
گامی بلند در ارائه گسترده خدمات غیرحضوری
توسعه الکترونيک تسهيلات سازمان تأمين اجتماعی
سازمان تأمیناجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمهگر اجتماعی، ۵۳ درصد جمعیت ایران را تحت پوشش دارد که داشتن این تعداد افراد خدمت گیرنده نیازمند برنامهریزی دقیق جهت خدماترسانی بهنگام و کامل است. در دوره مدیریت جدید این سازمان به این موضوع نگاه ویژه ای شده تا بیمهشدگان و بازنشستگان در بهترین شرایط، مطلوبترین خدمات را دریافت کنند. سازمان تأمیناجتماعی از دو سال قبل، طرح جامع خدمترسانی ۳۰۷۰ را برای ارائه ۳۰ خدمت غیرحضوری در راستای کاهش حداقل ۷۰ میلیونبار مراجعه برنامهریزی کرد. حال این طرح اولیه با مدیریت درست و در دولت سیزدهم به طرز مطلوبی متحول شده است؛ به گونهای که ۳۰ خدمت ارائه شده به ۳۷ خدمت و ۷۰ میلیونبار کاهش مراجعه ناشی از ارائه خدمات غیرحضوری به ۸۰ میلیون بار مراجعه گسترش یافته است. بر این اساس در این شماره آتیهنو به مزایای طرح خدمات غیرحضوری و اقدامات اساسی برای توسعه آن میپردازیم.
مهناز بیرانوند روزنامهنگار
رییس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمیناجتماعی نیز در ارتباط با بهرهگیری از فناوریهای روز در راستای افزایش خدماترسانی به شرکای اجتماعی میگوید: «رویکرد حوزه فناوری اطلاعات، در طول دوره مدیریت جدید سازمان تأمیناجتماعی، یکپارچهسازی، هوشمندسازی و شفافسازی و بهرهگیری از توان شرکتهای دانشبنیان در مسیر دستیابی به سازمان تأمیناجتماعی هوشمند است.» عبدالله حسینیان ادامه داد: «پروژه نسخه الکترونیک یکی از مهمترین دستاوردهای سازمان است که از سالهای گذشته در دستور کار سازمان تأمیناجتماعی قرار داشته و از ابتدای دیماه سال ۱۴۰۰، با عنایت به تأکیدات رییسجمهور، با سرعتی مضاعف اجرایی شد.» وی اظهار داشت: «یکی از اقدامات مهم حوزه فناوری اطلاعات ایجاد اولین پل ارتباطی بین حوزه بیمه و حوزه درمان با طراحی و پیادهسازی سیستم کمیسیون پزشکی به صورت فرایندی و دو طرفه با امکان ارسال مکانیزه تقاضای بیمهگذاری مراجعان است. با اجرای این طرح مراجعه حضوری بیمهشدگان به شعبه و کمیسیون پزشکی و ارائه مستندات کاغذی حذف یا به حداقل رسیده که موجب افزایش سرعت رسیدگی به تقاضا و افزایش رضایتمندی در بیمهشدگان شده است.» حسینیان افزود: «همچنین به واسطه ثبت دقیق اطلاعات اولیه، از بروز خطاهای متعدد جلوگیری شده و شرایط بهینه برای رسیدگی به تقاضای ازکارافتادگی بیمهشدگان و امکان هوشمندسازی رسیدگیها فراهم شده است.»
بیشترین میزان تراکنش دریافت اطلاعات
رییس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمیناجتماعی خاطرنشان کرد: «از دیگر اقدامات حوزه فناوری اطلاعات یکپارچهسازی سامانهها است که در این راستا ارتباط سازمان تأمیناجتماعی با سایر سازمانها و ارگانها در راستای وظایف محول شده در برنامه توسعه کشور با شبکه ملی فناوری اطلاعات برقرار شده است. در حال حاضر و بر اساس گزارش سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان تأمیناجتماعی با دریافت ۱۶ سرویس تا پایان خردادماه سال ۱۴۰۱، بیشترین میزان تراکنش دریافت اطلاعات را در میان سایر دستگاههای اجرایی داراست. همچنین سازمان تأمیناجتماعی تا تاریخ فوق در حال ارائه ۲۱ سرویس به سایر ارگانها است.»
پیادهسازی متمرکز اطلاعات و شفافسازی فرایندها
عبدالله حسینیان همچنین میگوید: «اقدام دیگری که در راستای رسیدن به هدف یکپارچهسازی صورت پذیرفته، مهاجرت از پلتفرمهای قدیمی و جزیرهای، با رویکرد پیادهسازی متمرکز اطلاعات، شفافسازی فرایندها و پیشگیری از جعل و تخلفات اداری مرتبط است.» وی ادامه داد: «در این راستا حوزه فناوری اطلاعات موفق شد با از دسترس خارج کردن سامانه قدیمی ارسال لیست حق بیمه کارفرمایان (samt)، این سرویس را به سامانه جدید ارائه خدمات غیرحضوری (es) منتقل کند. امکان برقراری ارتباط برخط با شهرداری به منظور پیشگیری از تخلفات، جعل اسناد و حذف فرایندهای مازاد اجرایی در زمان صدور گواهی عوارض پروانه ساختمانی نیز، از دیگر اقدامات با ارزشی است که طی این مدت به مرحله اجرا رسید.» حسینیان تصریح کرد: «از دیگر پروژههای مهم این طرح میتوان به ایجاد امکان ثبت درخواست و انعقاد قرارداد با همه دانشجویان، با برقراری تبادل اطلاعات با وزارت علوم، تحقیقات و آموزش پزشکی، در سامانه ارائه خدمات غیرحضوری و سامانه غیرحضوری کارگران ساختمانی با رویکرد متمرکزسازی اطلاعات و شفافیت در سهمیهبندی که فعلاً در مرحله بهرهبرداری آزمایشی است، اشاره کرد.» وی خاطرنشان کرد: «با توجه به گسترش خدمات مبتنی بر تلفن همراه، برنامک سازگار با تلفن همراه سازمان (موبایل اپلیکیشن) نیز طراحی، پیادهسازی و رونمایی شد.»
موبایل اپلیکیشن تأمیناجتماعی من
موبایل اپلیکیشن «تأمیناجتماعی من» که تنها اپلیکیشن رسمی و مورد تأیید سازمان تأمیناجتماعی است، در هفته تأمیناجتماعی رونمایی شد. حسینیان در مورد این اپلیکیشن و ویژگیهای آن گفت: «افزایش درگاههای ارائه خدمات غیرحضوری به منظور تسهیل ارائه خدمات و افزایش دسترسی خدمات سازمان تأمیناجتماعی برای مخاطبان، از مهمترین اهداف راهبردی سازمان است.»
وی افزود: «در این زمینه، برنامههای متنوعی در حوزه فناوری اطلاعات سازمان در دست انجام است که اپلیکیشن «تأمیناجتماعی من»، بهعنوان بخشی از این برنامهها، طراحی و پیادهسازی شده و همه بیمهشدگان، مستمریبگیران و کارفرمایان میتوانند با مراجعه به نشانی (hamrah.tamin.ir) برای دریافت و دانلود نسخه اندروید اقدام کنند یا با مراجعه به نشانی فوق و همچنین نشانی اینترنتی (hamrah.tamin.ir/pwa) از نسخه وباپلیکیشن این نرمافزار که نیاز به دانلود ندارد، استفاده کنند.»
حسینیان افزود: «مهمترین خدمات قابل ارائه در این سامانه شامل مشاهده و اعتراض به سوابق بیمهپردازی، مشاهده سوابق تلفیقی، درخواست انواع کمکهزینههای کوتاهمدت و هدیه ازدواج، انعقاد قرارداد بیمه دانشجویان، مشاهده نسخ خدمات درمانی، نمایش احکام و فیش حقوقی مستمریبگیران و انواع خدمات مرتبط با کارفرمایان است.» رییس مرکز فناوری اطلاعات سازمان تأمیناجتماعی گفت: «تمامی خدمات سازمان تأمیناجتماعی به صورت رایگان ارائه میشود و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق مخاطبان، با ارائه این اپلیکیشن، ضمن ایجاد امنیت خاطر برای ذینفعان، اقدامات لازم به منظور جلوگیری از فعالیت سایر اپلیکیشنهای غیرمجاز انجام خواهد شد.» وی با اشاره به اجرای طرحهای بزرگی نظیر طرح ۳۰۷۰ با هدف ارائه ۳۰ خدمت به صورت غیرحضوری و کاهش حداقل ۷۰ میلیونبار مراجعه حضوری به واحدهای اجرایی در سال، غیرفعالسازی سامانههای قدیمی (مثل سامانه (samt) که در ماه گذشته انجام شد) و جایگزینی آنها با سامانههای جدید، هوشمندسازی لیستهای حق بیمه ارسالی کارفرمایان افزود: «بعد از عملیاتی شدن نگارش اولیه موبایل اپلیکیشن سازمان که با محوریت مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمیناجتماعی و مشارکت حوزههای تخصصی سازمان و شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تأمین انجام شده است، اضافه شدن سایر خدمات سازمان در نگارشهای آینده اپلیکیشن مذکور و تداوم توسعه هرچه بیشتر آن به منظور افزایش دسترسپذیری به خدمات غیرحضوری مورد تأکید است.»
از ۳۰۷۰ به ۳۷۸۰
«مهرداد قریب» معاون بیمهای تأمیناجتماعی نیز درباره خدمات غیرحضوری این سازمان اظهار داشت: «در سازمان تأمیناجتماعی در سالهای اخیر بهرغم وجود شرایط شیوع بیماری کرونا، اقدامات خوبی انجام شده که از جمله آنها میتوان به اموری مانند غیرحضوری کردن خدمات که زمانی ۳۰۷۰ بود و امروز تبدیل به ۳۷۸۰ شده، اشاره کرد.»
وی ادامه داد: «تداوم و گسترش خدمات غیرحضوری سازمان در قالب طرح ۳۰۷۰ یکی از اقدامات در حال انجام است. جالب است بدانید اکنون اعداد این طرح تغییر کرده؛ یعنی ۳۷ خدمات ما غیرحضوری شده و نزدیک به ۸۰ درصد مراجعات به شعب و کارگزاریها با این طرح کاهش پیدا کرده است.» به گفته وی، بر این اساس، دیگر این طرح ۳۰۷۰ نیست بلکه تبدیل به ۳۷۸۰ شده است، ارزیابیها هم افزایش رضایتمندی را نشان میدهد که بدون هزینه ایابوذهاب، در سرما و گرمای سطح شهر و... متقاضیان میتوانند ۲۴ ساعته بدون ایام تعطیل، کارهای خود را مانند واریز حق بیمه، انعقاد بیمه اختیاری و مشاغل آزاد، رؤیت ابلاغ الکترونیکی، اعتراض و درخواست بازرسی، درخواست برقراری مستمری و بیمه بیکاری... در سامانه خدمات غیرحضوری انجام دهند.
تحول خدمات غیرحضوری در بخش امور بیمهشدگان و نامنویسی
«حمیدرضا نایبخسروشاهی» کارشناس حوزه تأمیناجتماعی و رییس شعبه ششم تأمیناجتماعی تبریز به همین منظور در گفتوگو با آتیهنو اظهار داشت: «با پیشرفتهای عرصه فناوری، سازمان تأمیناجتماعی هم برای همگامی با شرایط، خدمات را به سمت استفاده از فناوریهای جدید پیش برد که با این رویکرد و برای توسعه خدمات غیرحضوری و توسعه جغرافیایی دسترسی مراجعان به خدمات، اقدام جدید تأمیناجتماعی این بود که با اجرای طرح ۳۰۷۰ از ۳۰ خدمت غیرحضوری رونمایی کرد که ۷۰ میلیونبار کاهش مراجعه به شعبات این سازمان را به همراه داشته است.» وی خاطرنشان کرد: «بحث نسخهنویسی الکترونیکی هم در کنار طرح ۳۰۷۰ به عنوان اقدامی اثرگذار و نقشآفرین به اجرا گذاشته شد و حجم انبوهی از نیاز مراجعه به شعبات را رفع کرد، هرچند اکنون تا حدودی از پیشرفت اولیه طرح کند شده، اما باید برای اجرای بهتر آن اقدام اثربخشی انجام داد.» خسروشاهی ادامه داد: «حتی این طرح با توجه به خدمات گسترده سازمان تأمیناجتماعی میتواند به طرح ۴۰۸۰ هم ارتقا داده شود و ۴۰ نوع از خدمات غیرحضوری سازمان تأمیناجتماعی در قالب طرح مذکور به افراد و اقشار تحت پوشش ارائه شود؛ چرا که علاوه بر گستره ارائه خدمات تأمیناجتماعی در حوزههای گسترده مانند بخش مرتبط با نامنویسی و امور بیمهشدگان که تحولات مثبتی در راستای خدمات غیرحضوری را شامل شده است، میتوان انتظار تحول خدمات غیرحضوری در بخش وصول حق بیمه و مستمریهای سازمان تأمیناجتماعی را داشت.»
برخی فرایندهای غیرحضوری نیازمند بازنگری
وی تصریح کرد: «با توجه به ضرورت ایجاد تحول اساسی در بخش وصول حق بیمه، انباشت کار و خدمات جدیدی هم در این بخش ایجاد شده است، به عنوان نمونه پیشتر هنگام مراجعه به شعبات بیمه، برخی اعتراضات و مطالبات به صورت مصاحبه حضوری انجام میشد، به نحوی که کارفرما یا بیمهشده اعتقاد داشتند که نیاز به اعتراض نیست اما اکنون این خدمات به صورت غیرحضوری است و به طور معمول هر اعتراضی ثبت میشود و برای فرایند اعتراض و رسیدگی به پرونده حتی تا هیأتهای تجدیدنظر و بدوی مجبور به طی شدن این فرایند هستند.» خسروشاهی ادامه داد: «برخی از این فرایندها نیاز به بازنگری دارد و با تکمیل فرایندها میتوان این موارد را اصلاح کرد. برای بحث اعتراض به بدهی اگر بتوانیم بخش هایی را ایجاد کنیم که مصادیق اعتراض را مشخص کند شاید بتوان آن را کنترل کرد. همچنین در حوزه مستمری و مشاغل سخت و زیانآور نیز کانالهای ارتباطی را باید با دیگر سازمانها برقرار و به طور خاص با وزارت کار و حوزه بهداشت شاید بتوان مراحل رسیدگی به مشاغل سخت و زیانآور را تسهیل کرد.» وی ادامه داد: «یکی از چالشهایی که در حوزه خدمات غیرحضوری وجود دارد این است که تقریباً خدمات از سازمان منفک شده اما اینگونه نبوده که به خانه و محل کار مردم منتقل شود و در واقع اربابرجوع از اداره به کافینت و دفاتر کارگزاری رسمی منتقل شدهاند که این موضوع نیاز به فرهنگسازی دارد.»
ارائه خدمات با تلفن همراه
این کارشناس حوزه تأمیناجتماعی ادامه داد: با رونمایی اپلیکیشن تأمیناجتماعی من و تکمیل این اپلیکیشن و ارائه خدمات از روی گوشی تلفن همراه به مردم، از تردد اضافه در سطح شهر کاسته میشود و خدمات غیرحضوری به معنای واقعی از محل کار یا منزل قابلیت دسترسی خواهد داشت. وی تصریح کرد: «اگر بتوانیم خدمات غیرحضوری را به تلفنهای همراه انتقال دهیم گام بزرگی است که اکنون با اپلیکیشن تأمیناجتماعی من مقدمات آن انجام شده و نیاز است که این اپلیکیشن تکمیل شود.»
گسترش خدمات غیرحضوری در بخش بیمهشدگان
وی در پاسخ به این سؤال که گسترش خدمات غیرحضوری در کدام بخشهای سازمان تأمیناجتماعی مشهودتر است، اظهار داشت: «بر اساس اولویت، حوزه نامنویسی و بیمهشدگان در گسترش خدمات غیرحضوری بیشتر مشاهده میشود.» وی ادامه داد: «خدمات این حوزهها شامل کمکهزینه ازدواج، نسخه الکترونیک، نامنویسی بیمهشدگان و دیگر خدمات به عنوان یک تحول اساسی در سازمان است.» این کارشناس حوزه تأمیناجتماعی در ادامه اظهار داشت: «اکنون خدمات گستردهای در قالب طرح ۳۰۷۰ در کشور در حوزه خدمات غیرحضوری ارائه میشود که اگر انواع این خدمات را در قالب اپلیکیشن من تأمیناجتماعی تعریف کنیم و برنامه توسعه ای این اپلیکیشن را پیگیری کنیم به طور قطع مؤثر خواهد بود.» وی با اشاره به اینکه باید همه خدمات غیرحضوری سازمان به گوشی همراه مردم منتقل شود، اظهار داشت: «این موضوع در سهولت دسترسی به خدمات و ارائه بازخورد، ایجاد اعتماد خواهد کرد تا مردم از این خدمات بهرهمند شوند؛ چون معتقدیم همانند فرایندهای بانکی هرچقدر از طریق تلفن همراه به مردم خدمات ارائه شود اعتماد ایجاد شده و فراگیری خدمات غیرحضوری بیشتر خواهد شد...»