تأمین‌اجتماعی جهانی، نیازمند  ارائه خدمات مدرن

سیستم‌های رفاهی نیازمند تغییرات ساختاری هستند

تأمین‌اجتماعی جهانی، نیازمند ارائه خدمات مدرن

رشد کارهای غیرسنتی نشان‌دهنده یک تغییر اساسی در نحوه عملکرد بازارهای کار است و نیاز به رویکردی به همان اندازه تحول‌آمیز برای نظام‌های رفاهی و البته تأمین‌اجتماعی دارد. با اجرای سیستم‌های مزایای فراگیر (جهانی) و قابل جابه‌جایی، الزام مشارکت پلتفرم‌های گیک، ایجاد مدل‌های مشارکت انعطاف‌پذیر، بهره‌گیری از فناوری دیجیتال و تصویب صریح اصلاحات قانونی، سیستم‌های تأمین‌اجتماعی می‌توانند تکامل یابند تا به کارگران بهتر خدمت کنند. این تحول تضمین می‌کند که وعده کار مدرن، آزادی و انعطاف‌پذیری تحت‌الشعاع ناامنی اقتصادی و کمبود حفاظت قرار نگیرد.

ماهیت کار در این روزها و تجربیات حاصل از آن، یک تحول عمیق را نشان می‌دهد که توسط فناوری دیجیتال، جهانی‌شدن و پویایی‌های اجتماعی متغیر در حال هدایت است. یکی از نتایج قابل‌توجه این تغییر، افزایش قراردادهای کاری غیرسنتی مانند فریلنسینگ (freelancing)، مشاغل گیک و دیگر اشکال کارهای موقت است. برخلاف اشتغال سنتی که با مشاغل پایدار با قراردادهای بلندمدت و مزایای ارائه‌شده توسط کارفرما مشخص می‌شود، کارهای غیرسنتی اغلب فاقد شبکه ایمنی ثابت هستند. این موضوع چالش‌های مهمی ‌را برای سیستم‌های امنیت اجتماعی موجود که عمدتاً بر اساس اشتغال تمام‌وقت و دائمی‌ طراحی شده‌اند، به وجود می‌آورد. مشکل این است که چگونه این ساختارهای سنتی تأمین‌اجتماعی می‌توانند برای ارائه حفاظت مناسب به کارگران در نقش‌های غیرسنتی سازگار شوند و در عین حال پایداری مالی را حفظ کنند.

رشد کارهای غیرسنتی
کارهای غیرسنتی که اغلب به‌عنوان کارهای گیک شناخته می‌شوند شامل قراردادهای فریلنس، مشاوره مستقل، کارهای موقتی و مشاغل مبتنی بر پلتفرم مانند خدمات حمل و نقل یا تحویل است. طبق تحقیقات، این بخش در دهه گذشته به‌طور قابل‌توجهی رشد کرده است. به‌عنوان مثال، گزارشی از سازمان بین‌المللی کار (ILO) تخمین می‌زند که کارهای گیک از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ بیش از ۲۵ درصد در سطح جهانی گسترش یافته‌اند. جذابیت، انعطاف‌پذیری، خودمختاری و امکان درآمد بالاتر میلیون‌ها کارگر را به این حوزه کشانده است. البته این آزادی هزینه‌ای به همراه دارد؛ زیرا بسیاری از کارگران غیرسنتی خود را بدون دسترسی مداوم به مزایای تأمین‌اجتماعی مانند بازنشستگی، بیمه درمانی، حفاظت از بیکاری و پوشش ناتوانی می‌بینند.

چالش‌های کلیدی 
- شکاف‌های پوشش: سیستم‌های سنتی امنیت اجتماعی اغلب به مشارکت کارفرمایان برای تأمین بازنشستگی، مزایای بیکاری و مراقبت‌های بهداشتی متکی هستند. کارگران غیرسنتی که اغلب به‌عنوان پیمانکاران مستقل طبقه‌بندی می‌شوند، معمولاً از این مزایای تأمین‌شده توسط کارفرما مستثنی هستند، در نتیجه ممکن است هنگام بیماری یا رکود اقتصادی فاقد حفاظت از درآمد باشند و پس‌انداز بازنشستگی کافی نداشته باشند.
- درآمد و مشارکت‌های ناپایدار: کارگران گیک اغلب درآمدهای نوسانی را تجربه می‌کنند که مشارکت منظم در طرح‌های امنیت اجتماعی را دشوار می‌کند. زمانی که مشارکت داوطلبانه باشد، همان‌طور که اغلب برای فریلنسرها اتفاق می‌افتد، نرخ‌های مشارکت به شدت کاهش می‌یابد. مثلاً مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ توسط اتحادیه اروپا نشان داد که تنها ۱۵ درصد از کارگران گیک به‌طور منظم در یک طرح بازنشستگی مشارکت می‌کنند.
- مشکلات طبقه‌بندی: بسیاری از کارگران مبتنی بر پلتفرم، با ابهامات قانونی در مورد وضعیت اشتغال خود مواجه هستند. آیا آن‌ها کارمندانی با مزایا هستند یا پیمانکاران مستقل؟ چالش‌های قانونی در کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا و بریتانیا پیچیدگی‌های تعیین طبقه‌بندی مناسب برای کارگران گیک را نشان می‌دهد. این ابهامات شکاف‌هایی ایجاد می‌کند که هم حفاظت از کارگران و هم مشارکت در سیستم‌های تأمین‌اجتماعی را کاهش می‌دهد.
- کمبود مزایای قابل جابه‌جایی: مزایای سنتی تأمین‌اجتماعی معمولاً به یک کارفرما یا شغل خاص مرتبط هستند. این امر باعث می‌شود در زمانی که کارگران به‌طور مکرر بین مشاغل گیک یا پروژه‌های فریلنس جابه‌جا می‌شوند، مزایای مورد نظر غیرقابل دسترس باشند. کمبود قابلیت جابه‌جایی، کارگران گیک را از انباشت مزایا در طول زمان دلسرد می‌کند و منجر به ناامنی اقتصادی بیشتر در بلندمدت می‌شود.

راهکار تکامل سیستم‌های تأمین‌اجتماعی 
برای مقابله با این چالش‌ها، سیستم‌های تأمین باید تغییرات اساسی را تجربه کنند تا نسبت به کارگران در ساختارهای غیرسنتی اشتغال که اکنون بخش بزرگی از افراد شاغل را تشکیل می‌دهند بهتر پاسخگو باشند. چندین رویکرد می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد از جمله ایجاد سیستم‌های مزایای فراگیر با قابلیت جابه‌جایی، الزام به مشارکت پلتفرم‌های اینترنتی، مدل‌های مشارکت انعطاف‌پذیر برای کارگران با درآمد ناپایدار، یکپارچه‌سازی ابزارهای دیجیتال برای مدیریت بهتر، اصلاحات قانونی و سیاستی برای طبقه‌بندی کارگران که در زیر به بررسی این موارد می‌پردازیم.

ایجاد سیستم‌های مزایای فراگیر با قابلیت جابه‌جایی
سیستم‌های تأمین‌اجتماعی باید از مدل‌های متمرکز بر کارفرما به مدل‌های متمرکز بر کارگر تکامل پیدا کنند. این تغییر شامل ایجاد سیستم‌های مزایای جهانی (فراگیر) است که بدون توجه به وضعیت اشتغال فرد، پوشش ارائه می‌دهند. برای نمونه، یک صندوق تأمین‌اجتماعی جهانی می‌تواند منابع را از مجموعه‌ای از بسترها همچون پلتفرم‌های گیک، کارگران خوداشتغال و یارانه‌های دولتی جمع‌آوری کرده و مزایای اساسی مانند مراقبت‌های بهداشتی، بازنشستگی و بیمه بیکاری را فراهم کند. مزایای قابل جابه‌جایی می‌توانند با حرکت کارگر از شغلی به شغل دیگر همراه شوند و به کارگران اجازه دهند بدون توجه به تغییرات شغلی، مشارکت و مزایا را انباشت کنند.

