آیا والدین اتباع خارجی، بیمه تأمین‌اجتماعی می‌شوند؟

کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد

آیا والدین اتباع خارجی، بیمه تأمین‌اجتماعی می‌شوند؟

سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور با جامعه عظیمی ‌‌از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. «آتیه‌نو» تلاش دارد با بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان، شرکای اجتماعی را با ظرایف قانونی این حوزه آشنا کند. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها می‌پردازیم عبارت‌اند از: دریافت مستمری بیمه‌ شده ایرانی خارج از کشور نحوه اعتراض به رأی هیأت بدوی تشخیص مطالبات پرداخت بدهی برآوردی کارفرمای فوت شده افزایش مستمری ازکارافتادگی جزئی بیمه‌شدگان

احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی

با وکالت‌نامه‌ای که از سوی یکی از آشنایانم در یکی از نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ‌ایران در خارج از کشور تنظیم شده، وکالت درخواست و عقد قرارداد بیمه ایرانیان خارج از کشور او را با نرخ 14 درصد از اول خردادماه سال جاری به انجام رسانده‌ام‌. حق‌بیمه‌ ماه‌های خرداد و تیر سال جاری او نیز پرداخت شده است، اما حق‌بیمه مردادماه که فرصت پرداخت آن تا آخر مهرماه است هنوز پرداخت نشده و بیمه‌شده در نیمه اول شهریورماه فوت کرده است. متوفی از اول سال 1401 تا شروع بیمه‌پردازی ایرانیان خارج از کشور سابقه پرداخت حق‌بیمه ندارد، اما قبل از سال 1401 به‌صورت متوالی دارای 12 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه اجباری است. در شماره قبلی نشریه اعلام شده که اگر بیمه‌شده اختیاری فوت کند و قبل از فوت موفق به اخذ برگ پرداخت آخرین‌ماه حق‌بیمه و واریزآن به حساب تأمین‌اجتماعی نشود، بازماندگان می‌توانند با دریافت برگ پرداخت حق‌بیمه از سیستم و واریز آن در مهلت مقرر به حساب سازمان تأمین‌اجتماعی از قانون اصلاح بند (3) ماده (80) قانون تأمین‌اجتماعی جهت دریافت مستمری بازماندگان استفاده کنند. آیا متوفی که بیمه‌شده ایرانیان خارج از کشور است هم مشمول این مقررات می‌شود یا خیر؟
بله، چون قرارداد بیمه ایرانیان خارج از کشور در قالب بیمه صاحبان حِرف و مشاغل آزاد منعقد می‌شود و در بخشنامه مربوطه به بیمه‌شده متوفی که قبل از فوت بیمه‌پرداز اختیاری بوده است، به بیمه صاحبان حِرف و مشاغل آزاد و زیرمجموعه آن نیز اشاره شده، لذا شما یا بازماندگان می‌توانید در مهلت مقرر قانونی با دریافت برگ پرداخت حق‌بیمه مرداد‌ماه از سیستم و واریز آن به حساب سازمان تأمین‌اجتماعی اقدام کنید تا بازماندگان در رابطه با دریافت مستمری مشمول قانون اصلاح بند (3) ماده (80) قانون تأمین‌اجتماعی قرار گیرند. جهت اطلاع خوانندگان نشریه یک‌بار دیگر اعلام می‌شود؛ طبق قانون مذکور بیمه‌شده متوفی باید ظرف 10 سال قبل از تاریخ فوت حداقل یک سال سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشد (مثل بیمه‌شده فوق‌الذکر ایرانیان خارج از کشورکه ظرف مدت مذکور 12 سال سابقه قبلی دارد) همچنین ظرف یک سال از تاریخ فوت حداقل 90 روز دارای سابقه باشد (با پرداخت حق‌بیمه مرداد‌ماه توسط بازماندگان متوفی سابقه 90 روز او نیز تکمیل می‌شود) که در این صورت میزان مستمری بازماندگان مشمول ماده (111) قانون تأمین‌اجتماعی خواهد بود. 
