
تغییرات وضعیت صنعت ایران در 3 دهه گذشته
سال 1376 بود که با توجه به جایگاه و اهمیت صنعت و معدن از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی 10 تیرماه به نام روز ملی صنعت و معدن نامگذاری شد. در این سالها همواره در آستانه این روز، مراسمی برگزار میشود و در بسیاری سالها عالیترین مسئول اجرایی کشور یعنی رییسجمهوری مهمان مراسم روز صنعت شده و به بیان رویکرد دولتهای مختلف در عرصه صنعت میپردازد. با این وجود، طی سالهای گذشته بنا به دلایل متعددی مانند تحریمهای ظالمانه، وضعیت اقتصادی کشور، تورم، دشواریهای ارزی، مشکلات در تأمین مواد اولیه و بسیاری موارد دیگر، صنعتگران با دشواریهای متعددی دستوپنجه نرم کردهاند.
محبوبه نقرهخامه روزنامه نگار
آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی گویای این است که در 9 ماهه اول سال 1401 شاخص توليد 23 گروه صنعتي در مقايسه با 9 ماهه اول سال 1400 افزايش داشته و تنها شاخص توليد در گروه «توليد داروها و فرآوردههاي دارويي شيميايي و گياهي» کاهشی 8.2 درصدی داشته است. همچنین در این مدت «توليد ساير وسايل نقليه» با افزايشي 38.5 درصدی بيشترين ميزان افزايش را تجربه کرده است. جدول یک تغییرات تولید در حوزههای مختلف را تا دیماه سال 1401 نشان میدهد.
افزایش چند ده برابری هزینههای تولید
یکی از موضوعات مهم دیگر در امر تولید، قیمت تمامشده محصول یا هزینههای مختلفی است که بر سر راه تولیدکننده قرار دارد. به استناد آماری که بانک مرکزی منتشر کرد، در 10 ماهه اول سال 1401 شاخص بهای تولیدکننده به 780.1 رسید که نسبت به ماه قبل 2.7 درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل 33.3 درصد رشد داشته؛ اما جالبتر آنکه این عدد طی دهههای اخیر تغییرات بسیاری را تجربه کرده و در شرایطی که متوسط آن در سال 1369 معادل 1.0 بود این عدد در سال گذشته به 780.1 رسید.
شاخص بهای تولیدکننده در واقع قیمتی است که کارخانههای تولیدی یا ارائهکنندگان خدمات پیش از عرضه محصول آن را لحاظ میکنند. به عبارت دیگر، میانگین قیمتهایی است که تولیدکننده محصولات و خدمات خود را به خردهفروشان میفروشد تا خردهفروشان آن را به بازارهای محلی برده و در اختیار عموم قرار دهند.
بانک مرکزی در گزارشهای خود به تفصیل روند تغییرات این شاخص را در تمامی ماههای این سالها اعلام کرده است. ما در نمودار (2) تنها برخی از این سالها را بررسی کرده و به نمایش گذاشتهایم. بر اساس آمارهای موجود، این شاخص تا سال 1379 هر سال رشدی تکرقمی و کمتر از 10 درصد داشته، اما در ادامه به تدریج افزایش یافته و در دهه 80 تا 33.1 درصد پیش رفته است. در دهه 90 در اولین سال به یکباره این رقم به 44.3 رسیده و هر سال با شیبی به نسبت تند پیش رفته؛ تا اینکه در سال 1400 به 537.1 درصد
رسیده است.
آمارهای مربوط به سال 1401 نیز تاکنون به طور تجمیعی و یک ساله اعلام نشده اما در حوزههای مختلف صنعت میزان این تغییرات متفاوت و طی یک سال گذشته کمترین میزان رشد به حوزه اطلاعات و ارتباطات مربوط بوده و هتلداری و رستوران نیز بیشترین تغییر را
تجربه کردهاند.
افزایش چند ده برابری هزینههای تولید
یکی از موضوعات مهم دیگر در امر تولید، قیمت تمامشده محصول یا هزینههای مختلفی است که بر سر راه تولیدکننده قرار دارد. به استناد آماری که بانک مرکزی منتشر کرد، در 10 ماهه اول سال 1401 شاخص بهای تولیدکننده به 780.1 رسید که نسبت به ماه قبل 2.7 درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل 33.3 درصد رشد داشته؛ اما جالبتر آنکه این عدد طی دهههای اخیر تغییرات بسیاری را تجربه کرده و در شرایطی که متوسط آن در سال 1369 معادل 1.0 بود این عدد در سال گذشته به 780.1 رسید.
شاخص بهای تولیدکننده در واقع قیمتی است که کارخانههای تولیدی یا ارائهکنندگان خدمات پیش از عرضه محصول آن را لحاظ میکنند. به عبارت دیگر، میانگین قیمتهایی است که تولیدکننده محصولات و خدمات خود را به خردهفروشان میفروشد تا خردهفروشان آن را به بازارهای محلی برده و در اختیار عموم قرار دهند.
بانک مرکزی در گزارشهای خود به تفصیل روند تغییرات این شاخص را در تمامی ماههای این سالها اعلام کرده است. ما در نمودار (2) تنها برخی از این سالها را بررسی کرده و به نمایش گذاشتهایم. بر اساس آمارهای موجود، این شاخص تا سال 1379 هر سال رشدی تکرقمی و کمتر از 10 درصد داشته، اما در ادامه به تدریج افزایش یافته و در دهه 80 تا 33.1 درصد پیش رفته است. در دهه 90 در اولین سال به یکباره این رقم به 44.3 رسیده و هر سال با شیبی به نسبت تند پیش رفته؛ تا اینکه در سال 1400 به 537.1 درصد
رسیده است.
آمارهای مربوط به سال 1401 نیز تاکنون به طور تجمیعی و یک ساله اعلام نشده اما در حوزههای مختلف صنعت میزان این تغییرات متفاوت و طی یک سال گذشته کمترین میزان رشد به حوزه اطلاعات و ارتباطات مربوط بوده و هتلداری و رستوران نیز بیشترین تغییر را
تجربه کردهاند.
ارسال دیدگاه