
فراز ونشیبهای بازار خودرو در آستانه تابستان 1403
بازار خودروی کشور در برخی مقاطع زمانی حرارت خاصی را تجربه میکند که اصطلاحاً بهنام بازار داغ خودرو شناخته میشود. از این مقاطع زمانی میتوان به روزهای انتهایی سال و روزهای منتهی به آغاز فصل تابستان اشاره کرد. در این دو برهه زمانی، میزان سفرهای برونشهری و بینشهری افزایش پیدا میکند و افراد بسیاری علاقهمند به سفر با خودروی شخصی هستند. بررسی شرایط بازار خودرو در سالهای گذشته نشان میدهد که حجم دادوستد در این زمانها بیش از پیش بوده است. حال باید پرسید که در روزهای منتهی به تابستان داغ سال 1403، بازار خودروی کشور آنطور که باید داغ خواهد شد؟ بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو در گفتوگو با «آتیهنو» در حالی به این سؤال پاسخ میدهد که دولت در سالهای اخیر اجازه ورود خودروهای وارداتی را صادرکرده و برخی مدلهای خودروهای ژاپنی به کشور وارد شدهاند. در کنار آن مدلهای بیشتری از خودروهای چینی در ایران مونتاژ و به بازار عرضه میشود. مشروح گفتوگو با این کارشناس را در ادامه میخوانید.
شهادت رئیسجمهور مردمی، شهید سید ابراهیم رئیسی اتفاق و ضایعه بسیار بزرگی بود که کشور همچنان در شوک آن به سر میبرد. این موضوع بر بازارهای مختلف ازجمله بازار خودرو تأثیرگذار بوده است. اگر بخواهیم واقعبینانه نگاه کنیم، تا زمان انتخاب رئیسجمهور جدید و اعلام دقیق برنامههای اقتصادی دولت چهاردهم نمیتوان آیندهای را برای بازار خودرو و دیگر بازارهای اقتصادی پیشبینی کرد. همچنین باید دانست که بازار خودرو بسیار تحتتأثیر فضای روانی جامعه است.
در کنار سیاستهای اقتصادی دولت، میزان ارز اختصاصی به تولید و واردات خودرو هم بر بازار تأثیر دارد. در نهایت میتوان گفت بازار تابستان سال 1403 با بازار سالهای گذشته متفاوت خواهد بود.
در چندوقت اخیر دولت سیزدهم در راستای کنترل بازار و افزایش رضایت مصرفکننده نهایی اجازه واردات برخی خودروها را صادر کرد. این موضوع تا چه حد بر بازار اثر گذاشته است؟
تصمیم دولت، اتفاق خوب و مهمی برای بازار خودرو بوده، اما باید این روال ادامه داشته باشد. زیرا میزان حداکثر 20هزار خودروی وارداتی در مقابل تقاضای 1.5میلیونی رقم قابلتوجهی نیست. در واقع زمانی واردات خودرو بر این بازار تأثیر خواهد داشت که حداقل200هزار دستگاه از این خودرو در بازار و سطح شهر وجود داشته باشد.
یکی از موارد مؤثر بر واردات خودرو در بازار زمانی خودنمایی خواهد کرد که هر فردی توان ثبتنام و خرید خودرو را در سامانه داشته باشد. این گفته به معنای آن نیست که هر فردی رأساً خودرو وارد کند، چون واردات و ارائه خدمات پس از فروش دارای قاعده و قانونی است که اجرا و توجه به قوانین واردات از سوی شرکتهای خودرو و خدمات پس از فروش بسیار مهم است.
در فرایند خرید خودروهای وارداتی باید نکاتی همچون تحویل خودرو ظرف مدت 90 روز، افزایش عرضه و استمرار آن مورد توجه قرار گیرد. زمانی که عرضه بهصورت پیوسته انجام شود، قیمت خودرو در بازار شکسته شده و دولت به خواست خود مبنی بر کنترل بازار دست پیدا میکند.
با توجه به واردات خودروهای کارکرده و به اصطلاح دستدوم، آینده بازار چگونه خواهد بود؟
بازار خودرو همواره دو مشتری مهم دارد؛ یکی افرادی که برای کسب سود به این حوزه ورود میکنند و دسته دوم افرادی که برای رفع نیاز خودرو میخرند. در حال حاضر به دلیل آنکه فاکتورهای جهش نرخ تورم و ارز در اقتصاد ایران وجود ندارد، تنها افرادی به خرید خودرو میپردازند که به دنبال رفع نیاز خود هستند و مصرفکننده نهایی محسوب میشوند. البته ناگفته نماند که در این بین، بخش جدیدی در بازار خودروی ایران جهت سرمایهگذاری ایجاد شده که بازیگر اصلی آن خودروهای برقی هستند.
در این قسمت نیز مسائلی همچون میزان عرضه و فرآیند تحویل خودرو مهم و حائز اهمیت جلوه میکند. البته میزان سود حاصله به مواردی همچون میزان تولید برق و هزینه تمامشده آن در کشور بستگی دارد.
بخش دیگری از بازار خودروهای دستدوم تحتتأثیر وارداتیهای سالهای نهچندان دور است. این خودروها همچنان سرحال و برای بخشی از مشتریان بازار جذاب هستند. خودروهای مذکور دارای موتورهای پرقدرت و امکانات رفاهی خوبی هستند. پیشبینی میشود در این محدوده، بازار با تکیه بر رفع نیاز بخشی از مشتریان جایگاه خوبی داشته باشد و رده قیمتی این محصولات آنچنان دستخوش تغییر نشود.
رفتار مصرفکننده در روزهای منتهی به تابستان در مواجهه با خودروهای مونتاژی چگونه خواهد بود؟
به هرروی بخشی از بازار خودروی ایران به خودروهای مونتاژی شرکتهای مختلف عموماً محصول کشور چین، اختصاص یافته که در سالهای اخیر رشد قابلتوجهی در طراحی و ساخت این محصولات به ثبت رسیده است. این خودروها با حرکت به سمت طراحیهای خاص همراه با امکانات بسیار زیاد رفاهی، جایگاه خاصی را از آن خود کردهاند.
اما مشتریان این بخش از بازار را دو دسته تشکیل میدهند؛ بخشی از آنها بعد از چندسال استفاده از خودروهای تولید داخل، علاقهمند به استفاده از خودروهای مونتاژی چینی شدهاند و میخواهند فضای جدیدی را تجربه کنند. این دسته از مشتریان، محصولات قیمتی نزدیک به خودروهای تولید داخلی را میخرند و آنچنان به حوزه خودروهای لوکس و گرانقیمت وارد نمیشوند.
دیگر مشتریان بازار خودروهای مونتاژی چینی، افرادی هستند که توان خرید خودروهای گرانقیمت این بازار را دارند و به دنبال تجربه استفاده از برخی امکانات بهروز صنعت خودرو هستند. تجربهای که شاید در محصولات ژاپنی و اروپایی باید هزینه چندبرابری برای آن پرداخت کرد.
در کنار رفتار مشتری در بازار خودروهای چینی، رفتار شرکتهای مونتاژکار و سیاستهای کلان تأثیرگذار است؛ زیرا میزان عرضه، نوع عرضه و قیمتگذاری خودروی صفرکیلومتر و بازار دستدوم در آینده کوتاهمدت و بلندمدت این بازار نقش دارد. میتوان گفت، پیشبینی بر آن است که بازار خودروهای مونتاژی کشور چین در آینده روند رو به رشدی به خود بگیرد.