حوادث کار در کارگاه‌های پرخطر
شهرام غریب کارشناس ارشد ایمنی و بهداشت کار
کارگاه‌های دارای ریسک بالای خطرات منجر به حوادث کار اصطلاحاً با نام «کارگاه‌های پرخطر» شناخته می‌شوند. ابتدایی‌ترین سهل‌انگاری در چرخه کار این کارگاه‌ها زمینه بروز حوادث شغلی و آسیب جدی به نیروی کار را فراهم می‌کند. به عبارتی با توجه به احتمال بالای رخ‌دادن حوادث کار در کارگاه‌های پرخطر، در صورت وقوع حادثه کارگران، خانواده نیروی کار، کارگاه مربوطه و سازمان بیمه‌اجتماعی حمایت‌کننده به‌صورت هم‌زمان متحمل آسیب‌ها و هزینه‌هایی خواهند شد. حتماً انجام بازرسی‌های کار ادواری را می‌توان یکی از راهکارهای کاهش خطرات در کارگاه‌های پرخطر به‌شمار آورد. افزایش نرخ بازرسان کار و کاهش دوره بازرسی از کارگاه‌ها به‌ویژه کارگاه‌های پرخطر، ضمن تضمین صیانت از سلامت و ایمنی نیروی کار منافع کارفرما و سازمان تأمین‌اجتماعی را به عنوان بیمه‌گر اجتماعی پایه نیروی کار تأمین می‌کند. همچنین در حوزه ایمنی و پیشگیری از حوادث، «تجهیزات» موضوعی بسیار تأثیرگذار محسوب می‌شود. تجهیزات ایمنی باید از نظر توان و جنسیت دارای رتبه‌های مشخص و گواهی متعبر از ارگان‌های دارای اعتبار باشد. در واقع تجهیزات باید براساس استاندارهای مشخص و مورد پذیرش در محیط کارگاه مورد استفاده قرار گیرد.
البته بازدیدهای منظم و دوره‌ای از تجهیزات ایمنی و بررسی سلامت این دستگاه‌ها و ابزار برای استفاده در محیط کار و نیروی کار بهره‌مند از این تجهیزات از دیگر موارد مؤثر در کاهش رخداد حوادث شغلی به‌ویژه در کارگاه‌های پرخطر است.
از بُعد دیگر موضوع آموزش‌های حوزه ایمنی به عنوان ویترین سازمان‌ها و کارگاه‌ها باید براساس نوع کار، پیشرفت مرحله‌ای پروژه‌ها و سبک رفتاری در محیط کار تدوین و اجرا شود. افراد با ورود به محیط کار باید فضای کارگاه و خطرات را بشناسند و فراگیری آموزش‌های تخصصی در دستور کار باشد. نیروی کار علاوه بر آموزش‌های ایمنی باید مطابق تخصص خود، آموزش‌های لازم را ببیند. مانند دیگر شاخص‌های پیشگیری از حوادث کار، آموزش‌های ایمنی نیز باید به طور خاص در کارگاه‌های پرخطر مورد توجه قرار گیرد.
از آنجا که بخشی از منابع تأمین‌اجتماعی در راستای پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری و ازکارافتادگی ناشی از حوادث کار و حمایت از کارگران بیمه شده و خانواده آنان صرف می‌شود، طبیعتاً بازرسی دوره‌ای ایمنی کارگاه‌ها زمینه‌ساز کاهش حوادث شغلی شده و سربار هزینه‌های این سازمان را کاهش می‌دهد.
با توجه به نبود تناسب لازم بین تعداد بازرسان کار و کارگاه‌های فعال پرشمار سطح کشور، رشد کمی بازرسان کار به تعداد مورد نیاز باید در دستور کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی حوزه بازرسی کار قرار گیرد. این بازرسان باید در بازدیدهای دوره‌ای و متوالی از کارگاه‌های مختلف به‌ویژه کارگاه‌های پرخطر، از ظرفیت‌های بالقوه ماده (۱۰۵) قانون کار برای الزام کارفرمایان به رعایت اصول ایمنی نهایت بهره را ببرند.
طبق ماده (۱۰۵) قانون کار، با احتمال تشخیص وقوع حادثه و یا بروز خطر توسط بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفه‌ای، بازرسان کار یا کارشناس بهداشت حرفه‌ای مکلف‌اند مراتب را در کوتاه‌ترین زمان و به صورت کتبی به کارفرما یا نماینده او و به رئیس مستقیم خود اطلاع دهند. در واقع استفاده درست از ظرفیت‌های این ماده قانونی می‌تواند در شناخت گلوگاه‌های خطر و نقاط حادثه‌خیز کارگاهی کاربرد داشته باشد؛ چراکه موضوع اساسی در حوزه ایمنی کار، شناسایی احتمال وقوع حادثه در راستای پیشگیری از حوادث کار است. «شناسایی احتمال بروز هر نوع حادثه کار» یکی از وظایف اصلی بازرسان کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. در راستای اقدامات مناسب برای کاهش خطرات و ریسک رخداد حوادث شغلی، قبل از هرچیز باید نقاط حادثه‌خیز و شرایط احتمال وقوع خطر در کارگاه‌ها شناسایی و نسبت به رفع آن‌ها اقدام شود. در واقع این پیشگیری است و مراتب پایین‌تری نسبت به جبران دارد. مطابق با قوانین و مقررات حوزه کار و تأمین‌اجتماعی، جبران خسارات ناشی از حوادث کار برای کارگران بیمه شده برعهده سازمان تأمین‌اجتماعی است. به این واسطه جلوگیری از حوادث کار و کاهش آسیب‌های ناشی از آن، زمینه کاهشی شدن هزینه‌های این سازمان در حوزه مربوطه را به دنبال خواهد داشت. در نهایت اینکه اقدامات پیشگیرانه از حوادث کار به‌طور ویژه در حوزه فعالیت کارگاه‌های پرخطر از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.
البته بازدیدهای منظم و دوره‌ای از تجهیزات ایمنی و بررسی سلامت این دستگاه‌ها و ابزار برای استفاده در محیط کار و نیروی کار بهره‌مند از این تجهیزات از دیگر موارد مؤثر در کاهش رخداد حوادث شغلی به‌ویژه در کارگاه‌های پرخطر است.
از بُعد دیگر موضوع آموزش‌های حوزه ایمنی به عنوان ویترین سازمان‌ها و کارگاه‌ها باید براساس نوع کار، پیشرفت مرحله‌ای پروژه‌ها و سبک رفتاری در محیط کار تدوین و اجرا شود. افراد با ورود به محیط کار باید فضای کارگاه و خطرات را بشناسند و فراگیری آموزش‌های تخصصی در دستور کار باشد. نیروی کار علاوه بر آموزش‌های ایمنی باید مطابق تخصص خود، آموزش‌های لازم را ببیند. مانند دیگر شاخص‌های پیشگیری از حوادث کار، آموزش‌های ایمنی نیز باید به طور خاص در کارگاه‌های پرخطر مورد توجه قرار گیرد.
از آنجا که بخشی از منابع تأمین‌اجتماعی در راستای پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری و ازکارافتادگی ناشی از حوادث کار و حمایت از کارگران بیمه شده و خانواده آنان صرف می‌شود، طبیعتاً بازرسی دوره‌ای ایمنی کارگاه‌ها زمینه‌ساز کاهش حوادث شغلی شده و سربار هزینه‌های این سازمان را کاهش می‌دهد.
با توجه به نبود تناسب لازم بین تعداد بازرسان کار و کارگاه‌های فعال پرشمار سطح کشور، رشد کمی بازرسان کار به تعداد مورد نیاز باید در دستور کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی حوزه بازرسی کار قرار گیرد. این بازرسان باید در بازدیدهای دوره‌ای و متوالی از کارگاه‌های مختلف به‌ویژه کارگاه‌های پرخطر، از ظرفیت‌های بالقوه ماده (۱۰۵) قانون کار برای الزام کارفرمایان به رعایت اصول ایمنی نهایت بهره را ببرند.
طبق ماده (۱۰۵) قانون کار، با احتمال تشخیص وقوع حادثه و یا بروز خطر توسط بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفه‌ای، بازرسان کار یا کارشناس بهداشت حرفه‌ای مکلف‌اند مراتب را در کوتاه‌ترین زمان و به صورت کتبی به کارفرما یا نماینده او و به رئیس مستقیم خود اطلاع دهند. در واقع استفاده درست از ظرفیت‌های این ماده قانونی می‌تواند در شناخت گلوگاه‌های خطر و نقاط حادثه‌خیز کارگاهی کاربرد داشته باشد؛ چراکه موضوع اساسی در حوزه ایمنی کار، شناسایی احتمال وقوع حادثه در راستای پیشگیری از حوادث کار است. «شناسایی احتمال بروز هر نوع حادثه کار» یکی از وظایف اصلی بازرسان کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. در راستای اقدامات مناسب برای کاهش خطرات و ریسک رخداد حوادث شغلی، قبل از هرچیز باید نقاط حادثه‌خیز و شرایط احتمال وقوع خطر در کارگاه‌ها شناسایی و نسبت به رفع آن‌ها اقدام شود. در واقع این پیشگیری است و مراتب پایین‌تری نسبت به جبران دارد. مطابق با قوانین و مقررات حوزه کار و تأمین‌اجتماعی، جبران خسارات ناشی از حوادث کار برای کارگران بیمه شده برعهده سازمان تأمین‌اجتماعی است. به این واسطه جلوگیری از حوادث کار و کاهش آسیب‌های ناشی از آن، زمینه کاهشی شدن هزینه‌های این سازمان در حوزه مربوطه را به دنبال خواهد داشت. در نهایت اینکه اقدامات پیشگیرانه از حوادث کار به‌طور ویژه در حوزه فعالیت کارگاه‌های پرخطر از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.
ارسال دیدگاه
