
ضرورت اتصال بندر چابهار به شبکه ریلی
سید مرتضی ناصریان کارشناس حملونقل
در حال حاضر خط ریلی به طول ۶۲۸ کیلومتر از چابهار به زاهدان در حال ساخت است که بخشی از آن (زاهدان به خاش) به بهرهبرداری رسیده و ساخت بقیه آن نیز با منابع مالی دولتی با شتاب صورت میگیرد. جا دارد از حمایت ویژه مقام معظم رهبری از این طرح تقدیر شود؛ زیرا ایشان در سال ۱۳۹۸ با اختصاص ۳۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی به این طرح مهم موافقت کردند و در سال ۱۴۰۱ نیز اجازه استفاده از منابع مالی تهاتر نفتی برای برخی طرحهای مهم حملونقل را دادند. به این ترتیب طرح راهآهن چابهار - زاهدان از منابع مالی مناسب برخوردار شد. اتمام این خط ریلی، عبور کالا از کریدور شمال به جنوب را سرعت میدهد و با توجه به برآوردهای صورتگرفته و حجم باری که در مسیر کریدور شمال به جنوب از روسیه و کشورهای حوزه CIS به سمت هند و برعکس به حدود دو میلیون تن در سال میرسد. البته تحقق بارهای ترانزیتی، بیش از وابستگی به تکمیل زیرساخت ریلی، به وضعیت توقفهای بارها در گمرکات و بنادر و هماهنگی نهادهای متعدد داخلی و بینالمللی و امکانات لجستیکی بستگی دارد. کشور ما در جذب بار ترانزیتی موفقیت نسبی نداشته اما امید است با تحول در این زمینه و تشکیل ستاد عالی ترانزیت و رفع مشکلات مدیریتی و نرمافزاری، روند جذب بارهای ترانزیتی اصلاح شود. چابهار و راهآهن مزبور برای تسهیل صادرات و واردات استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و سیستان و بلوچستان نیز مهم به شمار میآید و راهآهن چابهار - زاهدن حملونقل بارهای داخلی و مسافری بین مناطق استان سیستان و بلوچستان را مقدور میسازد. این طرح علاوه بر جنبه بینالمللی، از نظر ابعاد توسعه مناطق شرقی و جنوبی کشور و آمایش سرزمینی و توسعه اقتصاد دریامحور اهمیت بالایی دارد و باعث شکوفایی و رونق بیشتر در استان بزرگ و مستعد سیستان و بلوچستان در ابعاد اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. رسیدن خط راهآهن به چابهار و اتصال آن به بندر شهید بهشتی میتواند موجب اتصال آسیای میانه و افغانستان به آبهای آزاد اقیانوسی شود. از اینرو کشورهای هندوستان، روسیه و آسیای میانه بهطور مستمرا پیگیر تکمیل این طرح و استفاده از این کریدور بهعنوان مسیر مناسب برای حمل کالاها از آسیای میانه به جنوب آسیا هستند. اتصال بندر چابهار به خط آهن سراسری، ظرفیت جابهجایی ۷.۷ میلیون تن بار و دو میلیون مسافر در سال را ایجاد میکند که علاوه بر درآمد ترانزیت ریلی، در افزایش درآمدهای بندری و گمرکی و حمل بارهای داخلی راهآهن مؤثر است. همچنین برآورد میشود در شرایط خوشبینانه بهصورت مستقیم و غیرمستقیم تا حدود ۳۰۰ میلیون دلار در سال برای کشور درآمدزایی ارزی و ریالی داشته باشد. هماکنون این خط ریلی بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که بندر شهید بهشتی چابهار را به شبکه راهآهن متصل میکند و خط ریلی دیگری که در امتداد راهآهن چابهار - زاهدان در راستای شمالی- جنوبی قرار دارد، از زاهدان به مرز میلک میرسد و بعد شهر بیرجند را پوشش میدهد و در نهایت در ایستگاه یونسی (نزدیک تربت حیدریه) به شبکه موجود راهآهن متصل میشود و محور میانبر قابلتوجهی در شبکه ریلی شکل میگیرد که کریدور ترانزیتی شرق کشور را در راستای شمالی - جنوبی ایجاد میکند. بهعبارت دیگر اگر زاهدان به یونسی متصل شود، بار میتواند از چابهار به سمت سرخس در مسیر مستقیم حرکت کند که موجب بهبود ارتباط ریلی با افغانستان و ترکمنستان خواهد شد و به تبع آن کشورهای آسیای میانه و روسیه هم امکان حمل بار بیشتری را خواهند داشت. از طرفی این محور مورد علاقه کشور هندوستان نیز به شمار میرود. این درحالی است که 10 سال از آغاز طرح خط ریلی چابهار - زاهدان میگذرد اما هنوز تکمیل نشده است. پروژه مذکور علاوه بر استمرار اعتبار کافی نیازمند تلاش فوقالعاده اجرایی است و احتمالاً افتتاح این طرح در سال ۱۴۰۵ خواهد بود.
ارسال دیدگاه