اشتغال فارغالتحصیلان اولویت اصلی دولت سیزدهم
افزایش 1.4 درصدی نرخ اشتغال دانشآموختگان
دولت مردمی سیزدهم از زمان آغاز به کار در پی برنامهریزی در راستای افزایش سهم دانشآموختگان دانشگاهی از بازار اشتغال و کاهش میزان بیکاری فارغالتحصیلان با استفاده از اجرای طرح‌‌های مختلف تسهیلگر اشتغالزا در قالب سیاستهای کلان بازار کار و در مسیر خلق گسترده فرصتهای شغلی بود. هدفگذاری ایجاد چهار میلیون شغل در مدت چهار ساله دولت سیزدهم و بهره‌مندی دانشآموختگان از این بستر جهت اشتغال، تقویت بسترهای اشتغالزا و کارآفرین با تسهیلگری و اصلاح قوانین، رشد تسهیلات اشتغال، اجرای طرح‌هایی نظیر کارورزی، یارانه دستمزد و مشوق بیمهای به عنوان زمینه تسهیلگر اشتغال فارغالتحصیلان از اقدامات دولت سیزدهم در حوزه اشتغال بخش دانشآموخته کارجو به شمار می‌رود.
احسان احمدی روزنامه نگار
نرخ و سهم اشتغال دانشآموختگان در دو سال اخیر در حالی روند افزایشی داشت که میانگین این نرخ در بازه زمانی مذکور در مقایسه با دو سال پایانی دولت قبل، رشد ۱.۴ درصدی را ثبت کرد. دادههای آماری حکایت از ثبت نرخ 24.85 درصدی اشتغال دانشآموختگان برای بازه دو سال پایانی دولت قبل دارد، اما با احتساب رشد 1.4 درصدی این نرخ در دو سال اخیر، سهم 26.25 درصدی اشتغال گروه مذکور در کشور ثبت شد. جدیدترین دادههای مرکز آمار حاکی از کاهش 0.1 درصدی اشتغال دانشآموختگان در مقایسه فصول بهار امسال و سال قبل دارد. در این حوزه ثبات سهم اشتغال مردان فارغالتحصیل و کاهش 1.1 درصدی شاغلان زن دانشآموخته برآورد میشود. همچنین مجموع اشتغال دانشآموختگان 26.5 درصد و به ترتیب 22.9 و 45.7 درصد سهم اعلامی جمعیت شاغل فارغالتحصیل مرد و زن محسوب میشود.
کاهش نرخ بیکاری دانشآموختگان
کاهش نرخ بیکاری در مقابل رشد نرخ اشتغال یک پدیده طبیعی در حوزه شاخصهای عمده بازار کار است. در این بخش با وجود اقدامات اشتغالزا برای فارغالتحصیلان در دو سال گذشته، روند کاهشی نرخ بیکاری و تعداد کارجویان این گروه را شاهد هستیم؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که ثبت نرخ بیکاری 13.26 درصدی دانشآموختگان در مقایسه با عدد 15.45 درصدی این نرخ در دو سال پایانی دولت قبل و کاهش 2.19 درصدی در این حوزه بیانگر بهبود شرایط اشتغال و روند کاهشی بیکاری گروه مذکور است. کاهش بیکاری دانشآموختگان در خروجی دادههای بهار سال جاری در مجموع و بخش مردان و زنان به ترتیب نرخ کاهشی 1.1، یک و 1.3 درصدی، تأییدی بر روند مثبت بازار کار محسوب میشود. با توجه به سیر کاهشی نرخ بیکاری فارغالتحصیلان و نرخ بیکاری مجموع 12.1 درصدی و ثبت نرخ 8.1 درصدی و 21 درصدی مردان و زنان دانشآموخته، ادامه این روند نیازمند سیاستگذاری متکی بر استفاده از ظرفیت اشتغالزایی و انسانی است. اکنون بیش از 882 هزار نفر دانشآموخته شامل 413 هزار مرد و 470 هزار زن بخشی از جامعه بیکاران را شامل می‌شوند.
نیروی محرکه اشتغال و تولید
نقش پررنگ دانش‌‌محوری و رشد سهم همرمان دانش و مهارت افراد در عملکرد بازار کار، ضرورت مبنا قرار دادن نیروی کار فارغالتحصیل ماهر برای جهت‌دهی به تولید را نشان میدهد. برای تحقق این مهم، سیاستهای بخش اشتغال باید بر اساس تأمین نیروی کار مورد نیاز تولید با استفاده از کارجویان دانشآموخته و ماهر تدوین و گسترش اشتغالزایی برای دانشآموختگان را به دنبال داشته باشد. در شرایطی که تازه‌ترین آمار ایجاد اشتغال و شاخصهای عمده بازار کار در حوزه فارغالتحصیلان نشان از رشد نرخ اشتغال و کاهش بیکاری این گروه دارد، اما به دلیل انباشت تعداد این افراد در دهه‌های قبل و نبود سیاستهای تنظیم‌گر عرضه و تقاضای نیروی کار، خلق اشتغال برای این قشر باید همچنان الزامی است. به این دلیل جمعیت بالای دانشجویان، آمار گسترده کارجویان دانشآموخته، کارجویان ماهر و حجم عظیم افراد در سن کار را باید مجال مناسبی برای پشتوانه‌سازی نیروی کار محسوب کرد که در این راستا توسعه خلق اشتغال مهمترین شاخص در این حوزه به شمار می‌رود.
سهم دانشآموختگان از نرخ بیکاری
در شرایطی فارغالتحصیلان سهم 38 درصدی مجموع بیکاران را در اختیار دارند که امکان کاهش این سهم با توجه به ظرفیت‌های سرمایهگذاری و نیروی انسانی وجود دارد. ظرفیت‌های مذکور در کنار جمعیت بیش از 24 میلیون نفری فعال و شاغل، زمینه جذب دانشآموختگان بیکار را جهت تقویت بازار کار در سه‌گانه صنعت، خدمات و کشاورزی فراهم میکند. تقویت اشتغالزایی و جذب دانشآموختگان در بازار کار با رشد آموزش‌های مهارتی برای این افراد و آمادگی هرچه بیشتر آنان برای ورود به بازار کار ممکن است. فارغالتحصیلان بیکار و کارفرمایان نیازمند نیروی دانشآموخته ماهر و البته چرخه تولید از این بستر بهره‌مند می‌شوند.
آمار کاهشی نرخ بیکاری فارغالتحصیلان در مقایسه با جمعیت شاغلان این مجموعه در حالی در سه ماهه ابتدایی امسال ثبت شده که همچنان این گروه 40.8 درصد مجموع بیکاران را به خود اختصاص داده‌اند. این در صورتی است که رشد 1.1 درصدی بیکاری افراد فارغالتحصیل در مقایسه بهار امسال و سال گذشته قابل مشاهده است. در این راستا در شرایطی رشد بیکاری مردان فارغالتحصیل و ثبات بیکاری زنان دانشآموخته در محدوده زمانی مذکور اعلام شد که مردان این گروه سهم 27.7 درصدی و زنان دانشآموخته سهم 69.8 درصدی از بین فارغالتحصیلان بیکار را در اختیار دارند.
دانشآموختگان و مهارتآموزی
دادههای تازه از حوزه مهارتآموزی نشان میدهد دانشآموختگان به واسطه افزایش امکان اشتغال، سهم 45 درصدی از مجموع مهارت‌‌‌آموزان را در اختیار دارند. این میزان اقبال فارغالتحصیلان به آموزش مهارت در کنار اینکه بیانگر ایفای نقش مهم دولت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان آموزش فنی و حرفه‌‌‌ای در توسعه مهارتآموزی است، میل دانشآموختگان به اشتغال و نبود ارتباط کارآمد بین دانشگاه و فضای کارگاهی را نشان میدهد. اگر افراد ماهر دانشآموخته را ابزار توسعه و تقویت بازار کار بدانیم، رشد بهره‌‌‌وری تولید و بهبود فضای کسبوکار با گسترش اشتغال این گروه ممکن میشود و در این بین ایفای نقش همزمان دولت و دستگاه‌های متولی اشتغالزایی، نهادهای مهارتآموزی، فضای دانشگاهی و جامعه کارفرمایان مهم جلوه میکند.
کمیته ساماندهی اشتغال فارغالتحصیلان
محمود کریمی‌بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی خردادماه در در نخستین نشست کمیته ساماندهی اشتغال فارغالتحصیلان دانشگاهی گفت: «به دستور وزیر کار، کمیته ساماندهی اشتغال فارغالتحصیلان دانشگاهی تشکیل شد تا جامعه کار و تولید را از ظرفیت‌های خوب این حوزه مطلع کنیم. او با اشاره به مقایسه روند نرخ بیکاری به تفکیک دانشآموختگان و افراد بدون آموزش‌عالی، نرخ مشارکت در این زمینه را حدود ۶/۵۲ درصد و مقایسه روند بیکاری جمعیت در سال ۱۴۰۱ را حدود ۹ درصد اعلام کرد.»
کارورزی، بستر اشتغال دانشآموختگان
طرح کارورزی یکی از مهمترین اقدامات حوزه اشتغال فارغالتحصیلان در دولت سیزدهم است که با معافیت از پرداخت سهم بیمه کارفرما برای مدت دو سال در صورت جذب دانشآموختگان با مدرک حداقل کارشناسی اجرایی میشود. آمارها حاکی از ثبت‌نام حدود ۱۳ هزار و ۸۴۹ بنگاه در این طرح در فاصله سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ دارد که از این بین 9 هزار و 315 کارگاه حائز شرایط جذب کارورز شناخته شدند. این طرح، زمینه‌ای برای آشنایی فارغالتحصیلان با محیط کار و افزایش قابلیت‌های آنان برای اشتغال در آینده را فراهم میکند. بر اساس اهداف طرح مذکور پس از پایان دوره، حدود ۷۰ درصد کارورزان در بنگاه محل انجام طرح، مشغول به کار شده و زمینه تسهیل ورود دانشآموختگان به بازار کار مهیا میشود.
یارانه دستمزد، محرک اشتغال فارغالتحصیلان
پرداخت یارانه دستمزد (مشوق کارفرمایی) یکی دیگر از سازوکارهای دولت برای تسهیل اشتغال دانشآموختگان است که در قالب طرح یارانه دستمزد اجرایی شد. تعداد بنگاه‌های خصوصی و تعاونی مشارکت‌کننده در این طرح تا پایان مردادماه سال جاری بیش از 7 هزار مورد و تعداد کارجویان ثبت‌نام‌شده در طرح بیش از 43 هزار و 400 مورد اعلام شد. طرح یارانه دستمزد با هدف تحرک‌بخشی به ایجاد اشتغال در بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط و زمینه‌سازی اشتغال دانشآموختگان، افزایش مهارت و کسب تجربه توسط جویندگان کار بهویژه گروه شغل‌اولی‌ها از طریق تعامل با نیروهای متخصص و با تجربه تدوین شده است.
بهره‌گیری از ابزار مشوق بیمهای
طرح مشوق بیمهای کارفرمایان در سال‌های اخیر توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هدف تسهیل در جذب و ایجاد فرصت اشتغال دانشآموختگان و تحرک‌بخشی به بازار کار، تولید و اشتغال اجرایی شد. بر اساس این طرح، صاحبان مشاغلی که نیروی کار مورد نیاز خود را از بین فارغالتحصیلان جذب کنند، به مدت دو سال از معافیت حق‌بیمه سهم کارفرما بهره‌مند می‌شوند.
این طرح در راستای اجرای ماده (۷۱) قانون برنامه ششم توسعه موضوع معافیت کارفرمایان از پرداخت حق‌بیمه سهم کارفرما در قبال به‌کارگیری نیروی کار جدید از بین دانشآموختگان، تدوین و اجرایی شده و مطابق شیوه‌نامه آن، حق‌بیمه سهم کارفرما برای به‌کارگیری هر تعداد نیروی جدید فارغالتحصیل به مدت دو سال توسط وزارت کار به حساب کارفرما واریز میشود. طرح‌هایی مانند کارورزی، مشوق‌های بیمهای و یارانه دستمزد به عنوان مهمترین ابزارهای کاهش هزینه‌های اشتغال، برنامه‌های اشتغال جوانان، بهویژه فارغالتحصیلان فراهم می‌کنند. اجرای این طرح‌ها در کنار سیاستهای کلان اشتغالزایی و مهارتآموزی و همچنین جذب سرمایهگذاری و استفاده از ظرفیت دانشآموختگان ماهر، گستره اشتغال فارغالتحصیلان را گسترده‌تر خواهد کرد.
