شرایط استفاده از اینترنت برای کودکان در کشورهای مختلف
امروزه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، جزء لاینفک زندگی انسان است. گوشی‌های هوشمند راه خود را به دورافتاده‌ترین روستاها هم باز و اتصال به اینترنت را ممکن کرده‌اند. افراد جامعه از کوچک و بزرگ با چند کلیک ساده، به پهنه بیکرانی از داده‌ها دسترسی پیدا می‌کنند. این امر مانند هر پدیده دیگری وجوه مثبت و منفی زیادی را در دل خود نهفته دارد. استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت یکی از مسائلی است که جهان نو نسبت به آن حساسیت‌های بالایی دارد. بر همین اساس بسیاری از کشورها به اهمیت تنظیم مقررات و ایجاد محدودیت‌هایی برای محافظت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی پی برده‌اند.
رویکردهای کلی
برخی کشورها سن مشخصی را برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تعیین کرده‌اند. به عنوان مثال، استرالیا اخیراً سن ۱۶ سالگی را به‌عنوان حداقل سن برای استفاده از بسیاری از شبکه‌های اجتماعی تعیین کرده است. بسیاری از کشورها از فیلترهای محتوا برای جلوگیری از دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوای نامناسب، خشونت‌آمیز یا مستهجن استفاده می‌کنند. برخی کشورها بر روی آموزش والدین و معلمان در زمینه نحوه استفاده ایمن از اینترنت و نحوه مراقبت از کودکان در فضای مجازی تمرکز دارند. کشورهایی هم با شرکت‌های فناوری همکاری می‌کنند تا ابزارها و فناوری‌های جدیدی برای محافظت از کودکان در فضای مجازی ایجاد کنند.
قوانین کشورهای مختلف
چین: چین یکی از کشورهایی است که قوانین بسیار سختگیرانه‌ای در زمینه استفاده از اینترنت دارد. این کشور از سیستم (Great Firewall) استفاده می‌کند تا دسترسی به بسیاری از وب‌سایت‌ها و خدمات اینترنتی را محدود کند.
ایالات متحده: در ایالات متحده، هر ایالت قوانین خاص خود را در زمینه استفاده از اینترنت توسط کودکان دارد. برخی ایالت‌ها قوانینی را تصویب کرده‌اند که استفاده از برخی شبکه‌های اجتماعی را برای کودکان زیر ۱۳ سال ممنوع می‌کند.
اتحادیه اروپا: اتحادیه اروپا قوانین جامع‌تری را برای محافظت از کودکان در فضای مجازی وضع کرده است. این قوانین شامل مقرراتی در مورد حفاظت از داده‌های شخصی کودکان، مبارزه با آزار و اذیت آنلاین و فیلترینگ محتوا است.
استرالیا: همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، استرالیا سن مشخصی را برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تعیین کرده است و همچنین قوانینی برای محافظت از کودکان در برابر آزار و اذیت آنلاین دارد.
اسپانیا: شورای وزیران اسپانیا در ماه ژوئن لایحه‌ای را تصویب کرد که حداقل سن برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را ۱۶ سال تعیین می‌کند. در اسپانیا، اکنون برای افتتاح یک حساب کاربری و اتصال به تیک‌تاک، اینستاگرام یا ایکس به اجازه والدین نیاز است. آژانس حفاظت از داده‌های اسپانیا(AEPD) اعلام کرده است که روی توسعه یک سیستم شناسایی کار می‌کند تا از دور زدن افراد زیر سن قانونی هنگام ایجاد حساب‌های خود جلوگیری کند.
روسیه: در این کشور، در سال ۲۰۱۰ قانونی با عنوان محافظت از کودکان در برابر اطلاعات زیان‌آور توسط مجلس تصویب شد. تمام نقاط دسترسی عمومی به اینترنت موظف به ارائه تجهیزات نصب مسدودکننده محتوا برای کودکان هستند.
انگلیس: در بریتانیا، بنابر تأکید کمیته آموزش مجلس عوام، سن مجاز ورود کودکان به شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و اینستاگرام باید از ۱۳ سال به ۱۶ سال افزایش یابد.
لایحه ایمنی آنلاین، شرکت‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به‌طور قانونی ملزم می‌کند کودکان و افراد جوان را در فضای آنلاین ایمن نگه دارند. شرکت‌ها باید هرگونه محتوای غیرقانونی یا مخرب مانند پست‌های مروج آزار، اختلالات تغذیه‌ای یا قلدری را پاک کنند. همچنین باید برای جلوگیری از دسترسی کودکان و نوجوانا به محتوای نامتناسب، محدودیت‌های سنی وضع کنند. چنانچه این اقدامات را انجام ندهند، سازمان آفکام (رگولاتور رسانه) می‌تواند جریمه‌ای تا سقف ۱۸ میلیون پوند برای شرکت وضع کند و یا در برخی موارد ممکن است برای مدیر شرکت مجازات زندان در نظر گرفته شود.
