آگاهانه «خلاق» باش

بررسی‌ موشکافانه یکی از فاکتورهای مهم در کسب‌و‌کار آگاهانه «خلاق» باش

آگاهانه «خلاق» باش

پرتو جغتایی روزنامه نگار


آیا متوجه شده‌اید همه‌ آن چیزی که هستید یا خواهید بود بیشتر در نتیجه‌ استفاده از ذهن‌تان است و اگر با خلاق‌تر و نوآورتر بودن کیفیت افکارتان را پیشرفت دهید، می‌توانید پیشرفت‌کاری بهتری را در یک سال نسبت به سایر افرادی که آن در 5 یا 10 سال به دست می‌آورند، کسب کنید؟
خلاقيت چيز ملموسى نيست كه بتوانيم به آن دست بزنيم يا به زور صاحبش شويم، اما همه مى‌دانيم خلاق بودن چه حال و هوايى دارد و چطور می‌تواند از شما کارمند یا کارفرمایی خاص‌تر و موفق‌تر بسازد. پس بهتر است که کمی دقیق شویم و دریابیم اين نيروى رازگونه دقيقاً چيست؟

فرزند استعداد و سخت‌کوشی!
خلاقيت حاصل استعداد و سختكوشى است. اكثر آدم‌ها به قدر كافى استعداد دارند، اما ضرورت سخت‌كوشى را دست‌كم مى‌گيرند.
خلاقيت در اين عبارت كوچك خلاصه مى‌شود: «چه مى‌شود اگر...؟» و در واقع فقط يافتن چیزی نيست، بلكه آفريدن چیزی كارا از آن دريافت است. به گفته «جيمز راسل» شاعر و نویسنده آمریکایی، انسان وقتى تحت‌تأثير كنجكاوى قدم بردارد می‌تواند به خلاقيت برسد. او معتقد بود که براى آغاز خلاقيت بايد پرسه‌زنى سرگردان شويم. اين يعنى كه نبايد از گم‌كردن راه اصلى‌مان بترسيم. پس باید برای‌مان روشن باشد که آموختن خلاقيت، مثل آموختن هر مهارت ديگرى، به تمرين نياز دارد. خلاقيت در اصل هنری مهجور است و تلاشی مهجورتر. براى بعضی‌ها رحمت است و براى بعضی‌ها لعنت؛ اما در عالم واقعيت، خلاقيت توانایی دست یافتن به درون خود و برون كشيدن انديشه‌اى ناب از عمق روح است. در ابتدا حواس‌تان باشد که اگر می‌خواهید در مسیر خلاقیت قدم بردارید باید اعتماد به شم و شهودتان را ياد بگيريد. براى يافتن خلاقيت حقيقى بايد به شهودتان و نه بر منطق تكيه كنيد. خلاقيت به شاخک‌هايى نازک براى احساس دنيا و پوستى كلفت براى حفاظت از خودتان در برابر انتقادها نياز دارد. شاید تا به ‌حال به مفهوم خلاقیت این‌گونه فکر نکرده باشید که خلاقیت یعنی شیوه‌ای برای هستی. یعنی شما با خلق عملی در واقع شیوه‌ای برای هستی و زندگی خود می‌یابید. خلاقیت یکی از نیازهای زندگی و قابلیتی است که شما را از دیگر موجودات متمایز می‌کند. توانایی‌های خلاق، همچون سایر انواع هوش‌ها با اندازه‌های متفاوت در میان همه وجود دارد. آنچه به عهده شما واگذار می‌شود این است که آن را شکوفا سازید و به خدمت خود بگیرید. امروزه یکی از خلأهایی که در فرهنگ ما دیده می‌شود، مسئله بی‌توجهی به نوآوری، پدیدآوری و آفرینندگی است. این عامل جداکننده جوامع مترقی از جوامع عقب‌مانده است. امروزه بیشتر مؤسسات بزرگ استعدادهای خلاق را پرورش داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که اگر بخواهند در بازارهای جهانی رقابت کنند، باید هرچند وقت، محصولات‌شان را نو و جدید کنند تا مشتریان خود را از دست ندهند. آن‌ها برای رسیدن به این هدف، درباره پرورش خلاقیت کار می‌کنند.

راهی برای بقا
خلاقیت یکی از داغ‌ترین کلمات در دنیای کسب‌و‌کار امروز است. بخصوص در روند جهانی شدن و توسعه سریع فناوری‌های نو، خلاقیت به مؤثرترین روش شرکت‌ها برای زنده ماندن و رقابت کردن در بازار جهانی تبدیل شده است. افزایش رقابت جهانی که با تغییرات سریع فناوری و کوتاه شدن چرخه عمر محصول پیوند خورده است، مؤسسات را نسبت به زمان گذشته آسیب‌پذیرتر ساخته است. بنابراین، این تغییرات باعث شده که سازمان‌ها توجه بیشتری به خلاقیت داشته باشند. سازمان‌های صنعتی امروزی، سازمان‌هایی دانش‌محور هستند و موفقیت و دوام آن‌ها به خلاقیت، نوآوری، کشف و ابداع بستگی دارد.
خلاقیت به‌عنوان نتیجه انعطاف‌پذیری ساختاری و قدرت نوآوری در موفقیت‌های سازمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و سازمان‌هایی که درباره عوامل مؤثر بر موفقیت‌های سازمانی قصور ورزند برای بقای خود با مشکل روبه‌رو خواهند شد. 

نقش مؤثر در زندگی سازمانی
امروزه خلاقیت قسمت مهم زندگی سازمانی را تشکیل می‌دهد زیرا تغییرات سریع همه‌جانبه جهان آنچنان محیط فعالیت سازمان‌ها را دگرگون کرده که سازمان‌ها و مدیران آن‌ها برای سازگاری با تغییرات و تحولات جهانی مجبورند راه‌های نویی برای اقدامات خود بیابند. بنابراین همه سازمان‌ها برای بقا نیازمند اندیشه‌های نو و نظرات بدیع و تازه‌اند. افکار و نظرات جدید همچون روحی در کالبد سازمان می‌دمد و آن را از فنا نجات می‌دهد، اما رقابت‌های فشرده و سخت، سلیقه و خواست مشتریان موجب پیش‌بینی‌ناپذیری امور سازمان‌ها شده است. 
در چنین شرایطی برای حفظ ارتباط سازمان با مشتریان، از دست ندادن سهم بازار، تأمین نیاز و سلیقه مشتریان، دست یافتن به سهم مناسبی از بازار جهانی و توفیق در مبارزه با رقبا باید به اندیشه‌ها و راه‌های نو دست یافت. به همین دلیل امروز خلاقیت و نوآوری به‌عنوان یک میدان رقابتی جدید برای سازمان‌های توسعه محصول، شناخته شده و از مهندسان و طراحان محصول انتظار می‌رود علاوه بر اینکه شایستگی و لیاقت داشته باشند؛ خلاق، نوآور و مولد ایده‌های فراوان باشند. سازمان‌های موفق، سازمان‌هایی هستند که خلاقیت و نوآوری، نوک پیکان حرکت آنان را تشکیل می‌دهد. به عبارتی سازمان‌های امروزی برای ادامه حیات، بایستی پویا بوده و مدیران و کارکنان آن‌ها، افرادی خلاق و نوآور باشند تا بتوانند سازمان را با این تحولات منطبق ساخته و جوابگوی نیازهای جامعه باشند.

کلیدی برای موفقیت
می‌توان گفت در سیستم اقتصاد جهانی و رقابت روزافزون موجود، خلاقیت و نوآوری در حکم بقا و کلید موفقیت سازمان است، به طوری که نبود خلاقیت و نوآوری را برابر با نابودی سازمان دانسته‌اند. سازمانی که خلاقیت و نوآوری نداشته باشد، نمی‌تواند بقا یابد و در طول زمان از صحنه محو می‌شود. از این رو سازمان‌ها پیوسته در جست‌وجوی راه‌هایی هستند تا خلاقیت و نوآوری را (هم در سطح فردی و هم در سطح سازمانی) تقویت کرده و موانع آن را در سازمان برطرف کنند، زیرا افزایش خلاقیت در سازمان می‌تواند به ارتقای کمیت و کیفیت خدمات، کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از اتلاف منابع، کاهش بوروکراسی، افزایش رقابت، افزایش کارایی و بهره‌وری، ایجاد انگیزش و رضایت شغلی کارکنان منجر شود‌. پرورش افراد خلاق و گسترش خلاقیت به وجود نمی‌آید مگر بر بستری مناسب که پرورش و رشد اندیشه‌ها را ممکن سازد و آن‌ها را به مرز آفرینندگی برساند. در پژوهش‌های انجام شده در سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف از جمله بخش‌های صنعتی و کشاورزی، مشخص شده است که عوامل سازمانی تأثیر زیادی در افزایش خلاقیت و نوآوری دارند و سازمان می‌تواند محیطی مطلوب برای پرورش این دو استعداد فراهم آورد.  متأسفانه عدم وجود چنین فضایی دربرخی شرکت‌ها، مهم‌ترین علت هدر رفتن توانایی‌های خلاق و نوآور است. تا زمانی که نتوانیم با شناسایی عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری بستر مناسبی را فراهم آوریم، فعالیت‌های مقطعی در پرورش اندیشه‌های خلاق و نوآور سودی در‌بر نخواهد داشت و با توجه به محیط پرشتاب امروز، به سمت نابودی سوق داده خواهیم شد. شناخت عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری افراد در شرکت‌ها، می‌تواند کمک کند تا با تقویت آن‌ها، بستری مناسب برای پرورش و تعالی سازمان فراهم شود. بنابراین خلاقیت کارکنان عامل اثرگذاری در سازمان‌ها و نیازمند بررسی و مطالعه بیشتر است.
ارسال دیدگاه