گزارش‌های آماری از اشتغال ۸۰درصدی زنان در کسب‌وکارهای خانگی خبر می‌دهند. مشاغلی که عمدتاً در فضای خانه یا کارگاهی کوچک، با سرمایه اندک و یا با استفاده از برخی تسهیلات راه‌اندازی می‌شوند. گروه‌های هدف مشاغل فوق را زنان کارآفرین، زنان سرپرست خانوار، افراد دارای محدودیت‌های جسمی و حرکتی، بازنشستگان و روستاییان تشکیل می‌دهند.
کارشناسان معتقدند، تعدد نقش‌های اجتماعی زنان و سلطه برخی کلیشه‌های فرهنگی در کنار بی‌ثباتی بازار کار و ناامنی شغلی، نابرابری در توزیع شغل و درآمد، محدودیت‌های محیط کار و در سال‌های اخیر، شیوع همه‌گیری کووید۱۹و افزایش چالش‌های اقتصادی متعاقب آن، ازجمله دلایل گرایش بیشتر زنان به راه‌اندازی کسب‌و‌کارهای خانگی است.
چنان که گفته شد، زنان در توسعه مشاغل خانگی در ایران سهم بسزایی داشته‌اند؛ به نحوی که یکی از عوامل مؤثر در رونق مشاغل خانگی و افزایش مشارکت اقتصادی، حضور زنان بوده و بیش از ۸۰درصد تسهیلات پرداختی، صدور مجوز و ایجاد اشتغال در حوزه مشاغل خانگی به این قشر اختصاص دارد.
براساس اعلام معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیش از ۳۵درصد اشتغال ایجادی در سامانه رصد اشتغال و ۸۰درصد اشتغال ایجادی حوزه مشاغل خانگی متعلق به حوزه زنان است. این در حالی است که با مشاهده برخی آمارهای ارائه شده درباره کاهش نرخ بیکاری نیز می‌توان به ردپای نسبت میزان اشتغال خانگی زنان با کاهش آمار بیکاری رسید. طبق آخرین گزارش طرح آمارگیری نیروی کار، جمعیت در سن کار که افراد ۱۵ساله و بیشتر را شامل می‌شود، در پاییز سال گذشته به ۶۴ میلیون و ۶۴۷ هزار نفر رسیده که از این تعداد، ۲۶ میلیون و ۸۲۰ هزار نفر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند. به این ترتیب، نرخ مشارکت اقتصادی در کشور با ایستادن در نقطه ۴۱.۵درصد در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از آن، ۰.۵ درصد افزایش یافته است. با وجود این آمارها، برخی گزارش‌ها نیز نشان می‌دهند که کاهش نرخ بیکاری، با افزایش ناپایداری اشتغال در اقتصاد ایران همراه بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی که زمستان سال ۱۴۰۲ منتشر کرد، از «افزایش نسبت کارکنان مستقل از شاغلان»، «افزایش سهم اشتغال بخش خدمات» و «رشد جابه‌جایی‌های شغلی میان بخش‌های اقتصادی» به عنوان سه نشانه برای کاهش کیفیت مشاغل یاد کرده است. برخی از این مشاغل، کسب‌و‌کارهای خانگی که از قضا زنان بیشتر در آن فعالیت دارند را دربر می‌گیرد. مشاغلی که با وجود ریسک‌پذیری نه‌چندان بالا به لحاظ سرمایه‌گذاری، در صورت نبود حمایت‌های قانونی و دولتی آسیب‌پذیرند.
با وجود چالش‌های اشاره شده اما زنان حوزه‌های مختلفی از کسب‌و‌کارهای خانگی را به زمینه‌ای برای فعالیت خود تبدیل کرده‌اند. این مشاغل گاهی به صورت تک‌نفره اداره می‌شوند، گاه به صورت خانوادگی و در مواردی زمینه اشتغال تعداد زیادی از افراد در جست‌وجوی کار را فراهم می‌کنند. کارگاه خیاطی، تهیه و تولید انواع روغن از دانه‌های گیاهی، تهیه و فروش مربا و ترشیجات خانگی، عروسک‌های بافتنی، کارگاه مبل‌سازی، بسته‌بندی موادغذایی خانگی، لباس کودک و سیسمونی، توزیع و پخش غذا، پخت شیرینی خانگی، تولید مربای خانگی، تهیه جعبه‌های کادویی، بسته‌بندی خشکبار و حبوبات، کشت زعفران، کارگاه تولیدی پوشاک، کارگاه گلدوزی، کشاورزی، رستوران، کارگاه قالی‌باقی، فرشبافی و فروش فرش، پرورش قارچ، سالن پرورش طیور، سیستم‌های خورشیدی، گلخانه، خدمات تایپ و انجام کارهای تحقیقی و پژوهشی در زمره فعالیت‌هایی است که به نظر می‌رسد بیشتر مورد اقبال زنان برای راه‌اندازی مشاغل خانگی قرار گرفته‌اند. اما آیا می‌توان گفت که دسته‌ای خاص از مشاغل خانگی برای زنان مناسب‌تر هستند؟
اینکه چه کارهای خانگی برای زنان مناسب‌تر است، به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل فرهنگی و تاریخی است. با این حال، تأکید بر این نکته اهمیت دارد که ارزیابی تناسب هر شغلی نباید براساس جنسیت، بلکه برمبنای ترجیحات، مهارت‌ها و شرایط فردی تعیین شود.
از نظر تاریخی، زنان مسئولیت کارهایی مانند پخت‌وپز، نظافت، مراقبت از کودکان و مدیریت امور خانه را برعهده داشته‌اند. این مسئولیت‌ها اغلب از نقش‌های سنتی و انتظارات اجتماعی ناشی می‌شوند.