
اثرات موجهای گرمایی بر اشتغال در قاره اروپا
تغييرات اقليمی، اقتصاد را هدف گرفته است
در ژوئن و ژوییه سال 2022 (خرداد و تیرماه امسال)، امواج گرمایی به صورت پیوسته بخشهایی از اروپای مرکزی، جنوبی و غربی را تحت تأثیر قرار داد و باعث آتشسوزیهای گسترده جنگلی، تخلیههای اجباری و مرگومیرهای ناشی از گرمازدگی شد. در ماه ژوئن، دمای 43-40 درجه سانتیگراد در بخشهایی از قاره اروپا ثبت شد که بیشترین اثرات خود را بر فرانسه گذاشت؛ اتفاقی که باعث شد چندین رکورد در این کشور جابهجا شود. از جمله در موج اول در یک روز، 12 رکورد تاریخی دمای کشور و 200 رکورد ماهانه در این کشور شکسته شد. دومین موج گرما در اواسط ژوییه رخ داد که از شمال اروپا آغاز شد و تا انگلیس گسترش یافت؛ به نحوی که طی این موج گرما، دمای بیش از 40 درجه سانتیگراد برای اولینبار در تاریخ این کشور ثبت و وضعیت اضطرار ملی اعلام شد. طی این دو موج گرما، کشورهایی مانند فرانسه، آلمان، ایتالیا، پرتغال، ایرلند، بریتانیا، هلند، لهستان، سوییس، کشورهای حوزه بالکان و... بشدت تحت تأثیر قرار گرفتند؛ گرمایی که میتواند تأثیرات مهمی بر اشتغال و اقتصاد اروپا در دوران پساکرونا بگذارد.
سجاد مرادی روزنامهنگار
سال 2019، گرمترین سال ثبت شده در تاریخ اروپا بود و در طول پنج سال گذشته، میانگین دما در این قاره تقریباً 2 درجه سانتیگراد گرمتر از ارقام پیش از دوران صنعتی شدن است. خبر بد را پیشتر مارتن آلست ون، مدیر مرکز آبوهوای صلیب سرخ اعلام کرده بود که «با بحران آبوهوا، این امواج گرما بخشی از «زندگی عادی جدید» ما است؛ رویدادهای مرگباری که اکنون مکررتر و هر بار شدیدتر اتفاق میافتند.»
کاهش بهرهوری نیروی کار و افزایش سوانح
چنین موج گرمایی تغییرات گسترده و محسوسی در همه جنبههای زندگی اروپاییها ایجاد کرده است. جنگلسوزیهای گسترده، آلودگی محیطی، تلفات انسانی و جانوری، افزایش مصرف انرژی بهویژه در دورهای که اروپا به دلیل جنگ روسیه و اوکراین از نظر تأمین انرژی به شدت در مضیقه است، کوچها و تخلیههای اجباری، افزایش فشار بر بخشهای درمانی و مراقبتی و... اما گرمتر شدن کره زمین و موجهای گرمایی اینچنینی اثرات اقتصادی بسیار مخربی هم به دنبال دارد. یکی از تأثیرات مهم اقتصادی دیگر امواج گرمایی، تأثیر آن بر کاهش بهرهوری کارگران و کاهش شدید سلامت آنان است. گزارش اتحادیه اروپا و دانشگاه کپنهاگ دانمارک نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض گرمای خارجی در ترکیب با فعالیت بدنی، که تولید گرمای بدن را افزایش میدهد، میتواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی در فرد شده که عملکرد شغلی را از طریق کاهش استقامت کار، بینایی، هماهنگی حرکتی و تمرکز کاهش میدهد. این مسأله به نوبه خود میتواند منجر به اشتباهات بیشتر و همچنین آسیبدیدگی بیشتر شود. این موضوع در آمریکا هم به اثبات رسیده است. گزارشی که توسط مرکز تابآوری بنیاد آدرین آرشت-راکفلر وابسته به شورای آتلانتیک منتشر شد نشان میدهد موج گرما بر تابآوری کارگران بشدت اثرگذار است و بهرهوری آنها را کاهش میدهد. به طوری که برآورد این مرکز نشان میدهد این امر به تنهایی سالانه 100 میلیارد دلار به اقتصاد ایالات متحده آمریکا خسارت وارد میکند. این مرکز پیشبینی کرده از آنجایی که روزهای گرمای شدید در سالهای آینده بیشتر میشود، پیشبینی میشود این رقم تا سال ۲۰۳۰ دوبرابر شود و به ۲۰۰ میلیارد دلار برسد. پیشبینیهای آتی نشان میدهد اگر اقدامات جدی صورت نگیرد، تا سال 2060 ممکن است اثرات منفی این پدیده بر اقتصاد اروپا تقریباً پنج برابر در مقایسه با دوره تاریخی 2010-1981 افزایش یابد.
کدام مشاغل بیشتر تحت تأثیرند؟
به طور کلی موج گرما باعث اثرات منفی بر تمامی مشاغلی میشود که محیط کاری آنها دارای تهویه مناسب و مطبوعی نیست که هم به صورت تأثیر منفی بر خود فرد شاغل عمل میکند و هم مراجعان یا مشتریان آن را به شدت کاهش میدهد. مشاغل وسیعی که در فضای باز تعریف شدهاند بسیار تحت تأثیر این امواج گرمایی هستند. برای مثال در اسپانیا و ایتالیا بسیاری از رفتگران دچار گرمازدگی شده و بعضاً به بیمارستان منتقل شدند. گزارشهایی نیز از مرگ رفتگران در اسپانیا و فرانسه منتشر شده است. وضعیت برای پیکهای موتوری هم چندان متفاوت نبوده است. برای مثال در هلند با افزایش گرمازدگی موتورسواران و افزایش سوانح، بسیاری از رستورانها و سوپرمارکتهای زنجیرهای گزینه تحویل در منزل را به حالت تعلیق درآوردند. مشاغل مربوط به ساختوساز نیز بعضاً با تعطیلی موقت و یا افزایش میزان سوانح مواجه شدهاند. گرمای شدید به طور کلی میتواند اثرات کشندهای برای همه کسانی داشته باشد که در خارج از منزل و در محیطهای کاری گرم سرپوشیده مانند ریختهگری یا آشپزخانه کار میکنند و خطر گرمازدگی و آسیبدیدگی در شاغلان مسن بسیار بیشتر است. نتایج برخی مطالعات نشان میدهد که کارمندان در هوای گرم حتی اگر در زیر سقف هم کار کنند، بهرهوری کمتری دارند. در موج گرمای پیشین، مراسم و برنامههای زیادی در حوزه گردشگری، فرهنگی و هنری در فرانسه و ایتالیا تعطیل شدند. منطقه محبوب توریستی مون د پیلا فرانسه (Dune du Pilat) عوض مملو شدن از توریستهای خارجی، با آتشسوزی بیسابقه و عظیمی مواجه شد. در پی موج گرما، نظامهای آموزشی مثل مدارس برای چند روز تعطیل شدند و راهآهن انگلیس و برخی دیگر از کشورها به دلیل افزایش احتمال سوانح ریلی، ارائه خدمات خود را به حالت تعلیق درآوردند. سازمان بینالمللی کار تخمین میزند که تا سال 2030، با افزایش دمای هوا، حدود دو درصد از ساعات کاری در سراسر جهان از بین میرود.
اما در بین همه مشاغل، به نظر میرسد بخش کشاورزی و دامداری با اثرات محسوستر و مداومتری مواجه هستند. انجام کار کشاورزی که عمدتاً در محیطهای باز و در معرض نور مستقیم خورشید انجام میشود، خطرات بسیاری را برای کشاورزان ایجاد میکند. از سوی دیگر اثر گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی، تغییر در میزان و شکل بارشها و خشکسالیهای مقطعی، بر بهرهوری بخش کشاورزی و دامداری محسوس است که باعث کاهش محسوس عملکرد در هکتار در بخش زراعت و باغداری و افزایش تلفات در دامداری و دامپروری میشود. به گزارش یورونیوز و به نقل از یکی از کشاورزان فرانسوی «بزرگترین تغییر سالهای اخیر خشکی دائمی بوده است. از سه سال پیش هرسال کمآبی داشتیم. بهار امسال هم همینطور. محصول علوفه بسیار کم شده است.» این موضوع به آن معنا است که آنها باید هزینه اضافی را برای خرید علوفه و آب مورد نیاز مزارعشان بپردازند. انجمن کشاورزان ایتالیا اعلام کرد که در برخی مناطق این کشور در طیف وسیعی از محصولات از فلفل گرفته تا خربزه، زردآلو، گوجه فرنگی، بادمجان و...، انتظار کاهش 70 درصدی بازدهی محصول وجود دارد. طبق گفته رییس انجمن کشاورزان آلمان، اثر این امواج گرمایی و خشکسالی بر کشت غلات آلمان و اروپا بسیار زیاد و غیرقابل انکار است و بدون تردید اثر مستقیمی بر بازدهی محصول سیبزمینی و ذرت در ماههای آتی خواهد داشت. تحقیقات علمی نشان داد که افزایش گرما حتی بر میزان شیر دامهای شیرده نیز اثر مستقیم و کاهشی دارد. افزایش آتشسوزی مزارع مراتع از دیگر پیامدهایی است که مستقیماً اشتغال و بهرهوری این بخش را تحت تأثیر قرار میدهد.