جنگ تحمیلی و آزمون اقتصادی دولت

جنگ تحمیلی و آزمون اقتصادی دولت

رامین بیات روزنامه نگار


درست در هفته‌ای که فضای امنیتی کشور تحت تأثیر حمله بی‌سابقه رژیم صهیونیستی قرار گرفت، اقتصاد ایران وارد فاز واکنشی تازه‌ای شد. اما برخلاف انتظارات دشمنان خبری از رکود و ایستایی نبود و در عوض نشانه‌هایی گسترده از تحرک و بسیج گسترده دستگاه‌های اقتصادی برای تداوم چرخه تأمین و تبادل، آشکار شد. از افزایش واردات کالاهای اساسی تا آغاز مجدد معاملات در بازار سرمایه، وزارت اقتصاد تلاش کرد با رویکردی فعال و منعطف، مانع از اختلال در رگ‌های حیاتی اقتصاد کشور شود.

رکوردشکنی در واردات کالاهای اساسی
طبق اعلام رسمی وزیر امور اقتصادی و دارایی، ۹۸۰ هزار تن کالای اساسی در بازه ۲۴ تا ۳۰ خرداد ترخیص شد؛ آماری که نسبت به هفته قبل از آن رشد قابل‌ توجه ۵۳ درصدی را نشان می‌دهد. این جهش در شرایطی رخ داد که بخش قابل توجهی از اقتصاد، در شوک امنیتی قرار داشت. سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد، این رشد را حاصل «تدابیر ویژه» و «همکاری بین دستگاهی» دانسته و از آن به‌عنوان نشانه‌ای از کارآمدی سیاست‌های اخیر در حوزه بازرگانی یاد کرده است.
او  تصریح کرده که این روند ادامه‌دار خواهد بود و دولت مصمم است با استفاده حداکثری از ظرفیت‌های اجرایی، نیازهای مردم را بدون وقفه تأمین کند. به گفته مدنی‌زاده، حفظ ثبات بازار و تضمین امنیت غذایی همچنان در صدر اولویت‌های دولت قرار دارد.

بازار سرمایه، انعطاف در دل بحران
در حالی که نهادهای نظامی و امنیتی درگیر دفاع از کشور بودند، بازار سرمایه نیز به‌طور موقت متوقف شد تا از دارایی سهامداران در برابر نوسانات احتمالی محافظت شود. این توقف، طبق گفته وزیر اقتصاد، بخشی از «تدبیر ریسک» تلقی می‌شود و حالا با بازگشایی مجدد صندوق‌های درآمد ثابت و همچنین بورس کالا و انرژی، بازار سرمایه به مدار عادی خود بازگشته است.
همچنین برای کاهش فشار به شرکت‌ها و تسهیل امور اجرایی، امکان برگزاری مجامع به‌صورت آنلاین فراهم شده و تأخیر در بارگذاری اطلاعات مالی نیز در صورت وجود دلایل موجه، پذیرفته خواهد شد. این رویکرد تطبیقی نشان می‌دهد دولت قصد دارد با واقع‌بینی و انعطاف، اعتماد و پایداری در بازارهای مالی را حفظ کند.

بیمه، خط مقدم خدمت‌رسانی بی‌وقفه
یکی از مهم‌ترین پیام‌های وزیر اقتصاد در این هفته، تأکید بر تداوم کامل خدمات بیمه‌ای در سراسر کشور بود. در شرایطی که اختلال در زیرساخت‌های اقتصادی می‌توانست به توقف در ارزیابی و پرداخت خسارت‌ها منجر شود، مدنی‌زاده اطمینان داد که شرکت‌های بیمه با تمام ظرفیت فعال مانده‌اند.
او خواستار آن شد که صنعت بیمه برای پوشش ریسک‌های جدید در شرایط بحرانی نیز آمادگی داشته باشد. به‌گفته او، حتی در حوزه‌هایی که در وضعیت عادی بیمه‌پذیر نیستند، باید به‌سرعت پوشش‌های تازه‌ای تعریف شود تا شهروندان از حمایت بیمه‌ای بی‌وقفه برخوردار باشند. تأکید خاص بر «پرداخت به‌موقع خسارت‌ها» نیز نشانه‌ای از اولویت‌دهی به اعتماد عمومی در این حوزه است.

مالیات و همدلی با فعالان اقتصادی
در کنار اقدامات یادشده، تسهیلات مالیاتی نیز در دستور کار وزارت اقتصاد قرار گرفت. مدنی‌زاده با اشاره به لزوم کاهش فشار بر مؤدیان، اعلام کرد که مهلت ارسال صورت‌حساب‌های الکترونیکی تا ۲۲ تیر تمدید شده است. همچنین مهلت اظهارنامه مالیاتی برای صاحبان مشاغل نیز تمدید یافته و جرائم مربوط به تأخیر در بارگذاری فهرست حقوق و دستمزد بخشیده شده‌اند. این اقدامات در راستای «همراهی با فعالان اقتصادی» و درک واقعیات بحرانی صورت گرفته‌اند تا فضای تعامل میان دولت و بخش خصوصی، به جای تنش و مطالبه‌گری خشک، به همکاری و همدلی مؤثر بدل شود.

گمرک در حالت آماده‌باش کامل
اما شاید سریع‌ترین واکنش ساختاری، در حوزه گمرکات کشور رخ داده باشد. همزمان با آغاز تنش‌ها، دستورالعملی فوری برای فعالیت شبانه‌روزی گمرکات بزرگ کشور صادر شد. در اقدامی کم‌سابقه، محدودیت‌های مربوط به تودیع ضمانت‌نامه بانکی برای واردات کالا برداشته شد. این بدان معناست که از این پس واردکنندگان می‌توانند بدون سقف مبلغ، ضمانت‌نامه ارائه دهند و شرکت‌های تولیدی نیز از مهلت‌های زمانی بیشتر برای تسویه بهره‌مند خواهند شد.
این اقدام با هدف تسریع جریان واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید صورت گرفت و پیامی روشن دارد: حتی در زمانه بحران، نبض تأمین و تولید باید بتپد.
در هفته‌ای که به‌نظر می‌رسید بحران نظامی ممکن است فعالیت‌های اقتصادی را فلج کند، دولت با مجموعه‌ای از اقدامات فوری، سعی کرد نشان دهد تاب‌آوری اقتصادی تنها در کلمات نیست. از گمرک و بیمه تا بورس و مالیات، روایت مشترک این است: خدمات نباید متوقف شود، اعتماد نباید فروبپاشد و تأمین نیازهای مردم باید در اولویت باقی بماند.
این‌که در میانه تهدید خارجی، دستگاه‌های اقتصادی نه‌تنها دچار وقفه نشدند بلکه شتاب هم گرفتند، حامل پیامی واضح است: بحران‌ها، آزمون کارآمدی‌اند و این بار، دست‌کم در مقام اعلام و اقدام، دولت تلاش کرده سربلند از این آزمون عبور کند.
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه