اصلاح نظام بازنشستگی در کشور ترکیه
اصلاحات در صندوق‌های بازنشستگی به‌ویژه در کشورهای اروپایی یکی از چالش‌برانگیزترین موارد سیاستی دولت‌ها به شمار می‌رود که اقدامات متنوع و پیامدهای متفاوتی را به دنبال داشته است. در اینجا نگاهی اجمالی داریم به یکی از این موارد که در کشور ترکیه انجام شده است.
در ماه مارس سال 2023، دولت ترکیه قانونی را تصویب کرد که به موجب آن افرادی که در تاریخ 8 سپتامبر سال 1999 یا قبل از آن در برنامه بیمه اجتماعی کشور نام‌نویسی کرده‌اند، می‌توانند در هر سنی که هستند، درخواست بازنشستگی کنند. مشروط به اینکه به مدت حداقل 25 سال (مردان) یا 20 سال (زنان) سابقه پوشش بیمه‌ای داشته و حداقل 5 هزار تا 5 هزار و 975 روز (با توجه به تاریخ نام‌نویسی) حق‌بیمه پرداخت کرده باشند. در گذشته، این افراد نمی‌توانستند قبل از سن 60سالگی (مردان) یا 58سالگی (زنان) درخواست مستمری بازنشستگی کنند. دولت، این قانون جدید را در پاسخ به نارضایتی عمومی طولانی ناشی از اصلاح قانون بازنشستگی سال 1999 تصویب کرد. در اصلاحات سال 1999 سن بازنشستگی به صورت اجباری، غیرتدریجی و بدون مرحله‌بندی زمانی افزایش یافت. طبق برآورد دولت، پنج میلیون نفر از قانون جدید و شرایط تسهیل شده، منتفع می‌شوند که 25/2 میلیون نفر از آن‌ها در سال 2023 واجد شرایط بازنشستگی هستند.
به منظور کاهش تأثیر این روند بازنشستگی بر بازار کار ترکیه، مشمولان قانون جدید می‌توانند پس از درخواست مستمری بازنشستگی، همچنان به کار اشتغال داشته باشند (طبق مقررات جاری، افراد باید برای ارائه درخواست بازنشستگی، اشتغال خود را خاتمه دهند). دولت همچنین بخشی از سهم حق‌بیمه کارفرما را برای افرادی که طی مدت 30 روز پس از بازنشستگی به موجب این قانون، مجدداً در آخرین محل کار خود اشتغال داشته‌اند، تأمین می‌کند. به طوری که نرخ حق‌بیمه کارفرما از 11 درصد به 6 درصد حقوق و دستمزد (پرداختی) ناخالص ماهیانه کاهش می‌یابد. همچنین کارفرمایان می‌توانند برای جبران هزینه حق سنوات بازنشستگان جدید از دولت وام دریافت کنند. (طبق قانون کار ترکیه، کارفرمایان باید به کارکنانی که بازنشسته می‌شوند، به ازای هر سال خدمت مبلغی معادل یک ماه درآمد ناخالص ماهیانه تا سقف 83/19982 لیر (61/1041 دلار) به‌عنوان حق سنوات پرداخت کنند). افرادی که پس از 8 سپتامبر سال 1999 برای اولین‌بار در برنامه بیمه اجتماعی ترکیه نام‌نویسی کرده‌اند، مشمول این قانون نیستند.
افرادی که از 9 سپتامبر سال 1999 تا 30 آوریل سال 2008 نام‌نویسی کرده‌اند، مشروط به اینکه به سن 60سالگی (مردان) و 58سالگی (زنان) رسیده باشند، یا حداقل 7 هزار روز حق‌بیمه پرداخت کرده باشند، یا 25 سال سابقه پوشش با حداقل 4 هزار و 500 روز حق‌بیمه داشته باشند، واجد شرایط دریافت مستمری بازنشستگی بیمه اجتماعی می‌شوند.
برای افرادی که پس از 30 آوریل سال 2008 نام‌نویسی کرده‌اند، سن معمول بازنشستگی 60 سال است (مردان، از 2036 تا 2044 به تدریج به 65سالگی افزایش می‌یابد) یا 58 سال (زنان، از 2036 تا 2048 به تدریج به 65سالگی افزایش می‌یابد)، مشروط به اینکه به مدت 7 هزار و 200 روز (کارکنان بخش خصوصی) یا 9 هزار روز (کارکنان دولت یا خویش‌فرمایان) سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشند. همچنین، برای بازنشستگی افراد خاص شامل ازکارافتادگان، پرسنل نظامی و پلیس و کارگران معدن شرایط احراز ویژه‌ای پیش‌بینی شده است. در نظام بازنشستگی ترکیه، علاوه بر برنامه بیمه اجتماعی، برنامه بازنشستگی خصوصی با ویژگی نام‌نویسی خودکار (اتوماتیک) با خدمات و مزایای اختیاری نیز وجود دارد. به طوری که کارکنان در سن کمتر از 45سالگی در طرح‌های بازنشستگی حق‌بیمه معین با پشتیبانی مالی کارفرما و گزینه خروج از طرح طی دو ماه پس از نام‌نویسی، به طور خودکار ثبت‌نام می‌شوند (نام‌نویسی اختیاری برای کارکنان در سن 45سالگی یا بالاتر امکان‌پذیر است). همه افراد 18ساله یا بالاتر، صرف‌نظر از وضعیت اشتغال خود می‌توانند از طریق بیمه‌گران بخش خصوصی، حساب بازنشستگی فردی افتتاح کنند.
به منظور کاهش تأثیر این روند بازنشستگی بر بازار کار ترکیه، مشمولان قانون جدید می‌توانند پس از درخواست مستمری بازنشستگی، همچنان به کار اشتغال داشته باشند (طبق مقررات جاری، افراد باید برای ارائه درخواست بازنشستگی، اشتغال خود را خاتمه دهند). دولت همچنین بخشی از سهم حق‌بیمه کارفرما را برای افرادی که طی مدت 30 روز پس از بازنشستگی به موجب این قانون، مجدداً در آخرین محل کار خود اشتغال داشته‌اند، تأمین می‌کند. به طوری که نرخ حق‌بیمه کارفرما از 11 درصد به 6 درصد حقوق و دستمزد (پرداختی) ناخالص ماهیانه کاهش می‌یابد. همچنین کارفرمایان می‌توانند برای جبران هزینه حق سنوات بازنشستگان جدید از دولت وام دریافت کنند. (طبق قانون کار ترکیه، کارفرمایان باید به کارکنانی که بازنشسته می‌شوند، به ازای هر سال خدمت مبلغی معادل یک ماه درآمد ناخالص ماهیانه تا سقف 83/19982 لیر (61/1041 دلار) به‌عنوان حق سنوات پرداخت کنند). افرادی که پس از 8 سپتامبر سال 1999 برای اولین‌بار در برنامه بیمه اجتماعی ترکیه نام‌نویسی کرده‌اند، مشمول این قانون نیستند.
افرادی که از 9 سپتامبر سال 1999 تا 30 آوریل سال 2008 نام‌نویسی کرده‌اند، مشروط به اینکه به سن 60سالگی (مردان) و 58سالگی (زنان) رسیده باشند، یا حداقل 7 هزار روز حق‌بیمه پرداخت کرده باشند، یا 25 سال سابقه پوشش با حداقل 4 هزار و 500 روز حق‌بیمه داشته باشند، واجد شرایط دریافت مستمری بازنشستگی بیمه اجتماعی می‌شوند.
برای افرادی که پس از 30 آوریل سال 2008 نام‌نویسی کرده‌اند، سن معمول بازنشستگی 60 سال است (مردان، از 2036 تا 2044 به تدریج به 65سالگی افزایش می‌یابد) یا 58 سال (زنان، از 2036 تا 2048 به تدریج به 65سالگی افزایش می‌یابد)، مشروط به اینکه به مدت 7 هزار و 200 روز (کارکنان بخش خصوصی) یا 9 هزار روز (کارکنان دولت یا خویش‌فرمایان) سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشند. همچنین، برای بازنشستگی افراد خاص شامل ازکارافتادگان، پرسنل نظامی و پلیس و کارگران معدن شرایط احراز ویژه‌ای پیش‌بینی شده است. در نظام بازنشستگی ترکیه، علاوه بر برنامه بیمه اجتماعی، برنامه بازنشستگی خصوصی با ویژگی نام‌نویسی خودکار (اتوماتیک) با خدمات و مزایای اختیاری نیز وجود دارد. به طوری که کارکنان در سن کمتر از 45سالگی در طرح‌های بازنشستگی حق‌بیمه معین با پشتیبانی مالی کارفرما و گزینه خروج از طرح طی دو ماه پس از نام‌نویسی، به طور خودکار ثبت‌نام می‌شوند (نام‌نویسی اختیاری برای کارکنان در سن 45سالگی یا بالاتر امکان‌پذیر است). همه افراد 18ساله یا بالاتر، صرف‌نظر از وضعیت اشتغال خود می‌توانند از طریق بیمه‌گران بخش خصوصی، حساب بازنشستگی فردی افتتاح کنند.
ارسال دیدگاه