الزام به مشارکت پلتفرم‌های اینترنتی
دولت‌ها می‌توانند پلتفرم‌های گیک را ملزم به مشارکت در سیستم‌های تأمین‌اجتماعی به نمایندگی از کارگران خود کنند، حتی اگر به‌عنوان پیمانکار مستقل طبقه‌بندی شوند. در کالیفرنیا، لایحه مجمع ۵ (AB5) تلاش کرد تا کارگران گیک را در رده کارمند طبقه‌بندی کرده و مشارکت کارفرما را الزامی ‌کند اگرچه با مقاومت قابل‌توجه و چالش‌های قانونی مواجه شد. با وجود این بحث‌ها، چارچوب‌های مشابه می‌توانند به‌صورت جهانی اصلاح و سازگار شوند تا اطمینان حاصل شود که پلتفرم‌ها امکان مشارکت کارگران را فراهم می‌کنند.

مدل‌های مشارکت انعطاف‌پذیر برای کارگران 
برای مقابله با مشکل درآمدهای نوسانی، سیستم‌های امنیت اجتماعی می‌توانند مدل‌ مشارکت انعطاف‌پذیری را معرفی کنند که بر اساس درآمد کارگر تنظیم شود. به‌عنوان مثال، مشارکت‌ها می‌توانند درصدی از درآمد محاسبه شوند و این امکان را برای کارگران گیک فراهم کنند که در ماه‌های با درآمد بالا مشارکت کنند و در دوره‌های با درآمد پایین پوشش را حفظ کنند؛ امکانی که می‌تواند با مشوق‌های پس‌انداز دولتی یا اعتبارهای مالیاتی بیشتر تقویت شود.

یکپارچه‌سازی ابزارهای دیجیتال برای مدیریت بهتر
پلتفرم‌های دیجیتال و فناوری بلاکچین می‌توانند مدیریت مزایای تأمین‌اجتماعی را مدرن کرده و دسترسی به آن را برای کارگران غیرسنتی آسان‌تر کنند. بلاکچین می‌تواند سوابق شفاف و غیرقابل تغییر از مشارکت‌ها و مزایا را ارائه دهد و اطمینان حاصل کند که کارگران گیک اطلاعات خود را به درستی دریافت می‌کنند. پلتفرم‌های دیجیتال همچنین می‌توانند فرایند ثبت‌نام، مشارکت و دسترسی به مزایا را ساده کرده و نرخ‌های مشارکت را در میان کارگران جوان و آشنا به فناوری افزایش دهند.

اصلاحات قانونی و سیاستی برای طبقه‌بندی کارگران
اصلاحات سیاستی برای حل مشکلات طبقه‌بندی ضروری است. معیارهای واضح و قابل اجرا به‌صورت جهانی که رابطه بین کارگران گیک و پلتفرم‌ها را تعریف کند، تخصیص منصفانه‌تر مزایا و مشارکت‌ها را ممکن می‌سازد. چارچوب‌های قانونی با معرفی طبقه‌بندی‌های ترکیبی (طبقه‌بندی که یک کارگر را هم به‌عنوان فردی مستقل به رسمیت می‌شناسد) می‌توانند سطح پایه‌ای از تأمین‌اجتماعی را تضمین کنند در حالی که ماهیت انعطاف‌پذیر کار گیک هم حفظ شود.

