بازنشستگی پیش‌از‌موعد و چالش اشتغال غیررسمی
نرگس اکبرپور روشن عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
بازار کار باید به واسطه مناسبات این بخش به قوانین بازنشستگی کمک کند. زمانی می‌خواهیم قواعد بازنشستگی بازار کار را سامان دهیم اما برعکس این موضوع باید مورد توجه باشد و نباید از قواعد بازنشستگی برای اهداف حاکمیتی استفاده کرد.
به‌طور کلی بازنشستگی پیش‌از‌موعد، بخش اشتغال غیررسمی را تقویت می‌کند. افرادی وجود دارند که از مشاغل رسمی خارج شده و به دلیل نداشتن تخصص مناسب، نیروی کار ارزان به حساب می‌آیند. افراد مذکور فرصت‌های شغلی جوانان را محدود و بخش اشتغال غیررسمی را گسترده می‌کنند. اساساً به دلیل ارزان بودن این بخش از نیروی کار، تقاضا برای اشتغال آنان بالاست.
حتماً یکی از دلایل اصلی اشتغال دوباره نیروی کار ارزان بازنشسته، کفاف ندادن حقوق بازنشستگی این افراد است. به‌طور کلی بازنشستگان پیش‌از‌موعد به‌شرط دریافت حقوق کافی نیازی به اشتغال مجدد ندارند. این یک مسئله کلان است و واقعاً اشکال و ایراد به صندوق‌های بازنشستگی وارد نیست. نکته اینجاست که افراد چه میزان حق بیمه پرداخت کرده‌اند که یک فرد بازنشسته، حقوقی مناسب و مکفی برای یک زندگی راحت دریافت کند.
شرایط تورمی و قدرت خریدی که سالانه به‌طور مضاعف و روزانه کاهش پیدا می‌کند، مسئله همه افراد جامعه است و فقط شامل حال بازنشستگان و بیمه‌پردازان نیست. باید گفت همه گروه‌های اجتماعی با این چالش مواجه هستند اما فقر در سالمندی یک مدل فقر نامناسب از نظر اجتماعی است و اثرات نامطلوب و ناراحت‌کننده‌ای دارد. البته بازنشستگان پیش‌از‌موعد در سال‌های ابتدایی دوران بازنشستگی سالمند محسوب نمی‌شوند.
دلیل اصلی اشتغال مجدد بازنشستگان عمدتاً به واسطه عدم کفایت حقوق دریافتی است. اغلب این افراد با توجه به نرخ جایگزینی بالای صندوق‌های بازنشستگی باید حقوق مشابه زمان اشتغال خود دریافت کنند و حتی اگر فردی هفت برابر درآمد داشته و اکنون حقوق مستمری وی کافی نیست مشکل از بیمه شده و عدم اعلام درآمد واقعی از طرف وی است.
بنابراین برای بازنشستگان پیش‌از‌موعد چند مورد می‌تواند بسیار مهم باشد؛ یکی از این موارد فرسایش ناشی از شغل و نکته دیگر روی آوردن به شغل دوم است که بیشتر برای مردان مهم است. این موضوع نوعی انگیزه برای این افراد محسوب می‌شود.
در ارتباط با اشتغال دوباره بازنشستگان، مسئله کفایت مطرح است اما تصور نمی‌کنم در صورت ارتقای کفایت، بازنشستگان پیش‌از‌موعد به دنبال شغل دوم نباشند. چون اگر کفایت مستمری‌ها به‌طور غیرمعقول افزایش یابد انگیزه افراد برای بازنشستگی پیش‌از‌موعد بیشتر خواهد شد. این یک مسئله پیچیده و چندبُعدی است.
بنابراین زمانی که درباره فقر دوران بازنشستگی و وضعیت بیمه‌شدگان صحبت می‌کنیم باید فضای کلان اقتصادی را حتماً در نظر داشته باشیم؛ زیرا نمی‌توان یک آکواریوم تمیز را در یک مرداب متصور شد.
اگر شرایط اقتصادی تورم کنترل شده را نوید دهد و قدرت خرید کاهش پیدا نکند، به‌طور قطع وضعیت نابسامان در ورودی و خروجی صندوق‌های بازنشستگی تعدیل خواهد شد. حتی در صورت تحقق رشد اقتصادی مبتنی بر اشتغال و گسترش خلق فرصت‌های شغلی، این نابسامانی‌ها هم به وجود نمی‌آید.
به همین واسطه اگر شرایط در محور کلان به‌گونه‌ای چیده شود که نفع افراد حضور بلندمدت‌تر در بازار رسمی کشور باشد، شک نکنید که افراد به حضور بلندمدت در اشتغال و بیمه‌پردازی اول ترغیب می‌شوند. به این واسطه حضور طولانی‌مدت افراد در مشاغل و استمرار بیمه‌پردازی به بیمه‌های اجتماعی، پایداری صندوق‌های بازنشستگی را به دنبال خواهد داشت.
راه‌حل مقابله با حجم بالای بازنشستگی پیش‌از‌موعد در صندوق‌های بازنشستگی مشخص است. ابتدا باید شرایط این نوع بازنشستگی را سختگیرانه کرد و دیگر اینکه باید قوانین این نوع بازنشستگی تغییر کند؛ چراکه بسیاری از آن‌ها ریشه در نگاه فرهنگی دارند.
به‌طور کلی بازنشستگی پیش‌از‌موعد، بخش اشتغال غیررسمی را تقویت می‌کند. افرادی وجود دارند که از مشاغل رسمی خارج شده و به دلیل نداشتن تخصص مناسب، نیروی کار ارزان به حساب می‌آیند. افراد مذکور فرصت‌های شغلی جوانان را محدود و بخش اشتغال غیررسمی را گسترده می‌کنند. اساساً به دلیل ارزان بودن این بخش از نیروی کار، تقاضا برای اشتغال آنان بالاست.
حتماً یکی از دلایل اصلی اشتغال دوباره نیروی کار ارزان بازنشسته، کفاف ندادن حقوق بازنشستگی این افراد است. به‌طور کلی بازنشستگان پیش‌از‌موعد به‌شرط دریافت حقوق کافی نیازی به اشتغال مجدد ندارند. این یک مسئله کلان است و واقعاً اشکال و ایراد به صندوق‌های بازنشستگی وارد نیست. نکته اینجاست که افراد چه میزان حق بیمه پرداخت کرده‌اند که یک فرد بازنشسته، حقوقی مناسب و مکفی برای یک زندگی راحت دریافت کند.
شرایط تورمی و قدرت خریدی که سالانه به‌طور مضاعف و روزانه کاهش پیدا می‌کند، مسئله همه افراد جامعه است و فقط شامل حال بازنشستگان و بیمه‌پردازان نیست. باید گفت همه گروه‌های اجتماعی با این چالش مواجه هستند اما فقر در سالمندی یک مدل فقر نامناسب از نظر اجتماعی است و اثرات نامطلوب و ناراحت‌کننده‌ای دارد. البته بازنشستگان پیش‌از‌موعد در سال‌های ابتدایی دوران بازنشستگی سالمند محسوب نمی‌شوند.
دلیل اصلی اشتغال مجدد بازنشستگان عمدتاً به واسطه عدم کفایت حقوق دریافتی است. اغلب این افراد با توجه به نرخ جایگزینی بالای صندوق‌های بازنشستگی باید حقوق مشابه زمان اشتغال خود دریافت کنند و حتی اگر فردی هفت برابر درآمد داشته و اکنون حقوق مستمری وی کافی نیست مشکل از بیمه شده و عدم اعلام درآمد واقعی از طرف وی است.
بنابراین برای بازنشستگان پیش‌از‌موعد چند مورد می‌تواند بسیار مهم باشد؛ یکی از این موارد فرسایش ناشی از شغل و نکته دیگر روی آوردن به شغل دوم است که بیشتر برای مردان مهم است. این موضوع نوعی انگیزه برای این افراد محسوب می‌شود.
در ارتباط با اشتغال دوباره بازنشستگان، مسئله کفایت مطرح است اما تصور نمی‌کنم در صورت ارتقای کفایت، بازنشستگان پیش‌از‌موعد به دنبال شغل دوم نباشند. چون اگر کفایت مستمری‌ها به‌طور غیرمعقول افزایش یابد انگیزه افراد برای بازنشستگی پیش‌از‌موعد بیشتر خواهد شد. این یک مسئله پیچیده و چندبُعدی است.
بنابراین زمانی که درباره فقر دوران بازنشستگی و وضعیت بیمه‌شدگان صحبت می‌کنیم باید فضای کلان اقتصادی را حتماً در نظر داشته باشیم؛ زیرا نمی‌توان یک آکواریوم تمیز را در یک مرداب متصور شد.
اگر شرایط اقتصادی تورم کنترل شده را نوید دهد و قدرت خرید کاهش پیدا نکند، به‌طور قطع وضعیت نابسامان در ورودی و خروجی صندوق‌های بازنشستگی تعدیل خواهد شد. حتی در صورت تحقق رشد اقتصادی مبتنی بر اشتغال و گسترش خلق فرصت‌های شغلی، این نابسامانی‌ها هم به وجود نمی‌آید.
به همین واسطه اگر شرایط در محور کلان به‌گونه‌ای چیده شود که نفع افراد حضور بلندمدت‌تر در بازار رسمی کشور باشد، شک نکنید که افراد به حضور بلندمدت در اشتغال و بیمه‌پردازی اول ترغیب می‌شوند. به این واسطه حضور طولانی‌مدت افراد در مشاغل و استمرار بیمه‌پردازی به بیمه‌های اجتماعی، پایداری صندوق‌های بازنشستگی را به دنبال خواهد داشت.
راه‌حل مقابله با حجم بالای بازنشستگی پیش‌از‌موعد در صندوق‌های بازنشستگی مشخص است. ابتدا باید شرایط این نوع بازنشستگی را سختگیرانه کرد و دیگر اینکه باید قوانین این نوع بازنشستگی تغییر کند؛ چراکه بسیاری از آن‌ها ریشه در نگاه فرهنگی دارند.
ارسال دیدگاه
