فراخوان ایده برای طرح‌های بیست‌گانه
در دورانی که دولت‌ها و نهادهای عمومی برای بازیابی اعتماد عمومی و کارآمدسازی ساختارها به فناوری‌های نو متوسل می‌شوند، سازمان تأمین‌اجتماعی ایران نیز گامی متفاوت اما مهم برداشته است: فراخوانی عمومی برای مشارکت در نوآوری؛ آن‌هم نه در سطحی نمادین، بلکه در چارچوب طرحی ساختاریافته، حمایتی و ملی.
این فراخوان که در آستانه برگزاری نمایشگاه الکامپ منتشر شده، درونمایه‌ای فراتر از مشارکت در یک رویداد دارد. این برنامه، تلاشی است برای شبکه‌سازی با زیست‌بوم فناوری کشور و پاسخگویی به چالش‌های پیچیده نظام بیمه‌ای با استفاده از ظرفیت‌های بیرونی.
در قلب این حرکت، «طرح‌های بیست‌گانه تحول‌آفرین» سازمان تأمین‌اجتماعی قرار دارد؛ بسته‌ای راهبردی که از مدت‌ها پیش به‌عنوان نقشه راه اصلاح ساختاری این سازمان مطرح شده بود. حال، در سال ۱۴۰۴، این بسته به‌جای اینکه در بایگانی‌های اداری خاک بخورد، به دست طراحان، کدنویسان، تحلیلگران داده و تیم‌های استارتاپی سپرده شده تا برای آن راه‌حل‌هایی مبتکرانه طراحی کنند.
این حرکت اگرچه ظاهراً از دل یک رویداد فناورانه (الکامپ) برخاسته، اما بافت واقعی‌اش برنامه‌ای برای هم‌افزایی بین سازمانی پر از داده، وظیفه و مأموریت‌های گوناگون، با اکوسیستمی پویا از فعالان بخش خصوصی است.
چهار حوزه کلیدی این فراخوان - فین‌تک، اینشورتک، انفورماتیک و مدیریت اجتماعی - دقیقا در نقاط تلاقی چالش‌های سنتی تأمین‌اجتماعی با ظرفیت‌های مدرن فناوری تعریف شده‌اند. از هوشمندسازی محاسبه و پرداخت حق بیمه گرفته تا تحلیل کلان‌داده‌های سلامت و بیمه بیکاری، فرصت‌های زیادی برای دگرگونی در زیرساخت‌های این سازمان وجود دارد. سازمان تأمین‌اجتماعی با اعلام صریح اینکه فقط طرح‌هایی پذیرفته می‌شوند که به مسایل مشخص این بسته بیست‌گانه پاسخ دهند، نشان داده به‌دنبال نوآوری بی‌هدف نیست، بلکه به‌دنبال پیوندی کاربردی میان مسأله و ایده است.
تفاوت قابل توجه این طرح با بسیاری از نمونه‌های مشابه، در مدل حمایت از برگزیدگان است. به‌جای محدود شدن به اهدای جوایز نمادین یا اعلام حمایت‌های صرفاً معنوی، سازمان تأمین‌اجتماعی سه مسیر مشخص برای پشتیبانی از ایده‌های برتر در نظر گرفته است: سرمایه‌گذاری مستقیم، مشارکت سهامی و تأمین منابع مالی برای ورود به بازار. این شیوه‌نامه نه‌تنها به نوآوران انگیزه مشارکت عملی می‌دهد، بلکه نشانه‌ای از عزم جدی سازمان برای بهره‌برداری عملیاتی از این ایده‌هاست.
فرشاد نوروزپور، مشاور مدیرعامل و مدیرکل روابط‌عمومی سازمان تأمین‌اجتماعی، این رویکرد را «بستری برای ایفای نقش توسط تیم‌های خلاق و فناور» خوانده و تأکید کرده که مشارکت در این برنامه، فقط به زمان الکامپ محدود نخواهد ماند. این نکته حائز اهمیت است؛ زیرا بسیاری از برنامه‌های مشابه در سال‌های اخیر، پس از پایان رویدادهای ویترینی، به سرنوشت فراموشی دچار شده‌اند.
در عین حال، این حرکت سازمانی را نمی‌توان از چالش‌های اجرایی آن جدا دانست. تأمین‌اجتماعی سازمانی است پر از ساختارهای دیوان‌سالارانه، با سامانه‌های متکثر و گاه متناقض در سطح کشور. هر نوآوری برای تحقق در چنین فضایی، نیازمند نه‌فقط طرح خلاقانه، که همراهی مدیریتی، آمادگی زیرساختی و اراده سیاسی است. تجربه‌های پیشین نشان داده که پیاده‌سازی راه‌حل‌های دیجیتال در سازمان‌های پرقدرت اما سنتی، معمولاً با مقاومت‌های درونی، کندی اجرا و ناهماهنگی روبه‌روست.
این فراخوان که در آستانه برگزاری نمایشگاه الکامپ منتشر شده، درونمایه‌ای فراتر از مشارکت در یک رویداد دارد. این برنامه، تلاشی است برای شبکه‌سازی با زیست‌بوم فناوری کشور و پاسخگویی به چالش‌های پیچیده نظام بیمه‌ای با استفاده از ظرفیت‌های بیرونی.
در قلب این حرکت، «طرح‌های بیست‌گانه تحول‌آفرین» سازمان تأمین‌اجتماعی قرار دارد؛ بسته‌ای راهبردی که از مدت‌ها پیش به‌عنوان نقشه راه اصلاح ساختاری این سازمان مطرح شده بود. حال، در سال ۱۴۰۴، این بسته به‌جای اینکه در بایگانی‌های اداری خاک بخورد، به دست طراحان، کدنویسان، تحلیلگران داده و تیم‌های استارتاپی سپرده شده تا برای آن راه‌حل‌هایی مبتکرانه طراحی کنند.
این حرکت اگرچه ظاهراً از دل یک رویداد فناورانه (الکامپ) برخاسته، اما بافت واقعی‌اش برنامه‌ای برای هم‌افزایی بین سازمانی پر از داده، وظیفه و مأموریت‌های گوناگون، با اکوسیستمی پویا از فعالان بخش خصوصی است.
چهار حوزه کلیدی این فراخوان - فین‌تک، اینشورتک، انفورماتیک و مدیریت اجتماعی - دقیقا در نقاط تلاقی چالش‌های سنتی تأمین‌اجتماعی با ظرفیت‌های مدرن فناوری تعریف شده‌اند. از هوشمندسازی محاسبه و پرداخت حق بیمه گرفته تا تحلیل کلان‌داده‌های سلامت و بیمه بیکاری، فرصت‌های زیادی برای دگرگونی در زیرساخت‌های این سازمان وجود دارد. سازمان تأمین‌اجتماعی با اعلام صریح اینکه فقط طرح‌هایی پذیرفته می‌شوند که به مسایل مشخص این بسته بیست‌گانه پاسخ دهند، نشان داده به‌دنبال نوآوری بی‌هدف نیست، بلکه به‌دنبال پیوندی کاربردی میان مسأله و ایده است.
تفاوت قابل توجه این طرح با بسیاری از نمونه‌های مشابه، در مدل حمایت از برگزیدگان است. به‌جای محدود شدن به اهدای جوایز نمادین یا اعلام حمایت‌های صرفاً معنوی، سازمان تأمین‌اجتماعی سه مسیر مشخص برای پشتیبانی از ایده‌های برتر در نظر گرفته است: سرمایه‌گذاری مستقیم، مشارکت سهامی و تأمین منابع مالی برای ورود به بازار. این شیوه‌نامه نه‌تنها به نوآوران انگیزه مشارکت عملی می‌دهد، بلکه نشانه‌ای از عزم جدی سازمان برای بهره‌برداری عملیاتی از این ایده‌هاست.
فرشاد نوروزپور، مشاور مدیرعامل و مدیرکل روابط‌عمومی سازمان تأمین‌اجتماعی، این رویکرد را «بستری برای ایفای نقش توسط تیم‌های خلاق و فناور» خوانده و تأکید کرده که مشارکت در این برنامه، فقط به زمان الکامپ محدود نخواهد ماند. این نکته حائز اهمیت است؛ زیرا بسیاری از برنامه‌های مشابه در سال‌های اخیر، پس از پایان رویدادهای ویترینی، به سرنوشت فراموشی دچار شده‌اند.
در عین حال، این حرکت سازمانی را نمی‌توان از چالش‌های اجرایی آن جدا دانست. تأمین‌اجتماعی سازمانی است پر از ساختارهای دیوان‌سالارانه، با سامانه‌های متکثر و گاه متناقض در سطح کشور. هر نوآوری برای تحقق در چنین فضایی، نیازمند نه‌فقط طرح خلاقانه، که همراهی مدیریتی، آمادگی زیرساختی و اراده سیاسی است. تجربه‌های پیشین نشان داده که پیاده‌سازی راه‌حل‌های دیجیتال در سازمان‌های پرقدرت اما سنتی، معمولاً با مقاومت‌های درونی، کندی اجرا و ناهماهنگی روبه‌روست.
ارسال دیدگاه
