مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی وزارت اقتصاد:
دولت چهاردهم به دنبال یکپارچه‌سازی بودجه است
کسری بودجه از موضوعاتی است که همواره در اقتصاد ایران و سایر کشورها تأثیری بسزا داشته است. بر این اساس تلاش برای تدوین بودجه بر اساس واقعیت‌های موجود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حال نیز مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی وزارت اقتصاد، از تصمیم دولت برای یکپارچه‌سازی بودجه در سال جاری خبر داده و یادآور شده است: «دولت چنین برنامه‌ریزی کرده که بررسی بودجه عمومی را از موضوع هدفمندی یارانه‌ها به‌صورت مجزا انجام دهد.»
علی افضلی، مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی وزارت امور اقتصادی و دارایی توضیحاتی درباره ناترازی بودجه داد و گفت: «اجرای بودجه و لوازم بودجه به ما کمک می‌کند تا بتوانیم در طول سال مسائلی مانند اوراق درون سالی یا بحث سود شرکت‌های دولتی بودجه را بهتر مدیریت کنیم.»
او افزود: «اگر بودجه به درستی نوشته و اجرا شود آینه تمام‌نمایی از سیاست‌های اقتصادی خواهد بود. مشکلات اقتصادی که ما در حوزه رفاه و انرژی داریم خودش را در قالب بودجه نشان می‌دهد و آن کسری بودجه‌ای که ما داریم با این لوازم قاعدتاً قابل رفع نیست.» این مسئول وزارت اقتصاد با بیان اینکه ابتدا باید موضوع ناترازی بودجه شکافته شود، اضافه کرد: «باید دید چرا ناترازی هنگفت وجود دارد و سپس در خصوص ابزارهای آن تصمیم‌گیری کرد. یکی از ابزارهای آن نحوه اجرا و مدیریت نقدینگی است.»
میزان متوسط کسری بودجه
افضلی با بیان اینکه رقم کسری بودجه را اکنون نمی‌توان اعلام کرد و به‌صورت قطعی در پایان سال اعلام می‌شود، بیان کرد: «متوسط کسری بودجه در سال ۱۴۰۲ از ۳۰۰ تا ۸۰۰ هزار میلیارد تومان به گفته مسئولان در سناریوهای خوش‌بینانه و بدبینانه است. البته این اعداد یک پیش‌بینی است و عدد دقیقی وجود ندارد.» او ادامه داد: «برای ناترازی و کسری بودجه تعریف حقوقی مشخصی در قانون وجود ندارد. چیزی که به‌عنوان کسری بودجه مصطلح شده، شکاف بین منابع مصوب و محقق شده است که در سال ۱۴۰۲ می‌توان به‌طور میانگین ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زد.»
مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی وزارت امور اقتصادی و دارایی یادآور شد: «کسری بودجه در دنیا و بسیاری از کشورها وجود دارد اما آن کسری بودجه‌ای مضموم است که پیش‌بینی شده نباشد و روی ناترازی عملیاتی باشد. بدین معنا که به ازای هزینه جاری درآمد نداریم اما اگر دولت به‌صورت فعالانه اوراقی را برای یک هزینه عمرانی منتشر کند، اسم آن می‌تواند کسری بودجه باشد که لزوماً کسری بودجه بدی نیست. البته در کشور ما این موضوع وجود ندارد و اوراق منتشر شده برای هزینه جاری است؛ لذا جزئیات در این تعاریف و این اعداد و ارقام خیلی مهم است.»
کمک به صندوق‌های بازنشستگی
مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی ۷۰ تا ۸۰ درصد ترکیب هزینه‌های بودجه را مربوط به هزینه‌های غیرقابل اجتناب دانست و عنوان کرد: «در بودجه سهم این هزینه را خیلی بزرگ نمی‌بینم اما اکنون در بودجه ۱۴۰۳ اگر 2500 میلیارد تومان کل بودجه ما باشد، یک هزار و ۱۹۵ میلیارد تومان آن مختص به حقوق و دستمزد کارمندان و حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به کمک به صندوق‌های بازنشستگی برای حقوق و دستمزد است. پس این‌ها هزینه‌های غیرقابل اجتناب است و سهم بزرگی از بودجه ما را در اختیار دارد.» او بر کار کردن روی منابع تأکید کرد و افزود: «کشور ما روی مدیریت دارایی‌ها استعداد دارد و همچنین مالیات به‌عنوان مهم‌ترین محلی که می‌تواند محل تأمین اعتبار بودجه قرار بگیرد، در سال‌های اخیر از سوی دولت‌ها مورد توجه قرار گرفته و دولت چهاردهم نیز در حال دنبال کردن آن است. با در نظر گرفتن تمام آن ظرافت‌ها و با عدم فشار بر اقشار پایین، بحث عدالت مالیاتی نیز به‌طور هم‌زمان دنبال می‌شود.» افضلی به مالیات بر مجموع درآمد اشاره کرد و گفت: «این موضوع می‌تواند به بودجه بسیار کمک کند که این طرح در دولت قبل به مجلس شورای اسلامی ارسال شد و در دولت جدید نیز در خصوص کلیات مالیات بر مجموع درآمد نگاه مثبتی وجود دارد و اصلاحات آن انجام می‌شود.»
اثرات فرابودجه‌ای هدفمندی یارانه‌ها
این مسئول وزارت اقتصاد در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث فرابودجه پرداخت و آن را نشأت‌گرفته از بحث هدفمندی یارانه‌ها دانست و گفت: «ما هزینه‌هایی داریم که احتمالاً می‌دانیم این‌ها هزینه‌های غیرقابل اجتناب هستند اما به اشتباه به اندازه دقیق و واقعی در بودجه پبش‌بینی نمی‌شود و در طول سال این هزینه‌ها گریبان ما را می‌گیرد و مجبور هستیم در خصوص آن فکر کنیم.»
او ادامه داد: «امسال دولت این فکر و برنامه‌ریزی را دارد که بودجه را به‌صورت واقعی یکپارچه‌سازی کند؛ یعنی بودجه عمومی ما از موضوع هدفمندی یارانه‌ها به‌صورت مجزا بررسی شود. این عدم تفکیک یکی از آسیب‌هایی است که در تمام این سال‌ها موجب شده تا فرابودجه‌ها یعنی چیزهایی که اصول بودجه را زیرپا می‌گذارند، در میانه سال دولت‌ها را مجبور کند به دنبال راهی برای تأمین اعتبار آن‌ها باشند. اگر امسال دولت بتواند یکپارچه‌سازی بودجه را انجام دهد و هدفمندی یارانه را از دل بودجه عمومی درآورد، گام بزرگی برداشته است.»
افضلی در پایان به بحث مولدسازی اشاره کرد: «شناسایی اموال، بسیار خوب پیشرفته است به‌طوری که تعداد اموال شناسایی شده از ۴۰۰ هزار مورد به بالغ بر یک میلیون رسیده که البته همه این اموال، مازاد نیستند. در خصوص مولدسازی نباید به دنبال نقدینگی باشیم بلکه مولدسازی دنبال آن است که اهرمی برای اجرای پروژه‌های عمرانی کشور باشد.»
علی افضلی، مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی وزارت امور اقتصادی و دارایی توضیحاتی درباره ناترازی بودجه داد و گفت: «اجرای بودجه و لوازم بودجه به ما کمک می‌کند تا بتوانیم در طول سال مسائلی مانند اوراق درون سالی یا بحث سود شرکت‌های دولتی بودجه را بهتر مدیریت کنیم.»
او افزود: «اگر بودجه به درستی نوشته و اجرا شود آینه تمام‌نمایی از سیاست‌های اقتصادی خواهد بود. مشکلات اقتصادی که ما در حوزه رفاه و انرژی داریم خودش را در قالب بودجه نشان می‌دهد و آن کسری بودجه‌ای که ما داریم با این لوازم قاعدتاً قابل رفع نیست.» این مسئول وزارت اقتصاد با بیان اینکه ابتدا باید موضوع ناترازی بودجه شکافته شود، اضافه کرد: «باید دید چرا ناترازی هنگفت وجود دارد و سپس در خصوص ابزارهای آن تصمیم‌گیری کرد. یکی از ابزارهای آن نحوه اجرا و مدیریت نقدینگی است.»
میزان متوسط کسری بودجه
افضلی با بیان اینکه رقم کسری بودجه را اکنون نمی‌توان اعلام کرد و به‌صورت قطعی در پایان سال اعلام می‌شود، بیان کرد: «متوسط کسری بودجه در سال ۱۴۰۲ از ۳۰۰ تا ۸۰۰ هزار میلیارد تومان به گفته مسئولان در سناریوهای خوش‌بینانه و بدبینانه است. البته این اعداد یک پیش‌بینی است و عدد دقیقی وجود ندارد.» او ادامه داد: «برای ناترازی و کسری بودجه تعریف حقوقی مشخصی در قانون وجود ندارد. چیزی که به‌عنوان کسری بودجه مصطلح شده، شکاف بین منابع مصوب و محقق شده است که در سال ۱۴۰۲ می‌توان به‌طور میانگین ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زد.»
مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی وزارت امور اقتصادی و دارایی یادآور شد: «کسری بودجه در دنیا و بسیاری از کشورها وجود دارد اما آن کسری بودجه‌ای مضموم است که پیش‌بینی شده نباشد و روی ناترازی عملیاتی باشد. بدین معنا که به ازای هزینه جاری درآمد نداریم اما اگر دولت به‌صورت فعالانه اوراقی را برای یک هزینه عمرانی منتشر کند، اسم آن می‌تواند کسری بودجه باشد که لزوماً کسری بودجه بدی نیست. البته در کشور ما این موضوع وجود ندارد و اوراق منتشر شده برای هزینه جاری است؛ لذا جزئیات در این تعاریف و این اعداد و ارقام خیلی مهم است.»
کمک به صندوق‌های بازنشستگی
مدیرکل دفتر مطالعات بخش عمومی و اقتصاد اسلامی ۷۰ تا ۸۰ درصد ترکیب هزینه‌های بودجه را مربوط به هزینه‌های غیرقابل اجتناب دانست و عنوان کرد: «در بودجه سهم این هزینه را خیلی بزرگ نمی‌بینم اما اکنون در بودجه ۱۴۰۳ اگر 2500 میلیارد تومان کل بودجه ما باشد، یک هزار و ۱۹۵ میلیارد تومان آن مختص به حقوق و دستمزد کارمندان و حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به کمک به صندوق‌های بازنشستگی برای حقوق و دستمزد است. پس این‌ها هزینه‌های غیرقابل اجتناب است و سهم بزرگی از بودجه ما را در اختیار دارد.» او بر کار کردن روی منابع تأکید کرد و افزود: «کشور ما روی مدیریت دارایی‌ها استعداد دارد و همچنین مالیات به‌عنوان مهم‌ترین محلی که می‌تواند محل تأمین اعتبار بودجه قرار بگیرد، در سال‌های اخیر از سوی دولت‌ها مورد توجه قرار گرفته و دولت چهاردهم نیز در حال دنبال کردن آن است. با در نظر گرفتن تمام آن ظرافت‌ها و با عدم فشار بر اقشار پایین، بحث عدالت مالیاتی نیز به‌طور هم‌زمان دنبال می‌شود.» افضلی به مالیات بر مجموع درآمد اشاره کرد و گفت: «این موضوع می‌تواند به بودجه بسیار کمک کند که این طرح در دولت قبل به مجلس شورای اسلامی ارسال شد و در دولت جدید نیز در خصوص کلیات مالیات بر مجموع درآمد نگاه مثبتی وجود دارد و اصلاحات آن انجام می‌شود.»
اثرات فرابودجه‌ای هدفمندی یارانه‌ها
این مسئول وزارت اقتصاد در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث فرابودجه پرداخت و آن را نشأت‌گرفته از بحث هدفمندی یارانه‌ها دانست و گفت: «ما هزینه‌هایی داریم که احتمالاً می‌دانیم این‌ها هزینه‌های غیرقابل اجتناب هستند اما به اشتباه به اندازه دقیق و واقعی در بودجه پبش‌بینی نمی‌شود و در طول سال این هزینه‌ها گریبان ما را می‌گیرد و مجبور هستیم در خصوص آن فکر کنیم.»
او ادامه داد: «امسال دولت این فکر و برنامه‌ریزی را دارد که بودجه را به‌صورت واقعی یکپارچه‌سازی کند؛ یعنی بودجه عمومی ما از موضوع هدفمندی یارانه‌ها به‌صورت مجزا بررسی شود. این عدم تفکیک یکی از آسیب‌هایی است که در تمام این سال‌ها موجب شده تا فرابودجه‌ها یعنی چیزهایی که اصول بودجه را زیرپا می‌گذارند، در میانه سال دولت‌ها را مجبور کند به دنبال راهی برای تأمین اعتبار آن‌ها باشند. اگر امسال دولت بتواند یکپارچه‌سازی بودجه را انجام دهد و هدفمندی یارانه را از دل بودجه عمومی درآورد، گام بزرگی برداشته است.»
افضلی در پایان به بحث مولدسازی اشاره کرد: «شناسایی اموال، بسیار خوب پیشرفته است به‌طوری که تعداد اموال شناسایی شده از ۴۰۰ هزار مورد به بالغ بر یک میلیون رسیده که البته همه این اموال، مازاد نیستند. در خصوص مولدسازی نباید به دنبال نقدینگی باشیم بلکه مولدسازی دنبال آن است که اهرمی برای اجرای پروژه‌های عمرانی کشور باشد.»
ارسال دیدگاه
