نجات قلب بیمار، بدون پزشک
در لحظه‌ای که ضربان قلب خاموش می‌شود، هر ثانیه، مرز میان مرگ و زندگی است. حالا، در دل تهران، گروهی از فناوران جوان تلاش کرده‌اند تا این لحظات حیاتی را از انحصار بیمارستان‌ها بیرون بکشند. با طراحی و ساخت یک دستگاه الکتروشوک خودکار، آن‌ها احیای قلبی را به خیابان‌ها، اداره‌ها و اماکن عمومی آورده‌اند؛ بدون آن‌که نیازی به پزشک باشد.
این دستگاه که توسط یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران تولید شده، گامی بلند در بومی‌سازی فناوری‌های نجات‌محور محسوب می‌شود. در مقایسه با نمونه‌های وارداتی، نه‌تنها عملکردی مشابه دارد، بلکه امکان پشتیبانی فنی و تأمین قطعات آن نیز به‌مراتب ساده‌تر و اقتصادی‌تر است؛ آن‌هم در شرایطی که محدودیت‌های واردات تجهیزات پزشکی، سال‌هاست دسترسی به چنین فناوری‌هایی را با چالش مواجه کرده است.
نجات، پیش از رسیدن اورژانس
علی حیدرنژاد، مدیر تحقیق و توسعه شرکت سازنده، در گفت‌وگویی که به‌تازگی با ایرنا داشته، بر اهمیت این دستاورد تأکید می‌کند: «این دستگاه قادر است دو نوع ریتم مرگبار ناشی از ایست قلبی را شناسایی و بدون دخالت پزشک، روند احیای اولیه را آغاز کند. تمام مراحل توسط پردازنده‌هایی دقیق کنترل می‌شود. ما با هدف کاهش مرگ‌های قابل پیشگیری، طراحی و تولید آن را آغاز کردیم.»
بر اساس مصوبه هیأت وزیران در سال ۱۳۹۷، تمام سازمان‌های دولتی و مراکز خدماتی عمومی موظف شده‌اند به دستگاه احیای خودکار مجهز باشند. اما تحریم‌ها و قیمت بالای دستگاه‌های خارجی، اجرای این مصوبه را با کندی مواجه کرد؛ از همین‌رو، ایده تولید یک نمونه بومی نه‌فقط ضرورت اقتصادی، بلکه یک الزام زیستی بود.
از ایده تا واقعیت
به گفته حیدرنژاد، موضوع فقط خود دستگاه نبود. پدهای مصرفی، باتری‌ها و قطعات یدکی نیز اگر از خارج وارد شوند، هزینه‌ای گزاف و تداومی شکننده خواهند داشت. طراحی دستگاه داخلی، همه این ملاحظات را در نظر گرفته و اکنون شرکت توانسته نزدیک به ۳۰ درصد بازار محصولات مشابه داخلی را به خود اختصاص دهد. مقایسه با نمونه‌های آمریکایی یا چینی نیز چشمگیر است. کیفیت و عملکرد ما با آن‌ها قابل مقایسه است، اما با قیمت پایین‌تر و دسترسی ساده‌تر.»
حیدرنژاد می‌گوید: «نکته مهم‌تر اینجاست: در شرایط اضطراری، قرار نیست اپراتور دستگاه یک پزشک یا پرستار باشد. کافی است کاربر آموزش اولیه CPR را دیده باشد تا بتواند طبق راهنمای صوتی و تصویری دستگاه، عملیات احیا را شروع کند.»
هوش مصنوعی در دل شوک
در ساختار این الکتروشوک خودکار، چند پردازنده به‌کار رفته‌اند؛ یکی مسئول شارژ و اعمال شوک است و دیگری سیگنال‌های قلب بیمار را دریافت، فیلتر و تحلیل می‌کند. اگر نیاز به شوک باشد، در حالت نیمه‌خودکار، کاربر باید با راهنمایی دستگاه شوک را وارد کند؛ در حالت تمام خودکار نیز همه مراحل به صورت خودکار انجام می‌شود. این یعنی حتی در غیاب تیم درمانی، امید به بازگرداندن زندگی وجود دارد؛ به‌ویژه در مکان‌هایی مانند ایستگاه‌های مترو، فرودگاه‌ها، مدارس یا مراکز خرید؛ جایی که اغلب ایست‌های قلبی ناگهانی رخ می‌دهند، اما آمبولانس هنوز در راه است.
احیا در همه‌جا
با افزایش آمار بیماری‌های قلبی در ایران، سرمایه‌گذاری در تجهیزات پیشگیری و نجات، بیش از همیشه حیاتی است؛ به‌ویژه در جغرافیایی که فاصله زمانی رسیدن اورژانس به محل حادثه ممکن است از محدوده طلایی ۴ تا ۶ دقیقه عبور کند. تولید چنین دستگاه‌هایی، نه‌تنها یک نوآوری فناورانه، بلکه یک ضرورت بهداشت عمومی است. در جهانی که مرگ ناگهانی می‌تواند تنها با یک شوک به تعویق بیفتد، فراهم کردن ابزار این شوک برای همگان، نه انتخابی تجملاتی، که ضرورتی انسانی به شمار میرود.
