
تعدیل نیرو در بزرگترین خودروسازی اروپا
هیچ صنعتی به اندازه خودرو برای اقتصاد آلمان مهم نیست و هیچ خودروسازی مهمتر از فولکسواگن نیست. اکنون این خودروساز ۸۷ ساله چشمانداز کاهش مشاغل و تعطیلی کارخانهها را برای بازگشت به سوددهی در سر میپروراند، آنهم در وضعیتی که مشکلات بزرگی پیشِروی کشور آلمان قرار دارد که در حال دستوپنجه نرم کردن با بخش صنعتی رو به کاهش خود است؛ اقتصادی که پیشبینی میشود برای دومین سال متوالی منقبض خواهد شد.
کارستن برزسکی، اقتصاددان ارشد در مؤسسه ING آلمان معتقد است: «این واقعیت که فولکسواگن، بزرگترین خودروساز آلمان و بزرگترین کارفرمای صنعتی و شماره دوی جهان پس از خودروساز ژاپنی تویوتا، دیگر تعطیلی کارخانهها و تعدیل نیروی اجباری را رد نمیکند، نشان میدهد که صنعت آلمان در حال حاضر چقدر در بحران است.» مشکلات سودآوری برند اصلی فولکسواگن (شامل نیروی کار با قیمت بالا، ساختارهای سازمانی دستوپاگیر و ناتوانی در همگامی با پیشرفتهای خودروسازان چینی) منعکسکننده مسائلی است که اقتصاد آلمان در کل با آن مواجه است.
هفته قبل دولت آلمان اعلام کرد که رشد اقتصاد این کشور در سال ۲۰۲۴ به میزان ۰.۲ درصد کاهش یافته که نسبت به پیشبینی قابل انتظار رشد ۰.۳ درصدی کمتر است. در واقع مشکل اصلی کاهش تولید بخش صنعتی است که نتوانسته پس از شوکهای ناشی از همهگیری ویروس کرونا و جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ بهبود یابد. در عین حال، به نظر میرسد آلمان در اتحادیه اروپا نیز نفوذ خود را از دست داده است؛ چراکه اتحادیه اروپا اخیراً رأی به اعمال تعرفههای بالاتری بر خودروهای الکتریکی وارداتی از چین داده که شریک تجاری کلیدی آلمان محسوب میشود. برخی اقتصاددانان ریشه مشکلات را هم در فولکسواگن و هم در کل آلمان میبینند و علت را فرصت ازدسترفتهای میدانند که برای سرمایهگذاری در طول قبل به «دهه طلایی» معروف شد (زمانی که در سال ۲۰۰۸ تولید کشور پس از رکود اقتصادی جهانی ۱۴ درصد افزایش یافته بود.)
ینس سودکوم، اقتصاددان در دانشگاه هاینریش هاینه در دوسلدورف آلمان میگوید: «اقتصاد آلمان واقعاً خوب عمل کرد، فولکسواگن هم همینطور. در آن سالها، فولکسواگن خودروهایی با موتورهای احتراقی به سراسر اروپا و چین صادر میکرد و با فروش خود در سال ۲۰۱۶ به بزرگترین خودروساز جهان تبدیل شد. فروشی که بیش از ۳۱ میلیارد یورو یا ۳۴.۶ میلیارد دلار برای این شرکت هزینه داشته است.»
دولت آلمان از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ مازاد بودجه جمعآوری کرد. نرخ بهره منفی بود و آلمان میتوانست برای سرمایهگذاری در زیرساختهای عمومی، دیجیتالی کردن و چرخش به سمت اقتصاد سبز وام بگیرد. در عوض، دولت قانونی تصویب کرد که بودجه متعادلی را در قانون اساسی خود گنجانده بود، اقدامی که همچنان سرمایهگذاری را محدود میکند. سودکوم میافزاید: «بهعبارتی، آلمان بیش از حد موفق بود، وضعیتی که در آن مردم از خود راضی میشوند و فکر میکنند که موفقیت برای همیشه ادامه خواهد داشت و اکنون میدانیم که اینطور نیست.» همین امر را میتوان در مورد فولکسواگن نیز گفت که از دهه ۱۹۹۰ میلیونها خودروی گازسوز را در چین فروخته اما نتوانسته خطر برندهای چینی مانند BYD، Geely و Nio را جدی بگیرد؛ خودروسازانی که بر توسعه خودروهای کاملاً الکتریکی و هیبریدی و ایجاد زنجیره تأمین برای حمایت از آن متمرکز بودند. فقدان آیندهنگری IG Metall (بزرگترین اتحادیه فلزکاران آلمان) را که نماینده ۱۲۰ هزار کارگر فولکسواگن در آلمان است آزار میدهد. این اتحادیه ادعاهای سوءمدیریت علیه رهبران فولکسواگن را مطرح کرده است. آنها معتقدند که مدیران در سالهای اخیر تلاش کردهاند میلیاردها دلار سرمایهگذاری کنند و تولید در کارخانههای آلمان را به سمت خودروهای الکتریکی سوق دهند. از نظر این اتحادیه چنین سرمایهگذاریای بدون آیندهنگری بود و ضرررسان شد. هزاران نفر از کارگران فولکسواگن ماه گذشته پیش از دور اول مذاکرات دستمزد با رهبران شرکت تجمع کردند. کارگران سوت زدند و بر طبل کوبیدند و قول دادند از ۱۲۰ هزار شغل در شش کارخانه در آلمان دفاع کنند و خواهان افزایش هفت درصدی دستمزدها شدند. تورستن گروگر، مذاکرهکننده اصلی اتحادیه، به جمعیتی که در حیاط کاخ تابستانی هانوفر تجمع کرده بودند، گفت: «تعدیل نیرو برای آینده نیست.» او از فولکسواگن خواست تا بوروکراسی و پیچیدگی را کاهش دهد و یک استراتژی برای بقا ایجاد کند اما نمایندگان شرکت به مزایای سخاوتمندانه کارگران فولکسواگن از جمله امکان ۳۶ روز تعطیلات - شش روز بیشتر از استاندارد صنعت - اشاره میکنند.
کارستن برزسکی، اقتصاددان ارشد در مؤسسه ING آلمان معتقد است: «این واقعیت که فولکسواگن، بزرگترین خودروساز آلمان و بزرگترین کارفرمای صنعتی و شماره دوی جهان پس از خودروساز ژاپنی تویوتا، دیگر تعطیلی کارخانهها و تعدیل نیروی اجباری را رد نمیکند، نشان میدهد که صنعت آلمان در حال حاضر چقدر در بحران است.» مشکلات سودآوری برند اصلی فولکسواگن (شامل نیروی کار با قیمت بالا، ساختارهای سازمانی دستوپاگیر و ناتوانی در همگامی با پیشرفتهای خودروسازان چینی) منعکسکننده مسائلی است که اقتصاد آلمان در کل با آن مواجه است.
هفته قبل دولت آلمان اعلام کرد که رشد اقتصاد این کشور در سال ۲۰۲۴ به میزان ۰.۲ درصد کاهش یافته که نسبت به پیشبینی قابل انتظار رشد ۰.۳ درصدی کمتر است. در واقع مشکل اصلی کاهش تولید بخش صنعتی است که نتوانسته پس از شوکهای ناشی از همهگیری ویروس کرونا و جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ بهبود یابد. در عین حال، به نظر میرسد آلمان در اتحادیه اروپا نیز نفوذ خود را از دست داده است؛ چراکه اتحادیه اروپا اخیراً رأی به اعمال تعرفههای بالاتری بر خودروهای الکتریکی وارداتی از چین داده که شریک تجاری کلیدی آلمان محسوب میشود. برخی اقتصاددانان ریشه مشکلات را هم در فولکسواگن و هم در کل آلمان میبینند و علت را فرصت ازدسترفتهای میدانند که برای سرمایهگذاری در طول قبل به «دهه طلایی» معروف شد (زمانی که در سال ۲۰۰۸ تولید کشور پس از رکود اقتصادی جهانی ۱۴ درصد افزایش یافته بود.)
ینس سودکوم، اقتصاددان در دانشگاه هاینریش هاینه در دوسلدورف آلمان میگوید: «اقتصاد آلمان واقعاً خوب عمل کرد، فولکسواگن هم همینطور. در آن سالها، فولکسواگن خودروهایی با موتورهای احتراقی به سراسر اروپا و چین صادر میکرد و با فروش خود در سال ۲۰۱۶ به بزرگترین خودروساز جهان تبدیل شد. فروشی که بیش از ۳۱ میلیارد یورو یا ۳۴.۶ میلیارد دلار برای این شرکت هزینه داشته است.»
دولت آلمان از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ مازاد بودجه جمعآوری کرد. نرخ بهره منفی بود و آلمان میتوانست برای سرمایهگذاری در زیرساختهای عمومی، دیجیتالی کردن و چرخش به سمت اقتصاد سبز وام بگیرد. در عوض، دولت قانونی تصویب کرد که بودجه متعادلی را در قانون اساسی خود گنجانده بود، اقدامی که همچنان سرمایهگذاری را محدود میکند. سودکوم میافزاید: «بهعبارتی، آلمان بیش از حد موفق بود، وضعیتی که در آن مردم از خود راضی میشوند و فکر میکنند که موفقیت برای همیشه ادامه خواهد داشت و اکنون میدانیم که اینطور نیست.» همین امر را میتوان در مورد فولکسواگن نیز گفت که از دهه ۱۹۹۰ میلیونها خودروی گازسوز را در چین فروخته اما نتوانسته خطر برندهای چینی مانند BYD، Geely و Nio را جدی بگیرد؛ خودروسازانی که بر توسعه خودروهای کاملاً الکتریکی و هیبریدی و ایجاد زنجیره تأمین برای حمایت از آن متمرکز بودند. فقدان آیندهنگری IG Metall (بزرگترین اتحادیه فلزکاران آلمان) را که نماینده ۱۲۰ هزار کارگر فولکسواگن در آلمان است آزار میدهد. این اتحادیه ادعاهای سوءمدیریت علیه رهبران فولکسواگن را مطرح کرده است. آنها معتقدند که مدیران در سالهای اخیر تلاش کردهاند میلیاردها دلار سرمایهگذاری کنند و تولید در کارخانههای آلمان را به سمت خودروهای الکتریکی سوق دهند. از نظر این اتحادیه چنین سرمایهگذاریای بدون آیندهنگری بود و ضرررسان شد. هزاران نفر از کارگران فولکسواگن ماه گذشته پیش از دور اول مذاکرات دستمزد با رهبران شرکت تجمع کردند. کارگران سوت زدند و بر طبل کوبیدند و قول دادند از ۱۲۰ هزار شغل در شش کارخانه در آلمان دفاع کنند و خواهان افزایش هفت درصدی دستمزدها شدند. تورستن گروگر، مذاکرهکننده اصلی اتحادیه، به جمعیتی که در حیاط کاخ تابستانی هانوفر تجمع کرده بودند، گفت: «تعدیل نیرو برای آینده نیست.» او از فولکسواگن خواست تا بوروکراسی و پیچیدگی را کاهش دهد و یک استراتژی برای بقا ایجاد کند اما نمایندگان شرکت به مزایای سخاوتمندانه کارگران فولکسواگن از جمله امکان ۳۶ روز تعطیلات - شش روز بیشتر از استاندارد صنعت - اشاره میکنند.
ارسال دیدگاه