فرانسه: پارلمان فرانسه لایحه ممنوعیت استفاده نوجوانان زیر ۱۵ سال این کشور از شبکه‌های اجتماعی را تصویب کرده است. بر اساس این مصوبه، دسترسی کودکان به شبکه‌های اجتماعی منوط به رضایت والدین است. والدین فرانسوی با ابلاغ قانون مورد اشاره این امکان را پیدا خواهند کرد که حساب فرزند زیر ۱۵ سال فرزند خود در شبکه‌های اجتماعی را محدود کنند و آن را به حالت تعلیق در بیاورند. این محدودیت‌ها برای سکوهای بزرگ مانند اسنپ‌چت، تیک‌تاک و اینستاگرام در نظر گرفته شده است. اخیراً هم کارشناسان فرانسوی در گزارشی اعلام کردند کودکان زیر ۱۱ سال باید از در اختیار داشتن موبایل منع شوند و استفاده از موبایل با دسترسی به اینترنت باید برای افراد زیر ۱۳ سال نیز ممنوع شود.
ایران: طبق گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، در راستای تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، مصوب جلسه شماره ۳۵ مورخ 20/9/1395 و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات مصوب جلسه شماره ۶۶ مورخ 25/6/1399 و با هدف ارتقای بهرهبرداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان تدوین و در جلسات شماره ۶۹ مورخ 28/11/1399 شماره ۷۰ مورخ 26/12/1399 و شماره ۷۱ مورخ 17/3/1400 به تصویب رسید.
طبق مواد مندرج در این سند، در جهت محور صیانت، مجموعه اقدامات ایجابی و سلبی که به‌منظور ایجاد شرایط مناسب برای استفاده مفید، سالم و تعالی‌بخش کودکان و نوجوانان از فضای مجازی و مراقبت از آنان در برابر آسیب‌های ناشی از آن انجام می‌شود. همچنین کلیه افراد کمتر از ۱۸ سال که در قلمرو حاکمیت جمهوری اسلامی ایران قرار دارند و در چارچوب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ردهبندی سنی میشوند.
سند یادشده محیط صیانت شده را زیستبومی می‌داند که بر بستر شبکه ملی اطلاعات که سطح مشخص و تعریف‌شده از دسترسی به اطلاعات، ارتباطات و خدمات را برحسب سن، جنس و دیگر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی خردسال، کودک و نوجوان تأمین می‌کند. فراهم‌سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ اسلامی ـ ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن جزو اهداف این سند برشمرده می‌شود.
بر اساس تکالیف در نظر گرفته‌شده در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف شده است تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی یک محیط امن در فضای مجازی برای کودکان فراهم کند تا آن‌ها کمتر در معرض محتواهای نامناسب قرار گیرند. تکلیف دیگر وزارت ارتباطات در این سند این است که محیط امن را متناسب با سن و محتوایی که در اختیار کاربر قرار می‌گیرد فراهم کند.
رویکردهای کلی
برخی کشورها سن مشخصی را برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تعیین کرده‌اند. به عنوان مثال، استرالیا اخیراً سن ۱۶ سالگی را به‌عنوان حداقل سن برای استفاده از بسیاری از شبکه‌های اجتماعی تعیین کرده است. بسیاری از کشورها از فیلترهای محتوا برای جلوگیری از دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوای نامناسب، خشونت‌آمیز یا مستهجن استفاده می‌کنند. برخی کشورها بر روی آموزش والدین و معلمان در زمینه نحوه استفاده ایمن از اینترنت و نحوه مراقبت از کودکان در فضای مجازی تمرکز دارند. کشورهایی هم با شرکت‌های فناوری همکاری می‌کنند تا ابزارها و فناوری‌های جدیدی برای محافظت از کودکان در فضای مجازی ایجاد کنند.
قوانین کشورهای مختلف
چین: چین یکی از کشورهایی است که قوانین بسیار سختگیرانه‌ای در زمینه استفاده از اینترنت دارد. این کشور از سیستم (Great Firewall) استفاده می‌کند تا دسترسی به بسیاری از وب‌سایت‌ها و خدمات اینترنتی را محدود کند.
ایالات متحده: در ایالات متحده، هر ایالت قوانین خاص خود را در زمینه استفاده از اینترنت توسط کودکان دارد. برخی ایالت‌ها قوانینی را تصویب کرده‌اند که استفاده از برخی شبکه‌های اجتماعی را برای کودکان زیر ۱۳ سال ممنوع می‌کند.
اتحادیه اروپا: اتحادیه اروپا قوانین جامع‌تری را برای محافظت از کودکان در فضای مجازی وضع کرده است. این قوانین شامل مقرراتی در مورد حفاظت از داده‌های شخصی کودکان، مبارزه با آزار و اذیت آنلاین و فیلترینگ محتوا است.
استرالیا: همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، استرالیا سن مشخصی را برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تعیین کرده است و همچنین قوانینی برای محافظت از کودکان در برابر آزار و اذیت آنلاین دارد.
اسپانیا: شورای وزیران اسپانیا در ماه ژوئن لایحه‌ای را تصویب کرد که حداقل سن برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را ۱۶ سال تعیین می‌کند. در اسپانیا، اکنون برای افتتاح یک حساب کاربری و اتصال به تیک‌تاک، اینستاگرام یا ایکس به اجازه والدین نیاز است. آژانس حفاظت از داده‌های اسپانیا(AEPD) اعلام کرده است که روی توسعه یک سیستم شناسایی کار می‌کند تا از دور زدن افراد زیر سن قانونی هنگام ایجاد حساب‌های خود جلوگیری کند.
روسیه: در این کشور، در سال ۲۰۱۰ قانونی با عنوان محافظت از کودکان در برابر اطلاعات زیان‌آور توسط مجلس تصویب شد. تمام نقاط دسترسی عمومی به اینترنت موظف به ارائه تجهیزات نصب مسدودکننده محتوا برای کودکان هستند.
انگلیس: در بریتانیا، بنابر تأکید کمیته آموزش مجلس عوام، سن مجاز ورود کودکان به شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و اینستاگرام باید از ۱۳ سال به ۱۶ سال افزایش یابد.
لایحه ایمنی آنلاین، شرکت‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به‌طور قانونی ملزم می‌کند کودکان و افراد جوان را در فضای آنلاین ایمن نگه دارند. شرکت‌ها باید هرگونه محتوای غیرقانونی یا مخرب مانند پست‌های مروج آزار، اختلالات تغذیه‌ای یا قلدری را پاک کنند. همچنین باید برای جلوگیری از دسترسی کودکان و نوجوانا به محتوای نامتناسب، محدودیت‌های سنی وضع کنند. چنانچه این اقدامات را انجام ندهند، سازمان آفکام (رگولاتور رسانه) می‌تواند جریمه‌ای تا سقف ۱۸ میلیون پوند برای شرکت وضع کند و یا در برخی موارد ممکن است برای مدیر شرکت مجازات زندان در نظر گرفته شود.
فرانسه: پارلمان فرانسه لایحه ممنوعیت استفاده نوجوانان زیر ۱۵ سال این کشور از شبکه‌های اجتماعی را تصویب کرده است. بر اساس این مصوبه، دسترسی کودکان به شبکه‌های اجتماعی منوط به رضایت والدین است. والدین فرانسوی با ابلاغ قانون مورد اشاره این امکان را پیدا خواهند کرد که حساب فرزند زیر ۱۵ سال فرزند خود در شبکه‌های اجتماعی را محدود کنند و آن را به حالت تعلیق در بیاورند. این محدودیت‌ها برای سکوهای بزرگ مانند اسنپ‌چت، تیک‌تاک و اینستاگرام در نظر گرفته شده است. اخیراً هم کارشناسان فرانسوی در گزارشی اعلام کردند کودکان زیر ۱۱ سال باید از در اختیار داشتن موبایل منع شوند و استفاده از موبایل با دسترسی به اینترنت باید برای افراد زیر ۱۳ سال نیز ممنوع شود.
ایران: طبق گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، در راستای تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، مصوب جلسه شماره ۳۵ مورخ 20/9/1395 و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات مصوب جلسه شماره ۶۶ مورخ 25/6/1399 و با هدف ارتقای بهرهبرداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان تدوین و در جلسات شماره ۶۹ مورخ 28/11/1399 شماره ۷۰ مورخ 26/12/1399 و شماره ۷۱ مورخ 17/3/1400 به تصویب رسید.
طبق مواد مندرج در این سند، در جهت محور صیانت، مجموعه اقدامات ایجابی و سلبی که به‌منظور ایجاد شرایط مناسب برای استفاده مفید، سالم و تعالی‌بخش کودکان و نوجوانان از فضای مجازی و مراقبت از آنان در برابر آسیب‌های ناشی از آن انجام می‌شود. همچنین کلیه افراد کمتر از ۱۸ سال که در قلمرو حاکمیت جمهوری اسلامی ایران قرار دارند و در چارچوب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ردهبندی سنی میشوند.
سند یادشده محیط صیانت شده را زیستبومی می‌داند که بر بستر شبکه ملی اطلاعات که سطح مشخص و تعریف‌شده از دسترسی به اطلاعات، ارتباطات و خدمات را برحسب سن، جنس و دیگر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی خردسال، کودک و نوجوان تأمین می‌کند. فراهم‌سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ اسلامی ـ ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن جزو اهداف این سند برشمرده می‌شود.
بر اساس تکالیف در نظر گرفته‌شده در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف شده است تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی یک محیط امن در فضای مجازی برای کودکان فراهم کند تا آن‌ها کمتر در معرض محتواهای نامناسب قرار گیرند. تکلیف دیگر وزارت ارتباطات در این سند این است که محیط امن را متناسب با سن و محتوایی که در اختیار کاربر قرار می‌گیرد فراهم کند.
ارسال دیدگاه