این دستگاه که توسط یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران تولید شده، گامی بلند در بومی‌سازی فناوری‌های نجات‌محور محسوب می‌شود. در مقایسه با نمونه‌های وارداتی، نه‌تنها عملکردی مشابه دارد، بلکه امکان پشتیبانی فنی و تأمین قطعات آن نیز به‌مراتب ساده‌تر و اقتصادی‌تر است؛ آن‌هم در شرایطی که محدودیت‌های واردات تجهیزات پزشکی، سال‌هاست دسترسی به چنین فناوری‌هایی را با چالش مواجه کرده است.
نجات، پیش از رسیدن اورژانس
علی حیدرنژاد، مدیر تحقیق و توسعه شرکت سازنده، در گفت‌وگویی که به‌تازگی با ایرنا داشته، بر اهمیت این دستاورد تأکید می‌کند: «این دستگاه قادر است دو نوع ریتم مرگبار ناشی از ایست قلبی را شناسایی و بدون دخالت پزشک، روند احیای اولیه را آغاز کند. تمام مراحل توسط پردازنده‌هایی دقیق کنترل می‌شود. ما با هدف کاهش مرگ‌های قابل پیشگیری، طراحی و تولید آن را آغاز کردیم.»
بر اساس مصوبه هیأت وزیران در سال ۱۳۹۷، تمام سازمان‌های دولتی و مراکز خدماتی عمومی موظف شده‌اند به دستگاه احیای خودکار مجهز باشند. اما تحریم‌ها و قیمت بالای دستگاه‌های خارجی، اجرای این مصوبه را با کندی مواجه کرد؛ از همین‌رو، ایده تولید یک نمونه بومی نه‌فقط ضرورت اقتصادی، بلکه یک الزام زیستی بود.
از ایده تا واقعیت
به گفته حیدرنژاد، موضوع فقط خود دستگاه نبود. پدهای مصرفی، باتری‌ها و قطعات یدکی نیز اگر از خارج وارد شوند، هزینه‌ای گزاف و تداومی شکننده خواهند داشت. طراحی دستگاه داخلی، همه این ملاحظات را در نظر گرفته و اکنون شرکت توانسته نزدیک به ۳۰ درصد بازار محصولات مشابه داخلی را به خود اختصاص دهد. مقایسه با نمونه‌های آمریکایی یا چینی نیز چشمگیر است. کیفیت و عملکرد ما با آن‌ها قابل مقایسه است، اما با قیمت پایین‌تر و دسترسی ساده‌تر.»
حیدرنژاد می‌گوید: «نکته مهم‌تر اینجاست: در شرایط اضطراری، قرار نیست اپراتور دستگاه یک پزشک یا پرستار باشد. کافی است کاربر آموزش اولیه CPR را دیده باشد تا بتواند طبق راهنمای صوتی و تصویری دستگاه، عملیات احیا را شروع کند.»
هوش مصنوعی در دل شوک
در ساختار این الکتروشوک خودکار، چند پردازنده به‌کار رفته‌اند؛ یکی مسئول شارژ و اعمال شوک است و دیگری سیگنال‌های قلب بیمار را دریافت، فیلتر و تحلیل می‌کند. اگر نیاز به شوک باشد، در حالت نیمه‌خودکار، کاربر باید با راهنمایی دستگاه شوک را وارد کند؛ در حالت تمام خودکار نیز همه مراحل به صورت خودکار انجام می‌شود. این یعنی حتی در غیاب تیم درمانی، امید به بازگرداندن زندگی وجود دارد؛ به‌ویژه در مکان‌هایی مانند ایستگاه‌های مترو، فرودگاه‌ها، مدارس یا مراکز خرید؛ جایی که اغلب ایست‌های قلبی ناگهانی رخ می‌دهند، اما آمبولانس هنوز در راه است.
احیا در همه‌جا
با افزایش آمار بیماری‌های قلبی در ایران، سرمایه‌گذاری در تجهیزات پیشگیری و نجات، بیش از همیشه حیاتی است؛ به‌ویژه در جغرافیایی که فاصله زمانی رسیدن اورژانس به محل حادثه ممکن است از محدوده طلایی ۴ تا ۶ دقیقه عبور کند. تولید چنین دستگاه‌هایی، نه‌تنها یک نوآوری فناورانه، بلکه یک ضرورت بهداشت عمومی است. در جهانی که مرگ ناگهانی می‌تواند تنها با یک شوک به تعویق بیفتد، فراهم کردن ابزار این شوک برای همگان، نه انتخابی تجملاتی، که ضرورتی انسانی به شمار میرود.
ارسال دیدگاه