کاریابی و مشاوره اشتغال
فعالیت هزار و ۳۰۰ دفتر مشاوره شغلی و کاریابی داخلی و به‌کارگماری ۱۱ هزار و ۶۶۶ نفر از فارغالتحصیلان دانشگاهی جوینده کار در سال ۱۴۰۱ از دیگر اقدامات سازماندهی بازار کار و اشتغال دانش آموختگان توسط وزارت کار است. راه‌اندازی ۹۳۰ مرکز مشاوره و خدمات کارآفرینی تا سال ۱۴۰۱ با هدف پایدارسازی اشتغال از طریق ارائه مشاوره‌های تخصصی به متقاضیان ایجاد کسبوکار؛ بهویژه دانشآموختگان از دیگر موارد توجه دولت به مسأله اشتغال فارغالتحصیلان و ساماندهی بازار کار در این حوزه محسوب میشود.
چالشهای اشتغال فارغالتحصیلان
بنا به گفته کارشناسان حوزه اشتغال، موازی‌کاری نهادهای متولی مهارت و اشتغال دانشآموختگان، بسترهای فرهنگ کار، نبود آگاهی دانشآموختگان از مشوق‌های موجود، عدم وجود مهارت مورد نیاز بازار کار در بین دانشآموختگان، به‌روز نبودن قوانین کار، نبود نقشه راه برای اشتغال فارغالتحصیلان و کم‌‌توجهی به فناوری‌های نوین و جایگاه آن در اشتغالزایی، نبود اطلاعات و آمار دقیق از بیکاران این افراد برای سیاستگذاری و برنامهریزی، بخشی از چالشهای حوزه اشتغال به شمار می‌روند. همچنین بازار کار کوچک، نبود توازن و تعادل بین فرصتهای شغلی و شکل‌گیری حجم گسترده نیروی آماده به‌‌کار دانشآموخته را از دیگر دلایل چالشی بازار اشتغال فارغالتحصیلان محسوب کرد که حل آنها از طریق تدوین سیاستهای مؤثر در تعامل دستگاه‌های متولی امکان‌پذیر است.
ابزار حل چالش اشتغال دانشآموختگان
موارد بسیاری از جمله برنامه‌های اشتغالزا، میزان اثربخشی سیاستهای کلان حوزه مهارت و میزان ارتباط مراکز آموزش مهارت با دانشگاه‌‌ها و فضای کارگاهی، سیاستهای کارآفرینی و تسهیل ورود و ماندگاری کارآفرینان در ایجاد فرصتهای شغلی، بسترسازی جهت جذب سرمایهگذاری در راستای اشتغالزایی، ایجاد شرایط رونق تولید و موارد متعدد دیگر مرتبط با اشتغال و تسهیلگری در حوزه اقتصاد و تولید، تعیین‌کننده خروجی آماری اشتغال؛ بهویژه در بین دانشآموختگان دانشگاهی است. با این وجود، چالشهای عمده حوزه اشتغالزایی و جمعیت قابل توجه بیکاران دانشآموخته، حتی با توجه به اقدامات گسترده دولت سیزدهم در ایجاد فرصتهای گسترده شغلی؛ بهویژه برای دانشآموختگان، الزام ادامه مسیر و استفاده از ظرفیت‌ها را برای حل اساسی مسأله اشتغال فارغالتحصیلان
لازم دارد.
کاهش نرخ بیکاری دانشآموختگان
کاهش نرخ بیکاری در مقابل رشد نرخ اشتغال یک پدیده طبیعی در حوزه شاخصهای عمده بازار کار است. در این بخش با وجود اقدامات اشتغالزا برای فارغالتحصیلان در دو سال گذشته، روند کاهشی نرخ بیکاری و تعداد کارجویان این گروه را شاهد هستیم؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که ثبت نرخ بیکاری 13.26 درصدی دانشآموختگان در مقایسه با عدد 15.45 درصدی این نرخ در دو سال پایانی دولت قبل و کاهش 2.19 درصدی در این حوزه بیانگر بهبود شرایط اشتغال و روند کاهشی بیکاری گروه مذکور است. کاهش بیکاری دانشآموختگان در خروجی دادههای بهار سال جاری در مجموع و بخش مردان و زنان به ترتیب نرخ کاهشی 1.1، یک و 1.3 درصدی، تأییدی بر روند مثبت بازار کار محسوب میشود. با توجه به سیر کاهشی نرخ بیکاری فارغالتحصیلان و نرخ بیکاری مجموع 12.1 درصدی و ثبت نرخ 8.1 درصدی و 21 درصدی مردان و زنان دانشآموخته، ادامه این روند نیازمند سیاستگذاری متکی بر استفاده از ظرفیت اشتغالزایی و انسانی است. اکنون بیش از 882 هزار نفر دانشآموخته شامل 413 هزار مرد و 470 هزار زن بخشی از جامعه بیکاران را شامل می‌شوند.
نیروی محرکه اشتغال و تولید
نقش پررنگ دانش‌‌محوری و رشد سهم همرمان دانش و مهارت افراد در عملکرد بازار کار، ضرورت مبنا قرار دادن نیروی کار فارغالتحصیل ماهر برای جهت‌دهی به تولید را نشان میدهد. برای تحقق این مهم، سیاستهای بخش اشتغال باید بر اساس تأمین نیروی کار مورد نیاز تولید با استفاده از کارجویان دانشآموخته و ماهر تدوین و گسترش اشتغالزایی برای دانشآموختگان را به دنبال داشته باشد. در شرایطی که تازه‌ترین آمار ایجاد اشتغال و شاخصهای عمده بازار کار در حوزه فارغالتحصیلان نشان از رشد نرخ اشتغال و کاهش بیکاری این گروه دارد، اما به دلیل انباشت تعداد این افراد در دهه‌های قبل و نبود سیاستهای تنظیم‌گر عرضه و تقاضای نیروی کار، خلق اشتغال برای این قشر باید همچنان الزامی است. به این دلیل جمعیت بالای دانشجویان، آمار گسترده کارجویان دانشآموخته، کارجویان ماهر و حجم عظیم افراد در سن کار را باید مجال مناسبی برای پشتوانه‌سازی نیروی کار محسوب کرد که در این راستا توسعه خلق اشتغال مهمترین شاخص در این حوزه به شمار می‌رود.
سهم دانشآموختگان از نرخ بیکاری
در شرایطی فارغالتحصیلان سهم 38 درصدی مجموع بیکاران را در اختیار دارند که امکان کاهش این سهم با توجه به ظرفیت‌های سرمایهگذاری و نیروی انسانی وجود دارد. ظرفیت‌های مذکور در کنار جمعیت بیش از 24 میلیون نفری فعال و شاغل، زمینه جذب دانشآموختگان بیکار را جهت تقویت بازار کار در سه‌گانه صنعت، خدمات و کشاورزی فراهم میکند. تقویت اشتغالزایی و جذب دانشآموختگان در بازار کار با رشد آموزش‌های مهارتی برای این افراد و آمادگی هرچه بیشتر آنان برای ورود به بازار کار ممکن است. فارغالتحصیلان بیکار و کارفرمایان نیازمند نیروی دانشآموخته ماهر و البته چرخه تولید از این بستر بهره‌مند می‌شوند.
آمار کاهشی نرخ بیکاری فارغالتحصیلان در مقایسه با جمعیت شاغلان این مجموعه در حالی در سه ماهه ابتدایی امسال ثبت شده که همچنان این گروه 40.8 درصد مجموع بیکاران را به خود اختصاص داده‌اند. این در صورتی است که رشد 1.1 درصدی بیکاری افراد فارغالتحصیل در مقایسه بهار امسال و سال گذشته قابل مشاهده است. در این راستا در شرایطی رشد بیکاری مردان فارغالتحصیل و ثبات بیکاری زنان دانشآموخته در محدوده زمانی مذکور اعلام شد که مردان این گروه سهم 27.7 درصدی و زنان دانشآموخته سهم 69.8 درصدی از بین فارغالتحصیلان بیکار را در اختیار دارند.
دانشآموختگان و مهارتآموزی
دادههای تازه از حوزه مهارتآموزی نشان میدهد دانشآموختگان به واسطه افزایش امکان اشتغال، سهم 45 درصدی از مجموع مهارت‌‌‌آموزان را در اختیار دارند. این میزان اقبال فارغالتحصیلان به آموزش مهارت در کنار اینکه بیانگر ایفای نقش مهم دولت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان آموزش فنی و حرفه‌‌‌ای در توسعه مهارتآموزی است، میل دانشآموختگان به اشتغال و نبود ارتباط کارآمد بین دانشگاه و فضای کارگاهی را نشان میدهد. اگر افراد ماهر دانشآموخته را ابزار توسعه و تقویت بازار کار بدانیم، رشد بهره‌‌‌وری تولید و بهبود فضای کسبوکار با گسترش اشتغال این گروه ممکن میشود و در این بین ایفای نقش همزمان دولت و دستگاه‌های متولی اشتغالزایی، نهادهای مهارتآموزی، فضای دانشگاهی و جامعه کارفرمایان مهم جلوه میکند.
کمیته ساماندهی اشتغال فارغالتحصیلان
محمود کریمی‌بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی خردادماه در در نخستین نشست کمیته ساماندهی اشتغال فارغالتحصیلان دانشگاهی گفت: «به دستور وزیر کار، کمیته ساماندهی اشتغال فارغالتحصیلان دانشگاهی تشکیل شد تا جامعه کار و تولید را از ظرفیت‌های خوب این حوزه مطلع کنیم. او با اشاره به مقایسه روند نرخ بیکاری به تفکیک دانشآموختگان و افراد بدون آموزش‌عالی، نرخ مشارکت در این زمینه را حدود ۶/۵۲ درصد و مقایسه روند بیکاری جمعیت در سال ۱۴۰۱ را حدود ۹ درصد اعلام کرد.»
کارورزی، بستر اشتغال دانشآموختگان
طرح کارورزی یکی از مهمترین اقدامات حوزه اشتغال فارغالتحصیلان در دولت سیزدهم است که با معافیت از پرداخت سهم بیمه کارفرما برای مدت دو سال در صورت جذب دانشآموختگان با مدرک حداقل کارشناسی اجرایی میشود. آمارها حاکی از ثبت‌نام حدود ۱۳ هزار و ۸۴۹ بنگاه در این طرح در فاصله سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ دارد که از این بین 9 هزار و 315 کارگاه حائز شرایط جذب کارورز شناخته شدند. این طرح، زمینه‌ای برای آشنایی فارغالتحصیلان با محیط کار و افزایش قابلیت‌های آنان برای اشتغال در آینده را فراهم میکند. بر اساس اهداف طرح مذکور پس از پایان دوره، حدود ۷۰ درصد کارورزان در بنگاه محل انجام طرح، مشغول به کار شده و زمینه تسهیل ورود دانشآموختگان به بازار کار مهیا میشود.
یارانه دستمزد، محرک اشتغال فارغالتحصیلان
پرداخت یارانه دستمزد (مشوق کارفرمایی) یکی دیگر از سازوکارهای دولت برای تسهیل اشتغال دانشآموختگان است که در قالب طرح یارانه دستمزد اجرایی شد. تعداد بنگاه‌های خصوصی و تعاونی مشارکت‌کننده در این طرح تا پایان مردادماه سال جاری بیش از 7 هزار مورد و تعداد کارجویان ثبت‌نام‌شده در طرح بیش از 43 هزار و 400 مورد اعلام شد. طرح یارانه دستمزد با هدف تحرک‌بخشی به ایجاد اشتغال در بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط و زمینه‌سازی اشتغال دانشآموختگان، افزایش مهارت و کسب تجربه توسط جویندگان کار بهویژه گروه شغل‌اولی‌ها از طریق تعامل با نیروهای متخصص و با تجربه تدوین شده است.
بهره‌گیری از ابزار مشوق بیمهای
طرح مشوق بیمهای کارفرمایان در سال‌های اخیر توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هدف تسهیل در جذب و ایجاد فرصت اشتغال دانشآموختگان و تحرک‌بخشی به بازار کار، تولید و اشتغال اجرایی شد. بر اساس این طرح، صاحبان مشاغلی که نیروی کار مورد نیاز خود را از بین فارغالتحصیلان جذب کنند، به مدت دو سال از معافیت حق‌بیمه سهم کارفرما بهره‌مند می‌شوند.
این طرح در راستای اجرای ماده (۷۱) قانون برنامه ششم توسعه موضوع معافیت کارفرمایان از پرداخت حق‌بیمه سهم کارفرما در قبال به‌کارگیری نیروی کار جدید از بین دانشآموختگان، تدوین و اجرایی شده و مطابق شیوه‌نامه آن، حق‌بیمه سهم کارفرما برای به‌کارگیری هر تعداد نیروی جدید فارغالتحصیل به مدت دو سال توسط وزارت کار به حساب کارفرما واریز میشود. طرح‌هایی مانند کارورزی، مشوق‌های بیمهای و یارانه دستمزد به عنوان مهمترین ابزارهای کاهش هزینه‌های اشتغال، برنامه‌های اشتغال جوانان، بهویژه فارغالتحصیلان فراهم می‌کنند. اجرای این طرح‌ها در کنار سیاستهای کلان اشتغالزایی و مهارتآموزی و همچنین جذب سرمایهگذاری و استفاده از ظرفیت دانشآموختگان ماهر، گستره اشتغال فارغالتحصیلان را گسترده‌تر خواهد کرد.
کاریابی و مشاوره اشتغال
فعالیت هزار و ۳۰۰ دفتر مشاوره شغلی و کاریابی داخلی و به‌کارگماری ۱۱ هزار و ۶۶۶ نفر از فارغالتحصیلان دانشگاهی جوینده کار در سال ۱۴۰۱ از دیگر اقدامات سازماندهی بازار کار و اشتغال دانش آموختگان توسط وزارت کار است. راه‌اندازی ۹۳۰ مرکز مشاوره و خدمات کارآفرینی تا سال ۱۴۰۱ با هدف پایدارسازی اشتغال از طریق ارائه مشاوره‌های تخصصی به متقاضیان ایجاد کسبوکار؛ بهویژه دانشآموختگان از دیگر موارد توجه دولت به مسأله اشتغال فارغالتحصیلان و ساماندهی بازار کار در این حوزه محسوب میشود.
چالشهای اشتغال فارغالتحصیلان
بنا به گفته کارشناسان حوزه اشتغال، موازی‌کاری نهادهای متولی مهارت و اشتغال دانشآموختگان، بسترهای فرهنگ کار، نبود آگاهی دانشآموختگان از مشوق‌های موجود، عدم وجود مهارت مورد نیاز بازار کار در بین دانشآموختگان، به‌روز نبودن قوانین کار، نبود نقشه راه برای اشتغال فارغالتحصیلان و کم‌‌توجهی به فناوری‌های نوین و جایگاه آن در اشتغالزایی، نبود اطلاعات و آمار دقیق از بیکاران این افراد برای سیاستگذاری و برنامهریزی، بخشی از چالشهای حوزه اشتغال به شمار می‌روند. همچنین بازار کار کوچک، نبود توازن و تعادل بین فرصتهای شغلی و شکل‌گیری حجم گسترده نیروی آماده به‌‌کار دانشآموخته را از دیگر دلایل چالشی بازار اشتغال فارغالتحصیلان محسوب کرد که حل آنها از طریق تدوین سیاستهای مؤثر در تعامل دستگاه‌های متولی امکان‌پذیر است.
ابزار حل چالش اشتغال دانشآموختگان
موارد بسیاری از جمله برنامه‌های اشتغالزا، میزان اثربخشی سیاستهای کلان حوزه مهارت و میزان ارتباط مراکز آموزش مهارت با دانشگاه‌‌ها و فضای کارگاهی، سیاستهای کارآفرینی و تسهیل ورود و ماندگاری کارآفرینان در ایجاد فرصتهای شغلی، بسترسازی جهت جذب سرمایهگذاری در راستای اشتغالزایی، ایجاد شرایط رونق تولید و موارد متعدد دیگر مرتبط با اشتغال و تسهیلگری در حوزه اقتصاد و تولید، تعیین‌کننده خروجی آماری اشتغال؛ بهویژه در بین دانشآموختگان دانشگاهی است. با این وجود، چالشهای عمده حوزه اشتغالزایی و جمعیت قابل توجه بیکاران دانشآموخته، حتی با توجه به اقدامات گسترده دولت سیزدهم در ایجاد فرصتهای گسترده شغلی؛ بهویژه برای دانشآموختگان، الزام ادامه مسیر و استفاده از ظرفیت‌ها را برای حل اساسی مسأله اشتغال فارغالتحصیلان
لازم دارد.
ارسال دیدگاه
