
کاهش انتظارات تورمی دستاورد مذاکرات هستهای
بهاءالدین حسینیهاشمی کارشناس اقتصادی
مذاکرات میان ایران و آمریکا، انتظارات تورمی را کاهش داده و پیشبینی میشود شکاف میان ارز تجاری و بازار آزاد نیز کمتر شود. از زمانی که در سال گذشته ریسکهای سیاسی ناشی از درگیری میان ایران و رژیم صهیونیستی افزایش یافت، شاهد حوادثی چون شهادت فرماندهان حزب الله، ترور اسماعیل هنیه در تهران و پاسخ ایران به اقدامات رژیم صهیونیستی، سقوط دولت سوریه و روی کار آمدن ترامپ بهعنوان رئیسجمهور جدید آمریکا بودیم. همچنین نرخ ارز در بازار آزاد شروع به جهش کرد، بهطوری که نرخ دلار در بازار آزاد از ۶۰ الی ۶۵ هزار تومان در اوایل سال ۱۴۰۳ به نزدیک ۱۰۵ هزار تومان در روزهای ابتدایی سال ۱۴۰۴ رسید. اما در روزهای گذشته با مطرح شدن خبر شروع مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در عمان، انتظارات تورمی در بازار ارز به شکل قابلتوجهی کاهش یافت که نمود آشکار آن را در کاهش قیمت ارز در بازار آزاد مشاهده کردیم. در این شرایط شاهد تعدیل نرخ ارز در بازارها هستیم و چنانچه بانک مرکزی، فرایند تخصیص ارز را تسهیل و شرایطی را فراهم کند که بهتر از گذشته، تخصیص ارز حاصل از صادرات به شکلی مطلوبتر و در زمان کمتری صورت بگیرد، بیشک قیمت ارز تجاری و ارز بازار آزاد به یکدیگر نزدیک خواهد شد؛ بهعبارت دیگر، شکاف میان ارز تجاری و آزاد کمتر و تعدیل میشود. بنابراین بانک مرکزی باید زمان تخصیص ارز را کوتاه کند، چراکه کسانی که به بازار فشار وارد میکنند و نیازمند ارز هستند، ممکن است بهخاطر تعهدات ارزی خود، ارز مورد نیاز را از بازار آزاد تهیه کنند و اگر فرایند تخصیص، تسهیل شود، شکاف موجود میان ارز تجاری و بازار آزاد به حد تعادل خواهد رسید. نکته قابلتوجه آن است که نرخ ارز باراز آزاد به بازار ارز تجاری نزدیک خواهد شد، نه برعکس آن که مسئله مهمی است.
رشد نرخ ارز در بازار آزاد، بهطور کلی ناشی از افزایش انتظارات تورمی در سال گذشته بود که جهش نرخ ارز را رقم زد. امروز این انتظارات تورمی، بهخاطر اخبار مربوط به مذاکرات غیرمستقیم در حال کاهش یافتن است و شاهد شکلگیری یک فضای اعتماد و اطمینان در منطقه هستیم. اگر این شرایط به نتیجه مطلوبی برسد، بدونشک نرخ ارز در بازار آزاد به نرخ ارز تجاری نزدیک خواهد شد. در حال حاضر، رقابت میان ایالات متحده آمریکا و چین در حال افزایش است. از آنجا که چین نقش مهمی در بازار ایران دارد، به نظر میرسد که آمریکا در تلاش است تا بازارهای اقتصادی را از چنگ چین خارج کند. آنچه از گفته مقامات آمریکایی حاصل شده، این است که آنها به جز قصد توافق بر سر مسئله هستهای با ایران، علاقهمند به گسترش روابط تجاری با ایران نیز هستند. در نقطه مقابل، اگر تحریمهای ایران برداشته شود و بانکها بتوانند روابط مالی و پولی خود را انجام دهند، سرمایهگذاری در ایران بهطور چشمگیری افزایش پیدا میکند، ورود ارز به کشور بیشتر و سرمایه مالی به داخل کشور سرازیر میشود. نتیجه این اتفاق، میتواند به پایین آمدن قیمت ارز در بازار آزاد حتی کمتر از ارز دولتی منجر شود.
ارسال دیدگاه