
اعتراض به گسترش زبان انگلیسی در شمال اروپا
همانطور که دانمارکیها میگویند این یک مشکل لوکس است. بسیاری از شهروندان دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ و سوئد به زبان انگلیسی مسلط هستند و اغلب گردشگران را با تسلط بر این زبان تحتتأثیر قرار میدهند. این استعداد از آنجا بحثبرانگیز شده که دانشگاهها در این کشورها به مؤسسات بینالمللی عالی تبدیل شدهاند که دورههایی را عمدتاً یا حتی بهطور کامل به زبان انگلیسی ارائه میدهند. برخی شهروندان هلند و کشورهای اسکاندیناوی این پرسش را طرح میکنند که اگر دانشگاههای برجسته کشورشان بهطور روزافزون به انگلیسی آموزش بدهند، چه اتفاقی برای زبانهای ملی آنها خواهد افتاد و چه فضایی برایشان باقی میماند؟
مشکل فوق را زبانشناسان «از دست دادن دامنه» زبانی مینامند. زبان از بین نمیرود، زیرا نسلهای جدید کودکان همچنان با آن بزرگ میشوند، اما استادان و سخنرانان در زمینههای تحصیلی کمتری از آن استفاده میکنند.
در ماه ژوئن، «رابرت دایکگراف» وزیر آموزش هلند اعلام کرد که حداقل دوسوم تدریس در دورههای کارشناسی باید به زبان هلندی باشد. اما مدیریت دانشگاهها چیز دیگری میگویند. رئیس دانشگاه فناوری آیندهوون گفته است: «برای تعدادی از دورهها ما حتی نمیتوانیم اساتیدی را پیدا کنیم که بتوانند به زبان هلندی صحبت کنند.» مثلاً تدریس در رشته هوش مصنوعی از این دست رشتهها محسوب میشود. نگرانی این است که زبانی مانند هلندی، اگر در زمینههای آکادمیک نادیده گرفته شود، در نهایت فاقد واژگان مورد نیاز برای موضوعات بهروز و پیشرفته خواهد بود. افرادی که در مورد چنین موضوعاتی بحث میکنند باید زبان هلندی خود را با کلمات انگلیسی تلفیق کنند تا زمانی که صحبت کردن به این شکل آنقدر دشوار شود که زبان تخصصی بهطور کامل به انگلیسی تغییر کند.» نگرانیهای زبانی به دلیل مشکلات اقتصادی تقویت شده است. دانشگاههای اروپایی به میزان زیاد یا کامل توسط دولت تأمین مالی میشوند. حتی در برخی کشورها، دانشجویان خارجی بر منابع کمیاب مانند مسکن فشار وارد میکنند (حدود ۱۲۰ هزار نفر در هلند، یکی از پرجمعیتترین کشورهای اروپا زندگی میکنند). در کشورهای دیگر مانند دانمارک، حتی کمکهای نقدی برای هزینههای زندگی به دانشجویان داده میشود. با این همه اگر دانشجویان برنامههای درسی خود را بدون یادگیری زبان محلی به پایان برسانند، این احتمال میرود که بهجای ماندن و کمک به اقتصاد کشور میزبان، آنجا را ترک کنند و تمام هزینهها دود شود. بنابراین این سؤال مطرح میشود که چرا کشورهای آموزشدهنده باید برای چنین مدارکی یارانه بدهند؟ پاسخ تا حدی در تلاش ضروری برای جذب معلمان و دانشجویان بااستعداد نهفته است. «مایکل گازولا» از دانشگاه «اولستر» در بلفاست ایرلند میگوید که دانشگاهها برای جذب افراد با استعداد از رتبهبندی جهانی دانشگاهها، مانند آنچه توسط (Times Higher Education) انجام شده استفاده میکنند. این امر باعث میشود دانشگاهها سعی کنند تا بهترینها را جذب کنند تا در رتبهبندی دانشگاهی بالا بروند و در نتیجه کلاسهای بیشتری را به زبان انگلیسی ارائه دهند. مانند هلند، این مسئله در دانمارک هم جنجال برانگیخت. دولت در سال ۲۰۲۱، در تلاش برای تقویت زبان دانمارکی در دانشگاه، تعداد مکانهایی را که فقط به زبان انگلیسی تدریس میشوند، محدود کرده است. اما به نظر میرسد امسال سیاست دوباره تغییر کرده و تعداد برنامههای کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی افزایش یافته است. «یانوس مورتنسن» از دانشگاه کپنهاگ میگوید که سیاستهای اخیر زبان این مؤسسه بر این باور است که از اساتید مستقر در طی شش سال آینده باید انتظار تدریس به زبان دانمارکی را داشت. دانشگاه باید زمان و کلاسهای زبان را در دسترس قرار دهد. از اساتید انتظار نمیرود در اوقات فراغت خود زبان یاد بگیرند، اما دقیقاً مشخص نیست چه اتفاقی برای اساتیدی میافتد که موفق به رعایت مهلت نمیشوند.
در ماه ژوئن، «رابرت دایکگراف» وزیر آموزش هلند اعلام کرد که حداقل دوسوم تدریس در دورههای کارشناسی باید به زبان هلندی باشد. اما مدیریت دانشگاهها چیز دیگری میگویند. رئیس دانشگاه فناوری آیندهوون گفته است: «برای تعدادی از دورهها ما حتی نمیتوانیم اساتیدی را پیدا کنیم که بتوانند به زبان هلندی صحبت کنند.» مثلاً تدریس در رشته هوش مصنوعی از این دست رشتهها محسوب میشود. نگرانی این است که زبانی مانند هلندی، اگر در زمینههای آکادمیک نادیده گرفته شود، در نهایت فاقد واژگان مورد نیاز برای موضوعات بهروز و پیشرفته خواهد بود. افرادی که در مورد چنین موضوعاتی بحث میکنند باید زبان هلندی خود را با کلمات انگلیسی تلفیق کنند تا زمانی که صحبت کردن به این شکل آنقدر دشوار شود که زبان تخصصی بهطور کامل به انگلیسی تغییر کند.» نگرانیهای زبانی به دلیل مشکلات اقتصادی تقویت شده است. دانشگاههای اروپایی به میزان زیاد یا کامل توسط دولت تأمین مالی میشوند. حتی در برخی کشورها، دانشجویان خارجی بر منابع کمیاب مانند مسکن فشار وارد میکنند (حدود ۱۲۰ هزار نفر در هلند، یکی از پرجمعیتترین کشورهای اروپا زندگی میکنند). در کشورهای دیگر مانند دانمارک، حتی کمکهای نقدی برای هزینههای زندگی به دانشجویان داده میشود. با این همه اگر دانشجویان برنامههای درسی خود را بدون یادگیری زبان محلی به پایان برسانند، این احتمال میرود که بهجای ماندن و کمک به اقتصاد کشور میزبان، آنجا را ترک کنند و تمام هزینهها دود شود. بنابراین این سؤال مطرح میشود که چرا کشورهای آموزشدهنده باید برای چنین مدارکی یارانه بدهند؟ پاسخ تا حدی در تلاش ضروری برای جذب معلمان و دانشجویان بااستعداد نهفته است. «مایکل گازولا» از دانشگاه «اولستر» در بلفاست ایرلند میگوید که دانشگاهها برای جذب افراد با استعداد از رتبهبندی جهانی دانشگاهها، مانند آنچه توسط (Times Higher Education) انجام شده استفاده میکنند. این امر باعث میشود دانشگاهها سعی کنند تا بهترینها را جذب کنند تا در رتبهبندی دانشگاهی بالا بروند و در نتیجه کلاسهای بیشتری را به زبان انگلیسی ارائه دهند. مانند هلند، این مسئله در دانمارک هم جنجال برانگیخت. دولت در سال ۲۰۲۱، در تلاش برای تقویت زبان دانمارکی در دانشگاه، تعداد مکانهایی را که فقط به زبان انگلیسی تدریس میشوند، محدود کرده است. اما به نظر میرسد امسال سیاست دوباره تغییر کرده و تعداد برنامههای کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی افزایش یافته است. «یانوس مورتنسن» از دانشگاه کپنهاگ میگوید که سیاستهای اخیر زبان این مؤسسه بر این باور است که از اساتید مستقر در طی شش سال آینده باید انتظار تدریس به زبان دانمارکی را داشت. دانشگاه باید زمان و کلاسهای زبان را در دسترس قرار دهد. از اساتید انتظار نمیرود در اوقات فراغت خود زبان یاد بگیرند، اما دقیقاً مشخص نیست چه اتفاقی برای اساتیدی میافتد که موفق به رعایت مهلت نمیشوند.
ارسال دیدگاه