راهکارهای توسعه بیمه‌های اجتماعی
علیرضا حیدری کارشناس حوزه بیمه‌های اجتماعی
توسعه و تعمیم بیمه‌های اجتماعی در راستای رشد ضریب نفوذ پوشش بیمه‌ای در کشور نیازمند بسترها و سازوکارهای مختلفی است. این مهم علاوه بر سیاست‌های کلی حوزه رفاه و تأمین‌اجتماعی به‌عنوان مسیر راه، اقدامات اساسی، گسترده و هماهنگ صندوق‌های بیمه‌ای را از نقش‌آفرینان این حوزه طلب می‌کند.
در این بین سازمان تأمین‌اجتماعی با دارا بودن بیشترین پوشش بیمه‌ای، بزرگ‌ترین سهم مربوط به توسعه بیمه‌های اجتماعی و ضریب نفوذ بیمه‌ای را در اختیار دارد. به‌واسطه موارد اشاره شده، این نهاد بیمه‌گر جذب گسترده بیمهشدگان جدید و عمل به اصول (29) و یک قوانین اساسی و تأمین‌اجتماعی را در ارتباط با توسعه بیمه‌های اجتماعی محقق می‌کند.
مهم‌ترین دستاورد تأمین‌اجتماعی در سه سال اخیر، افزایش شمار بیمهشدگان محسوب می‌شود که ورودی‌های مستمر و ماهانه این سازمان را به شکل معناداری افزایش داده است. در این ارتباط پیوستن بیش از ۲ میلیون و 300هزار نفری بیمهشدگان جدید، میزان قابل‌توجهی از منابع ورودی را برای این سازمان به همراه داشته است. به این واسطه سازوکار اطمینان‌بخش توسعه بیمه‌های اجتماعی و حل مسئله ناترازی صندوق‌های بیمه‌ای را می‌توان رشد شمار بیمهشدگان از طریق جذب گروه‌های بدون بیمه دانست.
گسترش چتر پوششی تأمین‌اجتماعی و رشد بیمهشدگان، افزایش ورودی‌ها و ارتقای نرخ ضریب پشتیبانی این صندوق را موجب می‌شود. با توجه به صرف هزینه‌های جاری تأمین‌اجتماعی از محل دریافت حق‌بیمه‌ها، رشد تعداد بیمهشدگان، تسهیل و بهبود ارائه خدمات این سازمان را در پی دارد. گسترش ضریب نفوذ بیمه‌ای، تضمین پایداری سازمان را به دنبال خواهد داشت. این مهم از طریق افزایش سهم اقتصاد رسمی و پوشش بیمه‌ای کارگران بخش غیررسمی‌تولید و اشتغال، امکان‌پذیر می‌شود.
در این راستا همچنین بهبود وضعیت کسب‌و‌کار، رشد بالای اشتغال‌زایی، کاهش نرخ بیکاری و افزایش مشارکت اقتصادی هرکدام به سهم خود در توسعه بیمه‌های اجتماعی به‌ویژه گسترش چتر بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی و پایداری این سازمان تأثیرگذارند.
به شرط اضافه‌شدن جامعه آماری 5 تا 10 میلیون نفری شاغلان بخش اقتصاد غیررسمی‌به جمع افراد تحت‌پوشش بیمه‌های اجتماعی، رشد چندین‌هزار میلیارد تومانی منابع ورودی به صندوق‌های بیمه‌ای و افزایش ضریب پایداری این صندوق‌ها ممکن می‌شود.
جذب گروه‌های مختلف بدون پوشش بیمه‌ای در قالب بیمه‌های توافقی، راهکار دیگری در جهت تعمیم بیمه‌های اجتماعی است که سازمان تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر به آن اهتمام می‌ورزد. گروه‌های مختلف اجتماعی نظیر ورزشکاران و هنرمندان با حمایت دولت، نهادهای اجتماعی مرتبط و از طریق بسترسازی سازمان تأمین‌اجتماعی فرصت بهره‌مندی از مزایای بیمه‌های اجتماعی را خواهند داشت.
سازمان تأمین‌اجتماعی علاوه بر جذب بیمهشدگان در چارچوب بیمه‌های اجباری، بیمه اختیاری و صاحبان حِرَف و مشاغل آزاد را پشتیبانی می‌کند. طی سال‌های اخیر این نهاد در حوزه بیمه اجباری کارفرمامحور به‌واسطه اقدامات قانونی، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. امروز به‌صورت تقریبی بخش عمده شاغلان اقتصاد رسمی در کارگاه‌های بزرگ، متوسط و کوچک مشمول قانون کار، تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی قرار دارند. رشد بیمهشدگان دیگر گروه‌های اجتماعی می‌تواند عامل اساسی در توسعه بیمه‌های اجتماعی و بهره‌مندی گروه‌های مختلف از این مهم باشد. بیمه‌های اختیاری نیز طیف وسیعی از طرح‌های بیمه‌ای را شامل می‌شوند. در این بخش پوشش بیمه‌ای موضوعی داوطلبانه محسوب شده و تأمین‌اجتماعی برای جذب افراد و رشد ضریب نفوذ بیمه‌ای از مشوق بهره می‌گیرد. وصول بخشی از تعهدات توسط دولت، یک ابزار کمکی مهم برای گسترش ضریب نفوذ بیمه‌های مذکور است؛ در واقع پرداخت قسمتی از پرداخت‌های تشویقی باید برعهده دولت باشد.
براساس آخرین برآوردها، امروز ضریب نفوذ بیمه‌های اجتماعی در کشور به 73درصد رسیده که بالغ بر 53درصد این آمار را افراد تحت‌پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، همچنان حدود یک‌چهارم افراد جامعه از مزایای پوششی بیمه‌های اجتماعی و هیچ‌کدام از صندوق‌های بیمه‌ای برخوردار نیستند. بنابراین برای فراگیری کامل پوشش بیمه‌های اجتماعی باید از ظرفیت همه صندوق‌های بیمه‌ای به‌ویژه سازمان تأمین‌اجتماعی بهره برد.
در این بین سازمان تأمین‌اجتماعی با دارا بودن بیشترین پوشش بیمه‌ای، بزرگ‌ترین سهم مربوط به توسعه بیمه‌های اجتماعی و ضریب نفوذ بیمه‌ای را در اختیار دارد. به‌واسطه موارد اشاره شده، این نهاد بیمه‌گر جذب گسترده بیمهشدگان جدید و عمل به اصول (29) و یک قوانین اساسی و تأمین‌اجتماعی را در ارتباط با توسعه بیمه‌های اجتماعی محقق می‌کند.
مهم‌ترین دستاورد تأمین‌اجتماعی در سه سال اخیر، افزایش شمار بیمهشدگان محسوب می‌شود که ورودی‌های مستمر و ماهانه این سازمان را به شکل معناداری افزایش داده است. در این ارتباط پیوستن بیش از ۲ میلیون و 300هزار نفری بیمهشدگان جدید، میزان قابل‌توجهی از منابع ورودی را برای این سازمان به همراه داشته است. به این واسطه سازوکار اطمینان‌بخش توسعه بیمه‌های اجتماعی و حل مسئله ناترازی صندوق‌های بیمه‌ای را می‌توان رشد شمار بیمهشدگان از طریق جذب گروه‌های بدون بیمه دانست.
گسترش چتر پوششی تأمین‌اجتماعی و رشد بیمهشدگان، افزایش ورودی‌ها و ارتقای نرخ ضریب پشتیبانی این صندوق را موجب می‌شود. با توجه به صرف هزینه‌های جاری تأمین‌اجتماعی از محل دریافت حق‌بیمه‌ها، رشد تعداد بیمهشدگان، تسهیل و بهبود ارائه خدمات این سازمان را در پی دارد. گسترش ضریب نفوذ بیمه‌ای، تضمین پایداری سازمان را به دنبال خواهد داشت. این مهم از طریق افزایش سهم اقتصاد رسمی و پوشش بیمه‌ای کارگران بخش غیررسمی‌تولید و اشتغال، امکان‌پذیر می‌شود.
در این راستا همچنین بهبود وضعیت کسب‌و‌کار، رشد بالای اشتغال‌زایی، کاهش نرخ بیکاری و افزایش مشارکت اقتصادی هرکدام به سهم خود در توسعه بیمه‌های اجتماعی به‌ویژه گسترش چتر بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی و پایداری این سازمان تأثیرگذارند.
به شرط اضافه‌شدن جامعه آماری 5 تا 10 میلیون نفری شاغلان بخش اقتصاد غیررسمی‌به جمع افراد تحت‌پوشش بیمه‌های اجتماعی، رشد چندین‌هزار میلیارد تومانی منابع ورودی به صندوق‌های بیمه‌ای و افزایش ضریب پایداری این صندوق‌ها ممکن می‌شود.
جذب گروه‌های مختلف بدون پوشش بیمه‌ای در قالب بیمه‌های توافقی، راهکار دیگری در جهت تعمیم بیمه‌های اجتماعی است که سازمان تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر به آن اهتمام می‌ورزد. گروه‌های مختلف اجتماعی نظیر ورزشکاران و هنرمندان با حمایت دولت، نهادهای اجتماعی مرتبط و از طریق بسترسازی سازمان تأمین‌اجتماعی فرصت بهره‌مندی از مزایای بیمه‌های اجتماعی را خواهند داشت.
سازمان تأمین‌اجتماعی علاوه بر جذب بیمهشدگان در چارچوب بیمه‌های اجباری، بیمه اختیاری و صاحبان حِرَف و مشاغل آزاد را پشتیبانی می‌کند. طی سال‌های اخیر این نهاد در حوزه بیمه اجباری کارفرمامحور به‌واسطه اقدامات قانونی، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. امروز به‌صورت تقریبی بخش عمده شاغلان اقتصاد رسمی در کارگاه‌های بزرگ، متوسط و کوچک مشمول قانون کار، تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی قرار دارند. رشد بیمهشدگان دیگر گروه‌های اجتماعی می‌تواند عامل اساسی در توسعه بیمه‌های اجتماعی و بهره‌مندی گروه‌های مختلف از این مهم باشد. بیمه‌های اختیاری نیز طیف وسیعی از طرح‌های بیمه‌ای را شامل می‌شوند. در این بخش پوشش بیمه‌ای موضوعی داوطلبانه محسوب شده و تأمین‌اجتماعی برای جذب افراد و رشد ضریب نفوذ بیمه‌ای از مشوق بهره می‌گیرد. وصول بخشی از تعهدات توسط دولت، یک ابزار کمکی مهم برای گسترش ضریب نفوذ بیمه‌های مذکور است؛ در واقع پرداخت قسمتی از پرداخت‌های تشویقی باید برعهده دولت باشد.
براساس آخرین برآوردها، امروز ضریب نفوذ بیمه‌های اجتماعی در کشور به 73درصد رسیده که بالغ بر 53درصد این آمار را افراد تحت‌پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، همچنان حدود یک‌چهارم افراد جامعه از مزایای پوششی بیمه‌های اجتماعی و هیچ‌کدام از صندوق‌های بیمه‌ای برخوردار نیستند. بنابراین برای فراگیری کامل پوشش بیمه‌های اجتماعی باید از ظرفیت همه صندوق‌های بیمه‌ای به‌ویژه سازمان تأمین‌اجتماعی بهره برد.
ارسال دیدگاه
