
گفتوگوی آتیهنو با عضو هیأتمدیره کانونهای شوراهای اسلامی کار کشور
شاغلان غیررسمی با حقوق بیمهای خود آشنا نیستند
سازمان تأمیناجتماعی در راستای برنامهریزی و سیاستگذاری در زمینه تعمیم و گسترش پوشش بیمهای، جذب نیروهای شاغل بدون بیمه را با هدف تضمین آینده سازمان و افراد تحتپوشش، تأمین منابع و افزایش شمار افراد بیمهشده دنبال میکند. از آنجا که بخش عمده منابع این نهاد بیمهگر از وصول حقبیمه پرداختی از سوی بیمهشدگان تأمین میشود، رشد بیمهشدگان ارتباط مستقیمی بر روند فعالیتهای این سازمان در راستای ایفای تعهدات در قبال ذینفعان خواهد داشت. به همین منظور علی اصلانی، عضو هیأتمدیره کانونهای شوراهای اسلامی کار کشور در گفتوگو با «آتیهنو» به زمینهسازی برای پوشش شاغلان بدون بیمه، دلایل بیمه نبودن برخی افراد شاغل در شغلهای غیررسمی، اطلاع نداشتن بخشی از کارگران درباره حقوق بیمهای و بازنشستگی، ارائه آموزش به جامعه کار و تولید و حمایت دولت از اقشار بدون بیمه پرداخته است.
مهناز بیرانوند روزنامه نگار
شود.»
او ادامه داد: «بر اساس اصل (29) قانون اساسی، دولتها مکلفاند زمینه ارائه خدمات بازنشستگی، بیمهای، درمان، بیمه بیکاری، کار و اشتغال و مسکن را فراهم کنند.» این فعال و کارشناس حوزه کار گفت: «البته تحتپوشش بیمههای اجتماعی قرار نگرفتن این بخش بزرگ شاغلان ناشی از عوامل مختلفی است که بخشی از آن به نبود آگاهی لازم درباره حقوق قانونی نیروی کار در بین این قشر جامعه کارگری برمیگردد.» به گفته او، بخش قابلتوجهی از این افراد هیچگونه اطلاعی درباره حقوق بیمهای و بازنشستگی ندارند و به این دلیل از مزایای تحتپوشش بیمه قرار گرفتن غافل میشوند.
الزام پوشش بیمهای
اصلانی بیان کرد: «بسیاری از افراد شاغل به دلیل هزینههای ناشی از پرداخت سهم هفت درصدی حقبیمه و استفاده از آن در زمان حال، حاضر به پذیرش پوشش بیمهای نیستند، اما با این وجود کارفرمایان تمایل به بیمه کردن آنان دارند.» او ادامه داد: «حتی در برخی شرایط، کارگر با ارائه تأییدیه در دفاتر اسناد رسمی، عدم نیاز به پوشش بیمهای را تأیید کرده و این در حالی است که بر اساس ماده (148) قانون کار، کارفرما الزام به پوشش بیمهای نیروی کار دارد. این اجبار بهویژه پس از تصویب قانون کار در سال 1369 مورد تأکید قرار گرفته است.» این کارشناس حوزه کار با اشاره به اینکه این بخش از نیروی کار آیندهنگری لازم در رابطه با بازنشستگی خود را ندارند، افزود: «به عبارتی این پوشش بیمهای مورد نظر قانون، انتفاع دوطرفه برای سازمان تأمیناجتماعی بهعنوان بیمهگر اصلی جامعه کار و نیروی کار دارد و بیتوجهی به این مزیت قانونی حتماً تخلف برخی از کارفرمایان محسوب میشود.»
کارفرما مسئول بیمه کارگر
عضو هیأتمدیره کانونهای شوراهای اسلامی کار کشور، گفت: «بر مبنای قانون کار، افراد به محض اشتغال در کارگاهها باید توسط کارفرما تحتپوشش بیمه سازمان تأمیناجتماعی قرار گیرند. به همین واسطه در صورت بیمه نبودن نیروی کار و رخ دادن اتفاقات و حوادث کار، بر اساس ماده (148) قانون کار، کارفرما بهعنوان مسئول شناخته میشود.» او ادامه داد: «در شرایطی که بخشی از نیروی کار غیررسمی شاغل از مزایای بیمهای اطلاع ندارند، ارائه آموزشهای گسترده به جامعه کار و تولید در رابطه با مواهب بیمههای اجتماعی در بخشهای بیمه، درمان و بازنشستگی راهگشا خواهد بود.» اصلانی افزود: «ارائه این آموزشها باید در قالب دورههای لازم توسط دولتها و متولیان حوزههای کار، اشتغال و بیمههای اجتماعی به گروههای کارگری و کارفرمایی انجام شود.»
