پریودنتیت چیست؟ 
پریودنتیت یک بیماری التهابی پیش‌رونده است که بافت‌های حمایت‌کننده دندان شامل لثه، لیگامان پریودنتال و استخوان فک را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری با تجمع پلاک‌های باکتریایی آغاز می‌شود و در صورت عدم درمان، به تدریج به تخریب استخوان و از دست دادن دندان می‌انجامد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، پریودنتیت پس از پوسیدگی دندان، دومین بیماری شایع دهان در جهان است و بیش از ۴۷ درصد افراد بالای ۳۰ سال به درجات مختلف آن مبتلا هستند. در سالمندان، این رقم به دلیل عوامل خطرزای اضافی مانند دیابت و ضعف سیستم ایمنی، به‌طور قابل‌توجهی بالاتر است. 

 علل و عوامل بیماری 
دکتر مرتضی ابریشمچی، دندانپزشک و متخصص پریودنتولوژی، در گفت‌وگو با هفته‌نامه آتیه‌ نو توضیح می‌دهد: 
«پریودنتیت یک بیماری چند عاملی است که ترکیبی از عوامل میکروبی، ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. عدم رعایت بهداشت دهان، سنگ بنای اصلی ایجاد این بیماری است. عوامل ایجاد این عارضه را می‌توان در چند مورد برشمرد: 
 ۱. تجمع پلاک و جرم دندان 
- پلاک دندان یک لایه نرم و چسبنده از باکتری‌ها و باقی‌مانده‌های غذایی است که روی سطح دندان تشکیل می‌شود. اگر پلاک به‌طور منظم با مسواک و نخ دندان پاک نشود، طی ۲۴ تا ۷۲ ساعت معدنی شده و به جرم دندان (تارتار) تبدیل می‌شود. جرم دندان نه‌تنها محلی برای تجمع باکتری‌های بیماری‌زاست، بلکه با تحریک لثه، موجب ایجاد التهاب و خونریزی می‌شود. 
- مطالعات نشان می‌دهند که بیش از ۳۵۰ گونه باکتری در دهان انسان شناسایی شده‌اند که حدود پنج درصد آن‌ها در ایجاد پریودنتیت نقش کلیدی دارند. 
 ۲. عوامل ژنتیکی 
- برخی افراد به‌طور مادرزادی مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه هستند. جهش در ژن‌های مرتبط با پاسخ ایمنی می‌تواند خطر ابتلا به پریودنتیت را افزایش دهد. 
 ۳. بیماری‌های سیستمیک 
- دیابت: قند خون بالا باعث اختلال در گردش خون لثه و تضعیف سیستم ایمنی می‌شود. خطر ابتلا به پریودنتیت در بیماران دیابتی نوع ۲ حدود  سه برابر بیشتر از افراد سالم است. 
- بیماری‌های قلبی-عروقی: التهاب مزمن ناشی از پریودنتیت می‌تواند با تشدید آترواسکلروز (تصلب شرایین)، خطر سکته قلبی و مغزی را افزایش دهد. 
۴. سبک زندگی 
- سیگار: نیکوتین موجود در سیگار، خون‌رسانی به لثه را کاهش داده و توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها را تضعیف می‌کند. 
- تغذیه نامناسب: مصرف بیش از حد قند و اسیدهای غذایی، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌های پاتوژن فراهم می‌کند. 
 علائم 
دکتر ابریشمچی هشدار می‌دهد: «پریودنتیت یک بیماری خاموش است. بسیاری از بیماران تا مراحل پیشرفته بیماری، هیچ علامت واضحی ندارند. این ویژگی، لزوم معاینات منظم دندانپزشکی را پررنگ‌تر می‌کند. علائم اولیه پیوره شامل خونریزی لثه حین مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان، قرمزی و تورم لثه  و بوی بد دهان (هالیتوزیس) است. از طرف دیگر تحلیل لثه و نمایان‌شدن ریشه دندان، لق شدن دندان‌ها و درد حین جویدن علائم پیشرفته بیماری مذکور را تشکیل می‌دهند. 

 انواع 
۱. پریودنتیت مزمن: شایع‌ترین نوع پریودنتیت است که معمولاً پس از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود، پیشرفت آهسته و تدریجی دارد و با تجمع طولانی‌مدت پلاک مرتبط است. 
 ۲. پریودنتیت تهاجمی: این نوع نادر، اغلب در نوجوانان و جوانان دیده می‌شود و سیر پیشرفت سریعی دارد. 

 ارتباط پریودنتیت با بیماری‌های دیگر 
پریودنتیت تنها یک بیماری موضعی نیست و التهاب مزمن ناشی از آن می‌تواند اثرات سیستمیک گسترده‌ای داشته باشد:
- دیابت: التهاب لثه، کنترل قند خون را دشوار کرده و خطر عوارض دیابت را افزایش می‌دهد. 
- زوال عقل: مطالعات اخیر ارتباط بین باکتری‌های پریودنتال و تشکیل پلاک‌های آمیلوئید در مغز را نشان داده‌اند. 

درمان
۱. روش‌های غیرجراحی 
- جرم‌گیری و تسطیح ریشه (SRP): برداشتن پلاک و جرم از زیر خط لثه. 
- آنتی‌بیوتیک‌ها: استفاده از ژل‌های موضعی یا آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی. 
 ۲. روش‌های جراحی 
- جراحی فلپ: باز کردن لثه برای دسترسی به ریشه دندان و تمیز کردن عمقی. 

 پیشگیری 
- مسواک زدن: دو بار در روز با مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید. 
- نخ دندان و دهان‌شویه: پاکسازی فضای بین دندانی و کاهش باکتری‌ها. 
- معاینات منظم دندانپزشکی: هر شش ماه یک‌بار برای تشخیص زودهنگام بیماری می تواند به مقدار قابل توجهی کمک کند.