
مدیردرمان تأمیناجتماعی آذربایجانغربی:
سال گذشته بیش از ۲ میلیون و ۱۲۲هزار ویزیت سرپایی به ثبت رسید
آذربایجانغربی سیزدهمین استان پهناور کشور محسوب می شود که بیش از ۳ میلیون نفر جمعیت ایران را در خود جای داده است. عمده مشاغل مردم این خطه بر محور فعالیتهای کشاورزی و دامداری، صنایع غذایی و دارویی و تولیدات کانیهای غیرفلزی قرار دارد. در نتیجه این پویایی اقتصادی، ۱۳ میلیون و ۱۵۶هزار و ۶۷۱ نفر از نفوس انسانی استان زیر پوشش بیمه تأمیناجتماعی قرار دارند که ۴۰درصد جمعیت منطقه را شامل میشود. برای اطلاع از چگونگی ارائه خدمات درمانی به مردم این دیار با دکتر عبدالله مسافریادگاری، مدیر درمان تأمیناجتماعی آذربایجانغربی گفتوگو کردهایم. او با دارا بودن ۲۸ سال سابقه فعالیت در عرصه پزشکی از دو سال گذشته مدیریت این مجموعه را برعهده گرفته است. مشروح این گپوگفت را پیش رو دارید.
سلاله صدرایی روزنامه نگار
این مدیریت دارای یک بیمارستان در ارومیه، یک مرکز جراحی محدود در مهاباد، ۵ پلیکلینیک شامل سه مرکز در شهرهای سلماس، میاندوآب، بوکان و دو مرکز در ارومیه، ۳ درمانگاه تخصصی در خوی، نقده و ماکو و یک درمانگاه عمومی در سردشت است. جا دارد اشاره کنم که در این استان، بیمارستانی تحت برند میلاد با عنوان امیرالمؤمنین(ع)خوی فعالیت میکند. سال گذشته براساس خواست بیمهشدگان و نظر مساعد مدیرعامل سازمان، تبدیل بیمارستان به مرکز ملکی استان به تصویب هیأتمدیره رسید و به زودی شاید تا ماه آینده به اجرا درآید. بیمارستان مذکور ۳۲ تختخوابی بود که اخیراً به ۵۰ تخت ارتقا یافت. در بخش درمان غیرمستقیم نیز در مجموع با ۲۰۷۸ مرکز شامل پزشکان عمومی، متخصص، دندانپزشک، داروخانه، آزمایشگاه، مراکز تصویربرداری، فیزیوتراپی، درمانگاه، مراکز جراحی محدود، بیمارستان و شبکه بهداشت طرف قرارداد هستیم.
مراکز درمانی استان از چه تجهیزات و امکانات درمانی برخوردارند؟
بیمارستان امام رضا(ع) بهعنوان یک مرکز جنرال از بخشهای گوناگون درمانی تشکیل شده و تجهیزات و امکانات آن نیز منطبق با فعالیت بیمارستان فراهم است. درحال حاضر تنها بخش جراحی قلب و آنژیوگرافی بیمارستان فعال نیست. در این مرکز دستگاههای «های تک» مانند امآرآی، سیتی اسکن و سنگشکن وجود دارد. همچنین قرار است در هفته تأمیناجتماعی یک دستگاه سیتی اسکن دیگر به مجموعه تجهیزات بیمارستان افزوده شود. سال گذشته نیز تعداد تختهای مصوب بیمارستان از ۲۵۶ به ۲۸۰ تخت افزایش یافت.
وضعیت بهرهمندی از پزشکان متخصص در مجموعه مراکز درمانی ملکی استان چگونه است؟
بسیاری از تخصصهای مورد نیاز در مراکز موجود است، اما در زمینه برخی رشتههای تخصصی با کمبود نیرو مواجه هستیم. ازجمله آن میتوانم به متخصص گوشوحلقوبینی، قلب، جراح مغزواعصاب و رادیولوژی (بهعنوان یک مشکل کشوری) اشاره کنم.
عمده مشکلات مراکز ملکی سازمان در بحث جذب متخصصان، ناشی از سیستم پرداخت به آنهاست که برمبنای تعرفه یا «کا» دولتی انجام میشود. در حوزه درمان کشور، چهار تعرفه شامل خصوصی، خیریه، عمومی غیردولتی و دولتی تعیین شده که کمترین آن «دولتی» است. سال گذشته اقدام مناسبی در سازمان صورت گرفت و تعرفه پرداخت پزشکان به ۱.۲ تا ۲ برابر «کا» افزایش یافت که اجرای آن نقطه عطفی در سیستم پرداخت بهشمار میرود؛ زیرا کمک کرد تا مراکز ملکی از نظر جذب پزشک احیا شوند. با توجه به نتایج مثبت طرح، پیشنهاد گسترش آن را داریم. معتقدیم با توجه به اینکه سازمان تأمیناجتماعی یک نهاد عمومی غیردولتی است، پرداخت به پزشکان هم باید براساس تعرفه عمومی غیردولتی انجام شود. در این صورت تقریباً بحث جذب متخصص در مراکز ملکی سازمان برطرف خواهد شد.
آمارها در زمینه خدمات بستری و سرپایی چه میگویند؟
آمارها نشاندهنده استقبال چشمگیر بیمهشدگان از خدمات تأمیناجتماعی است. به نحوی که سال گذشته ۲میلیون و ۱۲۲هزار و ۹۱۸ مورد ویزیت سرپایی و ۲۷هزار و ۳۱۸ مورد بستری در بخشها به ثبت رسیده است. همچنین در این بازه زمانی مراجعهکنندهها از ۲میلیون و ۵۴۷هزار و ۱۶۹ مورد خدمات پاراکلینیک سرپایی و ۲۶۲هزار و ۷۴۴ مورد خدمات پاراکلینیک بستری بهرهمند شدهاند. تعداد اعمال جراحی نیز ۱۸هزار و ۲۴۴ مورد برآورد میشود.
ارزش و جایگاه خدمات درمانی تأمیناجتماعی را در استان چگونه ارزیابی میکنید؟
اجازه دهید در این زمینه به نکته مهمی اشاره کنم؛ کاملترین نوع خدمات درمانی که در کشور به اجرا درمیآید و استان ما را نیز شامل میشود، شبیه خدمات درمان مستقیم سازمان تأمیناجتماعی برای بیمهشدگان است که به صورت صددرصد رایگان ارائه میشود. این شیوهای است که کارشناسان و مسئولان ازجمله وزارت بهداشت، آن را تأیید میکنند. سازمان نقش مهمی را در حکمرانی تأمیناجتماعی کشور ایفا میکند و با توجه به بیانات مقام معظم رهبری مبنی براینکه بیمار بهجز رنج بیماری نباید درد دیگری داشته باشد، درمان مستقیم تأمیناجتماعی در همین راستا خدمترسانی میکند و هزینههای درمان بیمهشدگان در مراکز ملکی کاملاً رایگان است. در استان ما حدود ۸۰درصد جمعیت بیمهشدگان، حداقلبگیر هستند و جزو اقشار زحمتکش و کارگر جامعه بهشمار میروند. بسیاری از این افراد ترجیح میدهند تا از خدمات رایگان تأمیناجتماعی بهرهمند شوند.
در نگاه کلان به مقوله درمان تأمیناجتماعی، نکته مهمی وجود دارد؛ بحث این است که آیا سازمانی مانند تأمیناجتماعی که بیش از ۵۰درصد جمعیت کشور را تحتپوشش دارد و در استان ما نیز بیش از ۴۱درصد جمعیت استان و ۶۱درصد جمعیت شهری از پوشش بیمه برخوردارند، میتواند منطبق با آمار مخاطبان خود، خدمات مستقیم ارائه دهد؟ بیشک پاسخ آن منفی است. برای نمونه اگر قرار باشد در استان ما، تمامی جمعیت بیمهشده از خدمات درمان مستقیم استفاده کنند، در مقایسه با حدود ۱۶۰۰ مرکز طرف قرارداد، باید حداقل ۴۱درصد این مراکز متعلق به تأمیناجتماعی باشد که امری ناشدنی است؛ بهویژه اینکه وظیفه سازمانهای بیمهگر هم صرفاً بحث درمان نیست. حال باید پرسید، چاره کار چیست که در پاسخ باید گفت، «تقویت درمان غیرمستقیم» راهکاری است که باید به سمت آن برویم و تعهدات خود را در این حوزه افزایش دهیم. این اقدام در دو سه سال اخیر به خوبی در سازمان اجرا شده که میتوان به طرح «حفاظت مالی از بیمهشدگان» اشاره کرد. براساس این طرح پرداخت فرانشیز بستری در مناطق فاقد مراکز ملکی به صفر رسیده؛ یعنی بیمهشدگان این مناطق بهطور رایگان میتوانند از خدمات بستری بیمارستانهای طرف قرارداد، استفاده کنند. همچنین خدمات بستری برای تمامی بیمهشدگان بالای ۶۵ سال اعم از مناطق دارای مراکز ملکی و فاقد این مراکز که خدمات خود را از بیمارستانهای دولتی- دانشگاهی و مراکز طرف قرارداد دریافت میکنند، صددرصد رایگان شده است. این امور در راستای تقویت درمان غیرمستقیم انجام شده و چنانچه مشابه این طرح در حوزه خدمات سرپایی نیز به اجرا درآید، نتایج موفقیتآمیزی در پی خواهد داشت.
پیشنهاد دیگر در حوزه تقویت درمان غیرمستقیم، مربوط به اجرای سیستم ارجاع است. در این زمینه میتوان با راهکارهایی مانند لحاظ تعرفه عمومی غیردولتی بهعنوان مبنای پرداخت به پزشکان درمان غیرمستقیم، طرح فوق را گسترش داد.
اقدامات آن مدیریت در حوزه توسعه مراکز درمانی، شامل چه مواردی است؟
براساس راهبردهای مدیرعامل و سایر مسئولان ارشد سازمان، توسعه خدمات درمانی بهویژه در مناطق محروم و کمتر برخوردار، در اولویت برنامهها قرار دارد که استان ما نیز از طرحهای آن بینصیب نمانده است. سال گذشته یک درمانگاه عمومی در منطقه مرزی سردشت راهاندازی و اواخر همان سال یک درمانگاه در شاهیندژ کلنگزنی شد. امسال هم طی ماههای آینده درمانگاه عمومی پیرانشهر افتتاح میشود. هر سه این شهرستانها جزو مناطق محروم بهشمار میروند. ساختمان پیرانشهر بهپایان رسیده و در مرحله تجهیز قرار دارد که پس از تأمین نیروی انسانی آغاز بهکار خواهد کرد. مجوز احداث درمانگاه تکاب را نیز اخذ کردهایم که امیدواریم با همت مسئولان محلی پس از تهیه زمین، عملیات عمرانی آن شروع شود. علاوه بر آن در جنوب استان و در مهاباد یک بیمارستان ۶۴ تختخوابی درحال تأسیس داریم که در مرحله اجرای فاز دوم با ۵۰درصد پیشرفت فیزیکی است. با احداث این بیمارستان، خدمات بستری بسیاری از بیمهشدگان ساکن در جنوب استان پوشش داده میشود. از طرفی طرحهای احداث درمانگاههای جایگزین شامل ماکو و بوکان را در برنامههای خود داریم. احداث بیمارستان دوم در ارومیه از دیگر طرحهایی است که مقدمات آن فراهم میشود. برای اجرای طرح مذکور سازمان صمت استان اعلام کرده تا مسئولیت تأمین زمین و احداث بنا را عهدهدار شود.
با چه چالشهای حرفهای مواجه هستید؟
درحال حاضر مهمترین چالش مراکز درمانی ما را کمبود نیروی انسانی تشکیل میدهد که البته مسئلهای کشوری است. با توجه به قدمت مراکز درمانی استان، اکنون بسیاری از کارکنان مراکز مذکور به سن بازنشستگی رسیدهاند و روزانه شاهد خروج آنها از مجموعههای درمانی هستیم. حال آنکه عملکرد ما افزایش یافته است. در پی آزمون استخدامی اخیر سازمان جذب نیرو خواهیم داشت که خروجیهای سال ۱۴۰۱ را جبران میکند. این امر هرچند میتواند در بهبود کمیت مؤثر واقع شود، اما رافع معضل کمبود نیرو نیست. از اینرو انتظار میرود مجوزهای لازم تأمین نیرو در اختیار ما قرار داده شود. همچنین بازنگری و استانداردسازی ردیفهای تشکیلاتی نیروی انسانی اهمیت زیادی دارد و وضعیت کنونی آن با توجه به توسعه خدمات درمانی، متناسب نیست. بهویژه اینکه موظف به تبعیت از استانداردهای وزارت بهداشت هستیم. در بخش درمان غیرمستقیم نیز پرداخت بهموقع مطالبات مراکز طرف قرارداد مهمترین خواسته ما را تشکیل میدهد.