بازار کار به معلولان اعتماد ندارد

گزارش سازمان جهانی کار از وضعیت تأسف‌برانگیز اشتغال توان‌یابان

بازار کار به معلولان اعتماد ندارد

شاخص‌های جدید بازار کار، چالش‌های بسیاری را که افراد دارای معلولیت با آنها مواجه هستند، در مقایسه با افراد بدون معلولیت در بازار کار نشان می‌دهد. سازمان جهانی کار، تحقیقات گسترده‌ای را در رابطه با بازار کار معلولان در سراسر جهان ارائه داده است. بر اساس این گزارش، تخمین زده می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان دارای معلولیت از حداقلی‌ترین اشکال معلولیت تا بالاترین آن هستند. این رقم ۱۵ درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شود.

کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت که در دسامبر سال ۲۰۰۶ توسط مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید، «حق افراد دارای معلولیت برای کار، بر مبنای برابری با دیگران» را مورد تأکید قرار داده و خاطرنشان می‌کند «این موضوع شامل حق فرصت برای کار نیز می‌شود. آنها باید از طریق کاری که آزادانه انتخاب شده یا در آن پذیرفته شده‌اند، در بازار کار و محیط کاری که برای افراد دارای معلولیت مطلوب، فراگیر و قابل دسترس است، امرار ‌معاش کنند.» کنوانسیون مذکور همه اشکال تبعیض شغلی را نیز ممنوع و خواستار محیط‌های کاری سازگار با وضع معلولان استخدامی شده و کشورهای عضو را نیز ملزم می‌کند تا دسترسی به آموزش حرفه‌ای و فرصت‌های خوداشتغالی را برای افراد دارای معلولیت ارتقا دهند. این کنوانسیون همچنین شامل مقرراتی در مورد جمع‌آوری داده‌های آماری است. 
برای به دست آوردن تصویر جامع‌تر از وضعیت افراد دارای معلولیت در بازار کار، سازمان بین‌المللی کار در حال حاضر به طور سیستماتیک داده‌هایی را برای تعدادی از شاخص‌های بازار کار تولید و منتشر می‌کند که به کمی ‌کردن تفاوت‌ها در نتایج بازار کار افراد با و بدون کمک دیگران، یاری می‌کند. این شاخص‌ها شامل فاکتورهایی مربوط به نیروی کار مانند اشتغال، بیکاری، زمان کار و درآمد است. چنین آماری برای توسعه، نظارت و ارزیابی سیاست‌ها و برنامه‌هایی با هدف ارتقاء فرصت‌های شغلی مناسب برای افراد دارای معلولیت و حفظ حقوق کار آنها ضروری است.  همچنین مجموعه‌ای از شاخص‌ها در پایگاه داده جدید سازمان جهانی کار در مورد آمار بازار کار افراد معلول موجود است. اما این داده‌ها به ما چه می‌گویند؟ در اینجا چند نکته کلیدی ذکر شده است:

معلولان غیر‌فعال
نرخ مشارکت نیروی کار افراد دارای معلولیت بسیار پایین است. در سطح جهان اول، از هر 10 فرد دارای معلولیت، هفت نفر غیرفعال هستند (یعنی نه شاغل هستند، نه بیکار). این در حالی است که از هر 10 فرد دارای معلولیت، چهار نفر غیرفعال هستند. نرخ بی‌تحرکی، هم برای زنان و هم برای مردان دارای معلولیت بیش از افراد بدون معلولیت است. این موضوع به‌ویژه در میان زنان دارای معلولیت نیز بالا است. این موضوع نشان می‌دهد که آنها به دلیل جنسیت و وضعیت ناتوانی‌شان با ضرر مضاعف در بازار کار مواجه هستند. در تمام ۶۰ کشور با داده‌های موجود، نرخ ‌عدم تحرک زنان دارای معلولیت نه‌تنها بیشتر از زنان بدون معلولیت است، بلکه از میزان مردان دارای معلولیت و بدون معلولیت نیز بیشتر است. 

موانعی برای آموزش 
افراد دارای معلولیت دوبرابر بیش از افراد عادی فاقد سطح آموزشی پایه هستند. این یافته‌ها تأیید می‌کند که افراد دارای معلولیت با تعداد چالش بیشتری در بحث آموزش در مراحل اولیه زندگی خود روبه‌رو هستند. این تأثیر قابل توجهی بر نتایج بعدی اشتغال آنها در بازار کار دارد؛ زیرا نرخ اشتغال هم برای افراد دارای معلولیت و هم برای افراد فاقد آن با سطح تحصیلات، افزایش می‌یابد. داده‌ها نشان می‌دهد افراد دارای معلولیت کمتر در مشاغل با مهارت بالا کار می‌کنند؛ بنابراین ضروری است اطمینان حاصل شود که افراد دارای معلولیت از دسترسی برابر به آموزش برخوردارند و برنامه‌هایی برای رفع شکاف‌ها در صلاحیت‌ها و مهارت‌های آنها وجود دارد یا خیر!

احتمال بیکاری
لازم به یادآوری است نرخ بیکاری بالاتری در میان افراد دارای معلولیت نسبت به افراد فاقد آن در بیش از نیمی از کشورهای دارای داده‌های موجود مشاهده شده است. 
متوسط نرخ بیکاری آنها 7.6 درصد است، در حالی که برای افراد بدون معلولیت شش درصد است. هر دوره بیکاری، به‌ویژه دوره طولانی‌مدت، تأثیر قابل توجهی بر نتایج آینده بازار کار دارد. دوره‌های طولانی‌تر بیکاری به ناچار بسیاری از افراد دارای معلولیت را به سمت بی‌تحرکی سوق می‌دهد یا ممکن است آنها را مجبور به اشتغال در اقتصاد غیررسمی‌ کند. در برخی از کشورها که نرخ بیکاری در میان افراد دارای معلولیت کمتر است، این مسأله ممکن است به این دلیل باشد که به دلیل‌عدم وجود سیستم‌های بیمه بیکاری یا شبکه‌های تأمین‌اجتماعی، آنها نمی‌توانند بیکار بمانند؛ بنابراین آنها به هر شکل از فعالیت اقتصادی، هرچند با درآمد ناچیز یا ناکافی، متوسل می‌شوند. 

اشتغال کم
حدود یک‌سوم از افراد دارای معلولیت در سن کار شاغل هستند که تقریباً نیمی از سهم افراد بدون معلولیت است. شکاف اشتغال بین افراد معلول و بدون معلولیت با افزایش سن افزایش می‌یابد. این گزارش در پایان با تکیه بر داده‌های ارائه شده، تأکید می‌کند تمامی کشورها باید برای بهبود وضعیت اشتغال معلولان خود قوانین و ضوابط بهتری را تهیه و بر آن، نظارت بیشتری داشته باشند.
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه