توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی راهکار رفع چالش‌های ناترازی برق
ایران با داشتن ۳۰۰ روز آفتابی و تونل‌های قوی باد، ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. با این حال، استفاده از این ظرفیت‌ها تاکنون به دلیل وابستگی به منابع ارزان‌قیمت نفت و گاز محدود بوده است.
با توجه به چالش‌های ناترازی برق در کشور، دولت چهاردهم با ورود جدی به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، در تلاش است تا ضمن افزایش ظرفیت تولید برق، به اهداف زیست‌محیطی و اقتصادی نیز دست یابند. در این رابطه محسن طرزطلب، رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) با اشاره به اینکه ظرفیت اسمی تولید برق کشور حدود ۹۳ هزار مگاوات به حساب می‌آید، گفت: «سهم برق تجدیدپذیر از این میزان زیر یک درصد و معادل ۱۴۲۱ مگاوات است. ظرفیت ایجاد شده برق تجدیدپذیر در دولت سیزدهم حدود ۳۲۱ مگاوات بوده و از ابتدای دولت چهاردهم تاکنون حدود ۲۵۸ مگاوات به ظرفیت برق تجدیدپذیر در کشور اضافه و مقرر شده این میزان تا پایان سال به ۷۰۰ مگاوات و تا اوج بار سال آینده به حدود ۳۵۰۰ مگاوات برسد.
او افزود: «طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است در دولت چهاردهم حدود ۳۰ هزار مگاوات به ظرفیت برق تجدیدپذیر کشور اضافه شود که از این میزان ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه بادی خواهد بود. در این رابطه، نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به دلیل زمان کوتاه ساخت و سهولت دسترسی به فناوری، بهترین گزینه برای رفع ناترازی برق هستند.»
طرزطلب منابع مالی مورد نیاز برای توسعه 30 هزار مگاواتی نیروگاه‌های تجدیدپذیر را 15 میلیارد دلار، اعلام کرد توضیح داد: «منابع مالی خوبی برای توسعه ۳۰ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر از سوی دولت پیش‌بینی شده که شامل پنج میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی و به همین میزان از محل خطوط اعتباری ایران با کشورها، تسهیلات بانکی و بودجه سنواتی دولت تخصیص می‌یابد.»
رئیس سازمان ساتبا ادامه داد: «برای توسعه ۳۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر، ۱۵ میلیارد دلار طی حدود ۳. ۵ سال آینده مورد نیاز بوده که قرار است از این میزان، ۲۵ درصد تا ۳۰ درصد توسط سرمایه‌گذاران و حدود ۷۰ درصد از محل تسهیلات پرداختی به بخش خصوصی تأمین شود.»
بازار رقابتی برق تجدیدپذیر
یکی از اقدامات مهم دولت، ایجاد بازار رقابتی برای برق تجدیدپذیر در بورس انرژی به‌شمار می‌رود. در این بازار، برق تولیدی نیروگاه‌های تجدیدپذیر با قیمت‌های جذاب خرید و فروش می‌شود که این امر استقبال سرمایه‌گذاران را افزایش داد. میثم رحیمی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «آتیه نو» با تأکید بر اینکه دولت با اتخاذ رویکردی مبتنی بر عدم مداخله مستقیم در عرضه و تقاضای برق تجدیدپذیر، زمینه‌ای برای رشد و شکوفایی این بخش از بازار انرژی فراهم آورده، گفت: «این خط‌مشی در راستای ایجاد محیطی رقابتی و شفاف در معاملات برق تجدیدپذیر اتخاذ و منجر به توسعه بسترهای معاملاتی نوآورانه، از جمله تابلوی برق سبز در بورس انرژی شد.»
او افزود: «تابلوی برق سبز بستری برای معاملات آزاد و رقابتی برق تجدیدپذیر مهیا ساخته و به بهبود ارزش‌گذاری این نوع انرژی یاری رسانده است. در این بازار، برق تجدیدپذیر با قیمت‌هایی متغیر و بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا معامله می‌شود، به‌طوری‌که در مواردی قیمت هر کیلووات‌ساعت به هفت هزار تومان نیز رسید. این موضوع نه‌تنها نشان‌دهنده ظرفیت بالای اقتصادی انرژی‌های تجدیدپذیر است، بلکه جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است. بر اساس آمارهای منتشرشده، طی نیمه نخست سال جاری، حجم معاملات برق تجدیدپذیر در بورس انرژی به حدود 2000 میلیارد تومان رسیده، این آمار حاکی از رشد چشمگیر معاملات در این بخش و استقبال سرمایه‌گذاران از فرصت‌های جدید است.»
