خوداظهاری
فرصتی برای برخورداری از حمایت‌های تأمین‌اجتماعی
مسعود کریمی‌مقدم روزنامه نگار
براساس اعلام اخیر سازمان تأمین‌اجتماعی، «امکان خوداظهاری» برای پوشش شاغلان بدون بیمه فراهم شده است. در خوداظهاری برخط سازمان تأمین‌اجتماعی، کارگری که کارفرما او را بیمه نکرده، برای برخورداری از پوشش تأمین‌اجتماعی ثبت درخواست خواهد کرد.
«محمد محمدی» معاون بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی ششم تیرماه سال جاری، در ارتباط با فراهم شدن امکان پوشش بیمه‌ای شاغلان بدون بیمه در قالب خوداظهاری بیان کرد: «به‌منظور گسترش پوشش بیمه‌ای و جلوگیری از فرار بیمه‌ای و تضییع احتمالی حقوق جامعه کارگری، بستر لازم برای خوداظهاری در سامانه خدمات غیرحضوری این سازمان و برنامه کاربردی «تأمین‌من» فراهم شده و بیمه‌شدگان و کارفرمایان سراسر کشور می‌توانند از مزایای این خدمت، منتفع شوند.»
در واقع خدمت جدید سازمان تأمین‌اجتماعی را می‌توان در مسیر توسعه بیمه‌شدگان، افزایش سطح پوشش بیمه اجتماعی در کشور و رشد منابع درآمدی تأمین‌اجتماعی در مسیر پایداری بیشتر محسوب کرد.
سازوکار اجرایی خوداظهاری
بنابر اعلام سازمان تأمین‌اجتماعی سازوکار اجرایی خوداظهاری به این شیوه است که اگر فردی در کارگاهی اشتغال دارد و تاکنون در زمره بیمه‌شدگان کارگاه مذکور قرار نگرفته، می‌تواند با مراجعه به سامانه خدمات غیرحضوری تأمین‌اجتماعی با برنامه «تأمین‌من» درخواست خود را برای بیمه‌شدن و بهره‌مندی از خدمات این سازمان ثبت کند.
بعد از ثبت، درخواست در مدت‌زمان محدود بررسی شده و بازرسان سازمان تأمین‌اجتماعی در کوتاه‌ترین زمان برای انجام مراحل بازرسی به محل کارگاه مراجعه می‌کنند. نتیجه بررسی از طریق پیامک به شخص متقاضی اطلاع‌رسانی می‌شود.
به این ترتیب، با استفاده از بستر طرح خوداظهاری بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی، شرایطی فراهم شده که در صورت بیمه‌نشدن کارگر توسط کارفرما و عدم بازرسی کارگاه مربوطه، نیروی کار بتواند شخصاً نسبت به ثبت درخواست جهت برخورداری از پوشش بیمه‌ای و مزایای آن در تأمین‌اجتماعی اقدام کند.
در واقع این امکانِ برخط که اخیراً به سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی و برنامه «تأمین‌من» افزوده شده، نوعی اعلامیه برای بازرسان تأمین‌اجتماعی است تا طبق گفته کارگر و خوداظهاری او بدانند در کدام کارگاه‌ها فرار بیمه‌ای اتفاق افتاده و کدام کارفرمایان در بیمه کردن کارگران کوتاهی داشته‌اند. به این واسطه رشد تعداد بیمه‌شدگان و ارتقای سطح پوشش بیمه‌ای جامعه محقق می‌شود.
نحوه خوداظهاری شاغلان بدون بیمه، به این صورت است که متقاضی باید آدرس سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی به نشانی (es.tamin.ir) را در مرورگر جست‌وجو و پس از هدایت شدن به صفحه اصلی و ورود به سامانه، از بخش بیمه‌شدگان، گزینه خوداظهاری را انتخاب و درخواست خود را ثبت کند. این درخواست به معنای تقاضای فوری برای بازرسی بیمه‌ای از کارگاه مورد نظر است و آسان‌ترین و کم‌هزینه‌ترین شیوه برای گزارش فرار بیمه‌ای به حساب می‌آید.
مزایای خوداظهاری بیمه و بازرسی
یکی از اولین مزایای خوداظهاری از طریق سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی و برنامه «تأمین‌من»، کاهش مراجعات حضوری به شعب تأمین‌اجتماعی و فراهم کردن امکان گزارش و شکایت برخط است. تا پیش از این کارگران برای گزارش باید به شعب تأمین‌اجتماعی مراجعه می‌کردند که با درج یک گزینه خوداظهاری در سامانه‌های مذکور، مشکل مراجعه حضوری رفع شده است.
به گفته عضو هیأت‌مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، مزیت دیگر خوداظهاری بیمه‌ای رسیدگی سریع به تخلفات بیمه‌ای کارفرمایان و جلوگیری از فرارهای بیمه‌ای است که در نوع خود به افزایش منابع ریالی صندوق تأمین‌اجتماعی یاری می‌رساند.
«حسین حبیبی» در گفت‌وگو با «آتیه‌نو» بیان کرد: «خوداظهاری کارگران موجب شناسایی حفره‌های بیمه‌ای می‌شود، به شرط اینکه کارگران دارای قرارداد موقت و بی‌بهره از امنیت شغلی، امکان و توان اظهار مسئله در سامانه مربوطه را داشته باشند.»
او با بیان اینکه در برخی موارد اشتغال بدون بیمه، بخشی از توافق اجباری میان کارفرما و کارگر است و کارگر به‌خاطر ترس از بیکاری و اخراج قبول می‌کند بدون بیمه کار کند، افزود: «پیش‌شرط خوداظهاری بیمه، آزادی عمل کارگر است، باید محرمانگی مسئله حفظ شود و بازرسان تأمین‌اجتماعی به‌گونه‌ای برای بازرسی کارگاهی و الزام کارفرما به بیمه کردن عمل کنند که مشخص نباشد شخص کارگر برای گزارش و شکایت مراجعه کرده است. در شرایطی غیر از این احتمال دارد کارگر در کوتاه‌ترین زمان ممکن بعد از سرکشی بازرسان به هر بهانه‌ای تعدیل و بیکار شود.»
کاهش دعاوی تأمین‌اجتماعی
خوداظهاری بیمه‌ای و رسیدگی فوری به آن، دعاوی مطروحه در هیأت‌های حل اختلاف و تشخیص ادارات کار را کاهش می‌دهد. این مهم در صورتی فراهم می‌شود که کارگران با بهره‌گیری از گزینه برخط، تخلفات بیمه‌ای کارفرمایان و اهمال آن‌ها در اجرای قانون را با ثبت در سامانه گزارش دهند و بتوانند از طریق بازرسی کارگاهی و الزام کارفرما به رعایت اصول قانونی، بدون نیاز به طرح شکایت در مراجع حل اختلاف، بیمه شوند.
در مجموع، گزینه برخط خوداظهاری بیمه در صورت کارکرد، در عین کاهش مراجعات حضوری به شعب تأمین‌اجتماعی، مزایای بسیاری به دنبال دارد؛ افزایش احتمالی منابع ورودی‌های تأمین‌اجتماعی، بهبود نظارت و بازرسی و افزایش سطح پایبندی به قانون تأمین‌اجتماعی از دیگر مزایای این امکان جدید در سازمان تأمین‌اجتماعی است.
«محمد محمدی» معاون بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی ششم تیرماه سال جاری، در ارتباط با فراهم شدن امکان پوشش بیمه‌ای شاغلان بدون بیمه در قالب خوداظهاری بیان کرد: «به‌منظور گسترش پوشش بیمه‌ای و جلوگیری از فرار بیمه‌ای و تضییع احتمالی حقوق جامعه کارگری، بستر لازم برای خوداظهاری در سامانه خدمات غیرحضوری این سازمان و برنامه کاربردی «تأمین‌من» فراهم شده و بیمه‌شدگان و کارفرمایان سراسر کشور می‌توانند از مزایای این خدمت، منتفع شوند.»
در واقع خدمت جدید سازمان تأمین‌اجتماعی را می‌توان در مسیر توسعه بیمه‌شدگان، افزایش سطح پوشش بیمه اجتماعی در کشور و رشد منابع درآمدی تأمین‌اجتماعی در مسیر پایداری بیشتر محسوب کرد.
سازوکار اجرایی خوداظهاری
بنابر اعلام سازمان تأمین‌اجتماعی سازوکار اجرایی خوداظهاری به این شیوه است که اگر فردی در کارگاهی اشتغال دارد و تاکنون در زمره بیمه‌شدگان کارگاه مذکور قرار نگرفته، می‌تواند با مراجعه به سامانه خدمات غیرحضوری تأمین‌اجتماعی با برنامه «تأمین‌من» درخواست خود را برای بیمه‌شدن و بهره‌مندی از خدمات این سازمان ثبت کند.
بعد از ثبت، درخواست در مدت‌زمان محدود بررسی شده و بازرسان سازمان تأمین‌اجتماعی در کوتاه‌ترین زمان برای انجام مراحل بازرسی به محل کارگاه مراجعه می‌کنند. نتیجه بررسی از طریق پیامک به شخص متقاضی اطلاع‌رسانی می‌شود.
به این ترتیب، با استفاده از بستر طرح خوداظهاری بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی، شرایطی فراهم شده که در صورت بیمه‌نشدن کارگر توسط کارفرما و عدم بازرسی کارگاه مربوطه، نیروی کار بتواند شخصاً نسبت به ثبت درخواست جهت برخورداری از پوشش بیمه‌ای و مزایای آن در تأمین‌اجتماعی اقدام کند.
در واقع این امکانِ برخط که اخیراً به سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی و برنامه «تأمین‌من» افزوده شده، نوعی اعلامیه برای بازرسان تأمین‌اجتماعی است تا طبق گفته کارگر و خوداظهاری او بدانند در کدام کارگاه‌ها فرار بیمه‌ای اتفاق افتاده و کدام کارفرمایان در بیمه کردن کارگران کوتاهی داشته‌اند. به این واسطه رشد تعداد بیمه‌شدگان و ارتقای سطح پوشش بیمه‌ای جامعه محقق می‌شود.
نحوه خوداظهاری شاغلان بدون بیمه، به این صورت است که متقاضی باید آدرس سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی به نشانی (es.tamin.ir) را در مرورگر جست‌وجو و پس از هدایت شدن به صفحه اصلی و ورود به سامانه، از بخش بیمه‌شدگان، گزینه خوداظهاری را انتخاب و درخواست خود را ثبت کند. این درخواست به معنای تقاضای فوری برای بازرسی بیمه‌ای از کارگاه مورد نظر است و آسان‌ترین و کم‌هزینه‌ترین شیوه برای گزارش فرار بیمه‌ای به حساب می‌آید.
مزایای خوداظهاری بیمه و بازرسی
یکی از اولین مزایای خوداظهاری از طریق سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی و برنامه «تأمین‌من»، کاهش مراجعات حضوری به شعب تأمین‌اجتماعی و فراهم کردن امکان گزارش و شکایت برخط است. تا پیش از این کارگران برای گزارش باید به شعب تأمین‌اجتماعی مراجعه می‌کردند که با درج یک گزینه خوداظهاری در سامانه‌های مذکور، مشکل مراجعه حضوری رفع شده است.
به گفته عضو هیأت‌مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، مزیت دیگر خوداظهاری بیمه‌ای رسیدگی سریع به تخلفات بیمه‌ای کارفرمایان و جلوگیری از فرارهای بیمه‌ای است که در نوع خود به افزایش منابع ریالی صندوق تأمین‌اجتماعی یاری می‌رساند.
«حسین حبیبی» در گفت‌وگو با «آتیه‌نو» بیان کرد: «خوداظهاری کارگران موجب شناسایی حفره‌های بیمه‌ای می‌شود، به شرط اینکه کارگران دارای قرارداد موقت و بی‌بهره از امنیت شغلی، امکان و توان اظهار مسئله در سامانه مربوطه را داشته باشند.»
او با بیان اینکه در برخی موارد اشتغال بدون بیمه، بخشی از توافق اجباری میان کارفرما و کارگر است و کارگر به‌خاطر ترس از بیکاری و اخراج قبول می‌کند بدون بیمه کار کند، افزود: «پیش‌شرط خوداظهاری بیمه، آزادی عمل کارگر است، باید محرمانگی مسئله حفظ شود و بازرسان تأمین‌اجتماعی به‌گونه‌ای برای بازرسی کارگاهی و الزام کارفرما به بیمه کردن عمل کنند که مشخص نباشد شخص کارگر برای گزارش و شکایت مراجعه کرده است. در شرایطی غیر از این احتمال دارد کارگر در کوتاه‌ترین زمان ممکن بعد از سرکشی بازرسان به هر بهانه‌ای تعدیل و بیکار شود.»
کاهش دعاوی تأمین‌اجتماعی
خوداظهاری بیمه‌ای و رسیدگی فوری به آن، دعاوی مطروحه در هیأت‌های حل اختلاف و تشخیص ادارات کار را کاهش می‌دهد. این مهم در صورتی فراهم می‌شود که کارگران با بهره‌گیری از گزینه برخط، تخلفات بیمه‌ای کارفرمایان و اهمال آن‌ها در اجرای قانون را با ثبت در سامانه گزارش دهند و بتوانند از طریق بازرسی کارگاهی و الزام کارفرما به رعایت اصول قانونی، بدون نیاز به طرح شکایت در مراجع حل اختلاف، بیمه شوند.
در مجموع، گزینه برخط خوداظهاری بیمه در صورت کارکرد، در عین کاهش مراجعات حضوری به شعب تأمین‌اجتماعی، مزایای بسیاری به دنبال دارد؛ افزایش احتمالی منابع ورودی‌های تأمین‌اجتماعی، بهبود نظارت و بازرسی و افزایش سطح پایبندی به قانون تأمین‌اجتماعی از دیگر مزایای این امکان جدید در سازمان تأمین‌اجتماعی است.
ارسال دیدگاه
