چرا دومین بورس کشور باید به حیات خود ادامه دهد؟
در حالی که چندی پیش خبری مبنی بر اینکه فعالیت بورس کالا به صورت موقت متوقف می‌شود در فضای رسانه‌ای منتشر شد، اما سازمان بورس و اوراق بهادار این خبر را تکذیب کرد. متعاقب آن اعلام شد که معاونان سه وزارتخانه صمت، اقتصاد و نفت درپی دستور رئیس‌جمهوری، طی جلساتی با اجماع بر عرضه‌‌ها در بورس کالا توافق و تصمیم‌گیری کردند.
دو هفته پیش رئیس‌جمهوری به وزارتخانه‌های صمت، نفت و اقتصاد مأموریت داد که در خصوص عرضه کالاها در بورس کالا اعلام نظر کنند. در این رابطه طی برگزاری چندین جلسه کارشناسی مشترک در سطح معاونان وزرا، با توجه به ابهامات قابل‌توجه در نظام توزیع غیرشفاف و شکل‌گیری امضای طلایی و عدم توزیع عادلانه، طی صورت‌جلسه‌ای تصمیم بر ادامه عرضه تمامی‌کالاها در بورس کالا شد.
ادامه عرضه کالاها در بورس
در این ارتباط باید گفت، اولاً هدف از راه‌اندازی بورس کالا و عرضه کالاها در این بازار این است که تولیدکننده و خریدار بدون هیچ واسطه‌ای، رو‌در‌روی هم قرار بگیرند و قیمت کالاها بر اساس فرایند شفاف عرضه و تقاضا و در چارچوب قوانین و مقرراتی که مقامات ناظر وضع کرده‌اند، تعیین شود.
ثانیاً بورس کالا بازاری کاملاً شفاف و بر اساس معاملات پایاپای بوده و عمدتاً کارگزار محور نیست. تعیین قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضای شفاف بدون مداخله واسطه‌ها و دلالان صورت می‌گیرد و نرخ‌ها به گونه‌ای تعیین می‌شود که اگر سودی هم حاصل شود، نصیب تولیدکنندگان خواهد شد و دست واسطه‌ها از این بازار کوتاه است. مصرف‌کننده هم نسبت به بازار آزاد، با قیمت منصفانه‌تری به کالاها دسترسی دارد. ثالثاً مزیت دیگر بورس کالا این است که مقامات ناظر اعم از دولت، سیاست‌گذاران و... به‌طور شفاف می‌توانند بر فرایند عرضه و تقاضا نظارت داشته باشند و بازار را رصد کنند. بنابراین بورس کالا شفاف‌ترین محل ممکن برای عرضه کالاهایی همچون محصولات پتروشیمی، فلزی، سیمان و حتی خودرو است.
دست آخر نیز در سامانه‌ای که به صورت آنلاین در اختیار تمام تولیدکنندگان، خریداران و نهادهای ناظر است، عملاً رقابت کاملاً شفاف انجام شده و هیچ‌گونه هماهنگی بین خریداران و فروشندگان به منظور انتقال منفعت صورت نمی‌گیرد. همچنین انواع ابزارها و بازارهای موجود در بورس کالا اعم از کالای فیزیکی و کالاهایی در قالب قراردادهای آتی و گواهی سپرده، باعث شده که خریداران با انگیزه‌های متفاوت بتوانند موقعیت معاملاتی خود را اتخاذ کنند. این کار ضمن پیش‌بینی‌پذیر بودن بازار کمک میکند مصرف‌کننده با اطمینان خاطر بهتری محصولات خود را دریافت کند. کاهش چشمگیر هزینه انجام معامله دیگر موردی است که باید به آن اشاره کرد، هزینه معاملات در بورس کالا خیلی پایین‌تر از روش سنتی است.
نقش بورس کالا در اقتصاد
بورس کالا در حال حاضر نقش مهم تعادل‌بخشی در بازارهای مختلف کالایی را در اقتصاد ایران برعهده دارد. این نقش باعث فراهم‌آوری اطلاعات می‌شود. این بازار به نوعی به عنوان منبعی از اطلاعات مهم درباره نرخ‌ها و تغییرات بازار کالاهایی عمل میکند که این موارد برای بازرگانان، تولیدکنندگان، سرمایه‌گذاران و دیگر مشتریان اقتصادی بسیار ارزشمند است.
همچنین تجارت در بورس کالا می‌تواند منجر به تأمین منابع مالی برای کشاورزان، تولیدکنندگان و صنایع مرتبط شود و در نتیجه به ارتقای سطح تولید و اشتغال در کشور کمک کند. حضور بورس کالا برای تمامی ذی‌نفعان مهم است، زیرا این بازار می‌تواند به حفظ قیمت‌ها و کنترل تورم کمک کند. این امر برای کشاورزان و تولیدکنندگان انگیزه‌های اقتصادی بیشتری را به وجود خواهد آورد و به کاهش ریسک‌های اقتصادی آن‌ها منجر می‌شود. همچنین بورس کالا به عنوان یک بازار کالایی می‌تواند به نظام عرضه و تقاضا در بازار مصرف کشور کمک کند و مشکلاتی که در عرضه کالاها وجود دارد را از میان بردارد.
انجام معاملات شفاف
یکی از بازارهایی که پس از ورود محصول آن به بورس کالا وضعیتش کاملاً دگرگون شد، سیمان است. به‌طوری که در حال حاضر و پس از عرضه این محصول استراتژیک برای صنعت ساخت‌وساز در بورس کالا تمامی ذی‌نفعان صنعت ساختمان را راضی کرده است. در همین رابطه علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن سیمان در گفت‌وگو با «آتیه‌نو» با تأکید بر اینکه داد‌و‌ستد کالاهای مهم و استراتژیک کشور در بورس کالا از اهمیت بسزایی برخوردار است، گفت: «تا قبل از اینکه بورس کالا وجود داشته باشد، بازارهای مختلف از شفافیت لازم برخوردار نبود، اما در حال حاضر با وجود این بازار مهم، تمامی معاملات شفاف و توسط نهادهای نظارتی قابل رصد است که این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است.»
او با بیان اینکه باید از دستاوردهایی که در زمینه عرضه و فروش کالاها و مزایایی که از طریق بورس کالا ایجاد شده، حفاظت شود، افزود: «زمانی که یک کالای مهم اقتصادی در بورس کالا عرضه می‌شود، به دلیل همان شفافیتی که اشاره شد، بازار کاملاً مانند یک اتاق شیشه‌ای عمل میکند. در این شرایط مسئولان و متولیان امر می‌دانند که حجم تقاضا و عرضه چه مقدار است و دلیل اینکه قیمت بالا رفته و یا پایین آمده چه بوده، این مسئله امکان برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را راحت میکند.»
الوندیان با اشاره به اینکه این انجمن به‌طور قطع حامی ادامه عرضه سیمان در بورس کالاست و به آن اعتقاد ویژه‌ای دارد، بیان کرد: «بورس کالا یک بستر شفاف را برای معاملات سیمان فراهم آورده که شرکت‌های تولیدکننده بسیار از آن استقبال کرده‌اند. بنابراین دلیلی ندارد که چنین سازوکاری کنار گذاشته شود. از سویی با استفاده از این بازار کالایی دست دلالان و سودجویان از بازار قطع شده و با عرضه مستقیم کالا در بورس، مصرف‌کننده واقعی نیاز خود را رفع میکند و از طرف دیگر تولیدکننده در اینجا نفع واقعی را می‌برد، زیرا دیگر واسطه‌ای وجود ندارد که بخواهد در سود تولیدکننده شریک شود.»
دبیر انجمن سیمان با بیان اینکه عرضه کالاها در بورس، فضای رانتی و دلال‌بازی را از بین برده، اضافه کرد: «قدر مسلم این موضوع هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع مصرف‌کننده است تا بتوانند در یک فضای کاملاً رقابتی و بر اساس رویه بازار اقدام کنند. بنابراین در چنین فضایی بورس کالا صد‌درصد باید به حیات خود ادامه دهد و به صورت مستمر دایره کالاها و محصولاتی که در آن مورد داد‌و‌ستد قرار می‌گیرد گسترده‌تر شود.»
ادامه عرضه کالاها در بورس
در این ارتباط باید گفت، اولاً هدف از راه‌اندازی بورس کالا و عرضه کالاها در این بازار این است که تولیدکننده و خریدار بدون هیچ واسطه‌ای، رو‌در‌روی هم قرار بگیرند و قیمت کالاها بر اساس فرایند شفاف عرضه و تقاضا و در چارچوب قوانین و مقرراتی که مقامات ناظر وضع کرده‌اند، تعیین شود.
ثانیاً بورس کالا بازاری کاملاً شفاف و بر اساس معاملات پایاپای بوده و عمدتاً کارگزار محور نیست. تعیین قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضای شفاف بدون مداخله واسطه‌ها و دلالان صورت می‌گیرد و نرخ‌ها به گونه‌ای تعیین می‌شود که اگر سودی هم حاصل شود، نصیب تولیدکنندگان خواهد شد و دست واسطه‌ها از این بازار کوتاه است. مصرف‌کننده هم نسبت به بازار آزاد، با قیمت منصفانه‌تری به کالاها دسترسی دارد. ثالثاً مزیت دیگر بورس کالا این است که مقامات ناظر اعم از دولت، سیاست‌گذاران و... به‌طور شفاف می‌توانند بر فرایند عرضه و تقاضا نظارت داشته باشند و بازار را رصد کنند. بنابراین بورس کالا شفاف‌ترین محل ممکن برای عرضه کالاهایی همچون محصولات پتروشیمی، فلزی، سیمان و حتی خودرو است.
دست آخر نیز در سامانه‌ای که به صورت آنلاین در اختیار تمام تولیدکنندگان، خریداران و نهادهای ناظر است، عملاً رقابت کاملاً شفاف انجام شده و هیچ‌گونه هماهنگی بین خریداران و فروشندگان به منظور انتقال منفعت صورت نمی‌گیرد. همچنین انواع ابزارها و بازارهای موجود در بورس کالا اعم از کالای فیزیکی و کالاهایی در قالب قراردادهای آتی و گواهی سپرده، باعث شده که خریداران با انگیزه‌های متفاوت بتوانند موقعیت معاملاتی خود را اتخاذ کنند. این کار ضمن پیش‌بینی‌پذیر بودن بازار کمک میکند مصرف‌کننده با اطمینان خاطر بهتری محصولات خود را دریافت کند. کاهش چشمگیر هزینه انجام معامله دیگر موردی است که باید به آن اشاره کرد، هزینه معاملات در بورس کالا خیلی پایین‌تر از روش سنتی است.
نقش بورس کالا در اقتصاد
بورس کالا در حال حاضر نقش مهم تعادل‌بخشی در بازارهای مختلف کالایی را در اقتصاد ایران برعهده دارد. این نقش باعث فراهم‌آوری اطلاعات می‌شود. این بازار به نوعی به عنوان منبعی از اطلاعات مهم درباره نرخ‌ها و تغییرات بازار کالاهایی عمل میکند که این موارد برای بازرگانان، تولیدکنندگان، سرمایه‌گذاران و دیگر مشتریان اقتصادی بسیار ارزشمند است.
همچنین تجارت در بورس کالا می‌تواند منجر به تأمین منابع مالی برای کشاورزان، تولیدکنندگان و صنایع مرتبط شود و در نتیجه به ارتقای سطح تولید و اشتغال در کشور کمک کند. حضور بورس کالا برای تمامی ذی‌نفعان مهم است، زیرا این بازار می‌تواند به حفظ قیمت‌ها و کنترل تورم کمک کند. این امر برای کشاورزان و تولیدکنندگان انگیزه‌های اقتصادی بیشتری را به وجود خواهد آورد و به کاهش ریسک‌های اقتصادی آن‌ها منجر می‌شود. همچنین بورس کالا به عنوان یک بازار کالایی می‌تواند به نظام عرضه و تقاضا در بازار مصرف کشور کمک کند و مشکلاتی که در عرضه کالاها وجود دارد را از میان بردارد.
انجام معاملات شفاف
یکی از بازارهایی که پس از ورود محصول آن به بورس کالا وضعیتش کاملاً دگرگون شد، سیمان است. به‌طوری که در حال حاضر و پس از عرضه این محصول استراتژیک برای صنعت ساخت‌وساز در بورس کالا تمامی ذی‌نفعان صنعت ساختمان را راضی کرده است. در همین رابطه علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن سیمان در گفت‌وگو با «آتیه‌نو» با تأکید بر اینکه داد‌و‌ستد کالاهای مهم و استراتژیک کشور در بورس کالا از اهمیت بسزایی برخوردار است، گفت: «تا قبل از اینکه بورس کالا وجود داشته باشد، بازارهای مختلف از شفافیت لازم برخوردار نبود، اما در حال حاضر با وجود این بازار مهم، تمامی معاملات شفاف و توسط نهادهای نظارتی قابل رصد است که این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است.»
او با بیان اینکه باید از دستاوردهایی که در زمینه عرضه و فروش کالاها و مزایایی که از طریق بورس کالا ایجاد شده، حفاظت شود، افزود: «زمانی که یک کالای مهم اقتصادی در بورس کالا عرضه می‌شود، به دلیل همان شفافیتی که اشاره شد، بازار کاملاً مانند یک اتاق شیشه‌ای عمل میکند. در این شرایط مسئولان و متولیان امر می‌دانند که حجم تقاضا و عرضه چه مقدار است و دلیل اینکه قیمت بالا رفته و یا پایین آمده چه بوده، این مسئله امکان برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را راحت میکند.»
الوندیان با اشاره به اینکه این انجمن به‌طور قطع حامی ادامه عرضه سیمان در بورس کالاست و به آن اعتقاد ویژه‌ای دارد، بیان کرد: «بورس کالا یک بستر شفاف را برای معاملات سیمان فراهم آورده که شرکت‌های تولیدکننده بسیار از آن استقبال کرده‌اند. بنابراین دلیلی ندارد که چنین سازوکاری کنار گذاشته شود. از سویی با استفاده از این بازار کالایی دست دلالان و سودجویان از بازار قطع شده و با عرضه مستقیم کالا در بورس، مصرف‌کننده واقعی نیاز خود را رفع میکند و از طرف دیگر تولیدکننده در اینجا نفع واقعی را می‌برد، زیرا دیگر واسطه‌ای وجود ندارد که بخواهد در سود تولیدکننده شریک شود.»
دبیر انجمن سیمان با بیان اینکه عرضه کالاها در بورس، فضای رانتی و دلال‌بازی را از بین برده، اضافه کرد: «قدر مسلم این موضوع هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع مصرف‌کننده است تا بتوانند در یک فضای کاملاً رقابتی و بر اساس رویه بازار اقدام کنند. بنابراین در چنین فضایی بورس کالا صد‌درصد باید به حیات خود ادامه دهد و به صورت مستمر دایره کالاها و محصولاتی که در آن مورد داد‌و‌ستد قرار می‌گیرد گسترده‌تر شود.»
ارسال دیدگاه
