طبق آماری که ناظر عالی شرکت‌های توزیع برق وزارت نیرو ارائه کرده، طی ۳۰ سال اخیر شدت مصرف انرژی در ایران برخلاف جامعه جهانی در حال افزایش بوده است. این موضوع بدان معنی است که تولید کالایی کاملاً مشابه در ایران به‌طور متوسط حدود ۶۰ درصد انرژی بیشتری لازم دارد که این موضوع نیز بیانگر رشد مصرف انرژی به ویژه برق در ایران به حساب می‌آید. 
سید سعید میرشریفی در خصوص برخی شائبه‌های اخیر پیرامون سرانه پایین مصرف برق در بخش خانگی ایران نسبت به دیگر کشور‌های جهان به‌ویژه کشور‌های اروپایی گفت: «هر کشوری بسته به موقعیت و ظرفیت‌های جغرافیایی، امکانات و منابع موجود تأمین انرژی بخش خانگی را از مسیر‌های متفاوتی انجام می‌دهد. به همین دلیل مقایسه میزان مصرف یک انرژی خاص در بخش خانگی یک کشور با کشور دیگر تنها به شرطی می‌تواند درست باشد که هر دو کشور در خصوص سهم به‌کارگیری منابع مختلف شرایط مشابهی داشته باشند.»
او با اشاره به انواع انرژی مورد به‌کار‌گیری در بخش خانگی ایران، افزود: «در بخش خانگی ایران، انرژی برق و گاز در فصول مختلف سال برای بهره‌برداری شهروندان در اختیار قرار می‌گیرد. این در حالی است که در بسیاری از کشور‌های جهان شرایط و روش‌های تأمین انرژی متفاوت است.» میرشریفی با بیان اینکه نزدیک‌ترین کشور به ایران در این خصوص ترکیه قلمداد می‌شود، اضافه کرد: «در بسیاری از خانه‌های کشور ترکیه همانند ایران علاوه بر انرژی برق، شعله برای تأمین انرژی خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، لذا تا حدودی مقایسه مصرف برق خانگی در ایران با ترکیه می‌تواند منطقی باشد.» 
ناظر عالی شرکت‌های توزیع برق توضیح داد: «بر اساس اطلاعات سالنامه انرژی جهان، سرانه مصرف برق خانگی در ایران 1068 کیلوات ساعت بوده، در حالی‌که سرانه مصرف برق خانگی در کشور ترکیه ۶۶۴ کیلووات ساعت است. این یعنی سرانه مصرف برق هر ایرانی بیش از ۱.۵ برابر از هر شهروند ترکیه‌ای بیشتر به حساب می‌آید.»

آیا سرانه مصرف انرژی در ایران بالاست؟
حمیدرضا صالحی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «آتیه ‌نو» با اشاره به اینکه در بحث شدت مصرف انرژی در ایران، هم در بخش برق و هم در بخش گاز، تفاوت‌هایی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد، گفت: «ابتدا باید تأکید کنم که سرانه مصرف انرژی و قدرت مصرف دو مفهوم جداگانه هستند. سرانه مصرف انرژی در ایران به دلیل جمعیت زیاد کشور، بالا نیست و در بخش‌های مختلف مانند برق و گاز تفاوت دارد. برای مثال، سرانه مصرف برق در ایران پایین است؛ زیرا گاز را در این محاسبات در نظر نمی‌گیریم و جداگانه محاسبه می‌شود.» 
او افزود: «اگر سرانه مصرف برق ایران را با جمعیت ۸۵ میلیونی مقایسه کنیم، خواهیم دید که عدد سرانه ملی ما نسبت به کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورها پایین‌تر است. در اروپا، مصرف برق و گاز به صورت ترکیبی مورد محاسبه واقع می‌شود. به این معنی که پخت‌وپز و گرمایش عمدتاً با برق انجام می‌شود. درحالی‌که در ایران این‌گونه نیست و این تفاوت در سرانه مصرف انرژی به‌وجود می‌آید.»
صالحی ادامه داد: «اما در مورد شدت مصرف انرژی، موضوع اصلی به بهره‌وری ارتباط دارد. این مسئله در ایران به این معناست که برای تولید یک کالا میزان بیشتری انرژی نسبت به سایر کشورها مصرف می‌کنیم.»
 نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران توضیح داد: «برای مثال، در ایران امکان دارد برای تولید یک کالا ۱۰ واحد انرژی مصرف شود، در حالی‌که همین کالا در اروپا یا کشورهای دیگر با پنج یا حتی دو واحد انرژی تولید می‌شود. بنابراین، قدرت مصرف انرژی در ایران دو یا چندبرابر کشورهای دیگر قلمداد شده و این امر به علت پایین بودن بهره‌وری در کشور است.»
صالحی با اشاره به اینکه یکی از دلایل اصلی این موضوع، ارزانی انرژی در ایران به حساب می‌آید، گفت: «وقتی انرژی ارزان باشد، پروژه‌های بهره‌وری مورد توجه قرار نمی‌گیرند، در نتیجه میزان انرژی مصرفی برای تولید محصولات افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، برای تولید یک تن فلز در ایران نسبت به سایر کشورها انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع به بهره‌وری پایین و به کارگیری تجهیزات و ماشین‌آلات ناکارآمد در برخی صنایع، به ویژه در صنعت فولاد و آلومینیوم بازمی‌گردد.» 
به گفته او، پس از برنامه سوم توسعه، حرکت‌هایی برای رشد بهره‌وری صورت گرفت اما متأسفانه از سال ۱۳۸۴ به بعد این روند متوقف شد و به دلیل افزایش درآمدهای نفتی، سرمایه‌گذاری لازم برای افزایش بهره‌وری و تحقیق و توسعه تحقق نیافت.در نتیجه، تجهیزات صنعتی ناکارآمدی از خارج وارد شد که مصرف انرژی بالایی داشت. 
 این کارشناس مسائل انرژی ادامه داد: «به جای سرمایه‌گذاری در بهبود بهره‌وری و کاهش حدت مصرف انرژی، درآمدهای نفتی صرف واردات ماشین‌آلاتی شد که مصرف سوخت و انرژی بالایی نسبت به استانداردهای جهانی داشتند. این امر تأثیر منفی زیادی بر صنایع کشور گذاشت و موجبات افزایش هزینه‌های تولید را فراهم آورد.»
او با تأکید بر اینکه امروزه مصرف انرژی نقش مهمی در رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در بازارهای جهانی دارد، افزود: «با افزایش قیمت انرژی، محصولاتی که برای تولیدشان میزان زیادی انرژی مصرف می‌شود، دیگر نمی‌توانند در بازارهای جهانی رقابتی باشند. افزایش هزینه‌های تولید ناشی از افزایش قیمت انرژی باعث شده که بسیاری از بنگاه‌ها و صنایع آسیب ببینند و از رقابت در صادرات غیرنفتی عقب بمانند.»

راهکار کنترل شدت مصرف انرژی
نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران گفت: «برای کنترل شدت مصرف انرژی، یکی از مهم‌ترین راهکارها تعریف مشوق‌ها در دو بخش خانگی و صنعتی است. در بخش انرژی‌های نو و تجدیدپذیر، حرکت‌هایی صورت پذیرفته و مشوق‌هایی برای تولید این انرژی‌ها در نظر گرفته شده است. در بخش مصرف نیز باید به سمت افزایش بهره‌وری حرکت کنیم. اصلاح ساختار دولت و ادغام سازمان‌های مرتبط با بهینه‌سازی مصرف انرژی، مانند سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت در وزارت نفت و سازمان بهینه‌سازی مصرف انرژی در وزارت نیرو (ساتبا)، می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکارهای اساسی مطرح شود.»
او بیان کرد: «یکی دیگر از راهکارها ایجاد صندوقی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی است. این صندوق قادر خواهد بود به ممیزی صنایع و ماشین‌آلات از نظر مصرف انرژی یاری رسانده و با ارائه تسهیلات و مشوق‌های مالی، به بهبود بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی در کشور کمک کند.»
 این عضو هیئت نمایندگان اتاق‌ بازرگی تهران گفت: «دولت می‌تواند با تشویق سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و افزایش بهره‌وری، نقش مؤثری در کاهش شدت مصرف انرژی ایفا کند. در بخش خانگی نیز مشوق‌هایی برای کاهش مصرف برق و گاز در نظر گرفته شده؛ به‌عنوان مثال، اگر مصرف خانوارها از حد مشخصی کمتر باشد، برق و گاز با قیمت پایین‌تری محاسبه می‌شود.» 
صالحی توضیح داد: «این سیاست‌ها قادرند در بلندمدت تأثیرات مثبتی داشته باشند. در نهایت، اگر سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف انرژی به درستی صورت گیرد، می‌توان انتظار داشت که مصرف انرژی در کشور بهینه‌تر و اثرات اقتصادی مثبتی به همراه داشته باشد. دولت باید این فرصت‌ها را برای رشد بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی به درآمدهای جدید پیوند دهد و با ایجاد سازوکارهای مناسب، مصرف انرژی را در کشور مدیریت کند.»