تحقق عدالت با نظام چندالیه تأمیناجتماعی
سید حسن موسوی چلک پژوهشگر اجتماعی
اجــرای نظــام جندلایه تأمیناجتماعی کــه در سیاستهای کلی تأمیناجتماعی به آن اشاره شده، بستری برای مدیریت کلان مسائل حوزه نیازمندان در کشور محسوب میشود. در واقع این نظام در راستای ایجاد عدالــت، هدفگذاری و برنامهریزی شــده که مسئله نیازمندان نیز ذیل آن قرار میگیرد. از زمان تصویب قانون برنامه دوم توسعه، نظام چندلایه تأمیناجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت ایجاد نظام جندلایه تأمیناجتماعی آنچنان مهم ارزیابی شده که مقام معظم رهبری، در سیاستهای کلی تأمیناجتماعی به آن اشاره کردهاند. در این نوع نظام حوزه رفاه و تأمیناجتماعی، افراد بر اساس بانک اطلاعاتی شــفاف شناسایی و وضعیت آنها مورد ارزیابی قــرار میگیرد. همچنین به دنبال اجرایی شــدن این رویه، نیازها و مشکلات گروههای مختلف و دستهبندیشده اجتماعی پس از ارزیابی شناسایی میشوند. پس از طی مراحل فوق، چالشها و نیازها اولویتبندی شده و متناسب با شرایط، نیاز و وسع هر فرد یا خانواده، ساز و کار حمایتی برای آنها تعریف خواهد شد. نظام جندلایه تأمیناجتماعی بــر مبنای یک بانک اطلاعاتی شفاف و دقیق با شناسایی افراد، برنامهریزی برای حل مشکلات و مسائل آنها را در دستور کار قرار میدهد. بهنحوی که شرایط افراد جامعه بررسی و بر اساس وضعیت خروجی، امکانات و متناسب با نیاز، سه برنامه کاربردی برای آنان تعریف میشود. در قالب نظام چندلایه تأمیناجتماعی ســه موضوع مســاعدت اجتماعی، حمایت اجتماعی و بیمههای اجتماعی پیشبینی شــده تا با اجــرای دقیق آن در چارچوب ساز و کاری مناسب برای حل مشکلات در حوزههای امدادی و بیمهای، مســائل موجود جامعه روند مطلوبتری برای اجرا در پیش گیرد. این نظام رفاهی و بیمهای را میتــوان راهکار اصلی نجات کشور و حمایت از خانوادههای نیازمند دانست اما برای اجرای درســت آن باید همه منابع موجود در اختیار متولیان امر قرار گیرد. ازآنجا که منابع کنونی در اختیار برخی نهادها داراییهای مردم محســوب میشود، باید با تجمیع این منابع برای اجرای دقیق این نظام گامهای اساسی برداشته شود. معتقدیم اگر همه آمدند و بانک اطلاعاتی بهروز و عزمی راسخ برای توانمندی فقرا و نیازمندان وجود داشت، در آن شرایط نظام چندلایه تأمیناجتماعی براساس منابع موجود، دادهها و مدیریت درست منابع در کشور اجرایی و عملیاتی خواهد شد. در صورت تحقق شرایط اشاره شــده، منابع هدفمندی به درستی و سر جای خود قرار میگیرد و توانمندســازی بیشتر نیازمندان نظام تأمیناجتماعی پویا و توانمند در کشور محقق میشود. به این واســطه عدالت اجتماعی در حوزه رفاه در بین گروههای مختلف مردمی به وضوح قابل مشاهده است. اجرایی شدن کامل نظام چندلایه اجرایی در نهایت به بیمه اجتماعی ختم خواهد شد. در چنین شرایطی، افراد نیازمند هم توانمندتر میشوند؛ چون در نظام چندلایه چســبندگی معنی ندارد و از مســاعدت به حمایــت و در نهایــت بیمههای اجتماعی مســیری اســت که برای این نوع نظام رفاهی و بیمهای تعریف شده است. با توجه به اینکه محرومیتزدایی و فقرزدایی به موضوع ایجاد نظام چندلایه تأمیناجتماعی خلاصه میشود، اهتمام بر اجرای این نوع نظام رفاهی میتواند سطوح مختلف مردمی نیازمند خدمات حمایتی، امدادی و بیمهای را در چنین وضعــی از مزایای نظام چندلایه تأمیناجتماعی بهرهمند کند. حال کــه عزم کشــور بــرای اجــرای نظــام چندلایه تأمیناجتماعی جــزم شــده، تدویــن برنامههــا و سیاستهای کلــی تأمیناجتماعی بــرای ایجاد نظامی بومی و سازگار با کشور قابل انتظار است. باید متناســب با شــرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور در این زمینه تصمیمگیری شود. در ایــن سیاستها امور امــدادی از محل پوشــش بیمهای، مشــارکتهای مردمی و مســاعدت نهاد دولــت، امــور حمایتی بــا هدف رفــع فقر و آســیب اجتماعی و تضمین سطح پایه خدمات از محل منابع دولتی، عمومی و مردمی، امور بیمــه پایه برای آحاد جامعه متناســب با وضع آنان از محل حقبیمه سهم بیمهشدگان، کارفرمایان و دولت و امور بیمههای مازاد و تکمیلی از محل مشارکت بیمهشدگان و کارفرمایان با مشــوقهای مالیاتی و پشتیبانی حقوقی دولت در فضای رقابتی مورد تأکید است.
ارسال دیدگاه