عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان در گفتوگو با آتیه‌نو:
خانواده‌ها را برای عدم خشونت نسبت به کودکان آموزش دهیم
یک فعال حقوق کودک و عضو انجمن حمایت از حقوق کودک با تأکید بر اینکه در سال‌های گذشته با خشونت‌های جدی و ساختاری علیه کودکان در کشور روبه‌رو بودیم، گفت: «خشونت و کودک‌آزاری یک رفتار آموخته شده در جامعه است که والدین نسل به نسل به کودکان خود که پدر و مادرهای آینده هستند انتقال می‌دهند. در این میان لازم است تا خانواده‌ها برای عدم خشونت آموزش ببینند.»
طاهره پژوهش در گفتوگو با «آتیه‌نو» در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین ریشه‌های خشونت علیه کودکان در قلمرو فردی و اجتماعی چیست، گفت: «ریشه‌یابی خشونت عوامل متفاوت تاریخی، اقتصادی و اجتماعی دارد که بررسی تمام آن‌ها در این مجال نمی‌گنجد. محیط زندگی، شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه مهم است که همه در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی مؤثر هستند. پژوهش‌های بسیاری در این رابطه انجام شده و می‌توان به کتاب «خشونت علیه کودکان در ایران» در این زمینه اشاره کرد.» او با اشاره به تجربیات انجمن در واکاوی ریشه‌های خشونت علیه کودکان گفت: «خشونت و کودک‌آزاری یک رفتار آموخته شده در جامعه است که والدین نسل به نسل به کودکان خود که پدر و مادرهای آینده هستند انتقال می‌دهند. با توجه به ماده (۱۹) پیمان‌نامه حقوق کودک، دولت‌ها موظف‌اند از تمام اقدامات قانونی، اجرایی، اجتماعی یا رفتار توأم با سهل‌انگاری، سوء‌رفتار یا بهره‌کشی از جمله آزار جنسی حمایت کنند.»
کودکان بی‌دفاع
پژوهش با تأکید بر اینکه کودکان بیشتر در معرض خشونت هستند، افزود: «کودکان به دلیل اینکه هنوز توانایی دفاع از خودشان را در برابر انواع خشونت ندارند، بیشتر در معرض آن هستند. خشونت علیه کودکان در همه کشورهای جهان وجود دارد. خانواده‌های تحصیلکرده و برخوردار و خانواده‌های فقیر به روال معمول از خشونت به عنوان ابزار تنبیهی استفاده می‌کنند. خشونت وقتی اتفاق می‌افتد که کسانی عمداً و نه تصادفی از زور و قدرت‌شان برای آسیب‌زدن به دیگری استفاده می‌کنند.»
او با بیان اینکه کودک‌آزاری و خشونت در تمام دنیا اتفاق می‌افتد، افزود: «طبق آمار سازمان ملل بیش از ۹۰۰ کودک در دریای مدیترانه در مدت سه سال گذشته غرق شده‌اند.» پژوهش گفت: «مناسبات دنیای مدرن و سرمایه‌محور بر بنیاد کار ارزان استوار است و طبیعتاً کودک ارزان‌ترین نیروی کار موجود است و سوداگران علاقه فرآوانی به افزایش سرمایه و بهره‌وری دارند. همین مناسبات ناعادلانه شرایط را برای مبارزه با به‌کارگیری کودکان کار دشوارتر می‌سازد.» او افزود: «طبق گزارش نهادهای بین‌المللی، نزدیک به نیمی از کودکان کار در آفریقا (72 میلیون) و تعداد قابل‌توجهی نیز در آسیا و اقیانوسیه (62 میلیون) زندگی می‌کنند. وضعیت بد اقتصادی و پاندمی کرونا در ایران، عرصه را برای کودکان کار بسیار دشوارتر ساخته است.» پژوهش ادامه داد: «به نظر می‌رسد تنها هم‌افزایی میان قوا و نیز همکاری با سازمان‌های مردم‌نهاد می‌تواند راه‌حلی پایدار برای پایان دادن به این پدیده شوم یا حداقل کاهشی کردن روند به کارگیری کودکان، ارائه دهد.» این عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان افزود: «آمارها نشان‌دهنده این است که خانواده‌ها با «حق بقا و رشد همه‌جانبه کودک» که اولین حق کودکان است آشنا نیستند و تنها فرصت زندگی را با تصمیمات نادرست و اعمال خشونت از آن‌ها سلب می‌کنند.»
لزوم آموزش خانواده‌ها
پژوهش در خصوص نقش حاکمیت در کنترل و کاهش خشونت علیه کودکان گفت: «در تمام دنیا، دولت‌ها موظف شده‌اند در مواردی که خانواده‌ها کودکان را مورد آزار قرار می‌دهند از کودکان حمایت کنند و به خانواده‌ها آموزش‌های لازم و حمایت‌های روانی از کودکان را ارائه کنند.» او ادامه داد: «در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان که تا حدودی بخشی از حقوق کودکان را در نظر گرفته «نهاد حمایتی» که از کودک در موقع دگرآزاری حمایت کند وجود ندارد.» پژوهش با تأکید بر اینکه در این قانون خانه امن برای کودکان لحاظ نشده، گفت: «در شرایط کنونی، پیام ما به مردم -علاوه بر درخواست جدی از دولت مبنی بر ایجاد خانه‌های امن برای کودکان- این است که خانه امن کودک همسایه باشید.»
اجرای قوانین دوستدار کودک
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه راهکار کاهش و حذف خشونت علیه کودکان چیست، گفت: «بیش از هر چیز دولت‌ها باید با تدوین و اجرای قوانین دوستدار کودک هزینه کودک‌آزاری و خشونت علیه کودکان را بالا ببرند. همچنین امکانات آموزش فرزندپروری و مهارت‌های زندگی را برای خانواده‌ها به شکل رایگان فراهم کنند.» پژوهش گفت: «ما در سال 1384 مقاوله‌نامه بین المللی «محو بدترین شکل کار» را امضا کردیم و از وزارت کار خواستیم تا این مقاوله‌نامه را به‌صورت مؤثر به اجرا بگذارد. بچه‌ها نیاز به آموزش دارند. خانواده‌ها باید شناسایی شوند و افراد بزرگسالی که در خانواده هستند، باید مهارت‌های فنی را دریافت کنند و برای خودشان محل درآمدی داشته باشند تا کودکان مجبور به کار نشوند.»
او افزود: «بحث جرم‌انگاری بهره‌کشی از کودکان در قانون مطرح شده است. اما نکته اینجاست که علاج این درد اجتماعی، فقط ممنوع اعلام کردن کار کودک نیست. این قانون را باید یک نفر اجرا کند. مجری قانون باید بسترهایی را که کار کودک را به وجود می‌آورند شناسایی کند و آن‌ها را از بین ببرد تا کار کودک از جامعه حذف شود.» پژوهش در خصوص بسترهای شناسایی کار کودک اضافه کرد: «این بسترها خیلی روشن هستند از جمله فقر، حاشیه‌نشینی، جهل و خشونت. این‌ها مثلث شرارتی را به وجود می‌آورند که زمینه بهره‌کشی از کودکان را فراهم می‌کند. همه مثل حلقه‌های زنجیر به همدیگر وابسته هستند. کودک باید بتواند از حقوق اساسی خودش بهره‌مند شود.» او با تأکید بر اینکه رسانه‌ها نباید تنها اخبار خشونت را منتشر کنند، گفت: «روزانه صدها و هزاران اقدام برای زندگی صلح‌آمیز در جهان اتفاق می‌افتد اما اغلب رسانه‌ها اخبار جنگ، خشونت، بمب و... را مخابره می‌کنند.» این فعال حقوق کودک گفت: «آنچه بیش از همه‌چیز به عنوان گامی نو در سال گذشته به چشم می‌خورد تلاش‌های مسالمت‌آمیز و بدون خشونت مردم و به‌ویژه نسل جوان برای دستیابی به حقوق فردی و اجتماعی است. امید می‌رود که مسئولان کشور حقوق کودکان را به رسمیت بشناسند و مسیر بدون خشونتی را که نوجوانان آغازگر آن هستند پاسخگو باشند و در هموارسازی آن بکوشند.»
مطالبه اصلاح قوانین
این فعال حقوق کودک مأموریت اصلی انجمن حمایت از حقوق کودکان را تلاش در جهت اجرا و اصلاح قوانین به نفع و در حمایت از کودکان خواند و افزود: «انجمن در تلاش است که خلأ‌های قانونی را شناسایی کند و بررسی کند که با وجود این خلأ‌ها چه قانون اصلاحی و جایگزینی می‌توان در راستای تأمین منافع عالی کودکان وضع کرد.» پژوهش ادامه داد: «انجمن مطالبه شفاف‌سازی و اجرای قوانین موجود را در اولویت قرار داده است. قانونی‌که بودجه‌ای برای آن در نظر نمی‌گیرند یعنی بی‌قانونی. قوانین برای تسهیل زندگی انسان‌ها وضع می‌شوند زمانی که برای اجرای آن بودجه‌های در نظر نمی‌گیرند چه فایده‌ای دارد.» این فعال حقوق کودک با اشاره به درخواست سمن‌ها در زمینه شفاف‌سازی مسائل حوزه حقوق کودکان، افزود: «درخواست سمن‌ها از جمله انجمن حمایت از حقوق کودکان اجرای قانون مصوب سال ۱۳۸۴در حمایت از کودکان است. همچنین باید اقدامات انجام شده دقیق و شفاف به سازمان بین‌المللی کار گزارش شود و خاطیان تحت پیگیرد قانونی و مجازات قرار گیرند.»
کودکان بی‌دفاع
پژوهش با تأکید بر اینکه کودکان بیشتر در معرض خشونت هستند، افزود: «کودکان به دلیل اینکه هنوز توانایی دفاع از خودشان را در برابر انواع خشونت ندارند، بیشتر در معرض آن هستند. خشونت علیه کودکان در همه کشورهای جهان وجود دارد. خانواده‌های تحصیلکرده و برخوردار و خانواده‌های فقیر به روال معمول از خشونت به عنوان ابزار تنبیهی استفاده می‌کنند. خشونت وقتی اتفاق می‌افتد که کسانی عمداً و نه تصادفی از زور و قدرت‌شان برای آسیب‌زدن به دیگری استفاده می‌کنند.»
او با بیان اینکه کودک‌آزاری و خشونت در تمام دنیا اتفاق می‌افتد، افزود: «طبق آمار سازمان ملل بیش از ۹۰۰ کودک در دریای مدیترانه در مدت سه سال گذشته غرق شده‌اند.» پژوهش گفت: «مناسبات دنیای مدرن و سرمایه‌محور بر بنیاد کار ارزان استوار است و طبیعتاً کودک ارزان‌ترین نیروی کار موجود است و سوداگران علاقه فرآوانی به افزایش سرمایه و بهره‌وری دارند. همین مناسبات ناعادلانه شرایط را برای مبارزه با به‌کارگیری کودکان کار دشوارتر می‌سازد.» او افزود: «طبق گزارش نهادهای بین‌المللی، نزدیک به نیمی از کودکان کار در آفریقا (72 میلیون) و تعداد قابل‌توجهی نیز در آسیا و اقیانوسیه (62 میلیون) زندگی می‌کنند. وضعیت بد اقتصادی و پاندمی کرونا در ایران، عرصه را برای کودکان کار بسیار دشوارتر ساخته است.» پژوهش ادامه داد: «به نظر می‌رسد تنها هم‌افزایی میان قوا و نیز همکاری با سازمان‌های مردم‌نهاد می‌تواند راه‌حلی پایدار برای پایان دادن به این پدیده شوم یا حداقل کاهشی کردن روند به کارگیری کودکان، ارائه دهد.» این عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان افزود: «آمارها نشان‌دهنده این است که خانواده‌ها با «حق بقا و رشد همه‌جانبه کودک» که اولین حق کودکان است آشنا نیستند و تنها فرصت زندگی را با تصمیمات نادرست و اعمال خشونت از آن‌ها سلب می‌کنند.»
لزوم آموزش خانواده‌ها
پژوهش در خصوص نقش حاکمیت در کنترل و کاهش خشونت علیه کودکان گفت: «در تمام دنیا، دولت‌ها موظف شده‌اند در مواردی که خانواده‌ها کودکان را مورد آزار قرار می‌دهند از کودکان حمایت کنند و به خانواده‌ها آموزش‌های لازم و حمایت‌های روانی از کودکان را ارائه کنند.» او ادامه داد: «در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان که تا حدودی بخشی از حقوق کودکان را در نظر گرفته «نهاد حمایتی» که از کودک در موقع دگرآزاری حمایت کند وجود ندارد.» پژوهش با تأکید بر اینکه در این قانون خانه امن برای کودکان لحاظ نشده، گفت: «در شرایط کنونی، پیام ما به مردم -علاوه بر درخواست جدی از دولت مبنی بر ایجاد خانه‌های امن برای کودکان- این است که خانه امن کودک همسایه باشید.»
اجرای قوانین دوستدار کودک
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه راهکار کاهش و حذف خشونت علیه کودکان چیست، گفت: «بیش از هر چیز دولت‌ها باید با تدوین و اجرای قوانین دوستدار کودک هزینه کودک‌آزاری و خشونت علیه کودکان را بالا ببرند. همچنین امکانات آموزش فرزندپروری و مهارت‌های زندگی را برای خانواده‌ها به شکل رایگان فراهم کنند.» پژوهش گفت: «ما در سال 1384 مقاوله‌نامه بین المللی «محو بدترین شکل کار» را امضا کردیم و از وزارت کار خواستیم تا این مقاوله‌نامه را به‌صورت مؤثر به اجرا بگذارد. بچه‌ها نیاز به آموزش دارند. خانواده‌ها باید شناسایی شوند و افراد بزرگسالی که در خانواده هستند، باید مهارت‌های فنی را دریافت کنند و برای خودشان محل درآمدی داشته باشند تا کودکان مجبور به کار نشوند.»
او افزود: «بحث جرم‌انگاری بهره‌کشی از کودکان در قانون مطرح شده است. اما نکته اینجاست که علاج این درد اجتماعی، فقط ممنوع اعلام کردن کار کودک نیست. این قانون را باید یک نفر اجرا کند. مجری قانون باید بسترهایی را که کار کودک را به وجود می‌آورند شناسایی کند و آن‌ها را از بین ببرد تا کار کودک از جامعه حذف شود.» پژوهش در خصوص بسترهای شناسایی کار کودک اضافه کرد: «این بسترها خیلی روشن هستند از جمله فقر، حاشیه‌نشینی، جهل و خشونت. این‌ها مثلث شرارتی را به وجود می‌آورند که زمینه بهره‌کشی از کودکان را فراهم می‌کند. همه مثل حلقه‌های زنجیر به همدیگر وابسته هستند. کودک باید بتواند از حقوق اساسی خودش بهره‌مند شود.» او با تأکید بر اینکه رسانه‌ها نباید تنها اخبار خشونت را منتشر کنند، گفت: «روزانه صدها و هزاران اقدام برای زندگی صلح‌آمیز در جهان اتفاق می‌افتد اما اغلب رسانه‌ها اخبار جنگ، خشونت، بمب و... را مخابره می‌کنند.» این فعال حقوق کودک گفت: «آنچه بیش از همه‌چیز به عنوان گامی نو در سال گذشته به چشم می‌خورد تلاش‌های مسالمت‌آمیز و بدون خشونت مردم و به‌ویژه نسل جوان برای دستیابی به حقوق فردی و اجتماعی است. امید می‌رود که مسئولان کشور حقوق کودکان را به رسمیت بشناسند و مسیر بدون خشونتی را که نوجوانان آغازگر آن هستند پاسخگو باشند و در هموارسازی آن بکوشند.»
مطالبه اصلاح قوانین
این فعال حقوق کودک مأموریت اصلی انجمن حمایت از حقوق کودکان را تلاش در جهت اجرا و اصلاح قوانین به نفع و در حمایت از کودکان خواند و افزود: «انجمن در تلاش است که خلأ‌های قانونی را شناسایی کند و بررسی کند که با وجود این خلأ‌ها چه قانون اصلاحی و جایگزینی می‌توان در راستای تأمین منافع عالی کودکان وضع کرد.» پژوهش ادامه داد: «انجمن مطالبه شفاف‌سازی و اجرای قوانین موجود را در اولویت قرار داده است. قانونی‌که بودجه‌ای برای آن در نظر نمی‌گیرند یعنی بی‌قانونی. قوانین برای تسهیل زندگی انسان‌ها وضع می‌شوند زمانی که برای اجرای آن بودجه‌های در نظر نمی‌گیرند چه فایده‌ای دارد.» این فعال حقوق کودک با اشاره به درخواست سمن‌ها در زمینه شفاف‌سازی مسائل حوزه حقوق کودکان، افزود: «درخواست سمن‌ها از جمله انجمن حمایت از حقوق کودکان اجرای قانون مصوب سال ۱۳۸۴در حمایت از کودکان است. همچنین باید اقدامات انجام شده دقیق و شفاف به سازمان بین‌المللی کار گزارش شود و خاطیان تحت پیگیرد قانونی و مجازات قرار گیرند.»
ارسال دیدگاه
