
توجه ویژه ایران به انرژی های تجدید پذیر
هاشم اورعی رئیس اتحادیه انجمنهای علمی انرژی ایران
مطابق آمارها و بررسیهای صورت گرفته، انرژیهای تجدیدپذیر از سال ۲۰۰۰ میلادی جایگاه ویژهای در سطح جهانی پیدا کردهاند. اکنون با توجه به فراگیری انرژی بادی و خورشیدی شاهد کاهش هزینههای اجرای این پروژهها هستیم. امروز در جهان بر سر این که تولید انرژی الکتریکی از طریق انرژی بادی مستقر در خشکی با قیمت پایینتری صورت میپذیرد، اتفاق نظر وجود دارد. درحالحاضر کشور دانمارک حدود ۶۰ درصد کل برق مصرفی خود را از طریق نیروگاههای بادی تأمین میکند. همچنین کشورهای پرتغال و اسپانیا در تابستان بهرهمندی لازم را از انرژی خورشیدی میبرند. ایران نیز از ظرفیتهای قابلتوجهی در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر(خورشید و بادی) برخوردار است که اگر با برنامهریزی درست همراه شود، صنایع و نیروگاهها میتوانند بخش زیادی از برق خود را توسط این منابع تأمین کنند. سال گذشته در پیک تابستان با ۱۲هزار مگاوات کسری مواجه بودیم که براساس برآوردهای صورت گرفته در تابستان امسال این رقم به ۱۸هزار مگاوات خواهد رسید. با توجه به اینکه رشد تقاضای برق همچنان بیش از رشد تولید است، در بخش برق نیز (همانند گاز، گازوئیل، بنزین و...) با ناترازی فزایندهای مواجه هستیم. از طرفی باید گفت در تابستان سالهای پیش رو با ناترازیهای بیشتری در صنعت برق مواجه خواهیم بود، لذا باید برنامهریزی اصولی برای حوزه فوق انجام داد. این در حالی است که منظور وزارت نیرو از مدیریت مصرف، خاموشی برق صنایع برای تقویت بخش مولد اقتصاد کشور است. اگر قرار باشد برقی قطع شود، باید بخش غیرمولد در اولویت خاموشی قرار گیرد. در غیر این صورت هر ساله شاهد افزایش بیشتر زیان صنایع خواهیم بود. در این رابطه، شدت مصرف انرژی نسبت به سرانه مصرف پارامتر بهتری است؛ زیرا مهمتر از اینکه چه میزان انرژی مصرف میکنیم، این است که از این انرژی مصرفی چه میزان توانستهایم عایدی داشته باشیم. مطابق آمار طی دو دهه اخیر ایران در حوزه شدت مصرف انرژی با افزایش ۴۲درصدی جایگاه اول را در میان ۱۷۶ کشور جهان داشته است، در حالی که بسیاری از کشورها با برنامهریزیهای مدون این آمار را کاهش دادهاند. برای توسعه در مناطق مختلف کشور نیاز به استفاده از انرژیهای نو و تجدیدپذیر داریم. بهطور مثال پیشنهاد من این است که برای اجرای پروژه توسعه سواحل مکران، یک طرح ۱۰ساله صنعت انرژی تجدیدپذیر با توجه به پتانسیلهای موجود تدوین شود. توسعه نیروگاههای خورشیدی و بادی در سواحل مکران بسیار اهمیت دارد؛ چراکه در کنار سواحل معمولاً باد مناسب داریم. در خود دریا و سواحل میتوان به سمت توسعه انرژی تجدیدپذیر رفت و کل انرژی منطقه را از این محل تأمین کرد. حتی میتوان برای صادرات انرژی تولیدی هم برنامهریزی داشت. تدوین یک برنامه 5 تا ۱۰ساله برای توسعه انرژی تجدیدپذیر در کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است. اگر چنین برنامهای تدوین شود، دیگر لازم نیست پنل خورشیدی یا توربین بادی از خارج وارد کنیم. ایجاد واحدهای تولیدی در خود آن منطقه توجیه اقتصادی مییابد و میتوانیم تولید صنعتی خود را داشته باشیم. این رویه علاوه بر ایجاد اشتغال، ارزش افزوده مناسبی نصیب کشور میکند. اگر بخواهیم به توسعه انرژی تجدیدپذیر بهعنوان جزئی از برنامه توسعه بندر و سواحل مکران توجه کنیم، بهراحتی میتوان ارزیابی کرد که چه میزان از پنلهای خورشیدی و بادی در خشکی نصب شوند و امکان پیادهسازی چه میزان طرح در دریا وجود دارد. شکل دیگری از انرژی تجدیدپذیر، استفاده از انرژی امواج دریا برای تولید برق است. مطالعاتی در این رابطه در ایران در حال انجام است که آیا میتوان از این انرژی در سواحل مکران بهره برد؟ در مورد تولید انرژی از امواج، قیمت تمامشده این شکل از انرژی بههیچ عنوان قابل رقابت با انرژی بادی و خورشیدی نیست. ضمن اینکه هنوز در مرحله آزمایشی است و مباحث مرتبط با آن از نظر فنی و علمی حل شده، اما در مقیاس بزرگ چنین نیروگاههایی پا نگرفتهاند.
ارسال دیدگاه