دولت برای جبران ناترازی تولید برق و ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران تازه‌نفس، به‌منظور احداث نیروگاه‌های جدید، عرضه برق در بورس انرژی را با جدیت بیشتری دنبال می‌کند؛ چراکه طی یک دهه اخیر، تولید برق افت پیدا کرد و کشور با چالش کسری برق مواجه شد. یکی از دلایل این افت، عدم سرمایه‎گذاری‌های جدید در انرژی برق است. حال اگر این مسئله تداوم یابد، قدر مسلم نمی‌توان در سال‌های آتی ناترازی برق را به حداقل رساند.

انرژی سه برابری حجم معاملات برق در بورس انرژی 
گزارش روزانه معاملات شرکت‌های توزیع نیرو در بورس انرژی (که توسط وزارت نیرو اعلام می‌شود) از افزایش ۲۳۲ درصدی حجم معاملات و رسیدن به رقم ۴۳۰ هزار و ۲۷۲ مگاوات ساعت در روز شنبه ۱۷ شهریور نسبت به ۱۲۹ هزار و ۴۵۶ مگاوات ساعت روز ۱۳ شهریورماه حکایت دارد. بر این اساس تعداد شرکت‌های توزیع حاضر در معاملات، با ۷۰ درصد رشد به ۱۷ شرکت رسیده است. در بخش تولید نیز تعداد نیروگاه‌های دولتی مشارکت‌کننده در بازار بورس ۱۴ درصد و نیروگاه‌های خصوصی ۲۵۰ درصد بیشتر می‌شود. گزارش‌ها همچنین به سهم ۶۶ درصدی نیروگاه‌های خصوصی از کل حجم فروش برق در روز ۱۷ شهریور اشاره می‌کند. بر این اساس شاهد افزایش حدود ۳۰ برابری فروش نیروگاه‌های خصوصی در این روز نسبت به ۱۳ شهریور جاری هستیم که با 2968 درصد رشد، از 9240 مگاوات ساعت به ۲۸۳ هزار و ۴۴۰ مگاوات ساعت رسید و حجم فروش نیروگاه‌های دولتی نیز با ۲۴ درصد صعود از ۱۱۸ هزار و ۲۴۲ به ۱۴۶ هزار و ۸۳۲ مگاوات ساعت افزایش‌ یافت.

 مزایای عرضه برق در بورس انرژی
سروش صنوبری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «آتیه‌ نو» با اشاره به اینکه ورود معاملات برق به بورس انرژی از اهمیت بسزایی برخوردار است، گفت: «این مسئله به‌صورت تدریجی موجبات شکل‌گیری یک فضای رقابتی را در صنعت برق فراهم خواهد آورد. با توجه به این موضوع، طرح اصلاح جریان مالی صنعت برق در ایران طی اردیبهشت‌ماه سال جاری کلید خورد.» 
او افزود: «با اجرای این طرح و فراهم شدن نقدینگی لازم، شرکت توانیر به‌طور منظم هر هفته مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان به حساب شرکت‌های توزیع واریز می‌کند تا خرید برق از بورس انرژی به‌طور مستمر انجام شود.»
صنوبری با تأکید بر استقبال نیروگاه‌های خصوصی از حضور در بورس انرژی، ادامه داد: «حضور آن‌ها و روند ادامه‌دار افزایش فروش برق در این بورس نشان از مسیر صحیح این طرح دارد؛ چراکه نیروگاه‌های خصوصی در گذشته از دستوری بودن قیمت برق گلایه داشتند. حالا به جرئت می‌توان گفت، صنعت برق ایران در مسیر تازه‌ای قرار گرفته است.»
 او توضیح داد: «انتظار می‌رود با اصلاح جریان مالی در صنعت برق، شاهد رشد بیشتر تولید به‌ویژه از سوی نیروگاه‌های بخش خصوصی و همچنین توسعه زیرساخت‌های جدید باشیم. به هر حال کشور با کسری انرژی مواجه  است و امید می‌رود که با طرح اصلاح جریان مالی، صنعت برق بار دیگر در مسیر توسعه قرار بگیرد.»
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مزایای عرضه برق در بورس انرژی، گفت: «شفافیت در معاملات، ایجاد رقابت سالم بین نیروگاه‌های دولتی و خصوصی و تضمین خرید برق از تولیدکنندگان از مهم‌ترین مزایای این موضوع به حساب می‌آید. در بورس انرژی، نیروگاه‌ها می‌توانند برق تولیدی خود را به‌صورت نقدی و عادلانه به فروش برسانند، در حالی که در بازار عمده‌فروشی نه‌تنها پرداخت‌ها با تأخیر صورت می‌گرفت، بلکه فقط بخشی از هزینه‌های تولید به نیروگاه‌ها پرداخت می‌شد. این مسئله موجبات آن را فراهم آورده بود تا نیروگاه‌ها با مشکلات مالی مواجه شوند اما اکنون این چالش‌ها با حضور در بورس انرژی تا حد زیادی برطرف شده است.»

فروش نقدی و توسعه صنعت برق
در حال حاضر نیروگاه‌ها می‌توانند برق تولیدی خود را از طریق بورس به شرکت‌های توزیع و مشترکانی با مصرف بالای یک مگاوات عرضه و درآمد حاصل را به‌صورت نقدی دریافت کنند. بر این اساس، وزارت نیرو با همکاری سازمان بورس و بورس انرژی به دنبال ایجاد سازوکاری است که اقتصاد صنعت برق را جذاب‌تر کرده و امکان فروش نقدی برق تولیدی توسط نیروگاه‌ها را فراهم کند تا این درآمد مستقیماً در توسعه فعالیت‌های آن‌ها سرمایه‌گذاری شود. 
صنوبری در این خصوص گفت: «اجرای موفق این طرح در بورس انرژی، موجب شده که سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر برای بخش خصوصی جذاب و اقتصادی شود. این روند نشان می‌دهد که عرضه برق نیروگاه‌های حرارتی در بورس انرژی نیز می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حل مشکلات نقدینگی این صنعت کمک کند.» 
او اضافه کرد: «نیروگاه‌های خصوصی همواره از اینکه در برابر نیروگاه‌های دولتی مورد تبعیض بودند گلایه داشتند. با این حال با شروع طرح اصلاح جریان مالی صنعت برق همگی در یک شرایط واحد قرار گرفته و به‌صورت نقدی از طریق بورس انرژی اقدام به فروش برق و جذب نقدینگی می‌کنند.» 
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: «فرآیند معاملات برق در بورس انرژی گام بسیار مهمی در راه اصلاح مالی صنعت برق است. این روند باعث جذب سرمایه‌گذاری در این صنعت خواهد شد و قطعاً زمینه توسعه و افزایش بیش‌از‌پیش تولید برق در کشور را فراهم می‌سازد.»