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: «افزایش معاملات برق تجدیدپذیر در بورس انرژی تنها یک گام ابتدایی در مسیر توسعه پایدار این حوزه به حساب می‌آید. با توجه به روند فعلی، انتظار می‌رود که در آینده نزدیک، حجم معاملات این بازار افزایش بیشتری یابد و نقش آن در تأمین نیازهای انرژی کشور پررنگ‌تر شود. همچنین افزایش حضور بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری‌های جدید می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های تولید و انتقال برق تجدیدپذیر کمک کند و بهره‌وری این بازار را توسعه بخشد.»
به گفته او، علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، توسعه بازار برق تجدیدپذیر در بورس انرژی به بهبود پایداری زیست‌محیطی و کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی نیز یاری می‌رساند. از سوی دیگر، رشد معاملات برق تجدیدپذیر در بورس انرژی، فرصت‌های اقتصادی متعددی را برای تولیدکنندگان، سرمایه‌گذاران و حتی مصرف‌کنندگان ایجاد کرد. تولیدکنندگان می‌توانند با فروش مستقیم برق تولیدی خود در این بازار، به درآمد پایدار و منصفانه‌ای دست یابند، در حالی که سرمایه‌گذاران نیز از پتانسیل بالای بازدهی این حوزه بهره‌مند می‌شوند.
این درحالی است که برای رفع موانع ساخت نیروگاه‌ها، توافقنامه‌ای با بانک‌ها برای واردات تجهیزات نیروگاهی به امضا رسیده است. همچنین پیشنهاد شده تعرفه واردات تجهیزات به صفر درصد کاهش یابد. ورود دولت به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و تسهیل‌گری‌های انجام‌شده، نویدبخش آینده‌ای پایدار در تولید انرژی است. این اقدامات هم به رفع ناترازی برق کمک خواهد کرد و هم می‌تواند جایگاه ایران را در حوزه انرژی‌های پاک در سطح بین‌المللی ارتقا بخشد.
با توجه به چالش‌های ناترازی برق در کشور، دولت چهاردهم با ورود جدی به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، در تلاش است تا ضمن افزایش ظرفیت تولید برق، به اهداف زیست‌محیطی و اقتصادی نیز دست یابند. در این رابطه محسن طرزطلب، رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) با اشاره به اینکه ظرفیت اسمی تولید برق کشور حدود ۹۳ هزار مگاوات به حساب می‌آید، گفت: «سهم برق تجدیدپذیر از این میزان زیر یک درصد و معادل ۱۴۲۱ مگاوات است. ظرفیت ایجاد شده برق تجدیدپذیر در دولت سیزدهم حدود ۳۲۱ مگاوات بوده و از ابتدای دولت چهاردهم تاکنون حدود ۲۵۸ مگاوات به ظرفیت برق تجدیدپذیر در کشور اضافه و مقرر شده این میزان تا پایان سال به ۷۰۰ مگاوات و تا اوج بار سال آینده به حدود ۳۵۰۰ مگاوات برسد.
او افزود: «طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است در دولت چهاردهم حدود ۳۰ هزار مگاوات به ظرفیت برق تجدیدپذیر کشور اضافه شود که از این میزان ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه بادی خواهد بود. در این رابطه، نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به دلیل زمان کوتاه ساخت و سهولت دسترسی به فناوری، بهترین گزینه برای رفع ناترازی برق هستند.»
طرزطلب منابع مالی مورد نیاز برای توسعه 30 هزار مگاواتی نیروگاه‌های تجدیدپذیر را 15 میلیارد دلار، اعلام کرد توضیح داد: «منابع مالی خوبی برای توسعه ۳۰ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر از سوی دولت پیش‌بینی شده که شامل پنج میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی و به همین میزان از محل خطوط اعتباری ایران با کشورها، تسهیلات بانکی و بودجه سنواتی دولت تخصیص می‌یابد.»
