
گزارش آتیهنو از پوشش بیمهای قالیبافان بدون کارفرما
التيام زخم بيمه روی دست قاليبافان
صنعت قالیبافی به عنوان یکی از عمدهترین و اصیلترین صنعت کشور با قدمت 3 هزار ساله، زیر بار مشکلاتی است که وجود کرونا در دو سال اخیر آن را دوچندان کرده است. افزایش 300 درصدی قیمت مواد اولیه فرش دستباف، افزایش دستمزد قالیبافان و همچنین واردات مواد اولیه و... در کاهش تولید این هنر اصیل ایرانی نقش زیادی داشته و موجبات کاهش تولید این صنعت را فراهم آورده است. بازار فروش و عدم حمایت مسئولان و قیمت بالای مواد اولیه موجب شده پایههای تولید فرش دستباف که یکی از صنایع دستی و هنرهای اصیل ایرانی است، سست شود. مشکل بیمه قالیبافان، یکی از مشکلاتی است که با زمینگیر شدن تدریجی صنعت فرش دستباف و بیکار شدن تعداد زیادی از قالیبافان دوچندان شده و باعث خروج تدریجی بافندگان از این صنعت شده است.
فهیمه محمدخانی روزنامه نگار
قانون بیمههای اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش
و شاغلان صنایع دستی شناسهدار تصریح شده
است. در واقع از ابتدای امسال، معافیتهای کامل بیمهای در خصوص بیمهشدگان بدون کارفرما در سازمان تأمیناجتماعی از جمله مشمولان قانون بیمههای اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسهدار (کددار) مصوب سال ۱۳۸۸، بند «ض» تبصره (۱۴) قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور و بند «ب» ماده (۷) قانون هدفمند کردن یارانهها، مشروط به ارزیابی آزمون وسع توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و قرار گرفتن در چهار دهک اول درآمدی است.
معیار شناسایی مشمولان بیمه قالیبافی تأمیناجتماعی
بیمه قالیبافی یکی از انواع بیمههای تأمیناجتماعی است که افراد میتوانند تحت پوشش آن قرار گیرند و از خدمات ارزنده آن بهرهمند شوند. در حقیقت تمام بافندگان قالی، قالیچه، گلیم و زیلوی خانگی که کارفرما ندارند و با استفاده از دستگاه بافندگی در واحد مسکونی خود در حال فعالیت هستند، مشمول بیمه قالیبافی به صورت اختیاری هستند. این افراد در برابر حمایتهای بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی بیمه میشوند. معیار شناسایی این افراد به شرح ذیل است:
متقاضی فاقد کارفرما بوده و با دریافت مزد یا حقوق معین در ازاء ساعات کار مشخص در استخدام اشخاص حقوقی یا حقیقی نبوده باشد.
به استفاده از دستگاه فعال به کار بافندگی مشغول بوده و عرفاً به عنوان بافنده شناخته شود.
در واحد مسکونی خود مبادرت به شغل بافندگی کند.
نرخ مبنای محاسبه و چگونگی وصول حق بیمه
درآمد ماهانه مبنای محاسبه حق بیمه بافندگان قالی، قالیچه، گلیم و زیلو که واجد شرایط عقد قرارداد شناخته میشوند به طور مقطوع معادل ۵٠ درصد حداقل دستمزد کارگر عادی مشمول قانون کار در زمان انعقاد قرارداد است و نرخ حق بیمه آنان به طور یکسان معادل ١۴درصد دستمزد مبنای کسر حق بیمه تعیین شده که پرداخت هفت درصد آن سهم بیمه تأمیناجتماعی و ٧٧ درصد دیگر آن به عهده دولت خواهد بود. همچنین بیمهشده مکلف است مبلغ حق بیمه را در دو نوبت شش ماهه اول و شش ماهه دوم در طول یک سال به حساب سازمان واریز کند؛ مشروط بر آنکه حق بیمه تأمیناجتماعی هر دوره حداکثر طی سه ماهه اول هر دوره پرداخت شود.
شرایط و مدارک لازم برای انعقاد قرارداد
پذیرش تقاضا و انعقاد قرارداد با متقاضیانی که در زمان درخواست عقد قرارداد بیش از ۵٠ سال سن داشته باشند موکول به احراز شرایط زیر است:
در تاریخ ثبت تقاضا سن آنان از ۵۵ سال تمام تجاوز نکرده باشد.
حقبیمه سهم بیمهشده مربوط به سالهای مازاد بر ۵٠ سال سن را که نرخ و مبنای محاسبه آن قبلاً توضیح داده شده به طور یکجا و حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ثبت تقاضا به حساب سازمان واریز کند.
بافندگان موصوف (سن بین ۵٠ تا ۵۵ سال) فقط یکبار میتوانند از امکان پرداخت حق بیمه تأمیناجتماعی به طور یکجا بابت سالهای مازاد بر ۵٠ سال استفاده کنند. ضمناً سوابق مازاد بر ۵٠ سال سن که حق بیمه آن به ترتیب موصوف اخذ میشود صرفاً در تعیین میزان مستمری قابل احتساب بوده و در احراز شرایط برقراری مستمری مؤثر نخواهد بود.
بر اساس این گزارش، بیمه قالیبافی یکی از انواع بیمهنامههای اختیاری سازمان تأمیناجتماعی است که پوشش بازنشستگی، جبران خسارت ناشی از کار و فوت را در برمیگیرد. این نوع بیمه یکی از سختترین بیمههای تأمیناجتماعی است. به این معنا که سهمیه اندکی برای آن وجود دارد؛ زیرا این نوع بیمه مبلغ بسیار ارزانی دارد و نهایتاً هفت درصد حق بیمه کامل از بیمهشده دریافت میشود و 20 درصد مابقی حق بیمه باید توسط دولت پرداخت شود. در واقع بیمه قالیبافی یک بیمه یارانهای است که اکثریت حق بیمه بر عهده دولت است، بنابراین طرفداران زیادی نیز دارد. به همین علت تقلبهای زیادی در این زمینه انجام میشود و افرادی که شغلهای دیگری دارند از این نوع بیمه استفاده میکنند. دلیل سختگیریهای اخیر بازرسان تأمیناجتماعی نیز وجود تقلب در این نوع بیمه از سوی برخی افراد خاطی است.