دلایل بیمه نبودن جامعه کارگری
اصلانی، وضعیت فشارهای مالی ناشی از عدم تأمین هزینههای خانوار توسط کارگر و فرار بیمهای و تخلف برخی کارفرمایان در راستای اجرای قانون کار را بخشی از دلایل نبود پوشش بیمهای برای جامعه کارگری بیان کرد.
او گفت: «دولتها باید توجه داشته باشند که آمار بالای شاغلان غیررسمی بدون بیمه در شرایط مختلف از جمله در زمان آسیبهای جسمی و حوادث، هزینههای بالایی بهویژه در حوزه درمان بر دولتها و بیمههای اجتماعی تحمیل خواهد کرد و این خود، دلیلی برای چارهاندیشی دولت در چارچوب قانون است.» اصلانی معتقد است پوشش بیمهای این بخش از نیروی کار کاهش هزینه دولتها در حمایت از این قشر، رشد بیمهشدگان و منابع مالی سازمان تأمیناجتماعی و همچنین مزیت بیمهای برای شاغلان را به همراه خواهد داشت.
سیاستهای کلی تأمیناجتماعی
عضو هیأتمدیره کانونهای شوراهای اسلامی کار کشور، گفت: «سیاستهای کلی تأمیناجتماعی بر امور بیمه پایه برای آحاد جامعه متناسب با وضع آنان از محل حقبیمه سهم بیمهشدگان، کارفرمایان و دولت تأکید دارد.» او ادامه داد: «سازمان تأمیناجتماعی با وجود تمایل به توسعه چتر بیمهای و عمل به وظایف قانونی، به دلیل کوتاهی دولتهای گذشته در پرداخت سهم حقبیمه دولت و انباشت مطالبات ناشی از این مهم، نیازمند حمایت قاطع دولت از افراد بدون بیمه و ایجاد سازوکارهای لازم در برقراری بیمه این بخش از شاغلان است.»
اصلانی بیان کرد: «تأمیناجتماعی در دهههای گذشته ارائه خدمات به بخشهایی از جامعه کار و تولید را عهدهدار بوده و این در حالی است که این سازمان به واسطه عدم ایفای تعهدات دولتهای گذشته، هزینه بسیاری در اینباره متحمل شده است. در واقع جمعیت بالایی از گروههای مختلف در طول این سالها با پرداخت ناقص حقبیمه سهم دولت، خدمات کامل از تأمیناجتماعی دریافت کردهاند.»
به گفته اصلانی، با استناد به سوابق بیمه گروههای اجتماعی شاغل در دورههای گذشته، این نگرانی در این سازمان برای پوشش دیگر گروهها با وجود تمایل به گسترش بیمههای اجتماعی وجود دارد که باید ضمن توجه دولت به این موضوع، نفع آن به همگان برسد.
مزایای خدماتی تأمیناجتماعی
اصلانی گفت: «به طور قطع با وجود حمایت دولت از گروههای بدون بیمه و در صورت قطعیت در پرداخت سهم حقبیمه این بخش از شاغلان، تأمیناجتماعی آمادگی پوشش بیمهای آنان را در سطح گسترده دارد و در این شرایط، افراد مذکور امکان بهرهمندی از مزایای خدماتی این نهاد بیمهگر را خواهند داشت.» او بیان کرد: «در این زمینه پیشنهاد امضای تفاهمنامهای بین دولت و تأمیناجتماعی در راستای تعهد پرداخت سهم حقبیمه توسط دولت و اجرای تعهدات بیمهای، درمانی و بازنشستگی توسط این سازمان در چارچوب راهکارهای طراحی شده در توسعه پوشش بیمهای افراد شاغل بدون بیمه ارائه خواهد شد.»