بر اساس حسابرسی به عمل آمده از دفاتر قانونی یک شرکت تولیدی، بدهی به کارفرما ابلاغ شده و شرکت در مهلت مقرر قانونی به بدهی اعتراض کرده است. نماینده قانونی کارفرما ضمن شرکت در جلسه هیأت بدوی تشخیص مطالبات و دفاع از حقوق کارفرما، رأی هیأت بدوی را به کارفرما ابلاغ کرده است. چون هیأت بدوی قسمتی از دفاعیات کارفرما را مدنظر قرار داده، جهت پیگیری موضوع و ترتیب پرداخت بدهی ابلاغ شده هیأت بدوی، به واحد وصول حق‌بیمه شعبه مربوطه مراجعه شده و کارشناس مربوطه اطلاع داده که شعبه به رأی هیأت بدوی اعتراض کرده است و باید پرونده جهت رسیدگی به ستاد مرکزی سازمان تأمین‌اجتماعی ارجاع شود. آیا شعبه تأمین‌اجتماعی که حق‌بیمه را محاسبه می‌کند مجاز است به رأی هیأت بدوی تشخیص مطالبات اعتراض کند؟
بله، چون طبق ماده (43) قانون تأمین‌اجتماعی در هیأت‌های تشخیص مطالبات و رسیدگی به اعتراض کارفرما نماینده کارگران و کارفرمایان نیز حضور دارند و هیأت‌های تشخیص مطالبات واحد مستقل هستند، لذا ضمن اینکه کارفرما می‌تواند ظرف 20 روز ار تاریخ ابلاغ رأی بدوی به آن اعتراض کند، طبق آیین‌نامه هیأت‌های تشخیص مطالبات سازمان تأمین‌اجتماعی، شعبه مربوطه نیز مجاز است در مهلت مقرر 20روزه به رأی بدوی اعتراض کند‌. در این صورت اگر هم‌زمان با اعتراض شعبه تأمین‌اجتماعی به رأی هیأت بدوی، کارفرما نیز به رأی هیأت اعتراض کند هر دو اعتراض در هیأت تجدیدنظر استان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد اما اگر رأی هیأت بدوی مورد اعتراض کارفرما قرار نگیرد (مثل شرکت شما) اعتراض شعبه به رأی بدوی، جهت رسیدگی به هیأت تجدیدنظر ستاد مرکزی ارجاع خواهد شد.
صورتحساب بدهی به مبلغ یک صد میلیون ریال به کارفرمای کارگاه بافندگی کشباف ابلاغ شده است. پس از اعتراض به بدهی در مهلت قانونی 30روزه، منتظر دعوت از کارفرما جهت حضور در جلسه هیأت تشخیص مطالبات بودم، اما هیأت بدوی تشخیص مطالبات بدون حضور کارفرما تشکیل جلسه داده و بدهی اعلام شده را عیناً تأیید و سپس رأی هیأت به من ابلاغ شده است. در رابطه با اعتراض من مبنی بر تشکیل جلسه هیأت بدوی بدون حضور کارفرما، شعبه اعلام می‌کند که دعوت‌نامه از کارفرما جهت شرکت در جلسه هیأت بدوی به‌صورت الکترونیکی به کارفرما ابلاغ شده و از طریق ارسال پیامک نیز اطلاع‌رسانی شده است اما من هیچ‌کدام را مشاهده نکرده‌ام؛ راهکار چیست‌؟
اولاً لازم است اطلاع داشته باشید که اگر احکام ابلاغی سازمان تأمین‌اجتماعی - مثل دعوت از کارفرما جهت حضور در جلسه هیأت‌های تشخیص مطالبات طبق مفاد بخشنامه شماره (4) حقوق- به‌صورت فیزیکی و یا بر اساس دستورالعمل جدید از طریق الکترونیکی به کارفرما ابلاغ شده باشد، عدم حضورکارفرما مانع رسیدگی به پرونده نخواهد بود. ضمناً طبق دستورالعمل مربوط به ابلاغ الکترونیکی احکام مطالباتی‌، کارفرما در صورتی می‌تواند از نحوه ابلاغ اظهار بی‌اطلاعی کند که ثابت کند به لحاظ عدم دسترسی یا نقص سامانه سیستم سازمان تأمین‌اجتماعی از مفاد ابلاغ مطلع نشده، در هر صورت چنانچه مدارکی دال بر عدم اطلاع از ابلاغ دعوت‌نامه دارید اعتراض کتبی خود را با ذکر دلیل به شعبه مربوطه ارائه کنید تا پس از رسیدگی در شعبه و بررسی مبنی بر قبول یا رد اعتراض شما، موضوع جهت رسیدگی مجدد در کمیته استانی به اداره کل استان مربوطه ارجاع شود. 
بیمه‌شده اختیاری دارای سه فرزند دختر هستم که از نظر درمان تحت‌پوشش من هستند. اخیراً صاحب دور فرزند دوقلوی پسر شده‌ام و جمع فرزندانم به پنج نفر رسیده است. خاطرم هست در سنوات گذشته، بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی برای تحت‌پوشش قرار دادن فرزند چهارم به بعد حق‌سرانه درمان پرداخت می‌کرد، آیا این قانون کماکان قابلیت  اجرایی دارد؟ 
خیر، طبق قانون مصوب سال 1392 مجلس شورای اسلامی‌، در راستای افزایش جمعیت کشور و فرزندآوری بیشتر خانواده‌ها، کلیه محدودیت‌های مقرر در قانون تنظیم خانواده قبلی (بیشتر از سه فرزند) لغو شده و فرزندان بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران تأمین‌اجتماعی به هر تعداد پسر و یا دختر که واجد شرایط باشند می‌توانند از مزایای قانون تأمین‌اجتماعی برخوردار شوند. شما می‌توانید بدون پرداخت وجه دیگری، فرزندان دوقلوی جدید خود را نیز تحت‌پوشش خدمات درمانی و سایر تعهدات سازمان تأمین‌اجتماعی قرار دهید. البته لازم به یادآوری است که فقط در بیمه صاحبان حِرف و مشاغل آزاد و زیرمجموعه‌های آن، اگر بیمه‌شده تمایل داشته باشد از درمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند شود باید به تعداد خود و افراد تحت‌تکفل از جمله همسر و همه فرزندان، حق‌سرانه درمان پرداخت کند.
بدهی برآوردی کارگاه نجاری من جمعاً به میزان یک میلیون و 700 هزار ریال است که مبلغ یک میلیون و 14 هزار ریال آن بابت اصل حق‌بیمه و مابقی مربوط به جرائم و سه درصد بیمه بیکاری و مرتبط با حق‌بیمه فردی است که فقط بعدازظهر‌ها چند ساعتی در کارگاه من کار می‌کرد و بازرس تأمین‌اجتماعی نام او را درگزارش خود درج کرده و این فرد بعد از مدتی ترک کار کرده است. ضمناً صبح‌ها نیز در کارگاه دیگری شاغل است و حق‌بیمه کامل او در آن کارگاه پرداخت می‌شود. به علت اعتراض من به این بدهی، موضوع در هیأت تشخیص مطالبات بدوی رسیدگی شده و محاسبات شعبه مورد تأیید قرار گرفته و در نسخه ابلاغ رأی به کارفرما اعلام شده که بدهی قطعی و غیر‌قابل اعتراض مجدد است، اما گویا طبق مقررات، بدهی اولیه که میزان آن بیش از یک میلیون و 500 هزار ریال باشد کارفرما می‌تواند ظرف 20 روز به رأی بدوی اعتراض کند (مثل بدهی اولیه کارگاه من)، علت چیست؟
علت این است که طبق مقررات، سه درصد بیمه بیکاری و جرائم مربوطه جزء حدنصاب مبلغ یک میلیون و 500 هزار ریال محسوب نمی‌شود و صرفاً میزان اصل حق‌بیمه اگر بیشتر از مبلغ مذکور باشد قابل اعتراض و رسیدگی مجدد در هیأت تشخیص مطالبات تجدید نظر است. لذا چون اصل حق‌بیمه بدهی کارگاه شما کمتر از میزان مقرر است قابل اعتراض مجدد نیست، البته طبق ماده (34) قانون تأمین‌اجتماعی اگر بیمه‌شده‌ای در چند کارگاه و در شیفت‌های مخلف شاغل باشد تا سقف حداکثر دستمزد مصوب شورای‌عالی کار در همه کارگاه‌هایی که اشتغال به کار دارد مشمول مقررات تأمین‌اجتماعی است و به نظر می‌رسد هیأت بدوی نیز به استناد ماده (34) قانون تأمین‌اجتماعی محاسبات شعبه را تأیید کرده است. 
پدرم که کارفرمای کارگاه مرغداری بود بعد از ابلاغ اعلامیه بدهی برآوردی تأمین‌اجتماعی یک هفته پیش فوت کرد. هنوز مهلت اعتراض به صورتحساب بدهی سپری نشده و متن اعلام بدهی به نام کارفرمای متوفی است‌. از آنجایی که وراث او من و مادرم هستیم، از چه طریقی می‌توانیم به این بدهی اعتراض کنیم؟ و اینکه آیا باید بدهی مجدداً به وراث کارفرما ابلاغ شود‌؟
اگر صورتحساب بدهی برآوردی قابل اعتراض قبل از فوت کارفرما به او ابلاغ شده و مهلت اعتراض 30روزه سپری نشده باشد، چنانچه گواهی انحصار وراثت از سوی مرجع قضایی صادر شده باشد، بعد از ارائه گواهی انحصار وراثت به تأمین‌اجتماعی بدهی برآوردی مجدداً به کلیه وراث و به نشانی کارگاه مندرج در پرونده مطالباتی و یا نشانی دیگری که وراث اعلام می‌کنند ابلاغ خواهد شد. (مگر اینکه وراث یک نفر را به عنوان نماینده یا وکیل خود انتخاب کرده باشند که در این صورت بدهی به او و نشانی ارائه شده ابلاغ خواهد شد) و اگر هنوز گواهی انحصار وراثت شما صادر نشده، بعد از تعیین وراث از طریق بازرسی و تحقیقات محلی توسط سازمان تأمین‌اجتماعی، بدهی برآوردی مجدداً به کلیه وراث و یا کنده انتخابی ابلاغ می‌شود. 
تبعه کشور افغانستان هستم و در یک شرکت تولیدی اشتغال به کار دارم‌. چون دارای مجوز کار و مجوز اقامت معتبر هستم، شش سال است بیمه‌شده اجباری سازمان تأمین‌اجتماعی ایران هستم. آیا اتباع کشور‌های خارجی که مثل من بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستند، می‌توانند مثل بیمه‌شدگان ایرانی والدین خود را تحت کفالت قرار دهند؟ (با توجه به اینکه پدرم در ایران اقامت دارد و مادرم در افغانستان است، امرارمعاش پدرم توسط من تأمین می‌شود و امرارمعاش مادرم نیز در افغانستان با مبلغی که برای او ارسال می‌کنم تأمین می‌شود) 
اگر والدین بیمه‌شده اجباری اتباع خارجی مجوز اقامت معتبر در ایران داشته باشند، مادامی که پدر و مادر بیمه‌شده در ایران اقامت دارند پس از درخواست بیمه‌شده اصلی و با رعایت ضوابط مقرر، بررسی کفالت والدین بلامانع است، اما بررسی موضوع کفالت پدر و یا مادری که خارج از کشور ایران هستند موضوعیت نخواهد داشت. لذا شما فقط می‌توانید پدرتان را در صورتی‌که 60 سال تمام سن داشته باشد و تأمین معاش او توسط شما، مورد تأیید بازرس فنی شعبه تأمین‌اجتماعی قرار گیرد، تحت کفالت خود قرار دهید تا بتواند از مزایای قانون تأمین‌اجتماعی در ایران بهره‌مند شود. 
شوهرم که مستمری‌بگیر بازنشسته تأمین‌اجتماعی بود فوت کرده و بازماندگان او، من و یک پسر 15ساله هستیم. با توجه به اینکه او قبل از فوت همراه با مستمری‌اش ‌ماهانه مبلغی نیز بابت فرزندمان حق اولاد دریافت می‌کرد، آیا من هم می‌توانم همراه با دریافت مستمری بازماندگان برای فرزندم حق اولاد بگیرم‌؟
به مستمری‌بگیر بازمانده زن که حداقل دارای یک فرزند است تا زمانی که فرزند در ردیف مستمری‌بگیران قرار دارد، در سنوات گذشته به جای حق اولاد معادل 50 درصد کمک‌هزینه عائله‌مندی پرداختی به مستمری‌بگیر بازنشسته و ازکارافتاده کلی با عنوان (کمک‌هزینه همسر متکفل فرزند) پرداخت می‌شد اما اخیراً این کمک‌هزینه برابر با صد درصد کمک‌هزینه عائله‌مندی شده که در سال جاری میزان آن مبلغ 9 میلیون و 174 هزارو 720ریال است. 
اخیراً درخواست بازنشستگی کرده و صدور حکم بازنشستگی‌ام در دست اقدام است. چون در بانک ملت دارای حساب فعال هستم آیا برای واریز مستمری بازنشستگی حتماً باید در بانک رفاه کارگران افتتاح حساب کنم‌؟
مستمری بازنشسته تأمین‌اجتماعی علاوه بر بانک رفاه کارگران، در بقیه بانک‌ها که بیمه‌شده دارای حساب است از قبیل بانک‌های ملی، ملت، تجارت، صادرات، پست بانک، کشاورزی و سپه‌، هر ماه در تاریخ‌های تعیین شده توسط ستاد مرکزی تأمین‌اجتماعی به حساب او واریز می‌شود. 
به‌علت حادثه ناشی از کار، کمیسیون پزشکی میزان ازکارافتادگی من را 60 درصد اعلام کرده است. بعد از اعتراض به رأی کمیسیون بدوی، کمیسیون پزشکی تجدید نظر رأی کمیسیون پزشکی بدوی را تأیید کرده و در حال حاضر شش‌‌ماه است مستمری ازکارافتادگی جزئی دریافت می‌کنم. آیا مستمری ازکارافتاده جزئی مثل ازکارافتاده کلی مشمول افزایش سالانه مستمری است یا خیر‌؟
بله، طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی‌ دریافت‌کنندگان مستمری ازکارافتادگی جزئی ناشی از کار مشمول افزایش مستمری سالانه موضوع ماده (96) قانون تأمین‌اجتماعی هستند. 







ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه