زوایای مختلف دریافت تسهیلات بانکی
دریافت تسهیلات بانکی اگرچه یکی از راهکارهای توسعه صنعت است اما به نظر می‌رسد در سال‌هایی که در نام‌گذاری آن‌ها نیز بر رونق تولید تأکید شده، بانک‌ها همراهی مناسبی با این بخش نداشته و دریافت تسهیلات بانکی نه‌تنها برای مردم عادی بلکه برای بسیاری از صاحبان صنایع نیز تبدیل به یک چالش اساسی شده است. این موضوع در هفته‌ها و ماه‌های گذشته انتقاد بسیاری از مسئولان را به همراه داشته که از جمله آن‌ها هشدار وزیر اقتصاد است که تیر‌ماه سال جاری با ارسال نامه‌ای به بانک مرکزی در خصوص عملکرد برخی بانک‌ها تذکر داد.
احسان خاندوزی در این نامه البته بیشتر تأکید خود را روی بانک‌های خصوصی گذاشت و با اشاره به انحراف قابل توجه بانک‌ها و مؤسسات خصوصی در اعطای تسهیلات به متقاضیان بخصوص در استان‌ها هشدار داد. وزیر اقتصاد همچنین در این نامه پیشنهاد داد که به بانک‌هایی که در اسرع‌وقت نسبت به ارتقای نسبت‌های تسهیلات به سپرده استانی خود به حداقل ۵۰ درصد اقدام نکنند، ابتدا اخطار داده شود و در صورت تداوم روند ناصحیح گذشته، بانک خاطی ملزم به تعطیلی شعب ناکارآمد استانی خود شود.
سیدجواد حسینی‌کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس از دیگر افرادی است که نسبت به عملکرد بانک‌ها در ارائه تسهیلات انتقاد و بیان کرده است: «بانک‌ها به تکالیف خود در اعطای وام‌های تکلیفی عمل نمی‌کنند و مردم برای دریافت وام‌های خرد آواره و سرگردان بانک‌ها هستند.» در این میان بسیاری کارشناسان نسبت به ورود بانک‌ها به عرصه‌های اقتصادی گلایه داشته و بر این باورند که تا وقتی بانک‌ها شرکت‌های وابسته به خود را تأسیس و مدیریت می‌کنند نمی‌توان انتظار داشت تسهیلات خود را به مردم و بخش‌های دیگر بدهند.
عطا بهرامی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در رابطه با عملکرد شبکه بانکی در هدایت اعتبار می‌گوید: «آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که ۸۸ درصد وام‌های پرداختی به تولید، به منظور تأمین سرمایه در گردش، ایجاد یا توسعه واحدهای تولیدی بوده است. بنابراین کسانی که می‌گویند منابع بانکی به سمت تولید هدایت شود، گویا به آمار توجهی ندارند، اما این‌گونه وام‌دهی بانک‌ها به تولید در دنیا بی‌معناست. در دنیا چیزی به اسم وام سرمایه در گردش وجود ندارد؛ این اختراع بانک‌های ماست تا بتوانند به شرکت‌های خودشان وام داده و این شرکت‌ها هر کاری خواستند با آن انجام دهند، بنابراین این عنوان وام یک عنوان جعلی برای سفته‌بازی است.»
همان‌طور که اشاره شد نه‌تنها برای وام‌های خرد بلکه در صنایع نیز دریافت تسهیلات در موارد بسیار دشوار و حتی ناممکن شده است. احسان خواجویی، عضو هیأت مدیره گروه صنعتی بارز به عنوان یک فعال صنعتی در این باره می‌گوید: «اکنون سهم سرمایه‌گذاران و تولیدکننده‌ها از تسهیلات بانکی بسیار ناچیز است و بانک‌ها منابع بانکی را صرف اعطای تسهیلات به کارکنان و مشتریان خاص خود می‌کنند. این روند باید اصلاح شود و بانک‌ها در تخصص اصلی خود به فعالیت بپردازند و دست از فعالیت‌هایی مانند برج‌سازی، ایجاد شرکت‌های سبدگردان بورسی و موارد مشابه دیگر در زمینه‌های بنگاه‌داری برداشته و صرفاً به ارائه خدمات مالی مناسب به تولیدکنندگان بپردازند.»
البته او تنها مدیری نیست که نسبت به بی‌توجهی بانک‌ها در زمینه تسهیلات بانکی گله‌مند است و در این حوزه مدیران متعدد دیگری نیز نسبت به سیاست‌های انقباضی بانک‌ها در اعطای تسهیلات به فعالان صنعتی انتقادات متعددی را مطرح می‌کنند. بانک مرکزی در ماه‌های گذشته دستورالعمل‌هایی در زمینه ارائه تسهیلات بانکی منتشر کرده و گاه ارائه وام به کارمندان بانک‌ها را مورد توجه قرار داده و گاه «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد» را منتشر کرده است. حال باید منتظر ماند تا مشخص شود آیا مشکل با ابلاغیه حل می‌شود یا این قصه
سر دراز دارد.»
احسان خاندوزی در این نامه البته بیشتر تأکید خود را روی بانک‌های خصوصی گذاشت و با اشاره به انحراف قابل توجه بانک‌ها و مؤسسات خصوصی در اعطای تسهیلات به متقاضیان بخصوص در استان‌ها هشدار داد. وزیر اقتصاد همچنین در این نامه پیشنهاد داد که به بانک‌هایی که در اسرع‌وقت نسبت به ارتقای نسبت‌های تسهیلات به سپرده استانی خود به حداقل ۵۰ درصد اقدام نکنند، ابتدا اخطار داده شود و در صورت تداوم روند ناصحیح گذشته، بانک خاطی ملزم به تعطیلی شعب ناکارآمد استانی خود شود.
سیدجواد حسینی‌کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس از دیگر افرادی است که نسبت به عملکرد بانک‌ها در ارائه تسهیلات انتقاد و بیان کرده است: «بانک‌ها به تکالیف خود در اعطای وام‌های تکلیفی عمل نمی‌کنند و مردم برای دریافت وام‌های خرد آواره و سرگردان بانک‌ها هستند.» در این میان بسیاری کارشناسان نسبت به ورود بانک‌ها به عرصه‌های اقتصادی گلایه داشته و بر این باورند که تا وقتی بانک‌ها شرکت‌های وابسته به خود را تأسیس و مدیریت می‌کنند نمی‌توان انتظار داشت تسهیلات خود را به مردم و بخش‌های دیگر بدهند.
عطا بهرامی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در رابطه با عملکرد شبکه بانکی در هدایت اعتبار می‌گوید: «آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که ۸۸ درصد وام‌های پرداختی به تولید، به منظور تأمین سرمایه در گردش، ایجاد یا توسعه واحدهای تولیدی بوده است. بنابراین کسانی که می‌گویند منابع بانکی به سمت تولید هدایت شود، گویا به آمار توجهی ندارند، اما این‌گونه وام‌دهی بانک‌ها به تولید در دنیا بی‌معناست. در دنیا چیزی به اسم وام سرمایه در گردش وجود ندارد؛ این اختراع بانک‌های ماست تا بتوانند به شرکت‌های خودشان وام داده و این شرکت‌ها هر کاری خواستند با آن انجام دهند، بنابراین این عنوان وام یک عنوان جعلی برای سفته‌بازی است.»
همان‌طور که اشاره شد نه‌تنها برای وام‌های خرد بلکه در صنایع نیز دریافت تسهیلات در موارد بسیار دشوار و حتی ناممکن شده است. احسان خواجویی، عضو هیأت مدیره گروه صنعتی بارز به عنوان یک فعال صنعتی در این باره می‌گوید: «اکنون سهم سرمایه‌گذاران و تولیدکننده‌ها از تسهیلات بانکی بسیار ناچیز است و بانک‌ها منابع بانکی را صرف اعطای تسهیلات به کارکنان و مشتریان خاص خود می‌کنند. این روند باید اصلاح شود و بانک‌ها در تخصص اصلی خود به فعالیت بپردازند و دست از فعالیت‌هایی مانند برج‌سازی، ایجاد شرکت‌های سبدگردان بورسی و موارد مشابه دیگر در زمینه‌های بنگاه‌داری برداشته و صرفاً به ارائه خدمات مالی مناسب به تولیدکنندگان بپردازند.»
البته او تنها مدیری نیست که نسبت به بی‌توجهی بانک‌ها در زمینه تسهیلات بانکی گله‌مند است و در این حوزه مدیران متعدد دیگری نیز نسبت به سیاست‌های انقباضی بانک‌ها در اعطای تسهیلات به فعالان صنعتی انتقادات متعددی را مطرح می‌کنند. بانک مرکزی در ماه‌های گذشته دستورالعمل‌هایی در زمینه ارائه تسهیلات بانکی منتشر کرده و گاه ارائه وام به کارمندان بانک‌ها را مورد توجه قرار داده و گاه «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد» را منتشر کرده است. حال باید منتظر ماند تا مشخص شود آیا مشکل با ابلاغیه حل می‌شود یا این قصه
سر دراز دارد.»
ارسال دیدگاه
