رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران اعلام کرد:
تناسب میزان عرضه و تقاضا در بازار میوه
میوه و سبزیجات یکی از اقلام بسیار مهم سبد خانوار محسوب میشود. حتی پزشکان برای درمان و پیشگیری از بیماریهای مختلف تأکید ویژهای بر نقش میوه و سبزیجات دارند. سبزی جزء جدانشدنی سفره غذای ایرانیهاست و میوه در خوراک روزانه و مهمانیها جایگاه ویژهای دارد. درباره وضعیت بازار میوه در اولین هفتههای تابستان به گفتوگویی با اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران نشستهایم. او در صحبتهای خود بیان میکند که قیمت میوه هم مانند بسیاری کالاهای دیگر تابع میزان عرضه و تقاضاست و در سالهای اخیر بهواسطه تولید برنامهریزی شده و میزان تقاضا آنچنان از عرضه پیشی نگرفته است. در برخی موارد بیش از نیاز کشور، میوه تولید میشود و این امر ممکن است به کاهش قیمت این محصولات منجر شود.
قیمت میوه همچون دیگر محصولات و خدمات، تابع عرضه و تقاضاست. طی روزها و ماههای اخیر بهواسطه برگزاری مراسم ورود حجاج به کشور و اعیاد ذیالحجه، میزان درخواست میوه روند صعودی به خود گرفته و این موضوع عاملی برای افزایش قیمت شده است. البته در روزهای گذشته در پی کاهش تقاضا، شرایط عادی در نرخگذاری را شاهد هستیم.
مخصوصاً که به ایام ماه محرم وارد شدیم و این موضوع کاهش تقاضا در بازار مواد غذایی را به دنبال دارد. میوه هم از این قاعده مستثنی نیست. از اینرو با توجه به تجربه سالهای گذشته ارزانی قیمت میوه پیشبینی میشود.
بررسیها حکایت از تناسب میزان عرضه و تقاضا در این بازار دارد و حتی تا پایان دهه اول محرم میزان تقاضا از عرضه به شدت کمتر خواهد بود. دراین میان نکته قابلتوجه آن است که در کنار مسائل تأثیرگذار بر فرایند کاشت، داشت و برداشت همچون میزان بارش، هزینههای تولید و غیره، مناسبتهای ملی و مذهبی نیز بر نرخگذاری میوه تأثیر زیادی دارد. بهطور مثال با افزایش میزان برگزاری مراسم و اعیاد مختلف قیمت خیار رشد میکند و به دلیل آنکه میوه دیگری جایگزین آن نیست، برای مدت کوتاهی قیمت آن روند صعودی به خود میگیرد.
با ورود میوههای نوبرانه و فصلی، در برخی مواقع دیده شده که عرضهکنندگان ایندست محصولات، نرخ بالاتری اعمال میکنند. آیا سیستم نظارتی خاصی بر بازار حاکم است؟
در کنار نظارت اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی و اتحادیه بارفروشان هر شهر، اتاق اصناف شهر و کشور و سازمان تعزیرات حکومتی نظارت دقیقی بر قیمتگذاری دارند. البته باید این را نیز مدنظر داشت که قیمت هر محصول با توجه به کیفیت آن متفاوت است و نمیتوان یک قیمت واحد برای میوه و سبزیجات اعلام کرد. فروشندگان سطح شهر باید نهایتاً محصول خود را با سود 35درصدی نسبت به قیمت درج شده در فاکتور رسمی، عرضه کنند. بیشتر از این مبلغ یا عدم ارائه فاکتور رسمی خرید به منزله گرانفروشی محسوب میشود. در کنار این موارد واحدهای صنفی باید قیمت محصولات را در دید مشتری قرار دهند. لازم است ذکر شود بررسیها و تجربه گذشته نشان از آن دارد که تورم میوه آنچنان بالا نیست و رشدی زودگذر در این بازار وجود دارد که با افزایش میزان عرضه، قیمتها روند نزولی به خود میگیرد.
آیا میزان بارشها در فصل زمستان و بهار گذشته بر کاهش عرضه محصولات تابستان و پاییز سال جاری تأثیر داشته است؟
اطلاعات بارش در زمستان و بهار گذشته نشان میدهد که نباید خسارت چشمگیری به محصولات کشاورزی وارد شده باشد. تا به امروز که برداشت محصولات انجام شده، گزارش خسارتی در این زمینه نداشتهایم. بهار، تابستان و پاییز در ایران بهترین فصلهای برداشت و عرضه میوه محسوب میشود که حجم تنوع و عرضه در این سه فصل بسیار زیاد و ملموس است.
اکنون و در ابتدای تابستان قیمت برخی میوهها ممکن است کمی گرانتر از حد معمول باشد. پیشبینی شما برای ادامه تابستان از چه قرار است؟
با توجه به میزان کاشت و برداشت محصول در روزهای گذشته و عدم ثبت خسارت به محصولات کشاورزی، میتوان سال خوبی را برای بازار میوه در زمینه کیفیت عرضه در نظر گرفت. از سوی دیگر شرایط اقلیمی، آب و خاک ایران بهگونهای است که در استانهای مختلف امکان کشت انواع میوه با کیفیتهای مختلف وجود دارد. در صورتی که بار یک ناحیه دچار آسیب یا کاهش کیفیت شود، محصول مشابه از منطقهای دیگر از کشور در لحظه تأمین خواهد شد.
درباره میوههای وارداتی چطور؟ میزان واردات و تأمین این محصولات جوابگوی نیاز بازار هست؟
در حال حاضر حجم واردات سه محصول موز، آناناس و نارگیل به کشور منطبق بر نیاز است، اما به نظر میرسد برای مقابله با قاچاق و افزایش تنوع در بازار میوه و سبزی کشور باید راه ورود قانونی دیگر اقلام به کشور باز شود. با ورود قانونی دیگر انواع میوه به کشور همچون میوههای استوایی میتوان بر قیمت، کیفیت و سلامت محصولات نظارت و دقت بیشتری اعمال کرد. از سوی دیگر باید به صادرات محصولات کشاورزی مازاد توجه ویژه شود. در این زمینه راهکارهای بسیاری وجود دارد. حتی میتوان از طریق صادرات و ارز حاصل از این عملیات، دیگر محصولات کشاورزی که در کشور تولید نمیشود را در بازار داخلی عرضه کرد.
در کنار بازار رسمی فروش محصولات کشاورزی، دستفروشان نیز حجمی از تقاضای بازار را پاسخ میدهند، آیا این عرضهکنندگان در قیمتگذاری و نوسان قیمت نقشی ایفا میکنند؟
دستفروشانی که به عرضه میوه و محصولات کشاورزی میپردازند، آنچنان توان تغییر قیمتها را ندارند، اما در مجموع توصیه میشود، از ایندست افراد خرید انجام نشود. زیرا دستگاههای نظارتی امکان رصد و بررسی فعالیت آنها را ندارند و نمیتوانند کیفیت محصولات را بررسی و تضمین کنند. در صورت ورود ضرر و زیان به مشتریان امکان بررسی و احقاق حق آنها وجود ندارد. یکی از شایعترین موارد در زمان خرید از دستفروشان کمفروشی، کپی کردن کارت بانکی افراد و برداشت بیش از مبلغ اعلامی از حساب مشتریان است. در موارد بسیاری دیده شده به اشتباه فروشنده مبلغ را اشتباه وارد کرده و بعد از یک روز مشتری متوجه این موضوع میشود، اما به دلیل آنکه دستفروش جای ثابتی ندارد، امکان پیگیری اضافه برداشت وجود ندارد.