رئیس سازمان ساتبا ادامه داد: «برای توسعه ۳۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر، ۱۵ میلیارد دلار طی حدود ۳. ۵ سال آینده مورد نیاز بوده که قرار است از این میزان، ۲۵ درصد تا ۳۰ درصد توسط سرمایه‌گذاران و حدود ۷۰ درصد از محل تسهیلات پرداختی به بخش خصوصی تأمین شود.»
بازار رقابتی برق تجدیدپذیر
یکی از اقدامات مهم دولت، ایجاد بازار رقابتی برای برق تجدیدپذیر در بورس انرژی به‌شمار می‌رود. در این بازار، برق تولیدی نیروگاه‌های تجدیدپذیر با قیمت‌های جذاب خرید و فروش می‌شود که این امر استقبال سرمایه‌گذاران را افزایش داد. میثم رحیمی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «آتیه نو» با تأکید بر اینکه دولت با اتخاذ رویکردی مبتنی بر عدم مداخله مستقیم در عرضه و تقاضای برق تجدیدپذیر، زمینه‌ای برای رشد و شکوفایی این بخش از بازار انرژی فراهم آورده، گفت: «این خط‌مشی در راستای ایجاد محیطی رقابتی و شفاف در معاملات برق تجدیدپذیر اتخاذ و منجر به توسعه بسترهای معاملاتی نوآورانه، از جمله تابلوی برق سبز در بورس انرژی شد.»
او افزود: «تابلوی برق سبز بستری برای معاملات آزاد و رقابتی برق تجدیدپذیر مهیا ساخته و به بهبود ارزش‌گذاری این نوع انرژی یاری رسانده است. در این بازار، برق تجدیدپذیر با قیمت‌هایی متغیر و بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا معامله می‌شود، به‌طوری‌که در مواردی قیمت هر کیلووات‌ساعت به هفت هزار تومان نیز رسید. این موضوع نه‌تنها نشان‌دهنده ظرفیت بالای اقتصادی انرژی‌های تجدیدپذیر است، بلکه جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است. بر اساس آمارهای منتشرشده، طی نیمه نخست سال جاری، حجم معاملات برق تجدیدپذیر در بورس انرژی به حدود 2000 میلیارد تومان رسیده، این آمار حاکی از رشد چشمگیر معاملات در این بخش و استقبال سرمایه‌گذاران از فرصت‌های جدید است.»
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: «افزایش معاملات برق تجدیدپذیر در بورس انرژی تنها یک گام ابتدایی در مسیر توسعه پایدار این حوزه به حساب می‌آید. با توجه به روند فعلی، انتظار می‌رود که در آینده نزدیک، حجم معاملات این بازار افزایش بیشتری یابد و نقش آن در تأمین نیازهای انرژی کشور پررنگ‌تر شود. همچنین افزایش حضور بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری‌های جدید می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های تولید و انتقال برق تجدیدپذیر کمک کند و بهره‌وری این بازار را توسعه بخشد.»
به گفته او، علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، توسعه بازار برق تجدیدپذیر در بورس انرژی به بهبود پایداری زیست‌محیطی و کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی نیز یاری می‌رساند. از سوی دیگر، رشد معاملات برق تجدیدپذیر در بورس انرژی، فرصت‌های اقتصادی متعددی را برای تولیدکنندگان، سرمایه‌گذاران و حتی مصرف‌کنندگان ایجاد کرد. تولیدکنندگان می‌توانند با فروش مستقیم برق تولیدی خود در این بازار، به درآمد پایدار و منصفانه‌ای دست یابند، در حالی که سرمایه‌گذاران نیز از پتانسیل بالای بازدهی این حوزه بهره‌مند می‌شوند.
این درحالی است که برای رفع موانع ساخت نیروگاه‌ها، توافقنامه‌ای با بانک‌ها برای واردات تجهیزات نیروگاهی به امضا رسیده است. همچنین پیشنهاد شده تعرفه واردات تجهیزات به صفر درصد کاهش یابد. ورود دولت به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و تسهیل‌گری‌های انجام‌شده، نویدبخش آینده‌ای پایدار در تولید انرژی است. این اقدامات هم به رفع ناترازی برق کمک خواهد کرد و هم می‌تواند جایگاه ایران را در حوزه انرژی‌های پاک در سطح بین‌المللی ارتقا بخشد.
ارسال دیدگاه