مطالعات موردی و نمونه‌های بین‌المللی
چندین کشور شروع به بررسی راه‌هایی برای ادغام کارگران گیک در سیستم‌های تأمین‌اجتماعی کرده‌اند. در فرانسه، قوانینی وضع شده که پلتفرم‌های گیک را ملزم می‌کند به نمایندگی از کارگران خود به بیمه اجتماعی کمک کنند. این مدل مسئولیت دوگانه کارگر و پلتفرم را به رسمیت می‌شناسد و اطمینان حاصل می‌کند که کارگران گیک به بیمه سلامت و مزایای بازنشستگی دسترسی دارند. در دانمارک، رویکردی انعطاف‌پذیرتر در تأمین‌اجتماعی اتخاذ شده که در آن کارگران مستقل می‌توانند در برنامه‌های حمایت‌شده دولتی که برنامه‌های بازنشستگی و بیمه بیکاری ارائه می‌دهد، شرکت کنند. این برنامه‌ها برای سازگاری با الگوهای درآمد متغیر کارگران گیک طراحی شده و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا مشارکت‌های متناسب را انجام دهند.
در هند، دولت طرح‌هایی را برای کارگران غیررسمی‌ و گیک، مانند پورتال e-Shram، راه‌اندازی کرده که هدف آن ایجاد یک پایگاه ملی برای کارگران گیک و غیررسمی ‌است. این ابتکار به کارگران کمک می‌کند تا به مزایایی مانند بیمه حوادث دسترسی پیدا کنند و چارچوبی برای ادغام آینده در برنامه‌های گسترده‌تر تأمین‌اجتماعی ایجاد می‌کند. به‌طور مشابه، کشورهایی مانند کانادا برنامه‌های مزایای قابل‌حمل را آزمایش کرده‌اند که به کارگران اجازه می‌دهد مزایای خود را از یک پلتفرم گیک به پلتفرم دیگر منتقل کنند و پایداری و پوشش بلندمدت را ترویج دهند.
نمونه نوآورانه دیگر، مدل  Contribute-As-You-Ean در سنگاپور برای افراد خوداشتغال است. این برنامه به‌طور خودکار بخشی از درآمد کارگر را برای مشارکت در حساب‌های تأمین‌اجتماعی کسر می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که بدون دردسر اداری، پس‌اندازهای مداوم انجام شود. این رویکرد در رفع چالش مشارکت‌های نامنظم کارگران گیک امیدبخش بوده است.

اجرای تعهد به عدالت
حرکت به سمت ترتیبات کاری غیرسنتی نیاز فوری به تطبیق سیستم‌های تأمین‌اجتماعی با یک بازار کار در حال تغییر را ایجاد کرده است. اطمینان از اینکه کارگران گیک به مزایای اساسی تأمین‌اجتماعی دسترسی دارند، هم مسئله عدالت است و هم به ثبات اقتصادی کمک می‌کند. با اتخاذ سیاست‌های نوآورانه مانند مشارکت اجباری پلتفرم‌ها، مدل‌های پرداخت انعطاف‌پذیر و حساب‌های مزایای قابل‌حمل، دولت‌ها می‌توانند یک شبکه ایمنی جامع‌تر ایجاد کنند. این تغییرات تضمین می‌کند که همه کارگران، صرف‌نظر از ساختار اشتغال آن‌ها، در یک بازار کار پویا محافظت شوند. فراتر از ملاحظات اقتصادی، ادغام کارگران گیک در سیستم‌های تأمین‌اجتماعی نمایانگر تعهد گسترده‌تر به عدالت و انصاف اجتماعی است. این نوع اقتصاد برای مشارکت میلیون‌ها کارگری که مستحق همان سطح امنیت هستند، شکوفا می‌شود. یک سیستم اصلاح‌شده نه‌تنها خطرات فردی را برای کارگران کاهش می‌دهد بلکه مقاومت اجتماعی را در برابر عدم قطعیت‌های اقتصادی نیز تقویت می‌کند. از این‌رو با سیاست‌های مناسب و تلاش‌های مشترک، آینده کار می‌تواند برای همه فراگیر، منصفانه و امن باشد.
ارسال دیدگاه