تابستان امسال هم با موج‌های گرما از راه رسید؛ همان دوره‌های طاقت‌فرسای چندروزه‌ای که دمای هوا سر به فلک می‌کشد و نفس کشیدن را سخت می‌کند. گرچه گرما برای خیلی‌ها یادآور روزهای تعطیل، تفریح و آفتاب‌گرفتن است، اما همین آفتاب سوزان می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت بدن به شمار رود؛ تهدیدی که اگر به‌موقع جدی‌اش نگیریم، عوارضی خطرناک و حتی مرگبار به دنبال دارد.
مهم‌ترین کاری که باید در روزهای گرم تابستان انجام دهیم، خنک نگه‌داشتن بدن است. ساده‌ترین راه برای این کار، ماندن در خانه یا مکان‌های دارای تهویه مناسب مثل فروشگاه‌ها و مراکز عمومی است. اگر چاره‌ای جز بیرون رفتن ندارید، سعی کنید برنامه‌هایتان را برای ساعات خنک‌تر روز – مثل اوایل صبح یا بعد از غروب آفتاب – تنظیم کنید. بازه‌ی بین ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر خطرناک‌ترین زمان برای قرار گرفتن در معرض آفتاب است.

 بیماری‌هایی که با گرما می‌آیند
قرار گرفتن طولانی در هوای گرم باعث بروز بیماری‌هایی می‌شود که همگی زیر چتر «بیماری‌های مرتبط با گرما» قرار می‌گیرند. از عرق‌سوز شدن‌های سطحی گرفته تا فرسودگی گرمایی و در نهایت، گرمازدگی که جدی‌ترین و خطرناک‌ترین آن‌هاست.
در شرایط عادی، بدن با تعریق، دمای خود را تنظیم می‌کند. اما وقتی گرما بیش از حد باشد یا بدن دچار کم‌آبی شود، این سیستم دفاعی دچار اختلال می‌شود. نتیجه‌اش؟ بالا رفتن سریع دمای بدن، که می‌تواند به مغز، قلب، کلیه‌ها و دیگر اندام‌های حیاتی آسیب بزند. افراد بیشتر در معرض خطر شامل نوزادان و کودکان خردسال، سالمندان بالای ۶۵ سال هستند، افرادی که اضافه وزن دارند یا کسانی که داروهایی خاص مصرف می‌کنند.
در این میان، فرسودگی گرمایی حالتی است که بدن تلاش می‌کند خودش را خنک نگه دارد اما به‌سختی از پس آن برمی‌آید. در مقابل، گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که این سیستم به‌طور کامل از کار می‌افتد و دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این وضعیت باید فوراً درمان شود؛ چون هر دقیقه تعلل می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جای بگذارد.

گرمازدگی و نشانه‌های هشدار
اگر کسی دچار گرمازدگی شد، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید. علائمی که باید مراقبشان باشید، شامل پوست خشک و داغ، تب بالا، نبض سریع، تهوع، سرگیجه، سردرد شدید، گیجی یا بیهوشی است. در این شرایط، هدف اصلی پایین آوردن سریع دمای بدن است. فرد را به جای خنک ببرید، لباس‌های اضافی را درآورید و بدنش را با آب سرد اسپری یا با باد زدن خنک کنید. قرار دادن کیسه‌های یخ در محل‌هایی مثل گردن، زیر بغل یا کشاله ران هم به خنک شدن بدن کمک می‌کند.

بدن را هیدراته نگه‌ داریم
راه نجات از عوارض گرما، پیشگیری است. در روزهای داغ تا می‌توانید استراحت کنید، از آفتاب بپرهیزید و بدنتان را با آب کافی هیدراته نگه دارید. حتی اگر احساس تشنگی ندارید، مرتب آب بنوشید. اگر در حال ورزش یا کار در فضای باز هستید، بدن نه‌تنها آب، بلکه املاحی مانند سدیم و پتاسیم را هم از دست می‌دهد. نوشیدنی‌های ورزشی، محلول‌های اُ آر اِس یا آب نارگیل می‌توانند جایگزین مناسبی برای این املاح باشند. میوه‌ها، سبزیجات، موز، اسفناج و سیب‌زمینی هم منابع خوبی برای جبران الکترولیت‌های از دست‌رفته‌ به شمار  می‌روند.
در مقابل، نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای یا نوشابه‌های گازدار که حاوی کافئین هستند، به جای کمک، می‌توانند با افزایش ادرار، بدن را بیشتر دچار کم‌آبی کنند. تابستان فصل زیبایی است، اما اگر مراقب نباشیم، همین گرما می‌تواند دردسرهای بزرگی درست کند. با رعایت چند نکته ساده، می‌توان از آسیب‌های گرما دور ماند و از روزهای بلند و روشن تابستان به‌سلامت گذشت.