پیروزی اردوغان و آینده اقتصاد ترکیه
پیروزی «رجب‌طیب‌اردوغان» در دور دوم انتخابات ترکیه در برابر «کمال قلیچداراوغلو»، او را به بانفوذترین سیاست‌مدار ترکیه از زمان «مصطفی‌کمال آتاتورک» تبدیل کرد. همچنین این پیروزی حکم جدیدی برای شکل‌دادن به کشور ۸۵میلیونی ترکیه را در اختیار رئیس‌جمهوری قرار می‌دهد، اما در عین حال تهدیدی برای تعمیق شکاف ملت حول مسائل ایدئولوژیک است. کارشناسان معتقدند او توانست ترکیه را به دو بلوک طرفدار یا علیه اردوغان تجزیه کند. حتی با وجود اینکه ترکیه بدترین دوره اقتصادی خود را از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۱ پشت سر می‌گذارد، اردوغان همچنان می‌تواند بر اساس سیاست هویتی در انتخابات پیروز شود.
بلوک بزرگی از رأی‌دهندگان محافظه‌کار در قلب آناتولی ترکیه که سرسخت‌ترین حامیان اردوغان را شکل می‌دهند، اصرار دارند که این مرد ۶۹ساله به وعده‌های ملی‌گرایانه‌اش عمل کند و ترکیه را به یک بازیگر قدرتمندتر در سیاست بین‌الملل و اقتصاد جهانی تبدیل کند. منتقدان نیز نگرانند که انتخاب مجدد اردوغان که به دهه سوم قدرت او خواهد رسید، لغزش به سمت استبداد را تسریع کند. ترجیح اردوغان بر سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف که بحران دردناک هزینه‌های زندگی را شعله‌ور کرده و لیر را به پایین‌ترین سطح رسانده، تشدید کننده بحران است.
«تاریک اوغوزلو» استاد دانشگاه آیدین استانبول در این باره، گفت: «هشدار قلیچداراوغلو مبنی بر اینکه انتخابات آخرین فرصت برای بستن دروازه‌های جهنم است، در میان اکثر ترک‌ها که بسیاری از آن‌ها با رهبر ۲۰ساله خود ارتباط عاطفی دارند، طنین‌انداز نشد.» این استاد دانشگاه معتقد است که مردم به‌وضوح استدلال مخالفان را نپذیرفتند. استدلالی که بر این محور تأکید می‌کرد که این انتخابات یک همه‌پرسی بین دموکراسی یا اقتدارگرایی غیرلیبرال
است.
قلیچداراوغلو در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری با حمایت ائتلافی از شش حزب مخالف تنها ۴۷.۹ درصد آرا را به دست آورد، در حالی که بر اساس آمارهای موقت هیأت انتخابات ترکیه، این رقم برای اردوغان ۵۲.۱ درصد بود. ائتلاف پارلمان ترکیه به رهبری حزب حاکم عدالت و توسعه نیز که اردوغان از طریق آن برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۲ به قدرت رسید، در دور اول انتخابات در ۱۴مه عملکرد خوبی داشت و اکثریت را در قوه مقننه حفظ کرد.
ناظران انتخابات استدلال کرده‌اند در حالی که رأی دادن در ترکیه تا حد زیادی آزاد است، اردوغان از مزایای ناعادلانه‌ای در انتخابات برخوردار بود؛ از جمله استفاده از بودجه دولتی برای مجموعه‌ای از هدایای قبل انتخابات و مطبوعات جریان اصلی مطیع که عمدتاً مخالفان را نادیده می‌گیرند. هزینه‌ها و استراتژی اردوغان که پیروزی به هر قیمت است برای اقتصاد این معنا را دارد که او اکنون باید با چالش مالی ترکیه دست و پنجه نرم کند. سرمایه‌گذاران خارجی در سال‌های اخیر از بازارهای ترکیه فرار کرده‌اند و دارایی‌های سهام و اوراق قرضه این کشور به پایین‌ترین حد تاریخی رسیده است؛ چراکه نگرانی‌ها در مورد سیاست‌های اقتصادی اردوغان افزایش یافته است، از جمله اصرار او بر اینکه کاهش نرخ بهره تورم سرسام‌آور ترکیه را
درمان می‌کند.
ترکیه از پایان سال ۲۰۲۲ حدود ۲۴میلیارد دلار از ذخایر ارز خارجی خود را مصرف کرده، چون تلاش می‌کند لیر را تقویت و کسری حساب جاری را تأمین کند. رئیس‌جمهور اردوغان در سخنرانی پیروزی خود بر سیاست‌های وعده داده شده خود تأکید دوچندان کرد و گفت: «پرداختن به تورم و فشار بر هزینه‌های زندگی از فوری‌ترین مسائل روزهای
آینده است.»
بلوک بزرگی از رأی‌دهندگان محافظه‌کار در قلب آناتولی ترکیه که سرسخت‌ترین حامیان اردوغان را شکل می‌دهند، اصرار دارند که این مرد ۶۹ساله به وعده‌های ملی‌گرایانه‌اش عمل کند و ترکیه را به یک بازیگر قدرتمندتر در سیاست بین‌الملل و اقتصاد جهانی تبدیل کند. منتقدان نیز نگرانند که انتخاب مجدد اردوغان که به دهه سوم قدرت او خواهد رسید، لغزش به سمت استبداد را تسریع کند. ترجیح اردوغان بر سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف که بحران دردناک هزینه‌های زندگی را شعله‌ور کرده و لیر را به پایین‌ترین سطح رسانده، تشدید کننده بحران است.
«تاریک اوغوزلو» استاد دانشگاه آیدین استانبول در این باره، گفت: «هشدار قلیچداراوغلو مبنی بر اینکه انتخابات آخرین فرصت برای بستن دروازه‌های جهنم است، در میان اکثر ترک‌ها که بسیاری از آن‌ها با رهبر ۲۰ساله خود ارتباط عاطفی دارند، طنین‌انداز نشد.» این استاد دانشگاه معتقد است که مردم به‌وضوح استدلال مخالفان را نپذیرفتند. استدلالی که بر این محور تأکید می‌کرد که این انتخابات یک همه‌پرسی بین دموکراسی یا اقتدارگرایی غیرلیبرال
است.
قلیچداراوغلو در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری با حمایت ائتلافی از شش حزب مخالف تنها ۴۷.۹ درصد آرا را به دست آورد، در حالی که بر اساس آمارهای موقت هیأت انتخابات ترکیه، این رقم برای اردوغان ۵۲.۱ درصد بود. ائتلاف پارلمان ترکیه به رهبری حزب حاکم عدالت و توسعه نیز که اردوغان از طریق آن برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۲ به قدرت رسید، در دور اول انتخابات در ۱۴مه عملکرد خوبی داشت و اکثریت را در قوه مقننه حفظ کرد.
ناظران انتخابات استدلال کرده‌اند در حالی که رأی دادن در ترکیه تا حد زیادی آزاد است، اردوغان از مزایای ناعادلانه‌ای در انتخابات برخوردار بود؛ از جمله استفاده از بودجه دولتی برای مجموعه‌ای از هدایای قبل انتخابات و مطبوعات جریان اصلی مطیع که عمدتاً مخالفان را نادیده می‌گیرند. هزینه‌ها و استراتژی اردوغان که پیروزی به هر قیمت است برای اقتصاد این معنا را دارد که او اکنون باید با چالش مالی ترکیه دست و پنجه نرم کند. سرمایه‌گذاران خارجی در سال‌های اخیر از بازارهای ترکیه فرار کرده‌اند و دارایی‌های سهام و اوراق قرضه این کشور به پایین‌ترین حد تاریخی رسیده است؛ چراکه نگرانی‌ها در مورد سیاست‌های اقتصادی اردوغان افزایش یافته است، از جمله اصرار او بر اینکه کاهش نرخ بهره تورم سرسام‌آور ترکیه را
درمان می‌کند.
ترکیه از پایان سال ۲۰۲۲ حدود ۲۴میلیارد دلار از ذخایر ارز خارجی خود را مصرف کرده، چون تلاش می‌کند لیر را تقویت و کسری حساب جاری را تأمین کند. رئیس‌جمهور اردوغان در سخنرانی پیروزی خود بر سیاست‌های وعده داده شده خود تأکید دوچندان کرد و گفت: «پرداختن به تورم و فشار بر هزینه‌های زندگی از فوری‌ترین مسائل روزهای
آینده است.»
ارسال دیدگاه
