بیمه حِرف و مشاغل آزاد برای تعمیرکاران دوره‌گرد

کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد

بیمه حِرف و مشاغل آزاد برای تعمیرکاران دوره‌گرد

سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور با جامعه عظیمی ‌‌از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. «آتیه‌نو» تلاش دارد با بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان، شرکای اجتماعی را با ظرایف قانونی این حوزه آشنا کند. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها می‌پردازیم عبارت‌اند از: شرط گواهی رشد برای بیمه کردن دختران زیر 18 سال شرایط دریافت هزینه اقامت برای همراه بیمار کمک‌هزینه کفن‌و‌دفن برای حِرف و مشاغل آزاد بیمه زنان خانه‌دار برای قالیبافان بیکار شده

احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی

دخترم 17 سال تمام دارد. آیا می‌توانم برای تأمین آینده‌اش او را بیمه زنان خانه‌دار کنم؟ 
طبق مقررات، شرط سنی برای متقاضی بیمه زنان خانه‌دار، از 18 سال تا50 سال است، اما اگر برای دختران کمتر از 18 سال، گواهی رشد از مراجع ذی‌ربط صادر شده باشد، با ارائه گواهی رشد و با لحاظ سایر شرایط، عقد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار بلامانع است. 

با 23 سال سن، بیمه‌شده اجباری هستم و به‌علت بیماری مدتی است در بیمارستان تأمین‌اجتماعی شهرستان رفسنجان بستری شده‌ام. پزشک معالجم اعلام کرده چون خدمات تشخیصی مورد نیاز در بیمارستان فعلی موجود نیست، باید جهت ادامه درمان به بیمارستان تأمین‌اجتماعی مرکز استان، واقع در شهر کرمان اعزام شوم. سؤالم این است آیا پدرم نیز می‌تواند با تعطیل کردن مغازه خود در این اعزام همراه من باشد و برای جبران تعطیلی کسب‌و‌کار خود، مثل من هزینه سفر و هزینه اقامت دریافت کند؟
در موقع اعزام فرد بیمه‌شده بیمار، به شرطی به همراه بیمه‌شده بیمار هزینه سفر و اقامت پرداخت می‌شود که سن بیمه‌شده بیمار اعزامی ‌کمتر از سال 18 و بیشتر از 65 سال باشد (به استثناء معلولان ذهنی و جسمی ‌با تشخیص پزشک معالج و تأیید پزشک معتمد و یا شورای پزشکی) در غیر این صورت صرفاً به بیمه‌شده بیمار هزینه سفر و هزینه اقامت پرداخت خواهد شد. 

متأهل و دارای سه فرزند هستم. تصمیم گرفته‌ام خودم را بیمه مشاغل آزاد همراه با درمان کنم و چون طبق مقررات غیر از حق‌بیمه مربوطه، بیمه‌شده باید به تعداد خود و افراد تحت‌تکفل حق سرانه درمان نیز پرداخت کند، چون همسرم مشمول استخدام کشوری است، آیا باید برای او نیز حق سرانه درمان پرداخت کنم؟
خیر، اگر همسر یا فرزندان بیمه‌شده مشاغل آزاد مشمول مقررات حمایتی خاص باشند، نیازی به پرداخت حق سرانه درمان برای آن‌ها نیست. 

پدرم با 20 سال سابقه بیمه‌پردازی مشاغل آزاد بازنشسته شده بود که بعد از دریافت چند ماه مستمری ماهانه فوت کرده است‌. برای مراسم دفن و ترحیم هزینه‌هایی پرداخت کرده‌ایم. آیا سازمان تأمین‌اجتماعی برای جبران این هزینه‌ها مبالغی پرداخت می‌کند؟
خیر، بیمه‌شدگان صاحبان حِرف و مشاغل آزاد مشمول تعهدات کوتاه‌مدت سازمان تأمین‌اجتماعی از جمله دریافت کمک هزینه کفن‌و‌دفن نیستند. ضمناً بر اساس شکواییه یکی از بیمه‌شدگان مشاغل آزاد هیأت عمومی‌ دیوان عدالت اداری نیز طی دادنامه شماره 41 مورخ 10/3/1395 عدم پرداخت کمک‌هزینه کفن‌و‌دفن را برای این گروه از بیمه‌شدگان تأیید کرده است.

بر اساس جواز کسب مغازه پوشاک‌فروشی، بیمه مشاغل آزاد با نرخ 18 درصد همراه با درمان شده‌ام. چند روزی است به‌علت بیماری در بیمارستان تأمین‌اجتماعی بستری هستم و پزشک متخصص قلب اعلام کرده که باید جهت ادامه درمان به بیمارستان دیگر تأمین‌اجتماعی اعزام شوم. با توجه به اینکه در طول مدت بستری در بیمارستان همچنین در دوره اعزام جهت بستری مجدد، مغازه‌ام تعطیل است و درآمدی ندارم، آیا مثل سایر بیمه‌شدگان، به من هزینه استراحت پزشکی و سفر و اقامت تعلق می‌گیرد؟

خیر، با توجه به نرخ حق‌بیمه مشاغل آزاد و تعاریف مندرج در قانون تأمین‌اجتماعی، پرداخت مرخصی استراحت پزشکی و بستری (غرامت دستمزد)، همچنین هزینه سفر و هزینه اقامت به بیمه‌شدگان صاحبان حِرف و مشاغل آزاد و زیرمجموعه‌های آن فاقد وجاهت قانونی است. 

در زمان عقد قرارداد بیمه قالیبافی، چون سنم بیش از 50 سال بود، با پرداخت حق‌بیمه مربوط به سال‌های مازاد بر50 سال سن، از ابتدای آذرماه سال 1401 بیمه قالیبافان شده‌ام‌. چون اخیراً بازرس تأمین‌اجتماعی گزارش کرده که به قالیبافی ادامه نمی‌دهم، بیمه من از اول شهریور‌ماه سال 1402 قطع شده است. از آنجایی که در حال حاضر 51 سال و 6 ماه سن دارم با توجه به شرط سنی برای بیمه مشاغل آزاد، آیا می‌توانم خودم را بیمه زنان خانه‌دارکنم؟
چون بیمه زنان خانه‌دار در قالب بیمه صاحبان حِرف و مشاغل آزاد برقرار می‌شود، طبق مقررات اگر دوره انقطاع بیمه‌پردازی قالیبافی تا تاریخ تقاضای بیمه‌شده برای عقد قرارداد بیمه مشاغل آزاد، کمتر از یک‌ سال باشد با مجوز اداره کل استان مربوطه، بیمه‌شده می‌تواند بدون لحاظ شرط سن و سابقه‌، بیمه زنان خانه‌دار شود.

از سال 1394 تا 1397 مدت چهار سال طبق جواز کسب خواربارفروشی بیمه‌پرداز مشاغل آزاد بودم‌. از ابتدای سال 1398 با توجه به مشکلات مالی و تعطیلی مغازه به‌علت عدم پرداخت حق‌بیمه‌های مربوطه، قرارداد بیمه‌ام لغو شده است. با در نظر گرفتن اینکه در حال حاضر 54 سال سن دارم و دوباره مغازه خواربار‌فروشی را فعال کرده‌ام، آیا می‌توانم مجدداً بیمه مشاغل آزاد شوم‌؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا باید حق‌بیمه‌های دوران انقطاع را پرداخت کنم؟
اولاً سقف سنی برای متقاضی بیمه مشاغل آزاد 50 سال است و برای افراد بیش از 50 سال باید معادل سن اضافی سابقه پرداخت قبلی حق‌بیمه وجود داشته باشد، اما طبق دستور‌العملی که سازمان تأمین‌اجتماعی صادر کرده، اگر بیمه‌شده یک‌بار با احراز شرایط سن و سابقه قرارداد بیمه مشاغل آزاد منعقد و بعداً به هر دلیلی قرارداد منعقده را لغو ‌کند، می‌تواند تا دو مرتبه دیگر بدون در نظر گرفتن شرط سنی با لحاظ سایر شرایط، قرارداد بیمه صاحبان حِرف و مشاغل آزاد منعقد کند. در سنوات گذشته برای مرتبه سوم، بیمه‌شده ضمن داشتن شرط سن و سابقه، باید حق‌بیمه دوران انقطاع را نیز پرداخت می‌کرد، اما در اجرای مصوبه سال 1394 هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت حق‌بیمه دوران انقطاع برای پذیرش مجدد متقاضی بیمه مشاغل آزاد کلاً لغو شده است. 

در شماره قبلی نشریه اعلام شده قیم قانونی مجاز است برای فرد دارای معلولیت ذهنی و ازکارافتاده کلی، درخواست بیمه اختیاری کند. من نیز به‌علت فوت پسرم و همسرش، چند سال است قیم قانونی نوه ازکارافتاده‌ام هستم. چون میزان حق‌بیمه اختیاری زیاد است آیا می‌توانم برای او درخواست بیمه مشاغل آزاد کنم؟
اگر متقاضی بیمه مشاغل آزاد به‌علت معلولیت ذهنی ازکارافتاده کلی بوده و قادر به انجام حرفه و شغل خود نباشد، انعقاد قرارداد بیمه مشاغل آزاد برای او وجاهت قانونی ندارد، اما اگر در عین ازکارافتاده کلی بودن در شغل مورد ادعا شاغل باشد عقد قرارداد با قیم او بلامانع است. البته در این خصوص به علت ازکارافتاده کلی بودن، متقاضی نمی‌تواند با نرخ کامل 18 درصد که شامل ازکارافتادگی نیز هست قرارداد منعقد کند. 

در شماره قبلی نشریه اعلام شده قیم قانونی مجاز است برای فرد دارای معلولیت ذهنی و ازکارافتاده کلی، درخواست بیمه اختیاری کند. من نیز به‌علت فوت پسرم و همسرش، چند سال است قیم قانونی نوه ازکارافتاده‌ام هستم. چون میزان حق‌بیمه اختیاری زیاد است آیا می‌توانم برای او درخواست بیمه مشاغل آزاد کنم؟
اگر متقاضی بیمه مشاغل آزاد به‌علت معلولیت ذهنی ازکارافتاده کلی بوده و قادر به انجام حرفه و شغل خود نباشد، انعقاد قرارداد بیمه مشاغل آزاد برای او وجاهت قانونی ندارد، اما اگر در عین ازکارافتاده کلی بودن در شغل مورد ادعا شاغل باشد عقد قرارداد با قیم او بلامانع است. البته در این خصوص به علت ازکارافتاده کلی بودن، متقاضی نمی‌تواند با نرخ کامل 18 درصد که شامل ازکارافتادگی نیز هست قرارداد منعقد کند. 

در شماره قبلی نشریه اعلام شده قیم قانونی مجاز است برای فرد دارای معلولیت ذهنی و ازکارافتاده کلی، درخواست بیمه اختیاری کند. من نیز به‌علت فوت پسرم و همسرش، چند سال است قیم قانونی نوه ازکارافتاده‌ام هستم. چون میزان حق‌بیمه اختیاری زیاد است آیا می‌توانم برای او درخواست بیمه مشاغل آزاد کنم؟
اگر متقاضی بیمه مشاغل آزاد به‌علت معلولیت ذهنی ازکارافتاده کلی بوده و قادر به انجام حرفه و شغل خود نباشد، انعقاد قرارداد بیمه مشاغل آزاد برای او وجاهت قانونی ندارد، اما اگر در عین ازکارافتاده کلی بودن در شغل مورد ادعا شاغل باشد عقد قرارداد با قیم او بلامانع است. البته در این خصوص به علت ازکارافتاده کلی بودن، متقاضی نمی‌تواند با نرخ کامل 18 درصد که شامل ازکارافتادگی نیز هست قرارداد منعقد کند. 

در یکی از شماره‌های نشریه خوانده‌ام که بیمه‌شده اجباری تأمین‌اجتماعی می‌تواند سوابق پرداخت کسری از ماه را با بیمه اختیاری تکمیل کند. من در سنوات گذشته منشی مطب پزشکی بودم و مدت سه سال حق‌بیمه ماهانه من به‌صورت پاره‌وقت 15روزه پرداخت شده است. آیا می‌توانم با بیمه اختیاری کسری آن ماه‌های گذشته را تکمیل کنم؟
خیر، درخواست متقاضی برای پرداخت حق‌بیمه کسری از ماه از طریق قرارداد بیمه اختیاری صرفاً از تاریخ درخواست متقاضی است و کسری پرداخت حق‌بیمه ماهانه سوابق گذشته مربوط به قبل از درخواست بیمه‌شده امکان‌پذیر نیست.

در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای تعمیر لوازم خانگی را یاد گرفته و با یک دستگاه وانت به‌صورت سیار، این کار را انجام می‌دهم. با توجه به اینکه فاقد جواز کسب هستم آیا می‌توانم در حرفه تعمیر لوازم خانگی خودم را بیمه مشاغل آزاد کنم؟

سازمان تأمین‌اجتماعی در مورد اشتغال به کار متقاضی بیمه مشاغل آزاد که دارای مغازه ثابت است و مستلزم داشتن جواز کسب است، با اخذ تصویر جواز کسب مربوطه می‌تواند او را بیمه مشاغل آزاد کند، اما افرادی که به‌صورت سیار و بدون پروانه کار (مثل شما) در یک حرفه شاغل هستند چنانچه شغل آن‌ها مغایر با ضوابط قانونی و عرف معمول جامعه نباشد می‌توانند با خود‌اظهاری و با لحاظ سایر شرایط بیمه مشاغل آزاد شوند. البته شعب تأمین‌اجتماعی عنداللزوم می‌توانند صحت‌وسقم ادعای متقاضی را با انجام بازرسی تحقیقی بررسی کنند. 

در شهرستان زاهدان پنج سال سابقه بیمه اجباری دارم و اکنون ساکن شهرستان زابل هستم. چون سابقه قبلی من مربوط به یکی از شعب تأمین‌اجتماعی زاهدان است، اگر تمایل داشته باشم بیمه اختیاری شوم باید برای عقد قرارداد به شعبه تأمین‌اجتماعی دریافت‌کننده حق‌بیمه مراجعه کنم؟
در سنوات گذشته لازم بود متقاضی بیمه اختیاری برای عقد قرارداد به آخرین شعبه دریافت‌کننده حق‌بیمه مراجعه کند، اما بر اساس آخرین بخشنامه بیمه اختیاری و در راستای رضایتمندی متقاضیان بیمه اختیاری، فارغ از محل و شعبه دریافت‌کننده حق‌بیمه قبلی، متقاضی مجاز است به هر یک از شعب یا کارگزاری‌های سازمان تأمین‌اجتماعی در سراسر کشور برای عقد قرارداد مراجعه کند. 

در سال‌های قبل مدت 10 سال در شغل سخت و زیان‌آور، نظافت سالن پرورش طیور را به عهده داشتم، اما حق‌بیمه ماهانه من به‌صورت پاره‌وقت 15روزه پرداخت می‌شد. بعداً کسری کمتر از یک ماه بیمه‌پردازی اجباری مذکور را با قرارداد بیمه اختیاری تکمل کردم. در حال حاضر مدت 14 سال است در کارگاه دیگری با فعالیت دباغی (مشاغل سخت و زیان‌آور) شاغل هستم. سؤالم این است بعد از یک سال بیمه‌پردازی سخت و زیان‌آور برای استفاده از 25 سال سابقه متناوب در این نوع مشاغل، آیا پرداخت‌های قبلی کسری از ماه به عنوان سابقه مشاغل آزاد محسوب  می‌شود؟
خیر، سوابق کسری از ماه چون در قالب بیمه اختیاری است به عنوان سابقه سخت و زیان‌آور محسوب نمی‌شود. 
​​​​​​​

















ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه