین زمینه اقداماتی برای عرضه سیمان در رینگ صادراتی بورس کالا و رعایت یک کف قیمت برای معاملات صادراتی در حال انجام است. البته باید به این نکته اشاره کرد که صنعت ۹۱ ساله سیمان نیازمند به‌روزرسانی و سرمایه‌گذاری است. 
بر این اساس، تغییر نگاه سیاست‌گذاران به این صنعت از ملزومات توسعه آن به شمار می‌رود. به عبارت دیگر سیمان قربانی یک جو روانی شده‌، به‌طوری که می‌گویند با رشد قیمت سیمان، مسکن هم گران می‌شود اما واقعیت این نیست. قیمت سیمان فقط ۲ درصد در صنعت ساختمان و نیم درصد در قیمت یک ملک اثرگذار است. به خاطر این ارقام ناچیز، سیمان باید کمترین افزایش قیمت را از ابتدای دهه ۹۰ تاکنون به نسبت سایر مصالح و تجهیزات ساختمانی تجربه کند. همین موضوع باعث کاهش سرمایه گذاری و فرسودگی خطوط تولید شده است. البته امیدواریم به کمک بازار سرمایه، مزیت اقتصادی در سرمایه‌گذاری این صنعت احیا شود. با توجه به همه چالش‌های صنعت از ناترازی انرژی گرفته تا معضلات مربوط به قیمت‌ها و عوارض صادرات و سرمایه‌گذاری، باید گفت، صنعت سیمان یارانه انرژی نمی‌خواهد بلکه تأمین پایدار انرژی را طلب می‌کند تا بتواند با بهبود سیاست‌گذاری‌ها یک صنعت سودآور و نوین لقب گیرد. ایران در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه، پتانسیل خوبی برای افزایش تولید و صادرات سیمان و کلینکر دارد اما این ظرفیت تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با افزایش سرسام‌آور هزینه‌های صادرات مانند هزینه‌های بندری و گمرکی، صنعت سیمان عملاً از بازارهای صادراتی دور ماند. همچنین رشد نکردن قیمت محصولات، متناسب با بهای تمام شده آن، حاشیه سود شرکت‌های تولیدکننده سیمان را کاهش داده؛ زیرا علاوه بر مصرف بالای انرژی برای تولید سیمان، نیروی کار بسیاری در فرآیند تولید این محصول دخیل هستند.
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه