نحوه بیمه کردن کارگران خارجی شاغل در ایران

کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد

نحوه بیمه کردن کارگران خارجی شاغل در ایران

سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور با جامعه عظیمی ‌‌از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. «آتیه‌نو» تلاش دارد با بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان، شرکای اجتماعی را با ظرایف قانونی این حوزه آشنا کند. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها می‌پردازیم عبارت‌اند از: قرارداد‌های مشمول ماده (38) قانون تأمین‌اجتماعی نحوه اعتراض به نظریه کمیته سوابق شعبه رأی‌دهنده بررسی قابل اعتراض بودن اخطاریه‌های تأمین‌اجتماعی مغایرت میان لیست‌ ارسالی کارفرما با واقعیت موجود

در شماره 391 نشریه اعلام شده است که بازرسی کارگاهی از منازل مسکونی ممنوع است، مگر در موارد استثنا. حال با توجه به اینکه دفتر مرکزی شرکت حقوقی من در منزل مسکونی است و یک نفر کارمند حسابدار در آنجا اشتغال به کار دارد، آیا اگر شرکت بخواهد فرد شاغل را بیمه کند و لزوماً باید بازرسی صورت بگیرد، جزء موارد استثنا محسوب خواهد شد یا خیر؟
بله، بازرسی از شرکت‌های دارای شخصیت حقوقی که محل فعالیت آن‌ها در آگهی روزنامه رسمی ‌کشور و اداره ثبت شرکت‌ها دارای کاربری مسکونی است، در صورت اقدام به ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه فرد شاغل، بلامانع است. همچنین با توجه به اینکه طبق تبصره بند (24) ماده (55) قانون شهرداری‌ها، دایر کردن دفتر وکالت، مطب، دفتر اسناد رسمی‌، دفتر ازدواج و طلاق، دفتر روزنامه و مجله، دفتر مهندسی توسط مالک در‌ اماکن مسکونی بلامانع اعلام شده، لذا بازرسی کارگاهی از مشاغل مذکور نیز الزامی ‌خواهد بود.

جهت تأمین دکل حفاری چند حلقه گاز در منطقه دریایی، قراردادی با شرکت ملی گاز ایران منعقد کرده‌ایم و تا دو هفته دیگر عملیات قرارداد شروع می‌شود. اگر این نوع قرارداد‌ها نیز مشمول ماده (38) قانون تأمین‌اجتماعی هستند، میزان حق‌بیمه آن‌ها چقدر است؟ ضمناً بعد از اتمام این قرارداد، جهت تأمین دکل حفاری چاه گاز در منطقه خشکی قرارداد دیگری منعقد خواهیم کرد؛ حق‌بیمه قرارداد چاه گاز در مناطق خشکی به چه میزان است‌؟
در قراردادهای تأمین دکل حفاری چاه‌های گاز دریایی به همراه خدمه مورد نیاز، اگر تأمین دکل حفاری و تجهیزات و همچنین مصالح مصرفی به عهده پیمانکار باشد و اتباع بیگانه نیز در اجرای عملیات اشتغال داشته باشند، حق‌بیمه کارکنان شاغل در قرارداد به میزان سه درصد ناخالص کارکرد محاسبه می‌شود. ‌اما اگر عملیات این نوع قرارداد‌ها در مورد چاه‌های گاز موجود در خشکی انجام گیرد و اتباع بیگانه در قرارداد شاغل نباشند، حق‌بیمه قرارداد به میزان شش درصد ناخالص کارکرد محاسبه خواهد شد.

بیمه‌پرداز مشاغل آزاد هستم و جمعاً 28 سال و 6 ماه سابقه بیمه‌پردازی دارم. اکنون 49 سال دارم. در سنوات گذشته شش ماه در کارگاهی کار می‌کردم که کارفرمای آن مرا بیمه نکرده است. اخیراً بر اساس بخشنامه ادعای سابقه بیمه‌شدگان، جهت احراز این سابقه بعد از ارائه مدارک و تکمیل فرم ادعای سابقه در شعبه مربوطه تأمین‌اجتماعی، شعبه مذکور ابلاغ کرده است که سابقه مورد ادعای من در کمیته سوابق شعبه تأیید نشده است. باتوجه به اینکه شش ماه سابقه مورد اشاره در احراز شرایط بازنشستگی من (30 سال سابقه و 50 سال سن) مؤثر است، آیا می‌توانم به نظریه کمیته سوابق شعبه اعتراض کنم‌؟

بله، اگر متقاضی ادعای سابقه ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ نامه شعبه مبنی بر عدم تأیید ادعای بیمه‌شده، کتباً اعتراض کند موضوع در کمیته احتساب سوابق اداره کل استان مربوطه و عنداللزوم در کمیته ستاد مرکزی سازمان تأمین‌اجتماعی مورد رسیدگی مجدد قرار می‌گیرد. 

از مهرماه سال 1401 با چند نفر بیمه‌شده، کارگاه ریخته‌گری راه‌اندازی کرده‌ام. چون قبلاً هیچ‌گونه سابقه کارفرمایی نداشته و با مقررات سازمان تأمین‌اجتماعی آشنا نیستم در این ارتباط در نیمه دوم سال قبل یک ماه لیست کارکنان کارگاه را بدون پرداخت حق‌بیمه ارسال کردم. اخیراً از طرف سازمان تأمین‌اجتماعی برگ اخطاریه برای من صادر شده است. آیا اخطاریه‌های تأمین‌اجتماعی قابل اعتراض هستند‌؟
بعد از قطعی شدن بدهی برآوردی، متعاقباً برای همان دوره اخطاریه صادر می‌شود و یا اگر کارفرما صورت مزد و حقوق ماهیانه کارگران خود را به تأمین‌اجتماعی ارسال کند ‌اما از پرداخت حق‌بیمه خودداری کند (مثل کارگاه شما) اخطاریه مستند به لیست همان ماه به کارفرما ابلاغ خواهد شد. البته کلیه اخطاریه‌های صادره توسط سازمان تأمین‌اجتماعی غیر‌قابل اعتراض هستند. نکته مهم این است که اگر کارفرما ظرف 48 ساعت از تاریخ ابلاغ اخطاریه نسبت به ترتیب پرداخت بدهی اقدام کند 30 درصد از جریمه موجود در متن اخطاریه بخشوده می‌شود و در غیر این صورت علاوه بر عدم بخشودگی مذکور، منجر به صدور اجراییه شده و جریمه دیگری با عنوان نیم‌عشر اجرایی به بدهی اضافه خواهد شد؛ لذا به کارفرمایان توصیه می‌شود جهت پیشگیری از ضرر و زیان خود، نسبت به پرداخت اخطاریه‌ها در مهلت مقرر اقدام کنند. 

اخیراً یک فروشگاه بزرگ مواد پروتئینی راه‌اندازی کرده و چهار نفر پرسنل دارم‌. حق‌بیمه آن‌ها بر اساس حداقل دستمزد پرداخت می‌شود و بازرس تأمین‌اجتماعی نیز در گزارش خود اشتغال این چهار نفر در فروشگاه را تأیید کرده است. بعد از گزارش بازرسی صورت‌حساب بدهی به کارفرما ابلاغ شده که بابت کارگران مذکور به تأمین‌اجتماعی بدهی وجود دارد، در حالی که حق‌بیمه آن‌ها بر اساس حداقل دستمزد به‌طور مرتب پرداخت می‌شود. علت چیست‌؟
در کارگاه‌هایی که کارفرما ضمن ارسال لیست پرسنل خود، نسبت به پرداخت حق‌بیمه نیز اقدام می‌کند، اگر در بازرسی کارگاهی برای بازرس محرز شود که کارکردها یا دستمزد‌ها و یا تعداد بیمه‌شدگان در لیست‌های ارسالی کارفرما با واقعیت موجود مغایرت دارد و این اختلاف لیست و بازرسی در گزارش قید شود، واحد وصول حق‌بیمه شعبه تأمین‌اجتماعی پس از محاسبه مابه‌التفاوت مربوطه، میزان آن را طی صورت‌حسابی به کارفرما ابلاغ خواهد کرد. البته این اعلام بدهی‌ها حداکثر تا 30 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض هستند، لذا علت ایجاد بدهی برای شما، مغایرت کارکرد و یا اختلاف دستمزد‌های پرداختی در لیست‌های ارسالی با دستمزد قید شده در گزارش بازرسی است. 

یک قطعه زمین کشاورزی مکانیزه همراه با یک باغ را اجاره کرده‌ام و دو نفر از فرزندانم در آن شاغل هستند. آیا می‌توانم آن‌ها را بیمه تأمین‌اجتماعی کنم‌؟
زمین‌های کشاورزی و باغات که به صورت رهن و یا اجاره به کشاورز واگذار می‌شود و دارای پروانه فعالیت صادره از طرف نظام صنفی کشاورزی هستند، اگر کارگری در این قبیل کارگاه‌ها شاغل باشد مشمول مقررات سازمان تأمین‌اجتماعی خواهد بود.‌ اما چنانچه صرفاً فرزندان کارفرما در این کارگاه‌ها و یا کارگاه‌های دیگر اشتغال به کار داشته و کارفرما تمایل به بیمه کردن آن‌ها داشته باشد در صورتی فرزندان مشمول مقررات تأمین‌اجتماعی قرار می‌گیرند که اشتغال و مزد بگیری آن‌ها مورد تأیید بازرس کارگاهی سازمان تأمین‌اجتماعی باشد. 
کارگاه تولید گازهای صنعتی و طبی 10 نفر بیمه‌شده دارد که حق‌بیمه ماهیانه آن‌ها به موقع و مرتب پرداخت می‌شود. اخیراً یک نفر دیگر به صورت آزمایشی به کارگرفته شده بود که در بازرسی کارگاهی نام او در گزارش بازرس قید شده است، ‌اما نام‌برده یک ماه بعد کارگاه را ترک کرده است. اخیراً صورت‌حسابی از تأمین‌اجتماعی ابلاغ شده که بابت او شش ماه بدهکار هستم؛ علت چیست؟
با توجه به اینکه از کارگاه‌های دارای کمتر از 50 نفر بیمه‌شده حداقل هر شش ماه یک‌بار به صورت دوره‌ای بازرسی صورت می‌گیرد، اگر در این کارگاه‌ها حق‌بیمه کارگر قید شده در گزارش بازرسی پرداخت نشده باشد و مشخصات هویتی او در گزارش ثبت شود، از تاریخ انجام بازرسی تا تاریخ اعلام ترک کار از سوی کارفرما، حداکثر تا شش ماه محاسبه و به کارفرما ابلاغ می‌شود و چون شما ترک کار او را در لیست ماه‌های بعدی اعلام نکرده‌اید طبق مقررات حق‌بیمه او تا شش ماه محاسبه شده است. به هر حال شما می‌توانید حداکثر تا 30 روز از تاریخ ابلاغ بدهی به آن اعتراض کنید تا در هیأت‌های تشخیص مطالبات سازمان تأمین‌اجتماعی مورد رسیدگی قرار گیرد. در این رابطه به کارفرما‌ها اعلام می‌شود تمام افرادی که به صورت آزمایشی در کلیه کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی شاغل هستند مخصوصاً درکارگاه‌های کوچک صنفی، مثل بقیه کارگران مشمول مقررات قانون تأمین‌اجتماعی هستند و اگر اسم کارگری در بازرسی قید شده باشد و بعد از مدتی کارگر مربوطه ترک کار کند و کارفرما ترک کار او را در لیست ماه بعدی اعلام نکند تا زمانی که از کارگاه، بازرسی بعدی به عمل نیامده، حق‌بیمه آن کارگر محاسبه و مورد مطالبه قرار خواهد گرفت.

چون در سیستم سازمان تأمین‌اجتماعی هیچ‌گونه سابقه پرداخت حق‌بیمه نداشتم، با ارائه کارت پایان خدمت سربازی یک سال است بیمه اختیاری شده‌ام. قبلاً در یک پروژه ساختمانی به مدت شش ماه نگهبان کارگاه ساختمانی پیمانکاری بودم و پیمانکار در آن مدت من را بیمه نکرده است، ‌اما برای حقوق ماهیانه‌ای که پرداخت می‌کرد از من رسید می‌گرفت و من تصویر آن رسید‌ها را در اختیار دارم. در حال حاضر پیمانکار پروژه دیگری در دست اقدام و دفتر مرکزی آن نیز فعالیت دارد. آیا می‌توانم با ارائه این مدارک نسبت به ادعای سابقه شش ماه مذکور اقدام کنم تا مورد رسیدگی قرار گیرد‌؟
در خصوص ادعای سابقه بیمه‌شدگان، اگر مورد ادعای بیمه‌شده مربوط به پروژه پیمانکاری است که پیمانکار در زمان اجرای پروژه نسبت به پرداخت حق‌بیمه او اقدام نکرده، بیمه‌شده می‌تواند با تعیین شروع و خاتمه دوره پیمان و ارائه مدارک مربوطه به اشتغال و حقوق‌بگیری به شعبه تأمین‌اجتماعی که محل اجرای پروژه قبلی پیمانکار در حوزه عملکرد آن شعبه است، نسبت به تکمیل فرم ادعای سابقه اقدام کند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

کارگاه تراشکاری من به صورت خانوادگی و توسط دو نفر از فرزندانم اداره می‌شود و یک نفر دیگر نیز به عنوان کمکی در آنجا شاغل است. بعد از گزارش بازرسی که از کارگاه به عمل آمده، از طرف سازمان تأمین‌اجتماعی صورت‌حساب بدهی برای من ابلاغ شده، در حالی که تراشکاری به صورت خانوادگی است‌. آیا این موضوع قانونی است؟
کارگاه‌هایی که افراد شاغل در آن‌ها دارای رابطه نَسَبی درجه یک از طبقه اول (فرزندان، والدین و یا همسر) با کارفرما دارند، چنانچه والدین نزد فرزند خود و بالعکس و همچنین همسر نزد شوهر خود و بالعکس در کارگاهی شاغل باشند که به صورت خانوادگی اداره می‌شود، اگر بازرس تأمین‌اجتماعی در گزارش خود اعلام کند که علاوه بر افراد خانواده، فرد دیگری نیز در کارگاه شاغل است و اشتغال به کار او برای بازرس محرز شود، به استناد گزارش بازرسی حق‌بیمه فرد یا افراد متفرقه شاغل درکارگاه محاسبه و به کارفرما ابلاغ می‌شود.

با اخذ کارت مهارت فنی درجه دو از سازمان ‌آموزش فنی و حرفه‌ای به عنوان کارگر نیمه‌ماهر آرماتور‌بند، بیمه‌شده کارگر ساختمانی شده و حق‌بیمه ماهیانه را با دستمزد مقطوع (ضریب 1.3 برابر حداقل دستمزد) پرداخت می‌کنم. در یکی از شماره‌های نشریه اعلام شده بود که از اول سال جاری دستمزد مقطوع‌ها پنج درصد افزایش یافته است. آیا این افزایش جدید دستمزد‌ها شامل ضریب دستمزد کارگران ساختمانی نیز هست‌؟
خیر، همان‌طوری که قبلاً توضیح داده شده است طبق بخشنامه‌ای که در خرداد‌ماه سال جاری صادر شده، صرفاً ضرایب دستمزد ثابت صنوفی که طبق ماده (35) قانون تأمین‌اجتماعی دارای دستمزد مقطوع هستند در راستای ارتقای سطح رضایتمندی بیمه‌شدگان اجباری دارای دستمزد مقطوع، از اول سال 1402 به میزان پنج درصد دستمزد آن‌ها افزایش پیداکرده است و شامل افزایش ضریب دستمزد بیمه‌شدگان کارگر ساختمانی و رانندگان نیست. 

یکی از آشنایان که چند سال است بیمه‌شده اجباری محسوب می‌شود، سال گذشته برای پروتز یک دست دندان کامل (دو فک) مبلغ 20 میلیون ریال از تأمین‌اجتماعی دریافت کرده است. من که در تیرماه سال 1402 بازنشسته شده‌ام اگر تصمیم به تهیه پروتز دو فک دندان داشته باشم آیا مثل او 20 میلیون ریال دریافت خواهم کرد‌؟
خیر، طبق بخشنامه‌ای که در تیرماه 1402 سال جاری صادر شده، تعرفه همه 135 قلم پروتز و اروتز‌ها (غیر از پروتز سمعک) برای کلیه بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران بازنشسته و ازکارافتاده کلی و بازماندگان و افراد تحت‌تکفل آن‌ها افزایش یافته است و پروتز یک دست دندان کامل از مبلغ20 میلیون ریال به 30 میلیون ریال و نیم‌دست دندان از 10 میلیون ریال به 15 میلیون ریال افزایش پیدا کرده که بعد از تأیید شورای پزشکی تأمین‌اجتماعی قابل پرداخت است. 

با معرفی مؤسسه تأمین درمان بسیجیان، بیمه‌شده توافقی بسیجیان شده‌ام و حق‌بیمه‌ام ماهیانه از طریق مؤسسه مذکور پرداخت می‌شود. قبلاً در سه کارگاه کار کردم که من را بیمه نکردند. اطلاع پیدا کرده‌ام که با ارائه مدارک و اعلام ادعای سابقه از طرف بیمه‌شده موضوع از طریق سازمان تأمین‌اجتماعی پیگیری می‌شود. آیا می‌توانم مشخصات هر سه کارگاه را در یک فرم به شعبه‌ای که حق‌بیمه‌ام پرداخت می‌شود اعلام کنم‌؟
چون رسیدگی به ادعای سوابق بیمه‌شدگان توسط همان شعبه‌ای صورت می‌گیرد که کارگاه مربوطه در محدوده آن شعبه قرار دارد، اگر بیمه‌شده فقط در یک کارگاه ادعای سابقه داشته باشد باید همراه با مدارک مربوطه جهت تکمیل فرم مربوطه به واحد نام‌نویسی و حساب‌های همان شعبه مراجعه کند. لیکن چنانچه ادعای سابقه مربوط به چند کارگاه و چند شعبه تأمین‌اجتماعی است‌، بیمه‌شده باید به واحد نام‌نویسی و حساب‌های انفرادی آخرین شعبه پرداخت حق‌بیمه مراجعه و با ارائه مدارک مربوطه، برای هر گارگاه به صورت جداگانه فرم ادعای سابقه را تکمیل کند تا شعبه مربوطه مدارک تحویلی را حسب مورد جهت رسیدگی به شعب مختلف ارجاع دهد. 











ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه