آموزش ایمنی و شاخص‌های کاهنده حوادث کار
احسان احمدی روزنامه نگار
آموزش‌های ایمنی، تجهیزات استاندارد و به‌روزرسانی آن‌ها براساس الزامات قانونی، رعایت قوانین و مقررات حوزه ایمنی توسط نیروی کار و کارفرما، بازرسی مستمر از کارگاه‌ها برای سنجش رعایت استانداردهای ایمنی و اصلاح و به‌روزرسانی قوانین مربوطه، جمعی از شاخص‌ها و ابزارهای لازم جهت کنترل و کاهش حوادث کار محسوب می‌شوند. در این بین، تحقق موارد مربوط به ایمن‌سازی محیط کار برعهده دولت و متولیان حوزه کار و ایمنی، نهادهای متولی حوزه آموزش، کارفرمایان و کارگران است. به‌عبارتی اختلال عملکرد هر یک از متولیان اشاره‌شده یا بسترها و ابزار لازم جهت کاهش حوادث ناشی از کار، علاوه بر تهدید جانی نیروی کار در کارگاه‌ها، عدم کاهش آمار حوادث شغلی و آسیب‌های این رویه را موجب می‌شود.
صیانت از نیروی کار با ایمنی کارگاهی
علی‌حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با «آتیه نو» ضمن تأکید بر الزام تأمین ابزارها و بسترهای لازم جهت ارتقای ایمنی کارگاهی و کاهش حوادث کار، شاخص‌های لازم در جهت صیانت از نیروی کار را تشریح کرد.
او بیان کرد: «یکی از وظایف اصلی ما در حوزه روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حفظ و صیانت از نیروی کار کشور است. این مهم در چارچوب هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات مربوط به کاهش حوادث ناشی از کار در راستای حفاظت از جان نیروی کار و بسترسازی در جهت تحقق ایمنی در محیط کار قابل‌دستیابی است.»
معاون وزیر کار افزود: «در واقع حفظ و صیانت از نیروی کار در همه ابعاد و رشته‌های مرتبط با فضای کار و تولید باید در دستور کار باشد تا به‌معنای واقعی، صیانت از سلامت روح و جسم نیروی کار شاغل در کارگاه‌ها محقق شود.»
او با اشاره به اینکه بخش قابل‌توجهی از حوادث کار در کارگاه‌های ساختمانی به وقوع می‌پیوندد، اضافه کرد: «برای کاهش حوادث در این کارگاه‌ها باید برنامه‌ریزی و استفاده از همه ظرفیت‌های لازم مورد توجه قرار گیرد.»
38 درصد حوادث کار در حوزه ساختمان
رعیتی‌فرد گفت: «بر اساس آمارها حدود 38 درصد حوادث ناشی از کار در کارگاه‌های ساختمانی رخ می‌دهد. این در حالی است که حدود 50 درصد فوتی‌های ناشی از رخداد حوادث شغلی نیز به‌واسطه اتفاقات مربوط به فعالیت‌های ساختمانی ثبت می‌شود. سال گذشته تعداد 680 فوت نیروی کار در کارگاه‌ها به‌واسطه حوادث کار ثبت شد که حدود 320 مورد آن مربوط به حوزه فعالیت کارگاه‌های ساختمانی است و این، عددی قابل‌ملاحظه محسوب می‌شود.»
تشکیل کمیته‌های استانی کاهش حوادث شغلی
معاون روابط کار وزارت تعاون توضیح داد: «در سال 1402 در مراکز استان‌ها، کمیته‌ای در راستای کاهش آمار حوادث ناشی از کار حوزه ساختمان راه‌اندازی کردیم. در این چارچوب بهرهمندی از افراد متخصص در حوزه بازرسی بیشتر و اقدامات پیشگیرانه در دستور کار قرار گرفت. همین‌طور ایجاد توجه بیشتر در بین جامعه کارفرمایی به موضوع پراهمیت حوادث کار به‌ویژه در حوزه کارهای ساختمانی در قالب فعالیت کمیته مذکور دنبال می‌شود.»
او همچنین بیان کرد: «در راستای فعالیت کمیته فعال در حوزه کاهش حوادث کار بخش ساختمان، از ظرفیت انجمن صنفی انبوه‌سازان، شهرداری‌ها و همه فعالان این بخش استفاده شد. البته همچنان با وجود اقدامات اشاره‌شده در راستای کاهش حوادث حوزه ساختمان، خروجی لازم در این بخش محقق نشده است.»
کمبود آموزش‌های ایمنی کار
معاون وزیر کار با اشاره به اجرای آسیب‌شناسی درباره دلایل عدم کاهش حوادث کار گفت: «آسیب‌شناسی مربوط به چرایی عدم کاهش حوادث کار و فوتی‌های فعالیت‌های ساختمانی، نشان از کمبود آموزش‌های حوزه ایمنی کار برای کارگران شاغل در بخش‌های مختلف دارد.»
او یادآور شد: «بخشی از کارفرمایان آنچنان که باید در زمینه ایجاد محیط ایمن کارگاهی و رفع یا حداقل کاهش مخاطرات محیطی برای نیروی کار فعال نیستند. در واقع اهمیت آموزش‌های ایمنی و آگاهی نیروی کار از موارد و مسائل ایمنی کار، برای این بخش از جامعه کارفرمایی دارای اهمیت نیست. این مهم بستر شکل‌گیری حوادث کار و محقق‌نشدن ارتقای ایمنی و آموزش را موجب شده است.»
راه‌اندازی قرارگاه آماک
رعیتی‌فرد با اشاره به فعالیت قرارگاه آماک در راستای آموزش‌های حوزه ایمنی، توضیح داد: «در راستای کاهش حوادث کار از بهمن‌ماه سال گذشته «قرارگاه آماک» راه‌اندازی شد. به این واسطه ارائه و توسعه آموزش‌های مربوط به ایمنی نیروی کار با کمک کانون انجمن صنفی کارگران ایران و موسسه کار تأمین‌اجتماعی در دستور کار قرار گرفت.»
معاون وزیر کار افزود: «نتایج اقدامات مذکور، ارتقای سطح آگاهی نیروی کار در حوزه ایمنی کار و کارگاه است. طبیعتاً با رشد آگاهی و اطلاعات حوزه ایمنی در بین جامعه کارگری به‌ویژه فعالان و شاغلان بخش ساختمان، رعایت بیشتر موارد ایمنی را شاهد خواهیم بود. احتمالاً در بسیاری از کارگاه‌های کوچک و کارگاه‌های ساختمانی، به مخاطرات حوزه کار و ایمنی لازم توجه و دقت کافی نمی‌شود اما تذکرات لازم، آموزش‌های بیشتر و الزامات قانونی، زمینه توجه و تمرکز آنان به حوزه ایمنی را افزایش خواهد داد.»
حبیب‌الله جلیلی، رئیس مرکز تحقیقات، تعلیمات و حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در ارتباط با فعالیت قرارگاه آماک بیان کرد: «با توجه به شکل‌گیری قرارگاه آماک با رویکرد آموزش ایمنی کار برای اقشار و کارگران آسیب‌پذیر در بهمن‌ماه سال گذشته، در مرحله اول برنامه عملیاتی قرارگاه، بیش از ۲۲ هزار نفر-ساعت آموزش ایمنی کار برای زنان سرپرست خانوار برنامه‌ریزی و اجرا شد.»
او اضافه کرد: «در مرحله دوم، آموزش ایمنی کار به کارگران ساختمانی در سطح کشور به‌عنوان یکی از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در دستور کار قرار گرفت. در این راستا، تفاهم‌نامه‌ای بین مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، مؤسسه کار و تأمین‌اجتماعی و کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی به‌منظور آموزش حدود ۱۰ هزار نفر کارگر ساختمانی در سراسر کشور، منعقد شد.»
استانداردسازی تجهیزات و آموزش ایمنی
معاون روابط کار وزارت تعاون، همچنین با تأکید بر اهمیت استانداردسازی تجهیزات ایمنی کارگاهی گفت: «تجهیزات ایمنی و به‌روزرسانی و استانداردسازی آن‌ها در کارگاه‌های مختلف حتماً نقش مؤثری در پیشگیری و کاهش حوادث ناشی از کار دارد. کارفرمایان موظف به مهیا کردن تجهیزات ایمنی کار برای کارگران شاغل هستند و این یکی از موارد بسیار مهم در تضمین ایمنی کارگاه است.»
رعیتی‌فرد افزود: «در سال‌های اخیر همواره استانداردسازی آموزش‌های ایمنی، یکی از اولویت‌های ما جهت ایجاد روند کاهشی حوادث کار و در واقع پیشگیری از رخداد این حوادث بوده است. مؤسسه کار و تأمین‌اجتماعی در حوزه آموزش‌های ایمنی از ظرفیت‌های به‌روز سازمان بین‌المللی کار استفاده می‌کند.» به گفته معاون روابط کار وزارت تعاون، قطعاً آموزش‌های ارائه شده، مطالب مندرج در این آموزش‌ها و مربیان ارائه دهنده این دوره‌های آموزش ایمنی در وضعیت قابل‌قبولی قرار دارند.
حوادث کار و سهل‌انگاری کارگران
رعیتی‌فرد در ارتباط با استفاده از تمام ظرفیت‌های کاهنده حوادث ناشی از کار بیان کرد: «با مجموعه اقدامات و هدف‌گذاری انجام شده و با تکیه بر توان مربوط به حوزه پیشگیری از حوادث کار، امکان ایجاد روند کاهشی رخداد حوادث کار وجود دارد اما به صفر رساندن این داده‌های آماری کاری بسیار دشوار به‌شمار می‌رود. در این راستا بهبود تجهیزات ایمنی و توسعه مستمر آموزش‌های ایمنی لازم را باید دو شاخصه بسیار مؤثر در کاهش حوادث کار دانست.»
او اضافه کرد: «براساس آمارها بین 30 تا 40 درصد حوادث کار، ناشی از سهل‌انگاری نیروی کار و عدم استفاده از کلاه و کفش ایمنی، دیگر تجهیزات ایمنی و رعایت نکردن موارد ایمنی در محیط کار است.»
صیانت از نیروی کار با ایمنی کارگاهی
علی‌حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با «آتیه نو» ضمن تأکید بر الزام تأمین ابزارها و بسترهای لازم جهت ارتقای ایمنی کارگاهی و کاهش حوادث کار، شاخص‌های لازم در جهت صیانت از نیروی کار را تشریح کرد.
او بیان کرد: «یکی از وظایف اصلی ما در حوزه روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حفظ و صیانت از نیروی کار کشور است. این مهم در چارچوب هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات مربوط به کاهش حوادث ناشی از کار در راستای حفاظت از جان نیروی کار و بسترسازی در جهت تحقق ایمنی در محیط کار قابل‌دستیابی است.»
معاون وزیر کار افزود: «در واقع حفظ و صیانت از نیروی کار در همه ابعاد و رشته‌های مرتبط با فضای کار و تولید باید در دستور کار باشد تا به‌معنای واقعی، صیانت از سلامت روح و جسم نیروی کار شاغل در کارگاه‌ها محقق شود.»
او با اشاره به اینکه بخش قابل‌توجهی از حوادث کار در کارگاه‌های ساختمانی به وقوع می‌پیوندد، اضافه کرد: «برای کاهش حوادث در این کارگاه‌ها باید برنامه‌ریزی و استفاده از همه ظرفیت‌های لازم مورد توجه قرار گیرد.»
38 درصد حوادث کار در حوزه ساختمان
رعیتی‌فرد گفت: «بر اساس آمارها حدود 38 درصد حوادث ناشی از کار در کارگاه‌های ساختمانی رخ می‌دهد. این در حالی است که حدود 50 درصد فوتی‌های ناشی از رخداد حوادث شغلی نیز به‌واسطه اتفاقات مربوط به فعالیت‌های ساختمانی ثبت می‌شود. سال گذشته تعداد 680 فوت نیروی کار در کارگاه‌ها به‌واسطه حوادث کار ثبت شد که حدود 320 مورد آن مربوط به حوزه فعالیت کارگاه‌های ساختمانی است و این، عددی قابل‌ملاحظه محسوب می‌شود.»
تشکیل کمیته‌های استانی کاهش حوادث شغلی
معاون روابط کار وزارت تعاون توضیح داد: «در سال 1402 در مراکز استان‌ها، کمیته‌ای در راستای کاهش آمار حوادث ناشی از کار حوزه ساختمان راه‌اندازی کردیم. در این چارچوب بهرهمندی از افراد متخصص در حوزه بازرسی بیشتر و اقدامات پیشگیرانه در دستور کار قرار گرفت. همین‌طور ایجاد توجه بیشتر در بین جامعه کارفرمایی به موضوع پراهمیت حوادث کار به‌ویژه در حوزه کارهای ساختمانی در قالب فعالیت کمیته مذکور دنبال می‌شود.»
او همچنین بیان کرد: «در راستای فعالیت کمیته فعال در حوزه کاهش حوادث کار بخش ساختمان، از ظرفیت انجمن صنفی انبوه‌سازان، شهرداری‌ها و همه فعالان این بخش استفاده شد. البته همچنان با وجود اقدامات اشاره‌شده در راستای کاهش حوادث حوزه ساختمان، خروجی لازم در این بخش محقق نشده است.»
کمبود آموزش‌های ایمنی کار
معاون وزیر کار با اشاره به اجرای آسیب‌شناسی درباره دلایل عدم کاهش حوادث کار گفت: «آسیب‌شناسی مربوط به چرایی عدم کاهش حوادث کار و فوتی‌های فعالیت‌های ساختمانی، نشان از کمبود آموزش‌های حوزه ایمنی کار برای کارگران شاغل در بخش‌های مختلف دارد.»
او یادآور شد: «بخشی از کارفرمایان آنچنان که باید در زمینه ایجاد محیط ایمن کارگاهی و رفع یا حداقل کاهش مخاطرات محیطی برای نیروی کار فعال نیستند. در واقع اهمیت آموزش‌های ایمنی و آگاهی نیروی کار از موارد و مسائل ایمنی کار، برای این بخش از جامعه کارفرمایی دارای اهمیت نیست. این مهم بستر شکل‌گیری حوادث کار و محقق‌نشدن ارتقای ایمنی و آموزش را موجب شده است.»
راه‌اندازی قرارگاه آماک
رعیتی‌فرد با اشاره به فعالیت قرارگاه آماک در راستای آموزش‌های حوزه ایمنی، توضیح داد: «در راستای کاهش حوادث کار از بهمن‌ماه سال گذشته «قرارگاه آماک» راه‌اندازی شد. به این واسطه ارائه و توسعه آموزش‌های مربوط به ایمنی نیروی کار با کمک کانون انجمن صنفی کارگران ایران و موسسه کار تأمین‌اجتماعی در دستور کار قرار گرفت.»
معاون وزیر کار افزود: «نتایج اقدامات مذکور، ارتقای سطح آگاهی نیروی کار در حوزه ایمنی کار و کارگاه است. طبیعتاً با رشد آگاهی و اطلاعات حوزه ایمنی در بین جامعه کارگری به‌ویژه فعالان و شاغلان بخش ساختمان، رعایت بیشتر موارد ایمنی را شاهد خواهیم بود. احتمالاً در بسیاری از کارگاه‌های کوچک و کارگاه‌های ساختمانی، به مخاطرات حوزه کار و ایمنی لازم توجه و دقت کافی نمی‌شود اما تذکرات لازم، آموزش‌های بیشتر و الزامات قانونی، زمینه توجه و تمرکز آنان به حوزه ایمنی را افزایش خواهد داد.»
حبیب‌الله جلیلی، رئیس مرکز تحقیقات، تعلیمات و حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در ارتباط با فعالیت قرارگاه آماک بیان کرد: «با توجه به شکل‌گیری قرارگاه آماک با رویکرد آموزش ایمنی کار برای اقشار و کارگران آسیب‌پذیر در بهمن‌ماه سال گذشته، در مرحله اول برنامه عملیاتی قرارگاه، بیش از ۲۲ هزار نفر-ساعت آموزش ایمنی کار برای زنان سرپرست خانوار برنامه‌ریزی و اجرا شد.»
او اضافه کرد: «در مرحله دوم، آموزش ایمنی کار به کارگران ساختمانی در سطح کشور به‌عنوان یکی از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در دستور کار قرار گرفت. در این راستا، تفاهم‌نامه‌ای بین مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، مؤسسه کار و تأمین‌اجتماعی و کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی به‌منظور آموزش حدود ۱۰ هزار نفر کارگر ساختمانی در سراسر کشور، منعقد شد.»
استانداردسازی تجهیزات و آموزش ایمنی
معاون روابط کار وزارت تعاون، همچنین با تأکید بر اهمیت استانداردسازی تجهیزات ایمنی کارگاهی گفت: «تجهیزات ایمنی و به‌روزرسانی و استانداردسازی آن‌ها در کارگاه‌های مختلف حتماً نقش مؤثری در پیشگیری و کاهش حوادث ناشی از کار دارد. کارفرمایان موظف به مهیا کردن تجهیزات ایمنی کار برای کارگران شاغل هستند و این یکی از موارد بسیار مهم در تضمین ایمنی کارگاه است.»
رعیتی‌فرد افزود: «در سال‌های اخیر همواره استانداردسازی آموزش‌های ایمنی، یکی از اولویت‌های ما جهت ایجاد روند کاهشی حوادث کار و در واقع پیشگیری از رخداد این حوادث بوده است. مؤسسه کار و تأمین‌اجتماعی در حوزه آموزش‌های ایمنی از ظرفیت‌های به‌روز سازمان بین‌المللی کار استفاده می‌کند.» به گفته معاون روابط کار وزارت تعاون، قطعاً آموزش‌های ارائه شده، مطالب مندرج در این آموزش‌ها و مربیان ارائه دهنده این دوره‌های آموزش ایمنی در وضعیت قابل‌قبولی قرار دارند.
حوادث کار و سهل‌انگاری کارگران
رعیتی‌فرد در ارتباط با استفاده از تمام ظرفیت‌های کاهنده حوادث ناشی از کار بیان کرد: «با مجموعه اقدامات و هدف‌گذاری انجام شده و با تکیه بر توان مربوط به حوزه پیشگیری از حوادث کار، امکان ایجاد روند کاهشی رخداد حوادث کار وجود دارد اما به صفر رساندن این داده‌های آماری کاری بسیار دشوار به‌شمار می‌رود. در این راستا بهبود تجهیزات ایمنی و توسعه مستمر آموزش‌های ایمنی لازم را باید دو شاخصه بسیار مؤثر در کاهش حوادث کار دانست.»
او اضافه کرد: «براساس آمارها بین 30 تا 40 درصد حوادث کار، ناشی از سهل‌انگاری نیروی کار و عدم استفاده از کلاه و کفش ایمنی، دیگر تجهیزات ایمنی و رعایت نکردن موارد ایمنی در محیط کار است.»
ارسال دیدگاه
