رویکرد جدید وزارت نفت برای جبران ناترازی
بازگشت به بنزین متانولی پس از 10 سال
پس از حدود 10 سال دولت مردمی سیزدهم دوباره به فکر ورود به مقوله تولید بنزین از متانول افتاده است. این امر به گفته کارشناسان حوزه انرژی به‌ویژه متخصصان بخش پتروشیمی فواید زیادی دارد، اما برخی نیز در این میان نقدهایی بر سیاست مذکور در بلندمدت دارند. همان‌طور که از همان ابتدا نیز مخالفانی برای تولید بنزین از متانول وجود داشت.
فرانک جوادی روزنامه نگار
جواد اوجی، وزیر نفت طی هفته‌های گذشته از کلید خوردن دوباره طرح تولید بنزین از متانول پس از حدود 10 سال خبر داد. به گفته او این طرح با هدف جبران ناترازی انرژی در این حوزه به اجرا گذاشته می‌شود. او در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در بحث تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی بخصوص پتروشیمی‌هایی که تولید محصول متانول دارند، تفاهم‌نامه‌های خوبی امضا شده، اظهار امیدواری کرد که با همکاری شرکت پالایش و پخش و شرکت صنایع ملی پتروشیمی بخشی از تولید متانول کشور به سمت تولید بنزین سوق داده شود.
وزیر نفت افزود: «امروز در بسیاری از کشورها از خوراک متانول برای تولید بنزین استفاده می‌شود. در ایران نیز دانش فنی و ظرفیت انجام این کار وجود دارد. در برخی پتروشیمی‌ها که سهام‌داران آن‌ها تمایل داشتند با همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی این اتفاق رقم خورد. حال بخشی از تولید متانول را به تولید بنزین سوق خواهیم داد.»
اوجی با تأکید بر اینکه ریل‌گذاری کار انجام شده ادامه داد: «با توجه به افت قیمتی که در سال‌های گذشته در محصولات متانول داشتیم و از طرفی به منظور حل ناترازی بنزین، می‌توانیم در تولید بنزین از خوراک متانول استفاده کنیم.»
به گفته او، اکنون این موضوع در کشور چین اتفاق می‌افتد و در ایران نیز می‌توانیم از ظرفیت فوق بهره‌مند شویم.
تولید بنزین به جای صادرات متانول
مرتضی شاهمیرزایی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به برنامه فشرده وزارت نفت برای رفع ناترازی بنزین با توجه به افزایش تقاضاها، گفت: «با توجه به دستور وزیر نفت و سیاست دولت، صنعت پتروشیمی وارد این حوزه می‌شود تا به جای صادرات، از متانول تولیدی صنعت پتروشیمی با فرایند (MTG) بنزین تولید شود.»
این مقام مسئول در وزارت نفت درباره جزئیات طرح و معافیت‌ها و مشوق‌ها برای واحدهای تولیدکننده بنزین از متانول نیز توضیحات مبسوطی ارائه کرد. اما اجرای طرح مذکور در میان فعالان صنعت پتروشیمی و کارشناسان مخالفان و موافقان متعددی از یک دهه گذشته تاکنون داشته است. به‌گونه‌ای که نمایندگان مجلس در آخرین هفته‌های سال 1391 از مخالفت اعضای قوه مقننه با تولید بنزین از متانول و بررسی این طرح خبر داده بودند. در آن دوره صحبت‌هایی مطرح شده بود تا میزان متانول موجود در بنزین از 15 به 35 درصد برسد. سید محمد بیاتیان، یکی از نمایندگان و اعضای کمیسیون صنایع مجلس در آن دوره دراین‌باره با اشاره به ضررهایی که این نوع بنزین می‌تواند ایجاد کند، گفته بود: «پیش‌بینی می‌شود که متانول ۳۵درصدی موجود در بنزین باعث افزایش آلایندگی هوا و صدمات جبران‌ناپذیر به محیط زیست شود و همچنین مشکلات ریوی و بینایی برای انسان ایجاد کند.»
او یادآور شده بود: «کمیسیون صنایع و معادن با توجه به حساسیت‌های زیاد این موضوع را بررسی کرده و در صورت ثابت شدن مضرات بنزین تولیدی با پایه ۳۵ درصد متانول، با استفاده و ادامه تولید آن در کشور مخالفت خواهد کرد.»
میزان آلایندگی تولید بنزین از متانول
این در حالی است که در همان زمان نیز برخی فعالان صنعت پتروشیمی معتقد بودند بنزین تولید شده از متانول آلایندگی کمتری دارد و برای محیط زیست سالم‌تر است.
نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی درباره اجرای طرح جدید وزارت نفت این‌گونه به «آتیه‌‌نو» توضیح داد: «برای رسیدن به پاسخ این سؤال باید با کارشناسان پتروشیمی و دیگر کارشناسان حوزه سلامت و محیط‌زیست صحبت کرد تا ببینیم مضرات تولید بنزین از متانول چیست. چراکه از حدود 10 سال پیش تاکنون این مسئله مورد مطالعه و تحقیق قرار دارد.»
او درباره امکان‌پذیری تولید بنزین از متانول نیز گفت: «مسلماً می‌توان از متانول بنزین تولید کرد و این طرح از نظر فنی امکان‌پذیر است، اما در کشورهای دیگر و به‌صورت متداول بنزین را از متانول و در پالایشگاه‌ها تولید نمی‌کنند.»
این کارشناس حوزه انرژی در پاسخ به سؤالی مبنی براینکه آیا تولید بنزین از متانول می‌تواند مشکل ناترازی در این حوزه را برطرف کند یا خیر بیان کرد: «ناترازی بنزین سال به سال و با توجه به توسعه و افزایش تولید و خرید وسایل نقلیه مختلف افزایش پیدا کرده است. بر همین اساس تقاضا برای بنزین زیادتر می‌شود، اما تولید متانول و بنزین حاصل از آن نمی‌تواند به این اندازه افزایش پیدا کند. بنابراین می‌توان گفت که تولید بنزین از متانول شاید در کوتاه‌مدت اثرگذار باشد و بتواند بخشی از ناترازی در حوزه بنزین را برطرف کند، اما در بلندمدت با توجه به ملاحظاتی که گفته شد، جواب نمی‌دهد.»
او ادامه داد: «از سوی دیگر و از منظر اقتصادی تولید بنزین از متانول با توجه به اینکه تولید متانول و راه‌اندازی و توسعه پالایشگاه‌هایی که این طرح را اجرا می‌کنند به میلیون‌ها دلار سرمایه و سرمایه‌گذاری نیاز دارد، به نظر نمی‌رسد چندان توجیه اقتصادی داشته باشد و بتواند هزینه‌های تولید بنزین را کاهش دهد.»
در این میان اما سید حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی و عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نظر دیگری در این زمینه دارد و معتقد است که در حال حاضر قیمت بنزین حداقل ۸۰۰ میلیون دلار در تن است، در حالی که متانول صادراتی ما به‌طور متوسط حدود ۵۰ میلیون دلار است. بنابراین این امر هم می‌تواند باعث کاهش قیمت بنزین تولیدی برای کشور شود و هم اینکه از صادرات متانول به‌صورت خام جلوگیری می‌کند.
او در این‌باره افزود: «در دنیا برای اضافه کردن متانول به بنزین از یک روان‌کننده و یک نوع ادتیو استفاده می‌کنند که اکتان بنزین را در حد ۹۵ درجه نگه می‌دارد و نگرانی در مورد خورندگی (کروژن) موتور را برطرف می‌کند. همچنین گازهای خروجی از اگزوز فاقد آلایندگی می‌شود. بنابراین می‌تواند برای کشور مفید باشد، ضمن اینکه از این طریق می‌توانیم ۱۵ تا ۲۰ درصد کمبود بنزین را تأمین کنیم.»
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی بیان کرد: «متانول می‌تواند هم ساده به‌عنوان اکتان‌افزا استفاده شود، هم اینکه به زنجیره تولید رفته و تبدیل به اتانول، پروپیلن و الفین شود. اکنون پروژه‌هایی در ایران برای تبدیل متانول به اتانول شروع شده و حتماً ما می‌توانیم بر پایه متانول تولیدی، صنعت پتروشیمی را در پایین‌دست توسعه داده و زنجیره سوم پتروشیمی را در کشور تکمیل کنیم.»
به اعتقاد حسینی، اگر بتوانیم با استفاده از ادتیو و سایر کمک‌کننده‌ها متانول را به بنزین اضافه کنیم، هم بابت صادرات این محصول نگرانی نداریم و هم اینکه مقرون به صرفه است. او تأکید کرد: «در حال حاضر کشورهای دیگر از متانول در حوزه تولید بنزین استفاده می‌کنند. حتی چینی‌ها در برخی شهرهای بزرگ از متانول برای خطوط تاکسی استفاده می‌کنند. شاید بتوان این ماده را حتی به‌صورت مستقیم به عنوان سوخت در نیروگاه‌ها نیز به مصرف رساند و یا با ترتیباتی به بنزین اضافه کرد. بدون‌شک استفاده از ترکیب بنزین متانول و ادتیو کمک زیادی به کاهش کسری تراز بنزین خواهد کرد.»
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی درباره صحبت‌هایی که درباره بالابودن آلایندگی بنزین تولیدی از متانول مطرح می‌شود توضیح داد: «یکی از علت‌های فعلی آلودگی هوای کشور اکتان پایین بنزین تولیدی است و اینکه بعضاً استانداردهای یورو ۴ را ندارند. در حالی که با استفاده از متانول می‌توان اکتان همه بنزین تولیدی کشور را در حد ۹۵ افزایش داد. به این ترتیب کاهش آلودگی رخ می‌دهد؛ چون بنزن و آروماتیک افزایش پیدا نمی‌کند و سولفور کم می‌شود. نتیجه اینکه به کاهش آلودگی و بهبود سوخت خودروهای کشور کمک می‌کند.»
وزیر نفت افزود: «امروز در بسیاری از کشورها از خوراک متانول برای تولید بنزین استفاده می‌شود. در ایران نیز دانش فنی و ظرفیت انجام این کار وجود دارد. در برخی پتروشیمی‌ها که سهام‌داران آن‌ها تمایل داشتند با همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی این اتفاق رقم خورد. حال بخشی از تولید متانول را به تولید بنزین سوق خواهیم داد.»
اوجی با تأکید بر اینکه ریل‌گذاری کار انجام شده ادامه داد: «با توجه به افت قیمتی که در سال‌های گذشته در محصولات متانول داشتیم و از طرفی به منظور حل ناترازی بنزین، می‌توانیم در تولید بنزین از خوراک متانول استفاده کنیم.»
به گفته او، اکنون این موضوع در کشور چین اتفاق می‌افتد و در ایران نیز می‌توانیم از ظرفیت فوق بهره‌مند شویم.
تولید بنزین به جای صادرات متانول
مرتضی شاهمیرزایی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به برنامه فشرده وزارت نفت برای رفع ناترازی بنزین با توجه به افزایش تقاضاها، گفت: «با توجه به دستور وزیر نفت و سیاست دولت، صنعت پتروشیمی وارد این حوزه می‌شود تا به جای صادرات، از متانول تولیدی صنعت پتروشیمی با فرایند (MTG) بنزین تولید شود.»
این مقام مسئول در وزارت نفت درباره جزئیات طرح و معافیت‌ها و مشوق‌ها برای واحدهای تولیدکننده بنزین از متانول نیز توضیحات مبسوطی ارائه کرد. اما اجرای طرح مذکور در میان فعالان صنعت پتروشیمی و کارشناسان مخالفان و موافقان متعددی از یک دهه گذشته تاکنون داشته است. به‌گونه‌ای که نمایندگان مجلس در آخرین هفته‌های سال 1391 از مخالفت اعضای قوه مقننه با تولید بنزین از متانول و بررسی این طرح خبر داده بودند. در آن دوره صحبت‌هایی مطرح شده بود تا میزان متانول موجود در بنزین از 15 به 35 درصد برسد. سید محمد بیاتیان، یکی از نمایندگان و اعضای کمیسیون صنایع مجلس در آن دوره دراین‌باره با اشاره به ضررهایی که این نوع بنزین می‌تواند ایجاد کند، گفته بود: «پیش‌بینی می‌شود که متانول ۳۵درصدی موجود در بنزین باعث افزایش آلایندگی هوا و صدمات جبران‌ناپذیر به محیط زیست شود و همچنین مشکلات ریوی و بینایی برای انسان ایجاد کند.»
او یادآور شده بود: «کمیسیون صنایع و معادن با توجه به حساسیت‌های زیاد این موضوع را بررسی کرده و در صورت ثابت شدن مضرات بنزین تولیدی با پایه ۳۵ درصد متانول، با استفاده و ادامه تولید آن در کشور مخالفت خواهد کرد.»
میزان آلایندگی تولید بنزین از متانول
این در حالی است که در همان زمان نیز برخی فعالان صنعت پتروشیمی معتقد بودند بنزین تولید شده از متانول آلایندگی کمتری دارد و برای محیط زیست سالم‌تر است.
نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی درباره اجرای طرح جدید وزارت نفت این‌گونه به «آتیه‌‌نو» توضیح داد: «برای رسیدن به پاسخ این سؤال باید با کارشناسان پتروشیمی و دیگر کارشناسان حوزه سلامت و محیط‌زیست صحبت کرد تا ببینیم مضرات تولید بنزین از متانول چیست. چراکه از حدود 10 سال پیش تاکنون این مسئله مورد مطالعه و تحقیق قرار دارد.»
او درباره امکان‌پذیری تولید بنزین از متانول نیز گفت: «مسلماً می‌توان از متانول بنزین تولید کرد و این طرح از نظر فنی امکان‌پذیر است، اما در کشورهای دیگر و به‌صورت متداول بنزین را از متانول و در پالایشگاه‌ها تولید نمی‌کنند.»
این کارشناس حوزه انرژی در پاسخ به سؤالی مبنی براینکه آیا تولید بنزین از متانول می‌تواند مشکل ناترازی در این حوزه را برطرف کند یا خیر بیان کرد: «ناترازی بنزین سال به سال و با توجه به توسعه و افزایش تولید و خرید وسایل نقلیه مختلف افزایش پیدا کرده است. بر همین اساس تقاضا برای بنزین زیادتر می‌شود، اما تولید متانول و بنزین حاصل از آن نمی‌تواند به این اندازه افزایش پیدا کند. بنابراین می‌توان گفت که تولید بنزین از متانول شاید در کوتاه‌مدت اثرگذار باشد و بتواند بخشی از ناترازی در حوزه بنزین را برطرف کند، اما در بلندمدت با توجه به ملاحظاتی که گفته شد، جواب نمی‌دهد.»
او ادامه داد: «از سوی دیگر و از منظر اقتصادی تولید بنزین از متانول با توجه به اینکه تولید متانول و راه‌اندازی و توسعه پالایشگاه‌هایی که این طرح را اجرا می‌کنند به میلیون‌ها دلار سرمایه و سرمایه‌گذاری نیاز دارد، به نظر نمی‌رسد چندان توجیه اقتصادی داشته باشد و بتواند هزینه‌های تولید بنزین را کاهش دهد.»
در این میان اما سید حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی و عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نظر دیگری در این زمینه دارد و معتقد است که در حال حاضر قیمت بنزین حداقل ۸۰۰ میلیون دلار در تن است، در حالی که متانول صادراتی ما به‌طور متوسط حدود ۵۰ میلیون دلار است. بنابراین این امر هم می‌تواند باعث کاهش قیمت بنزین تولیدی برای کشور شود و هم اینکه از صادرات متانول به‌صورت خام جلوگیری می‌کند.
او در این‌باره افزود: «در دنیا برای اضافه کردن متانول به بنزین از یک روان‌کننده و یک نوع ادتیو استفاده می‌کنند که اکتان بنزین را در حد ۹۵ درجه نگه می‌دارد و نگرانی در مورد خورندگی (کروژن) موتور را برطرف می‌کند. همچنین گازهای خروجی از اگزوز فاقد آلایندگی می‌شود. بنابراین می‌تواند برای کشور مفید باشد، ضمن اینکه از این طریق می‌توانیم ۱۵ تا ۲۰ درصد کمبود بنزین را تأمین کنیم.»
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی بیان کرد: «متانول می‌تواند هم ساده به‌عنوان اکتان‌افزا استفاده شود، هم اینکه به زنجیره تولید رفته و تبدیل به اتانول، پروپیلن و الفین شود. اکنون پروژه‌هایی در ایران برای تبدیل متانول به اتانول شروع شده و حتماً ما می‌توانیم بر پایه متانول تولیدی، صنعت پتروشیمی را در پایین‌دست توسعه داده و زنجیره سوم پتروشیمی را در کشور تکمیل کنیم.»
به اعتقاد حسینی، اگر بتوانیم با استفاده از ادتیو و سایر کمک‌کننده‌ها متانول را به بنزین اضافه کنیم، هم بابت صادرات این محصول نگرانی نداریم و هم اینکه مقرون به صرفه است. او تأکید کرد: «در حال حاضر کشورهای دیگر از متانول در حوزه تولید بنزین استفاده می‌کنند. حتی چینی‌ها در برخی شهرهای بزرگ از متانول برای خطوط تاکسی استفاده می‌کنند. شاید بتوان این ماده را حتی به‌صورت مستقیم به عنوان سوخت در نیروگاه‌ها نیز به مصرف رساند و یا با ترتیباتی به بنزین اضافه کرد. بدون‌شک استفاده از ترکیب بنزین متانول و ادتیو کمک زیادی به کاهش کسری تراز بنزین خواهد کرد.»
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی درباره صحبت‌هایی که درباره بالابودن آلایندگی بنزین تولیدی از متانول مطرح می‌شود توضیح داد: «یکی از علت‌های فعلی آلودگی هوای کشور اکتان پایین بنزین تولیدی است و اینکه بعضاً استانداردهای یورو ۴ را ندارند. در حالی که با استفاده از متانول می‌توان اکتان همه بنزین تولیدی کشور را در حد ۹۵ افزایش داد. به این ترتیب کاهش آلودگی رخ می‌دهد؛ چون بنزن و آروماتیک افزایش پیدا نمی‌کند و سولفور کم می‌شود. نتیجه اینکه به کاهش آلودگی و بهبود سوخت خودروهای کشور کمک می‌کند.»
ارسال دیدگاه
