علائم عفونت گوش چیست؟
بیتا مهدوی روزنامه نگار
عفونت گوش یا به زبان پزشکی «اوتیت میانی حاد»، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روزمره به خصوص در کودکان است که ممکن است هر کسی حداقل یک بار آن را تجربه کند. این بیماری زمانی بروز می‌کند که باکتری یا ویروس در فضای پشت پرده گوش که پر از هواست، رشد کرده و باعث درد، تورم و التهاب می‌شود. اما چرا گوش دچار عفونت می‌شود؟ علائم آن چیست و چه باید کرد؟ پاسخ این سؤال‌ها را با دکتر امیرحسین نراقی، متخصص گوش و حلق و بینی، در میان گذاشتیم.
چرا گوش عفونت می‌کند؟
دکتر نراقی می‌گوید: «عفونت گوش معمولاً نتیجه بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا آلرژی است که باعث احتقان و تورم در بینی، گلو، به خصوص شیپور استاش می‌شود. این شیپور که مسیر ارتباطی بین گوش میانی و پشت گلو است، نقش مهمی در تنظیم فشار و تهویه گوش دارد. وقتی به دلیل تورم یا ترشحات، این مسیر مسدود شود، مایعی در گوش میانی تجمع پیدا می‌کند و زمینه رشد باکتری‌ها و ویروس‌ها را فراهم می‌کند. وقتی سرما می‌خوریم، ویروس‌ها باعث التهاب شیپور استاش می‌شوند و اجازه نمی‌دهند هوا به خوبی در گوش جریان پیدا کند. این شرایط موجب فشار منفی و تجمع مایعات می‌شود و باکتری‌ها به راحتی تکثیر می‌شوند.»
علائم قابل تشخیص چه مواردی هستند؟
علائم عفونت گوش در بزرگسالان ممکن است شامل احساس سنگینی یا پر بودن گوش، حساسیت به لمس، سرگیجه، شنیدن صدای سوت و حتی تب، لرز و حالت تهوع باشد. اما کودکان نشانه‌های خاص‌تری دارند: گریه مکرر و بی‌قراری، مشکلات خواب، از دست دادن اشتها، سردرد و تب بالا. همچنین ممکن است کودک در تعادل دچار مشکل شود یا در شنیدن صداها به خوبی پاسخ ندهد. دکتر نراقی تأکید می‌کند: «توجه والدین به این علائم به ویژه در کودکان بسیار مهم است؛ چون آن‌ها نمی‌توانند دقیقاً دردشان را بیان کنند.»
چرا کودکان بیشتر در معرض قرار دارند؟
عفونت گوش میانی پس از سرماخوردگی شایع‌ترین بیماری دوران کودکی است و بیشترین فراوانی آن بین ۶ ماه تا ۲ سالگی دیده می‌شود. البته تا ۸ سالگی هم ممکن است کودک دچار این بیماری شود. سیستم ایمنی در کودکان هنوز کامل نشده و مقاومت کمتری در برابر عفونت‌ها دارد. به همین دلیل آن‌ها بیشتر از بزرگسالان گرفتار اوتیت میانی می‌شوند.
انواع عفونت گوش
عفونت گوش انواع مختلفی دارد:
- اوتیت میانی حاد: عفونتی که با شروع ناگهانی و وجود مایع در گوش میانی همراه است و باعث درد و تب می‌شود.
- اوتیت میانی با افیوژن: زمانی که مایع در گوش وجود دارد اما علائم عفونت دیده نمی‌شود.
- اوتیت میانی مزمن خلط‌آور: عفونت طولانی‌مدت که باعث پارگی پرده گوش و خروج چرک می‌شود.
آیا عفونت گوش مسری است؟
عفونت گوش به خودی خود مسری نیست، اما ویروسی که سرماخوردگی ایجاد می‌کند و زمینه‌ساز عفونت گوش می‌شود، می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. به همین دلیل مراقبت‌های بهداشتی و پیشگیری از سرماخوردگی در کاهش ابتلا به اوتیت میانی بسیار مؤثر است.
خوشبختانه عفونت گوش معمولاً با مراقبت‌های ساده و در ۴۸ تا ۷۲ ساعت بهبود پیدا می‌کند. پزشکان اغلب آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین را برای پاکسازی عفونت تجویز می‌کنند که معمولاً باید ۷ تا ۱۰ روز مصرف شود. در کنار آن، استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به کاهش درد و تب کمک می‌کند. قطره‌های گوش نیز می‌توانند برای کاهش ناراحتی موضعی مؤثر باشند.
با این حال، در صورت مشاهده علائمی مانند تب شدید، درد بسیار زیاد، ترشحات چرکی از گوش یا مشکلات تعادلی، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
پیشگیری؛ کلید سلامت گوش
دکتر نراقی توصیه می‌کند: «برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت گوش، از تماس با افراد مبتلا به سرماخوردگی اجتناب کنید، دست‌ها را مرتب بشویید و از قرار دادن اشیای آلوده در گوش کودکان خودداری کنید.» همچنین واکسیناسیون به موقع کودکان و تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب و خواب کافی نقش مهمی در پیشگیری دارد.
عفونت گوش ممکن است دردناک و آزاردهنده باشد اما با تشخیص به موقع و مراقبت‌های مناسب، اغلب بدون عوارض جدی بهبود می‌یابد. آگاهی از علائم و راه‌های پیشگیری، به خصوص در کودکان، به خانواده‌ها کمک می‌کند این تجربه ناخوشایند را به سرعت پشت سر بگذارند و سلامت گوش را حفظ کنند.
چرا گوش عفونت می‌کند؟
دکتر نراقی می‌گوید: «عفونت گوش معمولاً نتیجه بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا آلرژی است که باعث احتقان و تورم در بینی، گلو، به خصوص شیپور استاش می‌شود. این شیپور که مسیر ارتباطی بین گوش میانی و پشت گلو است، نقش مهمی در تنظیم فشار و تهویه گوش دارد. وقتی به دلیل تورم یا ترشحات، این مسیر مسدود شود، مایعی در گوش میانی تجمع پیدا می‌کند و زمینه رشد باکتری‌ها و ویروس‌ها را فراهم می‌کند. وقتی سرما می‌خوریم، ویروس‌ها باعث التهاب شیپور استاش می‌شوند و اجازه نمی‌دهند هوا به خوبی در گوش جریان پیدا کند. این شرایط موجب فشار منفی و تجمع مایعات می‌شود و باکتری‌ها به راحتی تکثیر می‌شوند.»
علائم قابل تشخیص چه مواردی هستند؟
علائم عفونت گوش در بزرگسالان ممکن است شامل احساس سنگینی یا پر بودن گوش، حساسیت به لمس، سرگیجه، شنیدن صدای سوت و حتی تب، لرز و حالت تهوع باشد. اما کودکان نشانه‌های خاص‌تری دارند: گریه مکرر و بی‌قراری، مشکلات خواب، از دست دادن اشتها، سردرد و تب بالا. همچنین ممکن است کودک در تعادل دچار مشکل شود یا در شنیدن صداها به خوبی پاسخ ندهد. دکتر نراقی تأکید می‌کند: «توجه والدین به این علائم به ویژه در کودکان بسیار مهم است؛ چون آن‌ها نمی‌توانند دقیقاً دردشان را بیان کنند.»
چرا کودکان بیشتر در معرض قرار دارند؟
عفونت گوش میانی پس از سرماخوردگی شایع‌ترین بیماری دوران کودکی است و بیشترین فراوانی آن بین ۶ ماه تا ۲ سالگی دیده می‌شود. البته تا ۸ سالگی هم ممکن است کودک دچار این بیماری شود. سیستم ایمنی در کودکان هنوز کامل نشده و مقاومت کمتری در برابر عفونت‌ها دارد. به همین دلیل آن‌ها بیشتر از بزرگسالان گرفتار اوتیت میانی می‌شوند.
انواع عفونت گوش
عفونت گوش انواع مختلفی دارد:
- اوتیت میانی حاد: عفونتی که با شروع ناگهانی و وجود مایع در گوش میانی همراه است و باعث درد و تب می‌شود.
- اوتیت میانی با افیوژن: زمانی که مایع در گوش وجود دارد اما علائم عفونت دیده نمی‌شود.
- اوتیت میانی مزمن خلط‌آور: عفونت طولانی‌مدت که باعث پارگی پرده گوش و خروج چرک می‌شود.
آیا عفونت گوش مسری است؟
عفونت گوش به خودی خود مسری نیست، اما ویروسی که سرماخوردگی ایجاد می‌کند و زمینه‌ساز عفونت گوش می‌شود، می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. به همین دلیل مراقبت‌های بهداشتی و پیشگیری از سرماخوردگی در کاهش ابتلا به اوتیت میانی بسیار مؤثر است.
خوشبختانه عفونت گوش معمولاً با مراقبت‌های ساده و در ۴۸ تا ۷۲ ساعت بهبود پیدا می‌کند. پزشکان اغلب آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین را برای پاکسازی عفونت تجویز می‌کنند که معمولاً باید ۷ تا ۱۰ روز مصرف شود. در کنار آن، استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به کاهش درد و تب کمک می‌کند. قطره‌های گوش نیز می‌توانند برای کاهش ناراحتی موضعی مؤثر باشند.
با این حال، در صورت مشاهده علائمی مانند تب شدید، درد بسیار زیاد، ترشحات چرکی از گوش یا مشکلات تعادلی، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
پیشگیری؛ کلید سلامت گوش
دکتر نراقی توصیه می‌کند: «برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت گوش، از تماس با افراد مبتلا به سرماخوردگی اجتناب کنید، دست‌ها را مرتب بشویید و از قرار دادن اشیای آلوده در گوش کودکان خودداری کنید.» همچنین واکسیناسیون به موقع کودکان و تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب و خواب کافی نقش مهمی در پیشگیری دارد.
عفونت گوش ممکن است دردناک و آزاردهنده باشد اما با تشخیص به موقع و مراقبت‌های مناسب، اغلب بدون عوارض جدی بهبود می‌یابد. آگاهی از علائم و راه‌های پیشگیری، به خصوص در کودکان، به خانواده‌ها کمک می‌کند این تجربه ناخوشایند را به سرعت پشت سر بگذارند و سلامت گوش را حفظ کنند.
ارسال دیدگاه
